فتح الله شفیعی

فتح الله شفیعی

مهندسین عمران روستای بردکوه
فتح الله شفیعی

فتح الله شفیعی

مهندسین عمران روستای بردکوه

نکات ایمنی در آسانسور

نکات ایمنی در مورد آسانسور

                                
باپیشرفت صنعت و تکنو لوژی و رشد ساختمان سازی با ارتفاعات زیاد، به آسانسور احساس گردید. لذا در همین راستا از اواخر قرن ۱۹ میلادی آسانسور به صورت ابتداییفقط جهت ساختمانهای در حال ساخت استفاده شد. به مرور تاثیرات پیشرفت و فن آوری در علوم فنی، هیدرولیکی و الکترونیکی باعپ ساخت آسانسورهای دقیق ،ظریف،محکم با طرفیت و ایمنی بالا و با کاربرد هاید مختلف در مواردی نظیر بیمارستانها،ساختمانهای مسکونی و ......... گردید . لذا در این مقاله بر آن شدیم تا هر چند مختصر و ناقص در خصوص نکات فنی و میکانیکی و ایمنی آسانسور ها توضیح داده شود.

آسانسورها باید منطبق با اصول زیر باشند :

الف} محاسبه فنی و میکانیکی صحیح و استفاده از مصالح مرغوب در ساختمان آن .

ب} فرسوده نبودن هیچ یک از قسمتها .

ایمنی در آسانسور ها:

- قفسه آسانسورها باید در سراسر ارتفاع بسته بوده و راه دیگری به استپناء در ها و پنجره ها و منافذ نور نداشته باشد .

- قفسه آسانسورهایی که در خارج از ساختماها قرار دارد تا ارتفاع ۳ متر از هر طرفو از این ارتفاع به بالا سمتی که رو به ساختمان قرار دارد باید از تمام ارتفاع بسته باشد .

- دیواره قفسه آسانسور باید از یک تیغه سراسری یا یک شبکه فلزی و یا نرده چوبی ساخته شده باشد.

- لبه ها،تخته های آسانسور {کف اتاقک }، نعل درگاه یا چوب هایی که در کناره سطح تخلیه قفسه آسانسور قرار دارد و بر جستگی آنهااز ۵/۲ سانتیمتر زیاد تر ا ست بایستی دارای سطح صاف و لبه های یخ باشد .

- از درون آسانسورها نباید هیچ گونه سیم،طناب و یا لوله عبور داده شود مگر سیمها و کابل هایی که برای بکار انداختن آسانسور لازم است .

- کلیه سیم های برق به جز سیمهای مخصوص برق اتاقک آسانسور باید در لوله فلزی قرار داده شود مگر اینکه از نوع کابل مسطح باشد .

- فواصل بین جدار اتاقک یا قفسه آسانسور و همچنین فاصله بین اتاقک و وزنه و تعادل نباید از ۲۵ میلیمتر کمتر باشد.

- فاصله پایین اتاقک هنگامی که روی ضربه گیرها قرار دارد تا کف قفسه آسانسور نباید از ۶۰ سانتیمتر کمتر باشد . در طبقه آخر فاصله بالای اتاقک با سقف قفسه آسانسور نبید در هیچ صورت کمتر از ۶۰ سانتیمنر باشد .

- هر ۳۰ سانتیمنر مربع در هر قسمت از کف اتاقک آسانسور باید تحمل ۲۵۰ کیلوگرم بار متمر کز را داشته باشد و قفسه آسانسور باید دارای سقف محکم باشد .

درهای قفسه آسانسور:

- درهای قفسه آسانسور جز در مواقع استفاده از آسانسوربایستی قفل باشد .

- درهای قفسه آسانسور باید دارای قفل ضامن دار یاشد ونیز تا موقعیکه در باز است نباید برای اتاقک آسانسور امکان حرکت وجود داشته باشد.

- در هر طبقه یا پاگردی که اتاقک می ایستد محفظه آسانسور باید دارای درهای معمولی یا کشویی یا ترکیبی از از این دو باشد (برای قفسه آسانسورهای بارکش باید درهای کشوئی افقی یا قائم یا درهای کشوئی و لولایی ویا ترکیبیاز آنها تعبیه شود ویا ترکیبیاز آنها تعبیه شود ) .

- به کار بردن درهایی که باز و بسته شدن آنها با حرکت اتاقک انجام می گیرد ممنوع است .

- درهای قفسه آسانسوربارکش که با نیروی دست کار می کند باید دارای قفل میکانیکی باشد که توسط اتاقک به کار انداخته شود درهای قفسه آسانسور در مواقعی بسته است باید سرسردهانه قفسه را از کف تا سقف بپوشانید.

- اتاقکهای آسانسورهای برقی باید از همه طرف به استسناء دهانه های ضروری جهت ورود و خروج و بار گیری و بار اندازی بسته باشد .

- بدنه اتاقک باید تا حداقل ارتفاع ۲۰/۱ متر از کف و همچنین سقف آن از مصالح محکم اعم از چوب یا فاز ساخته شود .

- ممکن است کهبرای دیواره های اتاقک از ارتفاع ۲۰/۱ متری به بالا از قطعات مشبک استفاده کرد مشروط بر اینکه عرض روزنامه از۵/۲ سانتیمتر تجاوز نکند . سقف اتاقک های کاملا بسته باید مجهز به دریچه های خروجی امدادی بوده و از دو طرف یاحداقل از طرف داخل قابل باز شده باشد .

- اتاقک آسانسورهایی که با نیروی دست کار میکنند باید از همه طرف با استسناء طرف خروجیو هواکش آن بسته باشد .

- هر۱/۰ متر مربع از هر قسمت سقف اتاقک ها باید تحمل صد کیلوگرم بار متمرکز را داشته باشد.

- اتاقک آسانسورهای برقی باید درب داشته باشد، حذف درب اتاقک در صورتی ممکن است که سطح داخلی قفسه آسانسور در مجاورت درب اتاقک کاملا صاف و بدون منفذ بوده واز طرفیسرعت آسانسور از ۵/۱ متر در پانیه تجاوز نکند .

- اتاقک کلیه آسانسور های برقی دارای کلید برقی مخصوص باشد تا از حرکت اتاقک مادامی که در بسته نیست جلوگیری شود .

- اتاقک آسانسورهایی که بابرق کار میکنند باید دارای کلید برقی مخصوصی باشد تا از حرکت اتاقک مادامی که در بسته نیست جلوگیری شود .

- اتاقک آسانسورهایی که با برق کارنمی کنند باید دارای وسایل حفا ظتی مشابه آنچه قبلاً گفته شده باشد

درهای کشوئی اتاقک آسانسورهای برقی ممکن است به طرق زیر ساخته شوند :

الف) تو پر و از تخته های محکم ، شیشه ویا تخته های مشبک و غیر مشبک .

ب) ازشبکه و تا میله هایی فواصل آن کمتر از ۱۲ میلی متر باشد استفاده میشود

ج) بصورت تاشو باشدمشروط براینکه بعد منافذ آن از ۶۵ میلی متر تجاوز نکند .

- درب اتاقک آسانسور ها موقعی که بسته میشود باید تمام دهانه خروجی را بپوشاند.

- اتاقک آسانسور ها باید دارای دستگاه اطمینانی باشد که معمولا به بدنه اتاقک نصب میگردد این دستگاه اطمینان باید قدرت متوقف کردن ونگه داشتن اتاقک رابا تمام ظرفیت آن درموارد سرعت غیر عادی و سقوط آزاد ویا رهاشدن کابل ها داشته باشد.

- دستگاه اطمینان اتاقک باید توسط تنظیم کننده های سرعت بکار افتاده و ضمناگیره یادنده رانمی توان به عنوان دستگاه اطمینان تلقی نمود .

- موقعی که آسانسور در ارتفاع بیشتراز ۱۰ متر کار می کند برای کنترل سرعت اتاقک درموقع پایین آمدن باید دستگاه تنظیم سرعت تعبیه شود .

- آسانسورهای مخصوص حمل افراد باستثنای آنهایی که بوسیله کنترل خودکار بکارمی افتد باید بوسیله یک متصدی آزموده بکار انداخته شود .

- اتاقک آسانسورهایی که برای حمل افراد بکربرده میشود و سرعتشان از ۴۵ متر در دقیقه بیشتر است (باستثنای آسانسور اتوماتیک) باید دارای فرمان برقی باشد.

- فرمان آسانسورهای بارکش میتواند توسط خودکار کنترل های خودکار،دو دکمه ای ، کلیدهای الکتریکی و یا کابل های دستی انجام گیرد.

- دسته فرمان باید طوری باشد که پس ازبداشتندست متصدی فرمان،بطورخودکار به حالت بسته بر گردد.

- در داخل نودال قفسه های آسانسور های برقی باید ضربه گیرهایی در نظر گرفت که بتواند ضربه اتاقکی را که با ظرفیت کامل می افتد تحمل و دفع کند، برای آسانسور های مخصوص حمل افراد که سرعت آنها از ۶۰ متر در دقیقه کمتر است می توان از ضربه گیرهایی روغنی ، فلزی و یا هوایی بکار برد ولی اگر سرعت از۶۰ متر در دقیقه تجاوز نماید باید ضربه گیرها فقط از نوع روغنی باشد.

- در مورد آسانسورهای باری که سرعت آنها از ۱۵ متر در دقیقه کمتر است می توان از ضربه گیرهای توپر استفاده کرد اما چنانچه سرعت از ۱۵ متر در دقیقه تجاوز کند باید حتماً ضربه گیرهای ارتجاعی هوایی و یا روغنی در نظر گرفته شود .

- ضربه گیرها باید طوری نصب شوند که درپایین ترین ایستگاه ( سطح تخلیه ) موقعی که کاملاً فشرده و متراکم شده اند حداقل ۶۰ سانتی متر بین پایین ترین نقطه اتاقک و ته گودال فاصله باشد .

- برای وزنه های تعادل نیز باید ضربه گیرهایی مشابه آنچه که برای اتاقک ها مقرر گردیده تعبیه شود . وزنه های تعادل اتاقک باید روی ریل و راهنما و یا داخل محفظه محکمی که عاری از برجستگی باشد حرکت کند .

- محل حرک وزنه های تعادل نیز باید در قفسه آسانسور قرارداده شود و درصورتی که کناره های قفسه باز باشد باید حداقل تا ارتفاع ۱۵/۲ متر از کف گودال ، اطراف قفسه آسانسور محصور و محفوظ باشد . در صورتیکه محل حرکت اتاقک و وزنه های تعادل قفسه نداشته باشد باید آن را محصور کرد .

- در مورد آسانسورهای مخصوص حمل افراد یا بارکش باید لااقل دو کابل برای وزنه های تعادل و دو کابل برای بالابردن اتاقک در نظر گرفته شود .

- حداقل قطر هر نوع کابل ۱۲ میلی متر و اتصال کابل ها باید بسیار محکم باشد . برای این منظور بهتر است بست هایی در داخل قرقره ها پیش بینی شود .

- موقعی که اتاقک یا وزنه های تعادل حداکثر طول را پیمود باید حداقل دو دور از کابل های بالابردنده و تعادل هنوز دور قرقره ها باقی مانده باشد .

- تمام کابل ها باید دارای دستگاه تعادل باشند . آسانسورهایی که دارای قرقره نیستند باید به دستگاه متعادل کننده مجهز گردند .

- فرمان چرخدار جهت حرکت اتاقک باید دارای علامت و یا تابلویی باشد که درآن کلمات و یا علائم به سمت بالا ، به سمت پایین و یا بی حرکت به طور واضح نشان داده شود .

- در آسانسور باید فرمان دستی یا کابل فرمان دارای ساچمه هایی باشد که حدود حرکت اتاقک را در طبقه معمول کند .

- کابل فرمان دستی باید دارای ضامن باشد که حرکت دادن اتاقک را از طبقه دیگری غیر ممکن نماید .

- آسانسورهای موتوری باید دارای کلیدهایی در بالاترین و پایین ترین نقاط قفسه آسانسور باشد تا اتاقک وقتی به اولین یا آخرین طبقه می رسد به خودی خود متوقف شود . این کلیدها باید مستقل بوده و ارتباطی به دستگاه حرکت و یا فرمان اتاقک نداشته باشد .

- داخل اتاقک آسانسورهای برقی باید برای مواقع خطر کلید قطع برق در نظر گرفته شود این کلید از دستگاه فرمان بایستی بطور کلی مجزا ولی در کنار آن قرار داشته باشد .

- حد متوسط سرعت آسانسورهای موتوری بارکش نباید از ۴۵ متر در دقیقه تجاوز کند سرعت متوسط آسانسورهای بارکش تسمه ای یا زنجیری نباید از ۱۸ متر در دقیقه تجاوز کند و نیز آسانسورهای بارکش دستی نباید در جایی که بیشتر از ۱۸ متر و یا ۴ طبقه ارتفاع دارد مورد استفاده قرار گیرد .

- اتاقک آسانسورها باید هنگام کار به اندازه کافی روشن باشد .

- ریل های راهنما ، ضربه گیر و وزنه تعادل اطاقک آسانسورهای موتوری که برای ارتفاع بیش از ۳۰ متر و با سرعت ۳۰ متر در دقیقه در نظر گرفته شده است باید از فولاد یا مصالح مشابه دیگر ساخته شود . در مورد کارخانجات سازنده مواد شیمیایی یا مواد منفجره یا نظایر آنها در صورتی که وجود ریل های راهنمای فولادی احتمالاًٌ تولید خطر نماید بدون توجه به سرعت و ارتفاع ریل های راهنما را می توان با شرایط مناسب و با رعایت احتیاطات لازم از چوب ساخت .

موتورخانه :

- به استثناء آسانسورهای بارکش دستی ، اتصالی های بالای آسانسور باید روی تیرهای همان اتاقک و یا سقفی که محکم ساخته شده باشد قرار داده شود .

- هیچ یک از قسمتهای مربوط به دستگاه حرکت دهنده نباید روی سقف قفسه آسانسور قرارداده شود .

- هیچ یک از قسمتهای مختلف آسانسور به استثنای ضربه گیرها نیابد در کف قفسه آسانسور قرارداده شود و در تمام قسمت های موتور خانه باید رعایت آیین نامه حفاظتی ماشین آلات ساخته شده باشد .

- قرقره ها و ریل های راهنما باید از چدن یا فولاد باشد . این قرقره ها باید دارای گلویی صیقل شده با مقطع نیم دایره باشند بطوریکه بازوی بین کابل و گلوگاه مزبور از ۶/۱ میلی متر تجاوز نکند . قطر قرقره نباید از ۴۰ برابر قطر کابل کمتر باشد .

- در آسانسورهای مخصوص حمل افراد نباید برای اتصال قرقره ها به فرمان اصلی آسانسور ، کلاچ به کار برده شود . آسانسورهای حمل افراد یا بارکش باید مجهز به ترمزهایی باشند که به طور خودکار هنگامی که دستگاه فرمان در وضع « توقف است » عمل کند .

- سیم های فرمان باید در کلیه مسیر از کابلها و سیم تلفن و برق اتاقک به طوریکه قبلاً گفته شد مجزا باشد . در کلیه ماشینها و دستگاه های الکتریکی آسانسور ، باید یک اتصال زمین نیز پیش بینی شدهباشد . تمام قسمت های مختلف آسانسور باید به وسیله موسساتی که صلاحیت آنها مورد تایید وزارت کار باشد در فواصل کوتاه که بیشتر از ۳ ماه نباشد مورد بررسی دقیق قرار گیرند .

- اتاقک آسانسورهای حمل افراد باید زنگ امدادی و تلفن داشته باشد . در درون اتاقک آسانسورها عموماً باید تابلوهایی نصب گردد که حداکثر بار مجاز آسانسور را بطور واضح مشخص کند

آنالیز ایمنی شغل

آنالیز ایمنی شغل

آنالیز کیفی ایمنی یک شغل،‌ روش و نوع انجام کار، تشخیص خطرات و پتانسیل حوادثی که ممکن است در طول انجام کار اتفاق بیافتد، می باشد. تعیین و اختصاص دادن ابزار و سیستمهایی برای کاهش و کنترل ریسک ها شامل شرح و نتیجه حوادث و آنالیز ایمنی شغلی توسط یک ریسک رنکینگ از برخی خطرات شناسایی شده و پتانسیل حوادث می باشد.

نامهای دیگر JSA

JHA: Job Hazard Analysis

SJA: Safe Job Analysis

THA: Task Hazard Analysis

JSA برای کدام شغل ها انجام می شود؟

· شغل هایی که در آنها حوادث و یا شبه حوادث رخ داده است.

· شغل ها یی که در آنها موارد خطر کاملا عمومی و شناخته شده نیست و راههای مقابله با این خطرات شناخته شده نیست.

· شغل هایی که در آنها یکسری کارگر جدید با یکدیگر کار می کنند .

· شغل هایی که در آنها نیاز است چندین نفر با هم به صورت مشارکتی کار کنند ونیاز به هماهنگی بین آنها وجود دارد .

· ابزار یا روشهای جدید کاری در حال معرفی هستند.

مقصود ازJSA چیست ؟ Purpose of JSA

· مقصود ازJSA تشخیص وارزیابی خطراتی است که ممکن است در طول طراحی- روش اجرایی و ابزار آلات یک شغل دیده نشود .

· تغییر پرسنل یا روش.

· توسعه یک حرفه از اولین باری که کار انجام شده است .

· اولین هدف از انجام آنالیز ایمنی شغلی پیدا کردن راه ایمن برای انجام کار یا پیدا کردن راه جایگزین است.

اجرای JSA

JSA توسط تیمی شامل کارگران یعنی کسانی که واقعا این کار را انجام می دهند یا در آینده انجام خواهند داد، سوپر وایزرها،‌ کارکنان ایمنی و تخصصهای مختلف اگر نیاز باشد، انجام می شود و نتایج بدست آمده در یک جدول ویا فرم کامپیوتری ثبت می شود.

روش کار JSA

JSA به صورت نرمال و عمومی شامل موارد زیر می شود:

1. پیش نیاز آنالیز ایمنی شغلی

2. تفکیک یک شغل به مراحل مختلف

3. تشخیص خطرات، موقعیت های خطرناک، کارهای خطرناک انجام شده در هر مرحله از کار

4. تعیین ابزار و کنترل های لازم برای قسمتهایی که خطر آن شناسایی شده است.

5. خلاصه کردن و پیگیری نتایج حاصل شده

شماره 4 و 5 در همه JSA ها انجام نمی شود.

پیش نیاز JSA

1. تشکیل تیم JSA

2. انتخاب یک شغل برای آنالیز

3. جمع آوری پیش زمینه های لازم و ضروری

4. انتخاب یک جدول مناسب برای ثبت

اعضای تیم JSA

یک سرپرست تیم که صلاحیت و تجربه در این روش را داشته باشد.

یک منشی که موارد را ثبت نماید ( این کار میتواند توسط سرپرست گروه نیز انجام شود . اعضای تیم شامل 2 تا 10 نفر برای جمع آوری تجربه و علم مورد نیاز برای شغلی که آنالیز می شود (TEM – (JSA 2 و روش اجرایی و ابزار مرتبط تهیه نمایند.

تیم باید حداقل شامل دو نفر از کارگرانی باشد که با این شغل آشنا هستند ومتوجه باشند که کمک آنها در این فعالیت باعث شناسایی خطرات و به حداقل رساندن آنها می شود.

اعضای تیم JSA باید وظیفه کاریشان را قبل از حضور در جلسه آنالیز ایمنی بدانند.

اعضای تیم JSA باید روش اجرایی و ابزار مرتبط برای شغلی که آنالیز می شود تهیه نمایند.

پرسنل با آگاهی و تخصص کامل باید به این جلسه دعوت شود.

انتخاب شغل Selecting the Job

· شغلهایی با بدترین آمار حوادث ، دارای اولویت هستند و در مرحله اول باید آنالیز شوند.

· ضریب تکرار حوادث: شغلهایی که ضریب تکرار حوادث بالایی دارند. و حادثه مرتب تکرار می شود دارای اولویت هستند .

· ضریب شدت: شغلهایی که حوادث در آنها ضریب شدت بالایی دارد یعنی باعث بروزLTI و درمان پزشکی می شوند باید آنالیز شود.

· پتانسیل حوادث: شغلهایی با پتانسیل خطر شدید مثل کارهایی نظیر بلند کردن تجهیزات سنگین.

· شغلهای جدید: شغلهایی که همیشه انجام نمی شود و یا تغییر پیدا کرده دارای اولویت برای آنالیز هستند.

· شغلی همیشگی : شغل هایی با خطرات ذاتی که کارگران در معرض آن قرار دارند.

تشریح شغل Job Description

اطلاعات زیر برای انجام آنالیز یک شغل باید تهیه شود.

· خلاصه ای از شغل و هدف از انجام آن

· بازدید مقدماتی از شغل و محل توسط سرپرست گروه و این گزارش میتواند با عکس و فیلم تکمیل شود.

· لیستی از آموزشهای مورد نیاز، دستیابی به محل، کار با ابزار، خودروها ، کار در بلندی و..

· لیستی از نیازمندیها و وسایل استحفا ظی توصیه شده

اطلاعات پیش زمینه Background Information

قبل از انجام آنالیز ایمنی شغلی ، جمع آوری این اطلاعات ضروری است:

· مصاحبه ، مذاکره

· نوشتن پروسه و روش اجرایی

· کتاب و مرجع

· بازدید از مراحل مختلف کار

· بازبینی حوادث و اتفاقات گذشته

تفکیک کار به مراحل پایه Separate the Job into Basic Steps

· شغل باید به قسمتهای پشت سرهم با رعایت توالی تقسیم شود .

· در ارزیابی باید از موارد نارسا یا بیش از اندازه پرهیز کرد ( برای بیشتر شغلها STEP10) کفایت می نماید.

· مراحل باید شامل ابتد تا انتها باشد.

· هر قسمت باید شامل کارهایی که انجام می شود باشد نه کارهایی که باید انجام شود.

· تعریف مراحل با فعلهایی مانند نصب، بلند کردن، باز کردن، پرکردن مکان و جدا کردن

· باز بینی مراحل کار با چند کارگر تا اطمینان از درستی مراحل حاصل شود.

· برای تفکیک کار به مراحل گوناگون، روش سودمند، مشاهده چگونگی انجام کار است. انتخاب کارگران توانا، حرفه ای، و کسانی که مایل به همکاری در این فعالیت هستند برای مشاهده
کار دیگر کارگران به جهت مقایسه اختلافها به خصوص اگر در شیفتهای دیگر باشند.

· ثبت تصویر

تعیین مراحل پایه با استفاده از سوالهای زیر:

· با کدام مرحله کار شروع می شود؟

· مرحله پایه بعدی چیست؟

همچنین ما کارهای زیر را علاوه بر مشاهده انجام دهیم:

· گفتگو در مورد شیوه انجام کار

· چندین نفر از کسانی که این شغل را انجام می دهند وارد مشاهده شوند.

· به یاد آوری و چک کردن روش

· کسانی که آنالیز کار خود را انجام می دهند کار خود را بیاد بیاورند.

شناسایی خطر Hazard Identification

تیم JSA باید این سوالها را در طول شناسایی خطرات بپرسد:

· چه چیزی میتواند به سمت خطا برود؟

· نتیجه این خطاها چیست؟

· خطاها چگونه اتفاق می افتد؟

· ممکن است عوامل دیگری در این بخش وارد شود چگونه این خطرات اتفاق می افتد؟

· سطح ایمنی چقدر است؟

سطح ایمنی باید چک شود تا اندازه گیری های JSA اجرایی باشد طرح ایمنی شناسایی شود، و آنها متوجه بشوند با درگیر شدن در کاربرای شناسایی خطرها، سودمند است تا از یکسری چک لیست ها بهره بگیریم.

در شناسایی خطر حداقل به موارد زیر باید رسیدگی شود:

· آیا چیزهایی برای ضربه زدن متقابل یا آسیب رساندن وجود دارد.

· آیا چیزهایی برای گیر افتادن کسی بین آنها وجود دارد.

· آیا پتانسیل خطر لیز خوردن و افتادن وجود دارد.

· آیا خطر سقوط از سطحی به سطح دیگر و یا در همان سطح وجود دارد .

· آیا ممکن است عوامل دیگری در این بخش وارد شود.

· چگونه این خطرات اتفاق می افتند.

· آیا خطر کشیدن، هل دادن ویا خمش و چرخش وجود دارد .

· آیا خطر محیطی برای ایمنی و سلامتی افراد وجود دارد.

· آیا خطر تجمع موادی نظیر گازهای سمی، بخار و یا بخار فلزی ویا گرد وغبار وجود دارد.

· آیا خطر وجود مواد آتش زا، انفجاری و یا برق وجود دارد.

ایجاد یا توسعه راه حل ها Develop Solutions

روشهای پیشنهاد شده برای کنترل خطرات باید لیست شود .

روشهای مهندسی و مدیریتی برای ایزوله کردن خطرات به استفاده از وسایل حفاظت فردی ترجیح داده می شود.

پیدا کردن راههای جدید برای انجام شغل

تغییر موقعیت های فیزیکی که خطر ایجاد می کند

بازبینی روش اجرایی و روش کار

بالا بردن آموزش قبل از انجام کار

افزایش نظارت و سرپرستی در حین کار

اجرای کنترل های اداری زمانی که نمی توان عامل خطر را با روشهای مهندسی حذف کرد.

اختصاص امکانات تجهیزات فردی

نتیجه (Conclusions)

منافع انجام JSA

شناسایی واقعی و پتانسیل خطراتی که در شغل وجود دارد و کمک برای اینکه چگونه این خطر را مدیریت کنیم.

دادن آموزش های فردی به افراد در مورد حفاظت ایمنی موثر

آماده کردن پلانهایی برای سرپرستی ایمنی

دادن اطلاعات ایمنی به کارگران جدید

دادن دستورالعمل برای کارهای غیر معمول

بررسی روش اجرایی شغل بعد از رخ دادن حادثه

مطالعه روش کار برای بهبود های امکان پذیر

شناسایی حفاظهای مورد نیاز برای محلهای مورد نیاز

آموزش سرپرستان برای سرپرستی ایمنی

افزایش ارتباط و درگیری کارگران با مسائل و روشهای ایمنی

مشارکت کارگران در ایجاد روش های اجرایی ایمن

گرایش مثبت در مورد ایمنی

تکرار آنالیز ایمنی شغلی Repeating the JSA

اگر هرگونه تغییری در مواد اولیه ، ابزار و روش ها بوجود آمد آنالیز ایمنی شغلی باید تکرار شود. اگر حادثه مهمی در یک شغل بوجود آمد، آنالیز ایمنی شغلی برای پیدا کردن علت حادثه و راههای جلوگیری از حوادث آینده آنالیز ایمنی شغلی باید به صورت دوره ای انجام شود. این راه ما را مطمئن می سازد که کارگران از روشهای درست انجام کار پیروی می کنند وابزار در شرایط ایمن قرار دارند.

ایمنی در حفاری به همراه چک لیست

ایمنی در حفاری به همراه چک لیست

در زمان عملیات ساخت وساز ، عملیات حفاری و گود برداری خطرات بسیاری را بدنبال دارد به طوری که این نوع فعالیت ها حوادث منجر به فوت بسیاری بوقوع پیوسته است . طی سالهای اخیر در صنایع مختلف کشور و همچنین ساخت و ساز واحدهای مسکونی و تجاری بدلیل عدم توجه کافی به مقررات فنی و ایمنی این عملیات ، شاهد مرگ صدها نفر از کارگران و حتی ساکنین مجاور اینگونه عملیاتها بوده ایم .

آیا می دانید ؟

از هر پنج نفر فوت شده در محیطهای کاری ، یکی از آنها کارگران شاغل در زمان ساخت و ساز بوده اند.میزان عملیات حفاری 112% بیشتر از میزان تلفاتی است که در عملیا تهای دیگر زمان ساخت و ساز وجود دارد.

شخص ذیصلاح (لایق):

فردی است که توانایی تشخیص خطرات بالقوه و بالفعل موجود در محیط یا شرایط کاری غیر ایمن را داشته و همچنین مجوز لازم بمنظور انجام فوری اصلاحی برای حذف آنها را دارد.

صلاحیت های شخص ذیصلاح:

  • داشتن دانش کافی نسبت به خاک و طبقه بندی آن
  • داشتن اطلاع کافی نسبت به طراحی و سیستمهای حفاظتی
  • توانائی تشخیص موارد خطر ناک موجوددر اتمسفر و انجام گاز سنجی
  • داشتن مدرک آموزشی معتبر
  • داشتن تجربه و سابقه خوب و کافی

مسئو لیتهای شخص ذیصلاح :

· آگاه و آشنا کردن کارکنان نسبت به انجام دادن حفاری به شکل ایمن

· بازرسی روزانه از محل حفاری شده

· افزایش تعداد بازرسیها در صورت تغییر شرایط موجود

· تعیین محل و موقعیت فیزیکی حفاری

انواع خطرات پیرامون عملیات حفاری

  1. موانع سطحی
  2. سرویسهای جانبی
  3. راههای ورود و خروج
  4. رفت و آمد وسائط نقلیه
  5. خطر انباشت خاک ومصالح
  6. دستگاهای متحرک
  7. خطرات اتمسفریک
  8. تجمع آب
  9. ساختمانها و سازه های مجاور

10. خاک و سنگهای سست

11. سقوط

12. ریزش و فروریختن

1. موانع سطحی

شامل تمام تجهیزات ، مواد ، لوازم ، تاسیسات دائمی همچون ساختمانها و جاده ها ، درختان ، سنگها ، لوله کشیها و دیگر اشیای موجود میباشد .

تمهیدات:

باید کلیه اشیاء زائد از قبیل ضایعات ساختمانی ،آهن الات ، تجهیزات اضاغی و ... که ممکن است مانع از انجام کار شده و یا موجب بروز حوادث شوند ، از زمین مورد نظر خارج گردند.

2. سرویسهای جانبی

به دو دسته تقسیم می شوند :

زیر زمین

بالای زمین

تمهیدات:

موقعیتهای آنها باید تعیین ، مورد بررسی و شناسایی قرارگردد.

در صورت نیاز آنها را مرتب کنید که این امر توسط افراد ذیصلاح با همکاری سازمانهای ذیربط ، نسبت به تغییر مسیر دائم یا موقت و یا قطع جریان آنها اقدام گردد.در صورتی که تغییر مسیر یا قطع جریان امکان پذیر نباشد ، باید با همکاری سازمانهای مربوطه و به روش مقتضی نسبت به حفاظت ، آنها اقدام شود. حفاری باید به روشی صورت گیرد که سرویسهای جانبی یا کارکنان مشغول به کار در معرض خط قرار نگیرند.

روشهای حفاظتی

  • سنگر بندی یا ایجاد مانع
  • شمع کوبی
  • معلق کردن
  • مهار کردن و نگهداشتن بوسیله تکیه گاههای مناسب
  • از سرویس خارج کردن سرویسهای جانبی

3. راههای ورودی و خروجی

شامل پلکان ، نردبان یا پله های متحرک می باشد . که با توجه به ضرورت ورود و خروج کارکنان در محل حفاریهای با عمق بیش از 120سانتیمتر باید حداکثر فاصله 760سانتیمتر باشد

4. رفت و آمد و سائط نقلیه

باید ترافیک اطراف محل حفاری کنترل شود و همچنین علائم هشدار دهنده را به طوری قرارداد تا حدود محل حفاری و گودبرداری شده مشخص شود. در صورت حفاری در شب باید کارکنان مشغول بکار از جلیقه های ایمنی منعکس کننده استفاده کنند.

5. خطر انباشت خاک و مصالح

در صورت انباشتن خاکهای حاصل از گود برداری و یا مصالح ساختمانی در مجاورت گود ، باید ضمن رعایت فاصله مناسب از لبه حفاری ، نسبت به تامین پایداری دیواره های محل حفاری شده اقدام گردد.

خاک و مصالح حاصل از گودبرداری نباید در فاصله کمتر از 60 سانتیمتر از لبه گود ریخته شود.

هیچ کس زیر خاکهای در حال حمل اجازه کار کردن ندارد. مهچنین ضروری است که کارکنان در هنگام تخلیه و بارگیری آن ، دور از محل مورد نظر قرارگیرند.

6. تجهیزات متحرک

در صورتی که تجهیزات و ماشین آلات متحرک در کنار محل یا گود برداری مشغول بکار هستند باید لبه محل حفاری بوسیله علائم هشدار دهنده مشخص شوند .

در محل گود برداری های عمیق و وسیع ، باید یک نفر مسولیت نظارت بر ورود وخروج کامیونها و ماشین آلات سنگین را عهده دار باشد .

تمهیدات :

از علائم هدار دهنده ذیل جهت کاهش ریسک استفاده نمایید:

  • محصور کردن محل بوسیله نوار خطر
  • علائم دستی و مکانیکی
  • تابلوهای ایست
  • وسائل کنترل مسیر و ترافیک

7. خطرات اتمسفری

حفاریها و گود برداریهایی که عمق آنها بیشتر از 120سانتیمتر هستند و جاهائی که خطرات اتمسفری وجود دارد باید اقدامات احتیاطی در مورد کاهش اکسیژن محیط را به عمل آورد و نسبت به تهیه دستگاه تنفسی یا تهویه مناسب محل مورد نظر اقدام نمود.

زمانیکه غلظت گازهای سمی و قابل لشتعال بیشتر از 100% باشد بایستی سیستم تهویه یا دیگر وسائل تامین هوای تنفسی برای کارکنان در معرض خطر پیش بینی شود. باید در زمان حفاری و گود برداری اطلاعات کافی نسبت به گازهای اطراف محل مذکور داشت. گاز سنج باید توسط افراد ذیصلاح و وسایلی که بطور مناسب کالیبره و طبق دستورات کارخانه سازنده تعمیر و نگهداری صورت گیرد.بهتر است دستگاه دستگاه مربوطه دارای آلارم هشدار دهنده دیداری و شنیداری و در صورت نیاز گاز سنجی محیط تا کاهش سطح آلاینده و رسیدن به یک حد مجاز باید ادامه پیدا کند.

8. تجمع آب

کارکنان نباید در محلهائی که احتمال تجمع آب در کانال وجود دارد کار کنند بجز در شرایطی که احتیاطات لازم بمنظور حفاظت کارکنان از خطرات موجود صورت گیرد.

اگر آب بوسیله دستگاههای برقی مانند الکتروموتور و نظایر آن تخلیه و جابجا می شود ، بازرسی از سالم بودن و در دسترس قرار داشتن دستگاه مذکور باید توسط فرد آموزش دیده و ذیصلاح صورت گیرد. اگر در هنگام حفاری و گود برداری به آب سطحی برخورد کردید مسیر جریان را در صورت امکان تغییر دهید و یا از وسایل مناسب جهت جلوگیری از ورود آب سطحی به کانال استفاده شود. برای سیلابهای احتمالی در فصل بارانی ،باید توسط مدیر پروژه بمنظور تعیین احتیاطهای لازم و همچنین بازرسیهای مجدد اقدامات مناسب صورت گیرد.

9. ساختمانها و سازه های همجوار

در صورتیکه در عملیات گود برداری و خاک برداری احتمال بروز خطر برای پایداری دیوارها ، ساختمانهاو سازه های مجاور وجود داشته باشد. در زمان حفاری نزدیک معابر عمومی و سازه هایی که لازم را ندارند بایستی از یک سیستم نگهدارنده محافظ استفاده شود.اگر حفاری پائین از سطح فوندانسیون دیوار و ساختمان انجام می گیرد بدلیل وجود خطر برای کارکنان نباید بجز در مواردی ذیل اجازه کار صادر شود:

  • ازیک سیستم نگهدارنده مناسب استفاده شود.
  • فوندانسیون روی صخره های پایدار صورت گرفته باشد.
  • مهندس فنی ، حفاری را به اندازه ای از سازه دور کند که اثری بر فعالیت گود برداری نداشته باشد.
  • هر جا که نیاز به تائید و بازنگری سیستم نگهدارنده است باید توسط اداره مهندسی به شکلی مطمئن صورت گیرد.

10. خاکها و سنگهای سست و ناپایدار

قبل از اینکه عملیات خاکبرداری و حفاری شروع شود ، باید زمین موردنظر از لحاظ استحکام و جنس خاک دقیقاً مورد بررسی قرار گیرد.در خاکبرداری های با عمق بیش از 120سانتیمتر که احتمال ریزش یا لغزش دیواره ها وجود دارد ، باید یا نصب شمع ، سپر و مهارهای محکم و مناسب نسبت به حفاظت دیواره ها اقدام گردد، مگر آنکه شیب دیواره ها از زاویه شیب طبیعی کمتر باشد.

این حفاظت شامل :

  • جابجا کردن مواد سست و بدون استحکام
  • نصب تخته هایی در نزدیک لبه محل حفاری شده تا از ریزش مواد به داخل گود جلوگیری بعمل آید.
  • استفاده از روش پله ای یا نیمکتی برای حفاری

11. خطر سقوط

برای جلوگیری از بروز خطرهایی نظیر پرتاب سنگ ، سقوط افراد ، مصالح ساختمانی ، ماشین آلات و دیگر اشیاء به داخل محل حفاری شده که پیامدآن برخورد اجسام ، وسایل و ماشین آلات حفاری و خاکبرداری با کارگران است ، باید اطراف محل حفاری و خاکبرداری به شکلی مناسب و ایمن حصار کشی و محافظت شود.

بمنظور جلوگیری از سقوط افراد و دیگر وسایل و اشیاء که احتمال افتادن در محل گود برداری وجود داشته باشد یاید موارد زیر رعایت شود :

  • نصب نرده و حفاظهای مناسب در محل عبور
  • نصب سیستمهای بازدارنده
  • محصور کردن محل با استفاده از نوار خطر
  • سیستمهای هشدار دهنده ایمنی
  • در صورت امکان استفاده از صفحات مشبک مقاوم و مناسب به نحو مطمئن

12. ریزش و فرو ریختن

جدا شدن یک قسمت از خاک یا مواد تشکیل دهنده دیواره کناری محل حفاری شده و افتادن یا غلطیدن آنها به داخل گود را ریزش می گویند.

دلایل ریزش :

  • گودبرداری ناایمن و غیر اصولی
  • ساختمانها و سازه های همجوار
  • یخ بستن و یا آب شدن یخ در اثر تغییرشرایط آب و هوایی
  • وزن خاک
  • افزایش یا کاهش آب در خاک
  • کاهش چسبندگی خاک

ملاحضات عمومی :

  • مجوزهای لازم را قبل از شروع عملیات حفاری از ادارت مربوطه اخذ نمائید و آنرا به تائید اداره ایمنی و آتش نشانی برسانید.
  • کلیه افرادی که فعالیت آنها با عملیات حفاری چاه ها و مجاری آب و فاضلاب مرتبط است ، باید متناسب با نوع کار به وسایل حفاظت فردی مجهز شوند.
  • کلیه کارگرانی که در عملیات خاکبرداری مشغول بکار می شوند ، باید از تجربه کافی برخوردار بوده و اشخاص ذیصلاح بر کار آنان نظارت نمایند.
  • در مواردی که عملیات گود برداری در مجاورت بزرگراها ، خطوط راه آهن یا مراکز و تاسیسات دارای ارتعاش انجام می شود. باید اقدامات لازم برای جلوگیری از لغزش یا ریزش دیواره ها صورت گیرد.
  • در گودبرداریهائی که عملیات اجرایی به علت محدودیت ابعاد آن با مشکل نور و تهویه مواجه می گردد ، لازم است نسبت به تامین وسایل روشنایی و تهویه اقدام لازم بعمل آید.
  • در گودهائی که عمق آنها بیش از یک متر می باشد، نباید کارگران در محل کار به تنهایی مشغول بکار شوند.
  • در صورت خاتمه کار ، باید سریعاً محل حفاری و گودبرداری شده پرگردد.
  • ضبط و ربط در محل حفاری و اطراف آن بشکل مناسب صورت گیرد.

تعریف خاک :

خاک مخلوطی از سنگ ، آب ، هوا و دیگر مواد گوناگون است . در خاک عموماً فضاهای خالی وجود دارد که غالباً با آب پر می شوند. خاک از تجزیه سطحی سنگها در اثر عوامل جوی و بیولوژیکی ایجاد می شود و معمولاً روی سنگها در قرار گرفته و آنرا می پوشانند. در نقاطی که تجزیه شیمیایی کم و شکستگی خاک زیاد است ممکن است خاک به معنی واقعی وجود نداشته باشد.

وزن خاک :

سنگ جامد وزنی معادل وزنی معادل 167 پوند بر فوت مکعب دارد. بنابراین وزن یک فوت مکعب از خاک تقریباً نصف وزن سنگ که حدود 83پوند است ؟ وزن دارد . پس از محاسبه مشخص گردیده که حجم یک متر مکعب نمونه از خاک بیش از 3000پوند یا 1500کیاو گرم وزن دارد.

صخره ای پایدار

خاک از مواد معدنی جامد طبیعی تشکیل شده است که می توان آنرا بشکل عمودی حفاری کرد و در زمان حفاری بصورتی بوده که بدون تغییر شکل و ریزش باقی می ماند.

طبقه بندی خاک :

نوع A

خاک چسبنده با مقاومت فشاری محدود نشده (نیرو در واحد سطح در حالتی که خاک تحت فشار دچار شکست می شود و آن توسط آزمایش خاک مشخص می شود.) مساوی یا بیشتر از 144% کیلو پاسکال است از قبیل رس ، رس سیلتی ، رس ماسه ای ، آهک رسی ،و همچنین کلیچ و زمین یا خاک سفت بعنوان خاکهای سمینته شده نوع Aحساب می شوند.

نوع B

خاک چسبنده با مقاومت فشاری محدود نشده بیشتر از 48و کمتر از 144کیلو پاسکال.

نوع C

خاک چسبنده با مقاومت فشاری محدود نشده 48کیلو پاسکال یا کمتر

سیستمهای حفاظتی :

سیستمهای حفاظتی بنحوی طراحی شده اند که کارکنان رادر برابرخطر ات موجود در عملیات حفاری از جمله خطر ریزش دیواره های محل گود برداری شده محافظت می کند.

این سیستمها غیر از موارد ذیل میبایست در بقیه حالات و شرایط کاری مورد استفاده قرارگیرند:

  • حفاری در زمین های پایدار.
  • حفاری کمتر از 5/1متر و همچنین جاهایی که توسط افراد متخصص بازرسی و تست شده باشند.
  • در مکانهای بالا خطرات بالقوه ریزش وجود ندارد.

انواع سیستمهای حفاظتی :

شیبدار

نیمکتی شکل (پله ای)

شمع کوبی یا سپر گذاری

مسائلی که در هنگام تکمیل پروانه کار حفاری باید به آن دقت کرد :

  • کار حفاری که محل انجام آن توسط مسئولین تاسیسات یا محوطه کار مشخص شده است لازم است مجوز آن در سه نسخه تهیه شود.
  • سرپرست تاسیسات یا محوطه پس از تکمیل بندهای پروانه کار و ترسیم و مشخص نمودن محل حفاری در پشت پروانه مذکور و تعیین وسائل و ابزاری که باید مورد استفاده قرارگیرد پس از تائید ، آن را جهت بررسی تاسیسات زیر زمینی به ادارات برق ، مخابرات ، و مهندسی عمومی ارسال می نماید.
  • مسئولین یا کارشناسان ادارات برق ، مخابرات و مهندسی عمومی میبایست محل حفاری را مورد بررسی قراردهند.
  • حفاری در محوطه ای که تحت سرپرستی دیگری است مجاز نیست مگر با درخواست کتبی و تائید مسئول آن محوطه در قسمت "نام و امضاء سرپرست یا محوطه " در این صورت نیز تهیه و تنظیم پروانه حفاری بعهده مسئول محوطه ای است که عملیات حفاری در آن می بایست انجام پذیرد.
  • مناطق حفاری شده بایستی توسط نوار زرد رنگ در روز و چراغ قرمز در شب مشخص شوند.
  • اگر پس از حفاری لازم است کار سرد یا گرم انجام شود بایستی پروانه کار مجزا برای هر یک صادر شود.
  • در صدور پروانه جفاری نکات زیر باید رعایت گردد:
  • ساعت شروع و خاتمه کار برای کارهای روزمره در پروانه کار قید شود.
  • واحدهای صادر کننده پروانه های کار موظفند روزانه پروانه ها را با ذکر واحد مربوطه شماره گذاری نمایند.
  • هیچ نوع کار تعمیراتی و پروژه ای بدون اخذ پروانه کار نباید انجام گیرد.
  • اشخاص ذیل مجاز به امضاء بعنوان سرپرست تاسیسات یا محوطه می باشند:

-رئیس واحد---معاونین واحد ---سرپرست شیفت

  • اشخاص ذیل مجاز به امضاء بعنوان مسئول انجام کار می باشند:

سرپرست گروههای تعمیراتی ماننده برق ، مکانیک ، ابزار دقیق و ...

سرپرستهای نوبتکاری گروههای فوق

تبصره (1) :

درغیاب افراد فوق کشیک ارشد تعمیرات شرکت مربوطه مجاز به امضاء بعنوان مسئول انجام کار می باشد.

تبصره (2) :

درصورت واگذاری کار به پیمانکار ، افرادی که از طرف دستگاه نظارت مجاز به اجرای کار می باشند واز طرف اداره ایمنی گواهی لازم را دریافت نموده اند.

  • فقط افرادی مجاز به امضاء پروانه های کار می باشنده آموزشهای لازم در مورد مقررات صدور پروانه های کار را دیده و مجوز لازم را اخذ کرده باشند.
  • ذکر نام و نام خانوادگی بصورت خوانا در زیر امضاء ضروری است .
  • نوع وسائل ایمنی که باید مورد استفاده قرار گیرد در پروانه کار باید مشخص گردد.
  • مسئول انجام کار ضمن تطبیق شرایط کار با آنچه که صادر کننده نوشته است نسبت به امضاء پروانه کار اقدام می نماید.
  • پروانه کار باید قبل از شروع کار تکمیل و امضاء گردد.
  • صدور پروانه کار کلی ممنوع بوده و برای هر قسمت و کاری بایستی پروانه جداگانه صادر گردد.
  • در موارد خاص به تشخیص مسئولین ایمنی و آتش نشانی حضور نفر آماده با تجهیزات لازم الزامی است.
  • آزمایش اکسیژن و گازهای سمی توسط اداره ایمنی انجام می شود.
  • در محلهایی که احتمال وجود مواد قابل اشتعال و انفجار باشد بایستی قبل از شروع بکار و یا در صورت نیاز بصورت متناوب آزمایش سنجش گازها ی قابل اشتعال توسط بهره برداری صورت گیرد
  • نفراتی که آزمایش گازهای قابل اشتعال و انفجار را انجام می دهند باید از اداره ایمنی مجوز انجام کار را داشته باشند.

تذکر : برای کارهای گرم مقدار گاز نباید بیش از 5%LEL و برای کارهای سرد نباید بیش از 20%LEL باشد.

  • به هیچ عنوان یک نفر نمی تواند هم بعنوان مسئول انجام کار و هم بعنوان سرپرست تاسیسات یا محوطه پروانه کار را امضاء نماید.
  • هر پروانه کار حداکثر برای یک نوبت کاری معتبر است و برای نوبت کاری بعدی می بایست پروانه کار جدید صادر شود.
  • در شرایطی که نسبت به انجام کار در شرایط ایمن شک و تردیدی وجود دارد بهتر است قبل از شروع کار با رئیس اداره ایمنی یا نمایندگان او مشورت شود.

نمونه ای از بازرسی روزانه :

شرایط سطح

  • شکاف ، درزها و ترک خوردگی
  • وضعیت قرارگرفتن مواد در فاصله 60سانتیمتری لبه محل گود برداری
  • اطمینان از عدم وجود منبع ارتعاش در اطراف محل گود برداری
  • قرارنگرفتن مواد یا دستگاههای نزدیک لبه به محل گود برداری

وضعیت شیب یا نیمکتی بودن دیواره کناری و سطح محل گود برداری

  • شکاف ، درزها و ترک خوردگی
  • تکه های جدا شده از دیواره
  • تغییر در نوع خاک
  • شیب کافی برای خاک

شمع کوبی چوبی و سپرگذاری

  • اطمینان از اجرای درست سپر گذاری در محل حفاری شده
  • اطمینان از عدم روغن ریزی لوله های استوانه ای نگهدارنده
  • سپرهای کار گذاشته شده
  • محکم بودن گوه ها

ورودیها و خروجیها

  • وجود راههای ورود و خروج با فاصله های 7/5 متر
  • مناسب بودن نردبانها ، پله ها و پله های شیب دار

سرویسهای جانبی موجود

  • کافی بودن تکیه گاهها و وسایل نگهدارنده
  • شناسایی عوامل سست کننده خاک گود برداری
  • شناسایی و حفاظت از سرویسهای جانبی

آب و هوا

  • یخ بستن های شبانه
  • بارندگی

لوازم استحفاظ فردی

  • استفاده از جلیقه های منعکس کننده نور در جاهایی که محل عبور و مرور وسایل نقلیه است
  • استفاده صحیح و مناسب از کلاه ایمنی ، کفش ایمنی پنجه فولادی و ...

چک لیست حفاری

چک لیست حفاری می بایست بوسیله افراد ذی صلاح کامل شود .

موقعیت محل گود برداری :

تاریخ :

ساعت :

نام بازرس :

نوع خاک :

طبقه بندی خاک :

عمق حفاری :

عرض حفاری :

نوع سیستم مورد استفاده قرار گرفته :

به پاسخهای بله ، خیر و بی مورد سوالات زیر جواب دهید .

1/ بازرسی عمومی محیط کار

1) آیا محل حفاری ، ساختمانها ، سازه های مجاور و سیستمهای حفاظتی توسط یک فرد ذی صلاح روزانه قبل از شروع کار بازرسی می شود ؟

2) آیا شخص ذی صلاح توانایی جابجایی فوری کارکنان را از محل حفاری دارد ؟

3) آیا موانع سطحی از محل حفاری شده دور و یا بشکل مناسب نگهداری و محافظت شده اند ؟

4) آبا کارکنان در برابر سنگهای سست بشکل مناسب محافظت می شوند ؟

5) آیا کلیه کارکنان از لوازم استحفاظ فردی بشکل مناسب استفاده می کنند ؟

6) آیا وسایل مواد زاید و دستگاها در فاصله 60سانتیمتری لبه محل گود برداری شده قرار گرفته اند ؟

7)آیا از سیستمهای هشدار دهنده بشکل مناسب در جاهایی که وسایل متحرک در نزدیک لبه گود کار می کنند و استفاده می شود ؟

8)آیا از کارکردن کارکنان زیر بارهای معلق جلوگیری می شود ؟

2/ سرویسهای جانبی

1) آیا موقعیت آنها مشخص و معین شده است ؟

2) آیا موقعیت دقیق سرویسهای جانبی علامت گذاری شده است ؟

3/ وسایل ورود وخروج

1)آیا در جاهایی که عمق حفاری بیشتر از 120سانتیمتر است برای هر 750سانتیمتر طول راه های ورود وخروج تعبیه شده؟

2) آیا نردبانهای استفاده شده ایمن و حدود 100سانتیمتر بالاتر از لبه گود است ؟

3) آیا محل ورود وخروج بوسیله افراد ذی صلاح طراحی شده است ؟

4/شرایط رطوبتی

1) آیا احتیاط و توجهات لازم و مناسب بمنظور حفاظت کارکنان نسبت به تجمع آب صورت می گیرد ؟

2) آیا برنحوه کار دستگاهای جابجا کننده آب بوسیله افراد ذی صلاح نظارت می شود ؟

5/ خطرات اتمسفری

1) آیا هوای موجود در محل حفاری در برابر خطرات اتمسفری احتمالی مثل کمبود اکسیژن ، مواد قابل اشتعال یا دیگر آلایندههای مضر ، اندازه گیری می گیرد ؟

2) آیا گاز سنجی در دفعات مختلف بمنظور مطمئن شدن از ایمن بودن اتمسفر انجام می شود ؟

3) آیا کارکنان آموزش لازم بمنظور استفاده از لوازم فردی و یا دیگر وسایل امداد و نجات را دیده اند ؟

6/ سیستمهای نگهدارنده و محافظ

1) آیا مواد و دستگاهای مورد استفاده در سیستمهای نگهدارنده بر اساس آنالیز خاک ، عمق خاک و بارهای قابل انتظار انتخاب می شوند ؟

2) آیا مواد و دستگاها ی معیوب از سرویس خارج می شوند ؟

3) آیا مواد و دستگاها ی مورد استفاده در سیستمهای حفاظتی و بازرسی در یک شرایط خوب نگهداری می شوند /

4) آیا سپر گذاری بمنظور ریزش دیواره های کناری صورت گرفته است ؟÷

5) آیا از کار کردن کارکنان در زمان جابجایی سیستم سپر گذاری جلوکیری بعمل آمده است ؟

استفاده از ماشین حفاری (بیل مکانیکی ) در عملیات امداد و نجات :

  • گاهی اوقات شرایطی وجود خواهد امد که می توان از بیل مکانیکی جهت کاهش زمان و ایمنی کار برای پیدا کردن یا نجات مصدوم زیر خاک دفن شده حاصل از ریزش و خراب شدن کانال استفاده کرد .
  • در مواردی که یکی از دیواره ها ی کناری کانال سالم و بدمن ریزش باقی مانده است مصدوم قادر به نجات خود نمی باشد می توان از بیل مکانیکی با استفاده از یک راننده با تجربه در محل جهت نجات فرد دفن شده اقدام کرد. در این حالت به موازات و با فاصله 15سانتیمتری از دیواره سالم ، عملیات حفاری و خاکبرداری به شکل ایمن بدون ایجاد خطر برای مصدوم ، آغاز میشود .
  • سپس این خاکها توسط بیل مکانیکی جابجا شده و اینکار تا رسیدن به عمقی که مصدوم در انجا قرار دارد ادامه پیدا می کند وخاک ریخته شده از روی فرد مذکور جابجا می شود. مزیت ایت روش این است که خاکها روی مصدوم سریعاً توسط بیل مکانیکی جابجا شده و در نتیجه فشاری که از طرف خاک بروی مصدوم وارد می شود سریعاً کاهش پیدا می کند .

نکات قابل ارائه در TOOLS BOX MEETING

عواملی چون نامناسب بودن شمع کوبیها ، شیب بندی نامناسب دیواره ها ، آنالیز ضعیف خاک ، خراب بودن مواد استفاده شده در سپرگذاری ها ، شرایط آب و هوا و لرزشها باعث ریزش می شود .

اولین مرحله تعیین موقعیت سرویسهای جانبی و یا دیگر مواردی است که در زیر خاک دفن شده اند . استفاده از لوازم استحفاظ فردی مناسب در تمام زمان عملیات حفاری بخصوص استفاده از کلاه ایمنی ، کفش ایمنی و چکمه های ایمنی بمنظور حفاظت از سر و پا الزامی می باشد.

دیواره های محل حفاری باید با توجه به نوع خاک یا نسبت مناسب شیب دار شوند. در جاهایی که حفاری بشکل عمودی صورت می گیرد نیاز است از سیستم حفاظتی مناسب مثل سپر گذاری استفاده شود.

مواد انباشته شده در نزدیک محل حفاری شده می تواند فشاری روی دیواره های کناری را افزایش دهد. لرزشی که از حرکت وسائط نقلیه یا دیگر وسایل مثل ماشینهای شمع کوبی در کنار محل حفاری ایجاد می شود می تواند اثر منفی در استحکام خاک داشته باشد و بواسطه شل و سست کردن خاکهای دیواره ، خطر ریزش را افزایش دهد. سیستمهای حفاظتی روزانه توسط شخص ذیصلاح بازرسی شوند .

بمنظور ورود وخروج سریع باید پله هایی ایمن و مناسب در محل قرار داده شود و فاصله بین آنها نباید بیشتر از 750 سانتیمتر باشد در ضمن ارتفاع نردبانها باید از لبه محل حفاری حدود 1 متر باشند .

داربست و داربست بندی

داربست و داربست بندی

تعریف داربست: داربست ساختاری است موقتی شامل یک یا چند جایگاه کار، اجزاء نگهدارنده، اتصالات و تکیه گاه ها که در حین اجرای هر گونه عملیات ساختمانی به منظور دسترسی به بنا، حفظ و نگهداری کارگر یا مصالح در ارتفاع مورد استفاده قرار می گیرد.

شخص ذی صلاح

شخص ذی صلاح کسی است که می تواند شرایط کاری خطرناک را شناسایی کند و مجوز و اختیارات لازم برای اقدامات اصلاحی فوری به منظور حذف این خطرات را دارا می باشد. این فرد مسولیت اولیه برای نظارت، هدایت، نصب، برداشت و تغییر تمامی داربست ها را دارد و باید به مسائل زیر آگاهی کامل داشته باشد:

باید شرایط کاربرد انواع داربست ها را بداند.

قادر به شناسایی و اصلاح مخاطرات در مواجهه با کار داربست بندی باشد.

در زمینه ساختار انواع داربست های مورد استفاده آموزش دیده باشد.

وظایف شخص ذی صلاح

1.      تعیین دسترسی های عملی ایمن برای نصب و برداشت و استفاده از داربست

2.   بازرسی داربست ها، قطعات و اجزای آن قبل از شروع به کار و بعد از هر حادثه ای که می تواند روی درستی قطعات داربست تاثیر بگذارد.نظارت و هدایت روی نصب داربست، برداشتن آن و تغییر محل کار

3.      تعیین اقدامات عملی برای حفاظت از سقوط افراد در هنگام نصب و برداشت داربست

4.      تعیین اینکه آیا کار بر روی داربست در روزهای طوفانی و بادخیز ایمن است.

5.   تعیین اینکه آیا قطعات و اجزای داربست که از مواد مختلف ساخته شده اند، می توانند با همدیگر مورد استفاده قرار بگیرند.

6.      شناسایی علل قطعات معیوب داربست و اصلاح مخاطرات آن

7.      بازرسی طناب های مورد استفاده در داربست های معلق و شناسایی نواقصات آن

8.      بازرسی طناب ها و ریسمان های مصنوعی مورد استفاده برای گارد ریل های میانی یا بالایی داربست.

9.      انتخاب، هدایت و آموزش افرادی که داربست را نصب می کنند و بر می دارند و محل ان را تغییر می دهند.

10. آموزش کارگران در زمینه نصب، برداشتن داربست، حرکت دادن، کار کردن، تعمیر کردن، نگهداری یا بازرسی داربست ها برای شناسایی مخاطرات کاری مربوطه.

 

مخاطرات داربست

1.      سقوط از ارتفاع، ناشی از سرخوردن، دسترسی ناایمن، فقدان تجهیزات حفاظت از سقوط

2.      صدمه بواسطه سقوط ابزار، تجهیزات، و مواد زائد

3.      برق گرفتگی ناشی از برخورد و تماس با خطوط انتقال نیرو و برق

4.      صدمه دیدن و خراب شدن داربست بواسطه عدم تعادل یا بارگذاری بیش از حد

5.      تخته گذاری ناایمن و بد

    

 

 

 

مسائل مهم در داربست

مسائل مهم در داربست عبارتند از:

1.      نصب و برداشت داربست[3]

از 15 تا 20 درصد آسیب های ناشی از داربست شامل نصب و برداشت داربست است. معمول ترین مسئله نقص فراهم نمودن سکوی کاری مناسب برای کارگر در موقع نصب و برپایی داربست است. مسئله بعدی شامل اجزای داربست نظیر اتصالات می باشد. این نقص موجب عدم ثبات داربست یا بی ثباتی داربست می شود، شاید این نقص موجب واژگونی  یا فروریختن داربست نشود اما منجر به آن می شود که داربست نوسان و حرکت کند. این بیشتر زمانی رخ می دهد که فقط یک یا دو تخته روی سکوی کار باشد یا اینکه میله های حفاظتی وجود نداشته باشند و در طی نصب و برداشت داربست این مسئله عادی است.

2.      بالا رفتن و پایین آمدن از داربست[4]

تقریباٌ 15 درصد آسیب های ناشی از داربست زمانی رخ می دهد که کارگران در حال بالا رفتن و پایین آمدن از داربست هستند. بالا رفتن و پایین آمدن از چهارچوبه داربست یک امر شایع است اما پیامد ناخوشایند آن آسیب های فراوان و مرگ و میر است. بالا رفتن و پایین آمدن از تیرک های مهار داربست علل بعدی حوادث می باشد. برای غلبه بر این مسئله باید نردبان های مناسبی فراهم کرد.

3.      لغزیدن یا شکستن تخته های سکوی کار[5]

بیشتر آسیب ها شامل مسائلی با تخته ها هستند.  اگر تخته های داربست خوب با طناب یا تسمه بسته نشود یا ناایمن باشند به آسانی لیز می خورند و سبب آسیب های جدی می شوند. همچنین اگر تخته های داربست در شرایط نامناسب نگهداری شوند یا اضافه بار بیش از ظرفیت شان روی آنها قرار گیرد، شکسته شوند. بنابرین استفاده از درجه ای درست الوار و بازرسی تخته ها قبل از نصب خیلی مهم است. مسئله شایع دیگر آیزان بودن بیش از اندازه یا کم اندازه داربست روی تکیه گاه هایش می باشد.. آویزان بودن بیش از حد تخته موقعی که کارگر روی بخش آویزان ایستاده است، سبب می شود که تخته به سمت بالا بیاید و واژگون شود. ولی آویزان بودن بیش از کم منجر به لغزش و سر خوردن تخته روی تکیه گاه می شود.

4.      بارگذاری نامناسب یا بیش از حد بارگذاری[6]

بارگذاری بیش از حد سبب خمش بیش از اندازه تخته ها می شود و می تواند منجر به خراب شدن و شکسته شدن تخته ها شود. بارگذاری بش از حد بیشتر اغلب در کارهای سنگ کاری و بنایی رخ می دهد که  وزن مواد می تواند از 1500 کیلوگرم روی تخته ها تجاوز کند. اگر مواد روی سکوی داربست بطور آویزان رها شود می تواند سبب عدم توازن و تعادل روی داربست شود که در نهایت منجر به واژگون شدن داربست می شود.

5.      عدم تنظیم کامل سکوها[7]

این موقعیت نه تنها در مرحله نصب و برداشت داربست منجر به آسیب می شود بلکه موقع استفاده داربست نیز آسیب و حادثه ایجاد می کند. طبق قوانین تمام سکوها بایستی حداقل 45 سانتی متر یا 18 اینچ پهنا داشته باشند.

6.      سکوهایی بدون میله های حفاظ[8]

سکوهایی بدون میله حفاظ مشکل جدی ایمنی در طرح های ساخت است. میله های حفاظ نه تنها برای سکوهای بلند اقدام پیشگیرانه حفاظت از سقوط هستند بلکه برای سکوهای کم ارتفاع هم مهم هستند. بیش از یک سوم سقوط ناشی از داربست ها بر روی سکوهایی با ارتفاع کمتر از 3 متر می باشد. بنابراین، میله های حفاظ در طی استفاده معمولی برای تمامی سکوهای کاری بیش از 5/1 متر ارتفاع توصیه می شود. میله های حفاظ برای تمامی سکوهای کاری باید متشکل از میله بالایی، میله میانی و پاخور باشد.

7.      نقص نصب تمام اجزاء مورد نیاز[9]

نقص استفاده از تمام قطعات و اجزاء درست داربست مشکل جدی ایمنی است. در داربست بندی تمام موارد باید درست و کامل نصب شوند نظیر صفحات پایه داربست، مهاربندها یا پشت بندها یا بست ها، وسایل ایمن کننده مناسب. باید تضمین نماید که داربست ایمن است.

8.      تماس الکتریکی با سیم های بالای سر[10]

اغلب اوقات داربست ها با خطوط الکتریکی بالای سر تماس ایجاد می کنند ولی اگر چنین چیزی اتفاق بیافتد تقریباٌ نتیجه همیشه مرگ و میر است. نقص در نگهداشتن فواصل ایمن از خطوط انتقال برق بالای سر در هنگام حرکت کردن روی داربست مشکل جدی است. قبل از تلاش برای حرکت روی نواحی باز خارجی داربست، برای تضمین اینکه سیم های بالای سر در نزدیکی نیست باید به خوبی بررسی و وارسی شوند. در برخی موقیعت ها برای تضمین اینکه فواصل ایمن مورد نیاز از خطوط برق وجود دارد، برداشتن جزئی داربست ضروری است. حداقل فواصل ایمن در جدول یک فهرست شده است.

جدول یک: حداقل فواصل از خطوط نیرو
میزان ولتاژ خطوط نیرو 
حداقل فاصله

750 تا 1500000 ولت 
3 متر یا 10 فوت

150001 تا 250000 ولت 
5/4 متر یا 15 فوت

بیش از 250000 ولت 
6 متر یا 20 فوت


بلند کردن اجزاء داربست توسط لیف تراک یا وسایل مکانیکی دیگر مستلزم برنامه ریزی دقیق است و باید از مجاورت و نززدیکی با خطوط انتقال نیرو اجتناب شود. کارگران حمل کننده مواد یا تجهیزات روی سکوی داربست باید مراقب تماس الکتریکی باشند.

9.      حرکت دادن داربست با کارگر روی سکوی کار[11]

حرکت دادن داربست به همراه کارگر روی سکوی کار می تواند خطرناک باشد. هرجا که برای پایین آمدن کارگران مشکل است و داربست بیش از 3 متر ارتفاع دارد، هر کارگر باید با یراق و طناب کوتاه در کل بدن بسته شود. طناب نجات باید به نقطه مناسب متصل شود.

 

ملاحظات انتخاب داربست

استفاده ایمن و مناسب از داربست وابسته به انتخاب سیستم درست برای کار مورد نظر است. اگر مشخصات اساسی داربست برای کار نامناسب باشد یا تمامی قطعات یا اجزای ضروری در دسترس نباشد، می تواند منجر به حوادث شود. انتخاب درست داربست و اجزای مرتبط با آن مستلزم دانش اساسی درباره شرایط محل و کار مورد نظر است. این ملاحظات شامل:

ü     وزن کارگر، ابزارآلات، مواد، و تجهیزات حمل شده روی داربست

ü     شرایط کار برای مثال، داخل، خارج، کف های سیمانی، نوع و شرایط دیوار، دسترسی به تجهیزات، تغییرات ارتفاع.

ü     ارتفاع یا ارتفاع هائیکه در آن داربست نصب می شود.

ü  نوع کاری که قرار است روی داربست انجام گیرد نظیر کارهای بنایی، سندبلاستینگ، نقاشی، فلزکاری، تاسیسات مکانیکی نصب سقف کاذب یا معلق

ü     مدت کار

ü     تجربه ناظر و کارکنان یا انواع داربست های موجود

ü     شرایط آب و هوایی پیش بینی شده

ü     نردبان یا وسایل دسترسی به سکوی کار

ü     موانع

ü     ساختار ساختمان یا سازه در حال انجام کار

ü     مشکلات نصب و برداشت نظیر حفاظت از سقوط فرد داربست بند یا نصاب

ü     استفاده تجهیزات مکانیکی برای کمک به نصب داربست

ü     شرایط پیاده روی زیر محوطه داربست

 

 

 

 

انواع داربست ها

Ø     داربست های معلق                          Suspended Scaffolds

Ø     داربست های حمایت شده                   Supported Scaffolds

Ø     داربست های مخصوص یا دیگر Specialty and Other Scaffolds

 

داربست های معلق Suspended scaffold

ü     قبل از نصب ،از محل کار بازدید کنید و بر اساس میزان بار وارده تجهیزات و وسایل لازم را برای کار آماده نمایید

ü     حتما از افراد ماهر و با صلاحیت برای این کار استفاده نمایید .

ü     از محکم بودن محل اتصال کابلها به ویژه محل اتصال کابل به داربست مطمئن شوید .

ü     کابل بکار رفته در این داربستها حداقل باید 6 برابر وزن داربست مقاومت داشته باشد.

ü      تمهیدات لازم برای جلوگیری از پیچ و تاب خوردن داربست در نظر گرفته شود .

ü      از تجمع بار و وسایل بی مورد روی داربست خودداری کنید .

ü     استفاده از سیستم PFAS( Personal Fall Arrest System)  برای جلوگیری از خطر سقوط افراد الزامیست .

ü     مطمئن شوید که تمامی تجهیزات برقی ،کابلهای برق والکتروموتور ها سالم بوده و به سیم ارت مجهز باشند.

ü     از قرار دادن مواد آتش گیر و قابل اشتعال مانند بنزین روی داربست معلق خودداری کنید .

ü     برای افزایش دامنه دسترسی در هنگام کار روی بشکه ،چهار پایه ،جعبه و...نایستید .

ü     وزنه های تعادلی داربست معلق بایستی بیشتر از ماکزیمم وزن داربست باشد .

ü     کابلها وسیم های مهاری داربست معلق را به جای محکمی مانند ستون اصلی ساختمان ببنیدید واز بستن به دور دودکش و... جدا خودداری کنید .

ü     ترمز ایمنی داربست معلق راهمیشه قبل کار بازدید کنید.

ü     سیستم PFAS باید به طناب نجات LIFE LINE بسته شود نه به داربست معلق.

 

حرکت دادن داربست Moving scaffold

1.      هنگام جابجایی داربستهای متحرک افراد نباید روی داربست باشند .

2.      از صحت ودرستی چرخ ها وترمز داربست مطمئن شوید .

3.      سطحی که داربست روی آن جابجا میشود صاف،محکم وعاری از برآمدگی وفرو رفتگی باشد .

4.      جکهای تعادلی OUT RIGGERS چرخ دار  در طرفین داربست تعبیه شده باشد .

5.      از قسمت پایین داربست هل دهید

 

فونداسیون داربست

1.      زمین زیر داربست باید مقاومت کافی داشته باشد وخاک آن نیز COMPACT شده باشد

2.     از BASE&SOLE PLATE برای زیر استاندارد ها استفاده شود.

3.      موقعی که از sole plate برای زیر داربست استفاده میشود منطقه زیر هر کدام از استانداردها باید حدقل 1000 سانتیمتر مربع با حداقل قطر 220 میلیمتر باشد واگرا ز الوار به منظور sole plate استفاده میشود نباید قطر آن از 35 میلیمتر کمتر باشد .

4.     در زمینهای نرم منطقه sole plate نباید از 1700 سانتی متر کمتر بوده وبرای sole plate های خاص این منطقه به 3400 سانتی متر مربع میرسد

 

ظرفیت عملی داربست

Ø     داربست ها و اجزای آن باید قادر باشند که وزن خودشان را و حداقل چهار برار حداکثر  بار اعمال شده را بدون عیب و نقص تحمل کنند. ( بار اعمال شده شامل وزن کارگر، وزن تجهیزات و مصالح است).

Ø     هر یک از طناب های معلق باید قادر به حمایت 6 برابر ظرفیت عملی داربست بدون نقص و عیب باشد.

Ø     الوارهای حامل باید حداقل تحمل 1500 پوند نیرو بر اینچ مربع را داشته باشند.

Ø     اتصالات و وزن های تعادل مورد استفاده برا ی توازن و بالانس داربست های معلق قابل تنظیم باید تحمل چهار برابر ظرفیت داربست را داشته باشد.

سکوهای داربست Scaffold Platform

Ø     هر یک از سکوهای سطوح کار باید بطور کامل تحته گذاری و پوشیده شود.

Ø     هر یک از بخش های سطح کار یا سگو نظیر تخته باید طوری نصب شود که فضای تخته های مجاور وکنار هم  از یک اینچ یا 54/2 سانتی متر بیشتر نباشد.

Ø     حداقل پهنای سطوح کار یا جایگاه کارنباید از 12 اینچ یا 30 سانتی متر بیشتر باشد.

Ø     لبه جلوی تمام سکوها یا جایگاه های کار نباید از 14 اینچ یا 36 سانتی متر از جلوی جبهه کار بیشتر باشد.

Ø     انتهای جایگاه کار باید از روی دستک به اندازه 6 اینچ یا 15سانتی متر گذشته باشد.

Ø     سکوهای چوبی نباید با مواد رنگی یا جلا دهنده پوشش داده شوند زیرا ممکن است نواقصات و ترک خوردگی های چوب دیده نشود. لبه های الوار چوبی م یتواند برای شناسایی و نشانه گذاری علامت گذاری شود.

Ø     فضای خالی بالای سر باید در نظر گرفته شود. حداقل فاصله بین دو سکو 180 سانتی متر باشد.

Ø     جایگاه داربست باید حداقل یک متر پایین تر از منتهی الیه تیرهای عمودی باشد.

Ø     در هیچ مواردی ضخامت الوار از 5 سانتی متر کمتر نباش و ضخامت های مساوی داشته باشند.

Ø     عرض آنها مساوی .و حداقل 25 سانتی متر باشد.

Ø     الوارها نباید روی هم قرار بگیرند چون خطر برخورد پای کارگران به لبه الوار و افتادن آنها وجود دارد و همچنین جابجایی چرخ های دستی با مشکل مواجهه می شود.

Ø     الوارها یاید حداقل روی سه تکیه گاه یا دستک عبورکرده باشد.

 

ملاحظات تخته گذاری سکوی کار در داربستPlatform Planking

Ø     برای سکوهای کار باید از الوارهای مخصوص که برای این کار درجه بندی شده اند استفاده شود. کیفیت الوار با موارد زیر اندازه گیری می شود:

Ø     تعداد حلقه ها در هر اینچ ( 6 یا تعداد بیشتر حلقه)

Ø     تعداد نواقصات و عیب ها نظیر گره ها، برامدگی ها و فرو رفتگی ها

Ø     تخته ای که شکاف های عمیق در دو طرف تخته یاالوار دارند باید از رده خارج شوند

Ø     تخته هایی که درزها و شکاف های ریز در یک سطح چوب دارند باید به دقت بازبینی وبررسی شود چون در طول زمان می تواند عمیق تر و طولانی تر شود و تبدیل به شکاف های دوطرفه شود.

Ø     تخته ها بایداز نظر شکاف های ایجاد شده در انتهای الوار بررسی شود تا عمیق تر و طویل تر نشوند.

Ø     تخته هایی که روی آنها رنگ و مواد روغنی نشسته است باید از رده خارج شوند یا آلودگی زدایی شوند.

 

مشخصات چوب ها 

Ø     گره های روی چوب در مجموع نباید بیشتر از 150 میلیمتر باشند

Ø     پهنای گره ها در یک طرف نباید از 75 میلیمتر تجاوز نماید

Ø     فاصله بین گروهی از گر ه ها،150 میلیمتر می باشد

Ø     تخته چوب های استاندارد دارای5/22 میلیمتر پهنا و38 میلیمتر ضخامت هستند

Ø     گره های لبه داربست نباید از 50 میلیمتر تجاوز نمایند

Ø     تخته هایی که شکستگی وشکاف دارند نباید مورد استفاده قرار گیرند

Ø     بریدگی ،سوختگی،آلودگی به روغن وگازوییل ومیخ نباید در تخته باشد

Ø     تخته ها نباید رنگ شوند

Ø     تخته ها باید به صورت مربع مستطیل بریده شوند وسر آنها با تسمه فلزی بسته شده باشد

 

طول مجاز الوار Allowable Spans

Ø     طول مجاز الوار ان فاصله ای است که بین تکیه گاه ها قرار می گیرد. نکته:

Ø     هر چه طول الوار زیاد تر می شود میزان خمش یا خمیدگی بیشتر خواهد شد و به همان نسبت میزان تحمل یا ظرفیت تخته کاهش خواهد یافت.الوارها یاید حداقل روی سه تکیه گاه یا دستک عبورکرده باشد.

 
Maximum
Intended Load 
Maximum Permissible Span Using Full Thickness Lumber 
Maximum Permissible Span
Using Nominal Thickness Lumber

25 lbs./square foot 
10 feet 
8 feet

50 lbs./square foot 
8 feet 
6 feet

75 lbs./square foot 
6 feet 
--


خمش یا خمیدگی مجاز الوار Allowable Deflection

Ø     میزان خمیدگی یا خمش مجاز برای الوار یک شصتم 60/1 طول الوار می باشد.

Ø     کارگر باید از میزان خمش اگاه باشد چون می تواند تشخیص دهد که چه زمانی سکو کار بیش ز اندازه بارگذاری شده است.

Span of Plank Between Supports 
Calculation 
Maximum Permissible Deflection

10 feet 
120 inches/60 inches 
2 inches

7 feet 
84 inches/60 inches 
1-3/8 inches

5 feet 
60 inches/60 inches 
1 inch


 

اجزای داربست SCAFFOLD COMPONENTS

حداقل اجزای مورد نیاز داربست عبارتند از:

Ø     تخته هایی که شکستگی وشکاف دارند نباید مورد استفاده قرار گیرند

Ø     بریدگی ،سوختگی،آلودگی به روغن وگازوییل ومیخ نباید در تخته باشد

Ø     تخته ها نباید رنگ شوند

Ø     تخته ها باید به صورت مربع مستطیل بریده شوند و سر آنها با تسمه فلزی بسته شده باشد


[1] - Scaffold and Scaffolding

[2] - Competent Person

[3] - Erecting and Dismantling

 

[4] - Climbing Up and Down

 

[5] - Planks Sliding Off or Breaking

 

[6] - Improper Loading or Overloading

 

[7] - Platforms Not Fully Decked

 

[8] - Platforms without Guardrails

 

[9] - Failure to Install All Required Components

 

[10] - Electrical Contact with Overhead Wires

 

[11] -

تنش های سیستم نوبتکاری

چکیده درحال حاضر بخش قابل توجهی از سیستم های تولیدی به نوبتکاری (SHIFT WORK) اختصاص داشته و به تبع آن توجه به وضعیت کارکنــان نوبتکار اهمیت بالایی پیدا می کند. در ایران نیز صنایعی چون نفت، پتروشیمی و سیمان در بخش تولیدی و بیمارستانها، فرودگاه و نیروی انتظامی در بخش خدمات از این سیستم ها استفاده می کنند. از سوی دیگر مشکلاتی مانند تنش شغلی، خستگی، نارضایتی از کار و... در شرایط نوبتکاری بروز بیشتری دارد. نوشتار حاضر ضمن معرفی اجمالی سیستم های نوبتکاری و عوامل تنش زا و کاهنده رضایت شغلی ناشی از چنین شرایطی به بیان راهکارهای بهبود شرایط کاری و رضایتمندی کارکنان نوبتکار باتوجه به تجربیات دیگر کشورها می پردازد.

سیستم نوبتکاری
سیستم نـــــوبتکاری عبارت است از دوره های زمانی که در 24 ساعت شبانه روز، افراد به کار مشغول هستند، یعنی 8 ساعت شیفت صبح، 8 ساعت شیفت عصر و 8 ساعت شیفت شب و یا دو شیفت 12 ساعته. این سیستم در بخش تولید در جاهایی که نظام تولیدی پیوسته است، مانند پالایشگاهها، صنایع پتروشیمی، کارخانه های سیمان و... و در بخش خدمات مانند بیمارستانها، نیروی انتظامی، فرودگاهها و... به کار می رود(5).

شیفت های کاری به دو صورت ثابت و چرخشی است. در نوبتکاریهای کشورهای آمریکا و کانادا حدود 42 درصد افراد نوبتکار از سیستم نــوبتکاری متغیر (چرخشی) استفاده می کنند(7). طبیعی است در نوبتکاری ثابت عده ای همیشه شب کار خواهند بود و این مضرات زیادی برای آنها به همراه خواهد آورد. محدودیتها و اقتضائات خاص نوبتکاری باعث شده تا هر کسی در این سیستم ها دوام نیاورد و مدیران را بر آن داشته تا درمورد بهبود وضعیت و شرایط شغلی افراد به فکر فرورفته و راهکارهایی را ارائه دهند. مطالعاتی که توسط هارینگتون انجام شده نشان می دهد فقط 10 درصد افراد از نوبتکاری لذت می برند و بقیه به نحوی با آن می سازند و گاهی راهی به جز نوبتکاری ندارند(9).

در این سیستم ها، خستگی، واماندگی، کسالت، انزوا، امراض روحی و روانی و بیماریهای جسمی و بسیاری مسائل دیگر شایع و رایج است. مطالعات انجام شده در صنایع پتروشیمی نیز نشان می دهد رضایت شغلی کارکنان بخش عملیاتی از رضایت شغلی بخش ستادی کمتر است و اختلاف آنها معنی دار است.

هرچند سیستم نوبتکاری به استفاده هرچه بیشتر و بهتــر از ماشین آلات و تولید بیشینه می انجامد، اما نباید فراموش کرد که معایب و مضراتی هم دارد که به طور خلاصه می توان آنها را به صورت زیر برشمرد:

الف) شیفت های ثابت: همانگونه که در بالا اشاره شد، در اینگونه موارد عده ای دائماً نوبتکار شبانه خواهند بود و کارهای شبانه، ساعت بیولوژیک بدن را، که زمان خواب، زمان غذا خوردن و زمان استراحت را تعیین می کند، به هم می زند و این وضعیت عوارض بسیاری دارد. ازطرف دیگر علاوه بر اختلال در سیستم خواب افراد، برنامه ارتباطات با خانواده و دیگر اقوام و آشنایان نیز مختل می شود. کم خوابی، کم اشتهایی و بیماریهای قلبی و حالت انزوا و گوشه گیری از دیگر علائم مشاهده شده در بین شب کاران است (5).

ب) شیفت های متغیر و چرخشی: دو نوع شیفت چرخشی داریم: شیفت چرخشی جلوگرد (FORWARD ROTATING SHIFT) که به صورت شیفت صبح شیفت
عصـــــــر شیفت شب می چرخد و شیفت چرخشی عقب گرد (BACKWARD ROTATING SHIFT) که عکس حالت اول انجام مـــی گیرد. مطالعات نشان می دهد رضایت شغلی و راحتی کارکنان در سیستم چرخش جلوگرد بیشتر از عقب گرد است.
درکل، در این سیستم ها همه افراد نوبتکار به نحوی در مشکلات سهیم می شوند و تبعات منفی شیفت ثابت وجود ندارد اما ازطرف دیگر مشکلات عدیده ای چون به هم خوردن ریتم شبانه روزی، تنش، عوارض بهداشتی - ایمنی و کم خوابی را نیز به همراه دارد(8). به هرحال در هر نوع از نوبتکاری معایب و مزایایی است و مدیر باید براساس تصمیم گیری و اهداف یکی را برگزیند.

جدای از این مباحث، پاره ای از مشکلات به ساختار سازمانی و شرایط محیط کار و تناسب آن با سیستم نوبتکاری برمی گردد و مدیر می تواند به راحتی آنها را با اتخاذ تدابیری مرتفع گرداند. ایـــن پیشنهادات درقالب توصیه هایی خواهدآمد.

عوامل به وجود آورنده فشار عصبی و تنش درکار
عوامل تنش زا تقریباً در زندگی همه افراد وجود دارد. محیط کاری نیز بنابه شرایط خود بی بهره از چنین عواملی نیست. اگر این عوامل خارج از کنترل کارکنان باشند به آسیبهای جدی منجر خواهندشد. لذا ضرورت دارد مدیران بویژه در نظامهای نوبتکاری، این عوامل و منابع استرس را شناخته و آنها را رفع یا کنترل کنند. عوامل به وجود آورنده تنش به دو دسته فیزیکی و سازمانی تقسیم می شوند:

عوامل تنش زای جسمی و فیزیکی: شامل صدا و دمای بیش از حد بالا یا بیش از حد پایین، لرزشهای شدید و یا حتی سیستم شیفتی چرخشی و متغیر می شود.

عوامل تنش زای سازمانی: شامل مواردی چون خستگی، یکنواختی و عدم تنوع در کار، عدم رضایت شغلی، عدم امنیت شغلی، ابهام در مسئولیت، انزوا، میزان ریسک و خطر شغل است(2).

به نظر می رسد در صنایع نوبتکار امکان وقوع هر دو نوع عوامل وجود دارد و شاید نارضایتی کارکنان تاحدی به این مسائل مربوط باشد. اگر بخواهیم به صورت بسیار خلاصه عوارض و تبعات بهداشتی - ایمنی ناشی از بروز و دوام تنشهای شدید ومزمن در بین کارکنان را برشماریم، می توان گفت: بیماریهای قلبی، فشارخون بالا، امراض گوارشی، جوشهای پوستی، تنگی نفس، اختلالات عصبی و روانی، عدم تعادل در برقراری ارتباطات سودمند، خستگی، واماندگی، غیبت و جابجایی، اعتیاد به موادمخدر و مشروبات الکلی، افزایش ضایعات و تصادفات در کار و بسیاری موارد دیگر نمونه هایی هستند که مانع از تحقق اهــــــــــــداف سازمان و افراد می شوند (2).در رابطه با استرس کاری چند نکته قابل توجه است:

الف) در شناسایی تنش شغلی چند فاکتور زیر باید مدنظر باشد:
عوامل و علل تسهیل کننده تنش؛
محل بروز استرس؛
تناوب و شدت عوامل تنش زا؛
گستردگی مشکل.
ب) در شناخت و تشخیص تنش شغلی به شاخصهایی چون میزان بیماری، مرخصی های پزشکی، نرخ جابجایی، گزارشهای بخش ایمنی و بهداشت و دعاوی خطرات شغلی باید توجه کرد.

ج) همکاری مدیران و کارکنان در کنار هم برای از بین بردن مشکلات لازم و ضروریست و بدون هریک از این دو، مشکل کماکان برجای خود باقی خواهدماند.
د) لازمست هرچند ماه یکبار ارزیابی دقیقی از وضعیت پرسنل نوبتکاری و مشکلات ایشان به عمل آید.
حال سوال اینجاست که باتوجه به عوامل تنش زا در سازمانها، چه راهکارها و پیشنهــــادهایی برای مدیران صنایع نوبتکار دررابطه با برطرف کردن یا کاهش تنش و مشکلات در سیستم نوبتکاری می توان داشت، که ازطریق آنها نه تنها شرایط شغلی ارتقا و بهبود یابد، بلکه رضایت شغلی کارکنان بخش عملیاتی و نوبتکاری بالا رود. از این حیث ما به بیان مشکلات سیستم های نوبتکاری پرداخته و راه حلهایی را نیز پیشنهاد می کنیم.

1 - خستگی: در 88 درصد شرکتهای نوبتکار آمریکا و کانادا، خستگی و افسردگی ناشی از کار، جزء مشکل ذکر شده است. این عامل که ناشی از یکنواختی، عدم تحرک، تکراری بودن کار، نیاز به دقت زیاد، تنش زا بودن کار است در سیستم های نوبتکاری شایع است (7).

2 - عوارض جسمی: که ناشی از به هم خوردن چرخه شبانه روزی کارکنان است و در نوبتکاریهای چرخشی نیز دیده می شود عبارتند از:
بیماریهای قلبی؛
ناراحتیهای گوارشی مانند کم اشتهایی، زخم معده و...؛
دیابت؛
اعتیاد به سیگار، موادمخدر و مشروبات الکلی؛
فشار خون بالا؛
اختلالات روانی؛
انزوا.
3 - استرس کاری
4 - عدم رضایت شغلی و احساس حقارت و خودکم بینی
5 - آسیب پذیری درمقابل مشکلات جسمی و روحی
6 - اختلال در روند تعامل و برقراری ارتباط با دیگران ازجمله خانواده (5).
پیشنهادات برای مدیریت سیستم نوبتکاری
حال به طرح و ارائه توصیه ها و پیشنهادهایی برای رفع مشکلات و مـــوانع پیش گفته در محیط کار وکم کردن عوارض منفی ناشی از نوبتکاری می پردازیم:
- وضعیت و شرایط نور، غذاخوری و تفریح و سرگرمی افراد بهبود یابد؛
- درصورت امکان هر فرد بیش از دو شیفت شبانه پشت سر هم نداشته باشد؛
- درصورت امکان هر فرد بیش از دو شیفت شبانه دوازده ساعته پشت سرهم نداشته باشد؛
- تقسیم روزهای مرخصی و تعطیلی بین شیفتها، یعنی از جمع کردن روزهای مرخصی بپرهیزید زیرا احتمال تصادفات بالا می رود؛
- اجازه استراحت، تفریح و ارتباط با کارکنان دیگر را به افراد بدهید؛
- کارکنان را در ابتدای امر نسبت به عوارض احتمالی نوبتکاری مطلع سازید
و مورد سبک زندگی خاص نوبتکاری را اعم از وعده های غذایی، شیوه خواب، ورزش و... به ایشان آموزش دهید؛
- اصول ارگونومی را در محیط کار برای افراد اجرا کنید؛
- توصیه ها و نکات بهداشتی را به صورت پوستر در اطراف سازمان بچسبانید و هم در پاکتهای حقوق و دستمزد، برای کارکنان بفرستید؛
- در بین کار اجازه خواب کوتاه به کارکنان بدهید. چه اینکه هم اکنون حدود 48 درصد کارخانه ها و شرکتهای نوبتکار، به افراد اجازه خواب در بین کار و در زمان استراحت و تفریح را می دهند (7)؛
- بـــرای نوبتکاران بویژه کسانی که شبها کار می کنند محیطی را فراهم سازید که به فعالیت و نرمش و ورزش بپردازند؛
- از بی سیم در شیفت شبانه استفاده کنید تا امنیت و برقراری ارتباط سریع تسهیل گردد؛
- معاینات سالانه دقیقی از کارکنان به عمل آورید؛
- سیستم نوبتکاری چرخشی جلوگرد (روز، عصر، شب) را به جای نوبتکاری چرخشی عقب گرد (روز، شب، عصر) جایگزین کنید؛
- برای شیفت های مختلف، پاداشهای مختلفی را قرار دهید. برای شیفت شب میزان پاداش را بیشتر کنید؛
- برنامه ایمنی دررابطه با رفتار افراد را به اجرا درآورید؛
- گروههای ایمنی تشکیل دهید که مسائل شیفتهای مختلف را بررسی کنند؛
- در محیط کار استریو با موسیقی ملایم یا رادیو نصب کنید؛
- مواد آموزشی نوبتکاران را افزایش دهید؛
- تدبیری بیندیشید که مدیران بخش منابع انسانی، عصرها و شبها بیشتر حضور داشته باشند؛
- درکنار قهوه و چای، تغذیه شکلاتهای مقوی در برنامه قرار دهید؛ - از اضافه کاریهای زیادی پرهیز کنید؛
- گاهی خط را بدون اطلاع قبلی تعطیل کنید _(البته اگر هزینه آن بالا نیست) و افراد را به نحوی موردنوازش قرار دهید. مثلاً آنها را به استخر شنا ببرید یا پاداش به ایشان بدهید؛
- به افرادی که یک فصل را بدون غیبت در کار شرکت کرده اند پاداش خوب بدهید؛
- به افرادی که از شیفت روز به شیفت شب بروند پاداش خوب اعطا کنید؛
- اتاقهایی برای «چرت بین کار» با صندلیهای راحت و محیط ساکت آماده سازید(10)؛
- اجازه دهید افراد شیفتهای خود را با هم جابجا و یا معامله کنند؛
- کارکنان را در تصمیم گیریها دخالت دهید؛
- در برخی آموزشها از کارکنان برای آموزش استفاده کنید؛
- خبرنامه ای حاوی تذکر نکات مهم و مفید برای کارکنان نوبتکار منتشر سازید؛
- از سری برنامه های کمک به کارکنان برای سازگار کردن افراد با عوامل تنش زا استفاده کنید؛
- از چرخش شغلی بین نوبتکاران برای افزایش تنوع، کــارایی و رضایت شغلی استفاده کنید (3 و 10)؛
البته کارکنان هم باید توصیه های زیر را جدی گرفته و اجرا کنند تا وضعیت کاری و روحی آنها بهبود یابد.
البته به کارکنان نیز توصیه می گردد نکات زیر را جدی گرفته و اجرا نمایند تا وضعیت کاری و روحی آنها بهبود یابد:
- محل بسیار آرام و ساکتی برای خواب خود درنظر بگیرید و سعی کنید هر نوع عامل ایجاد صوت و به هم زننده آرامش را از اطراف خود حذف نمایید.
- اگر جــزء نوبتکاران بویژه شب کاران هستید به ورزش و تمرینات بدنی روزانه توجه بیشتری داشته باشید. حداقل پیاده روی، چرخیدن در اطراف، فعالیت با دوستان را از دست ندهید.
- حتماً رژیم غذایی تایید شده ای را تنظیم کرده و براساس آن جلو بروید. سعی کنید همیشه از سبزیجات و میوه های تازه استفاده کنید.
- در سر کار برای خود تنوع ایجاد کنید، مثلاً گاهی قدم بزنید، گاهی به دستشویی رفته و آبی به صورت بزنید و نفسی تازه کنید. به نوار یا رادیو گوش دهید.
- با خانواده خود آخر هفته ها به مسافرت و گردش رفته و کمبود ارتباطات را جبران کنید.
- بعداز شیفت شبانه بلافاصله به رانندگی نپردازید.
- کمتر از قرصهای خواب آور استفاده کنید، به عبارت بهتر خود را به آنها عادت ندهید.
- تاحد امکان از اضافه کاری بلافاصله بعد از شیفت بپرهیزید (5).
نتیجه گیری
تعداد بسیاری از شرکتها و سازمانهایی که ازسیستم های نوبتکار به طور موقت یا دائمی بهره می برند، مشکلات مرتبط با منابع انسانی نوبتکاران بویژه در زمینه رضایتمندی ایشان، وجود روشها و راهکارهای تجربه شده در دنیا جهت ارتقا بهره وری و رضایتمندی، همه بر استفاده از چنین راهکارهایی که برخی از مهمترین آنها در این مقاله موردبررسی قرارگرفته، دلالت می کند

ایمنی برای شروع کار کشاورزی

 

مسایل ایمنی برای شروع کار کشاورزی

<>img/daneshnameh_up/4/42/l35_27.gif


در ابتدا لازم است بدانید که بر طبق آمار اداره ملی ایمنی (National safety council) که بر حسب آمار مرگ و میر کارگران به دست آمده است کشاورزی یکی از خطرناک ترین صنایع دنیا درایالات متحده شناخته شده است.افرادی که در مزارع کار می کنند شامل صاحبان مزارع اپراتور ها خانواده های کارگران و کارگران اجاره ای پنج برابر بیشتر ازسایر نیرو های کار حتی کارگران معدن در معرض خطرات جانی هستند.علاوه بر 1200 حادثه مهلک که در سال 1992 برکارگران کشاورزی وارد شده و در آمار ثبت شده است تخمین زده میشود که تعداد واقعی این حوادث به بیش از 140000 حادثه میرسد.اگر شما عملیات زراعی را با دقت و به طور حرفه ای انجام دهید می توانید براحتی از وقوع حادثه در مزرعه تان جلوگیری کنید.اولویت اول در ممانعت از بروز تصادفاتی است که در تمام مزارع اتفاق می افتد.از آنجایی که کارهای کشاورزی به صورتی است که محیط کار و زندگی کشاورز در کنار هم است آگاهی از مسایل ایمنی هم برای کشاورزان و هم برای خانواده های آنها ضرورت دارد.
در این مقاله سعی بر این است که نکاتی گفته شود که شما را از خطرات آگاه کند و اساسی ترین راه های حذف و اجتناب از آنها ذکر شود.هر چند ممکن است خطراتی در کار کشاورزی وجود داشته باشد که در اینجا ذکر نشده باشد ولی شما باید از اطلاعات وجزئیات بیشتری در مورد خطرات موجود در تمام مزارع و مزرعه خود آگاه باشید.این اطلاعات را می توانید از دفترچه راهنمای ماشین آلات به دست آورید و یا از کارشناسان ادارات کشاورزی و متخصصان ذانشگاهی کمک بگیرید.

تراکتورها

<>img/daneshnameh_up/b/b1/PTO.jpg img/daneshnameh_up/8/86/command3.gif


تراکتور ها پر مصرف ترین ماشین ها در تمام مزارع هستند و بیشتر از هر عامل دیگری باعث صدمات کشنده در مزارع می شوند . گردش تراکتور و حرکت محور آن باعث بیشترین حوادث کشنده در کشاورزی می گردد.
دلایل ایجاد چنین تصادفاتی عبارتند از:
شاخه ها- مجراهای آب- سوراخ ها یا کنده های درخت
هدایت تراکتور در سطوح لغزنده- حمل بارهای سنگین- دور زدن با سرعت بالا- تکان های نا مناسب
از دست دادن کنترل در اثر کشیدن بار به دنبال تراکتور یا تصا دفات در خیابان.
مهمترین راه برای پیشگیری از ایجاد تصادفات با تراکتور این است که هر تراکتور یک ساختار حفاظتی داشته باشد(ROPS) و کمربند ایمنی محفظه بسته شود.
سقوط از روی تراکتور ها دومین دلیل ایجاد تصادفات است. بسیاری از مصدومین کودکان هستند.ناظرینی که دیدن آنها برای اپراتور مشکل است نیز در خطر هستند.به همین دلیل نباید
به هیچ شخصی جز اپراتور اجازه سوار شدن روی تراکتور را داد. آگاهی از موقعیت تمامی ناظرین و دور نگه داشتن کودکان از محل های کار نیز باید رعایت شود. تراکتور ها و سایر ماشین آلات کاربردی در کشاورزی همیشه باید مجهز به چراغ ها وابزار روشنایی مناسب باشند.

حیوانات

<>img/daneshnameh_up/0/03/kidmilk.jpg


حیوانات بزرگ مزرعه مسئول ایجاد بسیاری از صدمات در مزارع پرورش حیوانات وتولید لبنیات می شوند.گاوهای نر می توانند ناگهان به یک شخص حمله کنند و باعث جراحات کشنده ای شوند.بنابراین هرگز نباید به آنها اعتماد کرد.حیواناتی که تازه وضع حمل کرده اند نیز قویا از کودک جوان خود دفاع می کنند چنین حیواناتی حتی اگر بسته شده باشند نیز می توانند به راحتی خود را رها کنند.محل نگه داری حیوانات باید طوری طراحی شده باشد که کمترین فرصت را برای صدمه زدن به آنان بدهد.

انبارها

<>img/daneshnameh_up/d/d6/l35_28.gif


ساختمان انبار هایی مثل انبار دانه واگن های حمل دانه سیلو ها و مخازن کود ها نیز می توانند باعث ایجاد حادثه شوند.هیچ شخصی نباید در حین تخلیه بار در انبار دانه وارد شود.خروج دانه ها به سمت پایین ممکن است باعث کشیده شدن شخص به سمت پایین شود.حرکت دانه ها به سمت پایین می تواند باعث اغفال و خفه شدن کودکان شود.خطر اصلی سیلو ها به دلیل گاز سیلو است که از دی اکسید نیتروژن ساخته شده است.گاز سیلو به شدت شش و ریه را می سوزاند و باعث انباشته شدن سیال مرگباری در سیلوها می گردد. گاز سیلو سنگینتر از هوا می باشد بنابراین می تواند جایگزین اکسیژن شده و به جای آن تنفس شود.
حداقل دو تا سه هفته بعد از پر شدن سیلو ها نباید اجازه ورود به آن داده شود. این زمان مصادف است با تشکیل حداکثر مقدار گاز سیلو.سیلو ها باید قبل از ورود تهویه گردند.بسیاری از سیلو ها بدون منفذ طراحی شده اند به همین دلیل اکسیژن در آنها بسیار کم است. در یک چنین سیلو هایی نباید بدون ذخیره هوا یا تهویه کامل سیلو وارد شد.
انبار کودها نیز در اثر تجزیه کودها گازهایی ایجاد می کنند.سولفید هیدروژن دی اکسید کربن آمونیاک و گاز متان از ترکیبات اولیه تشکیل دهنده این گازها هستند.سولفید هیدروژن گازی با سمیت بالا است . دی اکسید کربن خفه کننده و آمونیاک نیز تحریک کننده و سوزش آور می باشد.متان می تواند باعث انفجار گردد.سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن سنگین تر از هوا هستند و در انبار ذخیره کود در قسمت پایین قرار می گیرند. بدون ماسک های تنفسی نباید هرگز وارد انبار ذخیره کود شد. بهم زدن کودها نیز باعث جایگزینی گازها شده و برای انسان و حیوان به شدت خطرناک است.انبار کودها باید در مقابل ورود تصادفی یا غیر مجاز افراد کاملا ایمن و حفاظت شده باشد.

مواد شیمیایی

<>img/daneshnameh_up/1/1d/gh.jpg



مواد شیمیایی زیادی ممکن است در مزرعه استفاده شود.بسته به نوع عملیات اجرایی آنها این مهم است که دستورالعمل استفاده از آنها( MSDS(Material safety data sheet را مطالعه کنید.این برگه خطرات احتمالی ناشی از مصرف این مواد و سایر اطلاعات مهم مثل نحوه حمل ونقل و دفع آنها را درخود دارد.از قرار گرفتن در معرض موادشیمیایی به شکل حاد(شدید- یکبار) و مزمن (مداوم-مدت زمان زیاد) باید اجتناب شود.قرار گرفتن در معرض آفت کش ها به شکل حاد می تواند منجر به مسمومیت های کشنده و شدید گردد. بلعیدن تصادفی تمیز کننده های خط لوله ها و کانال ها توسط بچه ها منجر به سوختگی و مسمومیت می گردد.جریان هوای حاوی انیدراز آمونیاک می تواند باعث کوری گردد.تماس با مواد شیمیایی و آفتکش ها ریسک سرطان را بالا می برد.تماس با مواد شیمیایی از طریق بلعیدن(خوردن توسط دست آلوده) تنفس تماس پوستی و تماس از طریق چشم است.وجود ابزارهای محافظتی شخصی شامل دستکش ماسک لباس مناسب و....در موقع تماس با مواد شیمیایی مهم است.انبار مناسب برای ذخیره مواد شیمیایی و مراحل دفع آنها باید با دقت کافی صورت بگیرد تا ازصدمه به کودکان و افراد غیر مجاز ومحیط زیست جلوگیری شود.

صدمات تنفسی

سر وصدا

خطوط فشار قوی و الکتریسیته

ایمنی بچه ها در مزارع

<>img/daneshnameh_up/9/97/mno.jpg


بچه ها در مزارع به شدت آسیب پذیر هستند. وقتی خانه و محل کار در کنار هم باشند بچه ها اغلب به محل کار وارد میشوند.حدودا 175 تا 300 کودک هر ساله در ایالات متحده در اثر حوادث مرتبط با محیط کار کشاورزی می میرند.
بچه ها در حال بازی کردن یا قدم زدن داخل مزارع در حالی که والدینشان سرگرم هستند دچار حادثه می شوند. 0 همچنین در موقع هدایت ماشین آلات یا انجام سایر کارهای مزرعه در خطر هستند.
خیلی مهم است که والدین کار ی را به کودکان محول کنند که با فیزیک آنها و همچنین احساسات و هیجانات آنها سازگار باشد.بچه ها باید آموزش لازم را برای کاری که به آنها محول می شود داشته باشند.نبایدبه محل های پر خطر وارد شوند.سوار شدن روی تراکتور در حالی که اپراتور با آن کار می کند بازی کردن در محلهای کار به نحوی که قابل رویت برای اپراتور نباشند می تواند حادثه ساز باشد.

سر خوردن و افتادن

تعمیرات نگه داری و ساخت

<>img/daneshnameh_up/f/fd/command4.gif


یک کشاورز ممکن است در اثر استفاده نادرست ونگه داری نامناسب ابزارها یا در حین تعمیر آنها دچار حادثه شود.
استفاده از جک ها و سایر ابزارهای بلند کننده بدون محکم کردن یا تثبیت آنها می تواند با عث سقوط کشاورز شود.ابزارهای محافظتی برای چشم ها و سایر اجزای بدن ضروری است.گودال ها نیز در صورت عدم تسطیح می توانند خطر ساز باشند.باید درحین کار بر روی ساختمان های داخل مزارع از داربست و کمر بند ایمنی استفاده کرد.

خلاصه

بر طبق آمار کشاورزی خطرناک ترین صنعت در ایالات متحده است.ممکن است شما روی مقدار زیادی از پول و وقت خود سرمایه گذاری کنید ویقینا نمی خواهید با درگیر شدن با حوادث جدی سرمایه خود را ازبین ببرید تحقیق و مطالعه روی حوادثی که ممکن است در مزارع اتفاق بیافتد و حذف یا کاهش آنها مهمترین چیزی است که شما نیاز دارید.آموزش درست تمام کسانی که در مزارع کار می کنند حتی اعضای خانواده نیز ضروری است.این مقاله تنها برای شروع است شما باید دستورالعمل ماشین بسیاری از کشاورزان در اثر افتادن از نرذبان ها سقف ها درو کن های علوفه یاسایر مکان های بلنددچار حادثه می شوند.
باید نردبان ها در سیلو هائ انبار دانه دور از دسترس اطفال قرار داده شوند تا از استفاده غیر مجاز ممانعت گردد.ساختار یا بقای سقف ها باید با ابزارهای مناسب و ایمن ساخته شود.پله ها راه پله ها و محل های عبور در اطراف مزارع شامل پله ها و سطوح روی ماشین آلات باید پاک وتمیز نگه داشته شوند تا باعث سر خوردن یا افتادن نشوند.
خطوط فشار قوی خطر جدی برای اپراتور هایی است که با ماشین های بلند کار میکنند.حرکت مته های دستی اطراف خطوط فشار قوی نیز خطر ساز است.بهترین راه برای جلوگیری از مشکل این است که خطوط فشار قوی را دور از محیط کار نصب یا دفن کنید.محیط های مرطوب اطراف مزارع به این معنا است که سیم ها جعبه تقسیم برق و صفحه های کلید نیز باید برای این شرایط مناسب باشند.
قرار گرفتن در معرض صداهای بلند و دنباله دار به مدت طولانی باعث از دست دادن شنوایی در کشاورزان می شود.
از صداهای بلند تر از 85 دسی بلdb باید دوری کنید. تراکتورهای بدون محفظه کاهش دهنده صدا اغلب نزدیک 100 دسی بل صدا ایجاد میکنند.این در حالی است که محفظه های قدیمی تراکتورها بدون حفاظت کننده های مناسب در مقابل صدا بوده و معمولا سطح صدا و لرزش را افزایش می دهند.سر وصدا حتی اگر قابل تشخیص هم نباشد می تواند منجر به کاهش شنوایی گردد.آزمایشات نشان داده که کودکانی که در معرض این صداها هستند دچار کم شنوایی پیش رس می گردند.
علاوه بر خطرات تنفسی وابسته به مواد شیمیایی گازهای حاصل از کود و سیلو خطرات تنفسی دیگری نیز ممکن است در یک مزرعه وجود داشته باشد.قرار گرفتن در معرض کپکها در سیلو یا غبار دانه ها می تواند منجر به بیماری های تنفسی کوتاه مدت مثل Organic Dust Toxic Syndrome شود. گرد و غبار حاصل از دانه ها در انبار غله باعث برونشیت یا مشکلات تنفسی می شود.گرد وغبار و یا سایر ذرات ریزی که در ساختمان مخصوص حیوانات مزرعه وجود دارد باعث ایجاد بیماری های تنفسی متعددی می شود.تهویه مناسب و داشتن ابزارهای حفاظتی مناسب جزو حداقل کارها ی لازم برای جلوگیری از این گونه صدمات است.

قوانین چهارده گانه ایمنی در کار با لیفتراک

قوانین چهارده گانه ایمنی در کار با لیفتراک

قانون اول: گواهینامه

کسانی که به عنوان راننده لیفتراک در کارخانه‌های صنعتی استخدام می‌شوند، باید دارای گواهینامه ویژه رانندگی با لیفتراک باشند. این گواهینامه باید در تمام مدت کار همراه راننده باشد.

قانون دوم: بررسی

راننده لیفتراک باید پیش از شروع به کار و سوار شدن به لیفتراک، کلیه قطعات و تجهیزات لیفتراک را مطابق با چک لیستی که به این منظور از قبل تهیه شده است، کنترل کرده و در صورت مشاهده هر گونه نقص آن را به سرپرست اطلاع دهد.

قانون سوم: توجه به علایم رانندگی

بازرسان ایمنی باید با بررسی مسیرهای عبور و مرور وسایل نقلیه و انسان‌ها، تابلوها و علایم هشداردهنده و ایمنی را در محل مناسب نصب کنند. راننده لیفتراک موظف است به این علایم توجه کرده و در مسیرهایی که تردد لیفتراک ممنوع است، رانندگی نکند.

قانون چهارم: پارک صحیح

راننده باید لیفتراک را در محل مناسب پارک کند و سپس موانعی برای جلوگیری از حرکت کردن ناگهانی لیفتراک در مقابل چرخ‌ها قرار دهد.

قانون پنجم: رانندگی صحیح

راننده لیفتراک باید از حرکت کردن، توقف کردن، چرخیدن و یا تغییر مسیر دادن ناگهانی اجتناب کند. در صورت رعایت نکردن این نکات، احتمال بروز حوادثی مانند برخورد با موانع، منحرف شدن و یا افتادن بار بسیار زیاد است.

قانون ششم: کفش و دست خیس یا روغنی ممنوع

راننده لیفتراک نباید با دست‌های خیس یا روغنی و همچنین کفش‌های خیس و یا روغنی رانندگی کند. در این صورت احتمال اینکه کنترل فرمان از دست راننده خارج شده و حادثه رخ دهد، زیاد است.

قانون هفتم: استفاده نادرست ممنوع

راننده لیفتراک اجازه ندارد فرد دیگری را به وسیله شاخک‌های لیفتراک بالا ببرد. فراموش نکنید که لیفتراک‌ها به این منظور طراحی نشده‌اند.

قانون هشتم: سوار شدن بر لیفتراک بدون سقف ممنوع

لیفتراک باید دارای یک کابین راننده با درجه ایمنی بالایی بوده و در قسمت سقف آن نیز حفاظ مناسب وجود داشته باشد.

قانون نهم: حمل بار غیرایمن ممنوع

راننده لیفتراک نباید بارهایی را جابه‌جا کند که احتمال سقوط شان زیاد است. همواره باید از پالت‌هایی با‌اندازه مناسب برای حمل بارها استفاده کرد. بارها را نباید به وسیله یک شاخک لیفتراک حمل کرد و همواره باید مرکز ثقل بارها میان دو شاخک قرار بگیرد.

قانون دهم: حمل بار بیشتر از ظرفیت لیفتراک ممنوع

انواع لیفتراک‌ها برای حمل بارهایی با وزن‌های مشخص طراحی شده‌اند. چنانچه از یک لیفتراک با ظرفیت سه تن برای حمل باری به وزن چهار تن استفاده شود، احتمال بروز حادثه بسیار زیاد است. برای جلوگیری از چنین وقایعی لازم است وزن بارها به طور تقریبی مشخص شوند.

قانون یازدهم: راندن روی سطوح لغزنده ممنوع

در مواقع بارندگی و یا پاشیدن روغن، سطح مسیرهای عبور و مرور لغزنده است. در چنین مواقعی و به خصوص در شیب‌ها کنترل لیفتراک بسیار سخت می‌شود و احتمال بروز حادثه بسیار زیاد است.

قانون دوازدهم: ایستادن زیر بار معلق ممنوع

راننده لیفتراک نباید به افراد دیگر اجازه دهد تا از زیر بارهایی که توسط لیفتراک بالا رفته‌اند، عبور کنند و یا در آنجا توقف داشته باشند. ممکن است به هر علتی بار سقوط کند و موجب مرگ یا جراحت شدید برای افراد شود .

قانون سیزدهم: بالا بردن بار سنگین‌تر از ظرفیت لیفتراک ممنوع

در قانون یازدهم گفتیم که حمل بار‌های خیلی سنگین ممنوع است. قانون سیزدهم نیز می‌گوید بالا بردن بار خیلی سنگین نیز ممکن است باعث شود لیفتراک به سمت جلو خم شده و ایجاد حادثه کند.

قانون چهاردهم: بیرون پریدن هنگام چپ شدن لیفتراک ممنوع

راننده لیفتراک نباید هنگامی‌که به هر علتی لیفتراک چپ می‌شود به سمت بیرون حرکت کرده یا خود را پرت کند. در این مواقع بهتر است با جمع کردن زانوها و فروبردن سر به پایین و میان دست‌ها، در کابین بماند.

 

آیین‌نامه‌ پیشگیری‌ و مبارزه‌ با آتش‌ سوزی‌ در کارگاه‌ها

آیین‌نامه‌ پیشگیری‌ و مبارزه‌ با آتش‌ سوزی‌ در کارگاه‌ها

 

 

به تفکیک فصل

این‌ آیین‌نامه‌ مشتمل‌ بر 86 ماده‌ و 6 تبصره‌ به‌ استناد ماده‌ 47 قانون‌ کار تدوین‌ و در سی‌ و پنجمین‌ جلسه‌ شورایعالی‌ حفاظت‌ فنی‌ مورخ‌ 4 شنبه‌ 1/6/1340 به‌ تصویب‌ نهایی‌ رسیده‌ و قابل‌ اجراست‌.

ماده 47 قانون کار سابق به استناد مصوبه جلسة مورخ 12/5/83 شورای عالی حفاظت فنی به ماده 85 قانون کار مصوب آبان ماه 1369 تغییر یافته است.

ماده‌ 1: به‌ موجب‌ ماده‌ 47 قانون‌ کار آیین‌نامه‌ مربوط‌ به‌ پیشگیری‌ و مبارزه‌ با آتش‌ سوزی‌ در کلیه‌ کارگاه‌ها به‌ شرح‌ زیر تدوین‌ می‌گردد.

فصل‌ اول‌ - وسایل‌ پیشگیری‌ و مبارزه‌ با آتش‌ سوزی‌

ماده 2 : کلیه کارگاهها باید دارای وسایل و تجهیزات کافی پیش گیری و مبارزه با آتش سوزی بوده و در تمام ساعات شبانه روز اشخاصی را که از تعلیمات لازم بهرهمند و به طریقه صحیح استعمال وسایل و تجهیزات مربوطه آشنا باشند در اختیار داشته باشند.

تبصره 1-  در نقاطی که مراکز آتش نشانی وجود دارد کارگاهها باید وسیله ارتباط با مراکز مزبور را در اختیار داشته باشند.

تبصره 2-  هر کارگاه باید گزارش کلیه آتش سوزیهای کوچک و بزرگ خود و مواد و وسائلی که برای اطفاء آن به کار رفته و میزان خسارت مالی وارده را به اطلاع مرکز آتش نشانی محل و اداره کل بازرسی کار برساند.

ذخیره آب

ماده 3 : برای خاموش نمودن حریقهای احتمالی در هر کارگاه باید آب با فشار کافی تأمین گردد و در صورت عدم وجود ارتباط با لوله کشی شهر از لحاظ تأمین آب با نظر مقام صلاحیتدار و پیشبینی حداکثر وسعت آتش سوزی در کارگاه به تهیه ذخیره آب کافی اقدام شود.

لولهها و شلانگهای آب آتش نشانی

ماده 4 : لولههای اصلی آب آتش نشانی و شلانگاه بایستی پیوسته آماده برای استفاده بوده و به نحوی قرار گرفته و یا محافظت شود که حرکت وسائط نقلیه صدمهای به آنها وارد نیاورد و در مواردی که بر حسب ضرورت شلانگاه در عرض جاده یا معبر وسائط نقلیه عبور داده میشود بایستی پلهای مخصوص برای محافظت آنها تهیه و بر روی آنها گذاشته شود تا عبور وسائط نامبرده از روی پلهای مذکور انجام گرفته و آسیبی به شلانگها و در نتیجه اختلالی در کار مبارزه با آتش سوزی وارد نیاید.

ماده 5 : برای جلوگیری از یخ زدن آب در لولههای اصلی و شلانگها در زمستان باید اقدامات احتیاطی از قبیل دفن و عایق پیچی لولههای اصلی و خالی کردن شلانگها پس از استعمال و غیره به عمل آید و در نقاط سردسیر که احتمال انجماد آب در مخازن و لولهها بیشتر است بایستی مخازن آب زیرزمینی بوده و از تلمبه استفاده گردد. و شیرهای آب باید حداقل در عمق 25 سانتی متر در حوضچههای مخصوص قرار داده شود و دریچه سرپوش آنها عایق و آب بندی شده تا آب برف و باران در داخل آنها نفوذ ننماید.

تبصره -  برای جلوگیری از انجماد آب در شیرهای آب آتش نشانی شیر احتیاط آن را باید در طی زمستان هفتهای یک مرتبه باز و آب موجود را تخلیه نمود.

ماده 6 : برای اطمینان از حاضر به کار بودن لولههای اصلی آب آتش نشانی آزمایش ماهیانه آنها جهت تمیز شدن از رسوبات و گل لای ضروری میباشد.

ماده 7 : کلیه سرقفلها در شلانگها و لولههای آبگیری لولههای آب آتش نشانی در کارگاهها باید حتی المقدور از نوع و اندازه ای که در مرکز آتش نشانی محل به کار میرود انتخاب شود. تا در صورتی که از مرکز مذکور استمداد شود اشکالی پیش نیاید.3

4

ماده 8 : شلانگهایی که برای اطفاء حریق در محوطه باز کارگاهها بکار برده میشود بایستی اقلاً از شلانگهایی به قطر 5/63 میلیمتر (5/2 اینچ) و سر لولههای به قطر از 19 تا 4/25 میلی متر (از       تا 1 اینچ) با در نظر گرفتن فشار آب انتخاب گردد.

ماده 9 : شلانگهاییکه در داخل ساختمان برای مبارزه با حریق به کار برده میشود بایستی از نوع شلانگهای قرقره اقلاً از 4/25 تا 4/44 میلیمتر یا (1 تا        1 اینچ) و سر لولههای به قطر از 5/9 تا 7/12 میلیمتر (         تا        اینچ) با در نظر گرفتن فشار آب انتخاب گردد.

ماده 10 : شلانگهای آتش نشانی را پس از هر مرتبه استعمال باید کاملاً از آب خالی نمود و شلانگهای آستر لاستیکی را باید اقلاً هرسه ماه یک مرتبه آزمایش نمود.

استعمال آب

ماده 11 : در مواردی که مقادیر زیادی مایعات قابل اشتعال و انواع مختلف روغنها و رنگها و امثال آن یا گردهای آلی قابل اشتعال در معرض حریق قرار گرفته باشد به هیچ وجه نباید مبادرت به استعمال آب کرد مگر آن که به صورت پودر استعمال شود.

ماده 12 : در مواردی که تجهیزات الکتریکی دارای جریان الکتریسیته هستند و دچار آتشسوزی میشوند باید از خاموش کنندههای سودا اسید و مولد کف و همچنین استعمال آب اکیداً خودداری گردد.

ماده 13 : در مواردی که پودر فلزات قابل اشتعال مانند پودر آلومینیوم یا پودر منیزیم و غیره در معرض حریق قرار گیرد و همچنین موادی نظیر کربور دو کلسیم و غیره که با ریختن آب روی آنها ممکن است گازهای قابل اشتعال و قابل انفجار و یا مضره از آنها متصاعد گردد از استعمال آب بایستی به کلی احتراز نمود.

ماده 14 : در محل ورود و داخل ابنیه کارخانجات و مؤسساتی که یک یا چند نوع از مواد مشروحه در مادههای 11، 12 و 13 وجود دارد باید نوع آن مواد را روی تابلوی مخصوص آگهی نمود و ضمناً وجود چنین موادی را باید به مرکز آتش نشانی محل که ممکن است در صورت بروز آتش سوزی از آن استمداد شود اطلاع داد.

دستگاههای ثابت آب پاش خودکار و انواع دیگر آن

ماده 15 : در کارگاهها و مؤسساتی که برای مبارزه با حریق دستگاههای ثابت آب پاش خودکار به کار برده میشود شیرهای اصلی کنترل آب این دستگاهها باید در تمام اوقات باز نگاهداشته شود و فقط به دستور یک شخص مسؤول میتوان شیرهای مذکور را برای قطع نمودن جریان آب در داخل دستگاهها بست.

ماده 16 : شیرهای مذکور در ماده (15) بایستی مجهز به اسباب الکتریکی خودکار صوتی بوده تا در صورت بسته شدن به اتاق متصدی مربوطه اعلام خطر شود.

ماده 17 : فاصله سر آب پاشهای خودکار از اشیاء مورد حفاظت و سایر نقاط اطراف آنها باید از 60 سانتی متر (12 اینچ) کمتر نباشد.

ماده 18 : دستگاههای ثابت خودکاری که با کف یا انیدرید کربنیک و غیره برای خاموش کردن مواد قابل احتراق و اشتعال در کارگاهها نصب گردیده باید همیشه طبق اصول فنی آماده به کار نگاهداشته شود.

خاموش کنندههای دستی و چرخ دار

ماده 19 : کلیه کارگاهها و موسسات صنعتی اعم از اینکه در آنها وسیله حفاظتی از نوع دستگاههای تصویب شده ثابت خودکار وجود داشته یا نداشته باشد باید برای حفاظت علیه حریق های کوچک اتفاقی به خاموش کنندههای دستی مناسب با نوع حریقهایی که ممکن است از نقطهنظر کیفیت کار و موادی که درکارگاهها و مؤسسات مذکور وجود دارد مجهز باشد.

ماده 20 : خاموش کنندههای دستی و چرخ دار را باید پیوسته در مکانی مناسب و مشخص که احتمال بروز حریق در آن کمتر و دسترسی بهآن آسانتر است نگاهداری نمود و محل نصب یا نگاهداری آنها بایستی با رنگ قرمز مشخص شود.

ماده 21 : در مواردی که مواد سوختنی غیر از آنچه در مواد 22، 23 و 24 آتی ذکر میشود درمعرض حریق قرارگیرند وسایل قابل حمل مبارزه با آتش میتواند شامل لوازم زیر باشد.

سطل آب، سطل شن، شلانگهای قرقرهای با استفاده از شیر آب عمومی یا از مخازن مرتفع آب، خاموش کنندههای محتوی مواد سودا اسید یا آب گاز و ضمناً در مواقعی که برودت هوا باعث انجماد آب میشود بایستی تدابیر احتیاطی برای جلوگیری از یخ زدن آب در شیرها و یخ زدن خاموش کنندههای سودا اسید و آب گاز بکار برد.

ماده 22 : برای خاموش نمودن حریق های مایعات قابل اشتعال و انواع مختلف روغن ها و رنگ ها نباید از خاموش کنندههای آبی استفاده شود بلکه باید از خاموش کنندههای حاوی کف یا پودر شیمیایی و خاموش کنندههایی از نوع co2 و سایر خاموش کنندههای معادل آن استفاده گردد.

ماده 23 : چنانچه حریق در مکانی روی دهد که تجهیزات الکتریکی که دارای جریان الکتریسیته است در معرض آتش سوزی قرار گرفته باشد در این صورت وسایل و تجهیزات قابل حمل فوقالذکر نباید شامل کف یا دستگاههای آتش نشانی آبی باشد، بلکه به جای آنها باید از خاموش کنندههای حاوی کف یا پودر شیمیایی یا سایر مواد معادل استفاده کرد علاوه بر این مسأله شدت و ضعف جریان الکتریسیته در دستگاههایی که دچار حریق گردیده نیز باید مورد توجه مأمورین آتش نشانی از نظر حفاظت شخصی قرار گیرد.

ماده 24 : برای خاموش کردن حریق پودر یا براده فلزاتی نظیر منیزیم آلومینیوم و غیره باید از استعمال هرگونه مایع و مواد خاموش کننده از نوع سودا اسید کف، پودر شیمیایی و غیره موکداً جلوگیری به عمل آورد و بایستی با ایجاد دیواره یا سدی از شن و ماسه نرم و خشک گردسنگ و سایر مواد خنثی که به مقدار فراوان در محل آماده و در دسترس گذاشته شده است مانع از توسعه و پیشرفت آتش گردید و یا پودر مخصوصی که بهوسیله کارخانه سازنده فلز منظور توصیه شده است اقدام به خاموش نمودن آتش نمود.

ماده 25 : در مورد خاموش کنندههای دستی و چرخ دار مراتب زیر را باید رعایت نمود.

الف- بازرسی ماهیانه از کلیه آنها بهاستثنای نوع co2 که هر6 ماه یکمرتبهباید بازرسی شود.

ب - بازرسی سالیانه برای اطلاع از کیفیت و کمیت مواد خاموش کننده و در صورت لزوم برای دوباره پر کردن آنها.

ج - آزمایش دو ساله برای تحت فشار گذاشتن بدنه ظروف خاموش کننده با فشاری که از طرف کارخانه سازنده تعیین شده است.

تبصره - خاموشکنندهها را باید بلافاصله پس از استعمال دوباره پرنموده و در محل خود گذاشت.

ماده 26 : توجه اشخاصی را که در مبارزه حریق شرکت دارند باید به خطرات استعمال خاموش کنندههای از نوع تتراکلرور دو کربن و برومو دو متیل در فضای مسدود جلب نمود زیرا مواد مذکور سمی بوده و در اثر حرارت آتش تجزیه شده و تولید بخارات سمی مینماید و نیز باید آنها را به عملیات شیمیایی که در بعضی موارد بین مایعات خاموش کننده مذکور و موادی که برای خاموش کردن آنها به کار رفته است رخ میدهد آگاه نمود.

فصل‌ دوم‌ - وسایل‌ اعلام‌ خطر و تمرین‌های‌ مربوط‌ به‌ اطفاء حریق‌

ماده 27 : کلیه کارگاهها که فعالیت آنها امکان مخاطرات شدید یا نسبتاً مهم آتش سوزی دارد باید مجهز به وسایل اعلام وقوع حریق باشند این وسایل باید متعدد بوده و اعلام خطر در هر قسمت از ساختمان کارگاه که به صدا درآید برای کلیه اشخاصی که در ساختمان هستند  به طور وضوح قابل استماع باشد. (وسائل اعلام خطر حریق ممکن است دستی یا  خودکار باشد)

ماده 28 : در هر طبقه از ساختمان کارگاه بایستی تعداد کافی وسایل اعلام خطر حریق دستی وجود داشته باشد و این وسایل را باید در جعبههای شیشهای در محلی قرار داد که برای رسیدن به آنها طی مسافت بیش از 30 متر (100 فوت) ضروری نباشد.

ماده 29 : وسایل اعلام وقوع خطر بایستی بهوسیله رنگ قرمز که در محل نصب آنها به کار رفته کاملاً مشخص باشند و به سهولت در دسترس بوده و در معبر طبیعی فرار از آتش قرار داشته باشد.

ماده 30 : وسایل اعلام خطر حریق باید از نقطه نظر و نوع آهنگ صدا نسبت به کلیه وسایل صوتی دیگر مشخص بوده و به هیچ وجه برای مقاصد دیگری غیر از اعلام خطر حریق و یا احضار افراد برای تمرینهای مبارزه با حریق مورد استفاده قرار نگیرد.

ماده 31 : وسایل اعلام خطر حریق که با نیروی الکتریسیته یا بخار به کار میافتد باید طوری تعبیه شود که از کار افتادن نیروی الکتریسیته یا بخار کارگاه مانع از کار آنها نگردد.

تمرینهای تخلیه ساختمان در کلیه کارگاهها

ماده 32 : تمرینهای مربوط به تخلیه کارگاهها یا ساختمانها را باید اقلاً هر 6 ماه یک مرتبه انجام داد تا بدین وسیله از خروج منظم افراد از ساختمانها در موقع بروز حریق و جلوگیری از وحشت ترس اطمینان حاصل شود.

ماده 33 : این تمرینها باید از طریق تشکیلاتی از طرف کارگاه که قادر به تنظیم و هدایت آن باشد سرپرستی گردد.

ماده34 : تمرینهای تخلیه باید به طریقی ترتیبداده شود که باشرایط حقیقی وفق داشته باشد.

ماده 35 : کلیه اشخاصی که در کارگاه به کاراشتغال دارند باید درتمرین تخلیه شرکت نموده و برای استفاده از خاموشکنندهها جهت مبارزه با حریقهای کوچک آموزشکافی داشته باشند.

تمرینهای مبارزه با حریق

ماده 36 : در کارگاههایی که دارای دستههای آتش نشانی تعلیم یافته و مجهز میباشند تمرینهای آتش نشانی باید اقلاً ماهی یک مرتبه انجام گیرد و ارجح آن است که تمرینهای نامبرده بدون اطلاع قبلی انجام پذیرد.

ماده 37 : تمرینهای مبارزه با حریق مذکور در ماده 36 باید تقریباً با شرایط واقعی تطبیق نموده و شامل استعمال وسایل و تجهیزات آتش نشانی باشد.

شرکت کارکنان در مبارزه با حریق

ماده 38 : در هر یک از کارگاهها که دارای دستههای آتش نشانی تعلیم یافته نمیباشد باید سعی شود که تدریجاً کلیه کارکنان به خصوص کلیه نگهبان ها را با طرز استعمال و به کار انداختن وسایل و تجهیزات مبارزه با حریق و همچنین استفاده از هر یک از آنها در مقابل نوع حریقی که برای آن منظور گردیده کاملاً تربیت و آماده کرد تا در موقع آتشسوزی بتوانند تحت رهبری اکیپهای مجهز و تعلیم یافته کارگاه انجام وظیفه نمایند.

ماده 39 : در کارگاهها باید کارگران جدید الاستخدام را به کلیه وسایل و تجهیزات مبارزه با حریق، درهای خروجی و موارد استفاده از آنها در موقع پیش آمد آتش سوزی آشنا نمود.

فصل‌ سوم‌- انبار کردن‌ و نگاهداری‌ مواد قابل‌ انفجار و مایعات قابل‌ اشتعال‌

مواد قابل انفجار

ماده 40 : مواد قابل انفجار تجارتی را باید بر طبق مقررات خاصی که به تصویب مقام صلاحیت دار رسیده است انبار و نگاهداری نمود.

مایعات قابل اشتعال

ماده 41 : نگاهداری و ذخیره مایعات قابل اشتعال بانقطه سوخت Flashpoint کمتر از 21 درجه سانتی گراد که (با طریق آزمایش Abelpensky تعیین گردیده) در محل کار باید به 18 لیتر آن هم فقط در ظروف مخصوص سر بسته محدود کرد و دور از منابع جرقه و حرارت قرار داد.

ماده 42 : مایعات قابل اشتعال که در ظروف سر بسته نگاهداری میشوند باید به مقدار محدودی که از طرف مقام صلاحیت دار تعیین میشود در انباری که از نقطه نظر ساختمان در مقابل حریق مقاومت داشته و بالای سطح زمین قرار گرفته و بهوسیله دیوارها و در و پنجرههای ضد حریق خودکار از سایر قسمتهای ساختمان مجزا میشود نگاهداری کرد.

ماده 43 : در ساختمان در و پنجره و هر قسمت مدخل انبارهای ماده 42 نباید شیشه شفاف به کار رود و در صورت لزوم باید از شیشه مات استفاده شود.

ماده 44 : نگاهداری و ذخیره مقادیر زیاد مایعات قابل اشتعال فقط در مخازن مجزا و یا تانکهای مخصوصی که در بالا یا زیر زمین ساخته شده (مخازن زیر زمینی دارای رجحان بیشتری میباشد) و به فاصله کافی از ابنیه دیگری که از طرف مقام صلاحیت دار تعیین میشود مجاز خواهد بود.

ماده 50: بطریهای گاز که در داخل کارگاهها انبار میگردد محوطه نگاهداری آنها بایستی بهوسیله دیوارها یا موانعی که در مقابل آتش و حرارت استقامت داشته باشند محصور و مجزا گردد و در صورت امکان حتی المقدور آنها را بطور قائم (سر بطری به طرف بالا) در گیرههای مخصوصی که مانع از زمین افتادن آنها میشود نگاهداری کرد.

تبصره -  انبار بطریها و مخازن گازهای فشرده باید دارای تهویه کافی باشد.

ماده 51: گازهای فشرده را به هیچوجه نباید نزدیک و در مجاورت مواد فوق العاده قابل اشتعال نگاهداری کرد.

ماده 52: در صورت نشت گازهای قابل اشتعال بایستی بلافاصله منابع حرارت و جرقهها را از بین برده و جریان برق را قطع کرد و به آتش نشانی شهر و فروشنده این قبیل گازها اطلاع داد و نسبت به تهویه محل اقدام فوری نمود.

ماده 53: محل انبار این نوع بطریها بایستی حتی الامکان از سرایت حریق دور بوده و مجهز به دستگاه ثابت آب پاش خودکار باشد.

ذغال سنگ - سلولویید و سایر اجسام جامد شدید الاشتعال

ماده 54: جهت نگاهداری و ذخیره مقادیر زیاد ذغال سنگ و جلوگیری از احتراق خود بخود چنانچه در محلهای باز نگاهداری شود بایستی آن را به صورت تودههای جداگانه انبار نمود بهطوریکه ضخامت قشر ذغال در هیچ نقطهای از تودههای انباشته شده بیش از 3 متر از سطحی که در معرض هوا قرار گرفته فاصله نداشته باشد.

ماده55: انبار ذغالسنگ و ذغال چوب باید در محلی قرار گیرد که در مجاورت آتش نبوده و ساختمان آنبایستی از مصالح مقاوم در مقابل حریق ساختهشده و دارای تهویه کافی باشد.

ماده 56: ذغال سنگ پودر شده که درجه حرارت آن از 65 درجه سانتیگراد تجاوز کند قبل از آنکه در ظروف و یا مخازن ریخته شوند باید به قدر کافی آنها را سرد نمود.

ماده 57: سطلها یا ظروف مخصوص نگاهداری ذغال پودر باید از مواد نسوز تهیه و به قسمی محل آنها انتخاب شود که تشعشعات حرارتی دیگهای بخار - کورهها - لولههای بخار یاسایر منابعحرارتی نتوانند درجهحرارت محتویاتآنها را بهمیزان مخاطره انگیزی بالاببرند.

ماده 58: سلولویید و سایر مواد شدید الاشتعال جامد را بایستی فقط در شرایطی که از طرف یک مقام صلاحیت دار تعیین گردیده است انبار نمود.

مواد بسته بندی شده

ماده 59: مقادیر زیادتر تراشه و مواد بسته بندی شده قابل اشتعال را باید در ساختمانهای مجزا یا در اطاقهای مقاوم در مقابل حریق یا اطاقهایی که از دیوارهای فلزی ساخته شده و با درهای فلزی مجهز گردیده نگاهداری شوند.

ماده 60: در اطاقهای مذکور در ماده 59 به هیچوجه نباید دریچه و مدخلی که در آن شیشه شفاف بکار رفته وجود داشته باشد استفاده از شیشههای مات مانعی ندارد.

ماده 61: چنانچه مواد مذکور فوق مقدارشان کم باشد میتوان آنها را در صندوقهای فلزی سرپوش دار نگاهداری کرد.

استعمال دخانیات

ماده 62: استعمال دخانیات - روشن کردن و همراه داشتن کبریت - فندک و هر گونه اشیاء مولد شعله یا جرقه بایستی در کلیه نقاطی که در آنها مواد قابل احتراق مواد قابل اشتعال و یا مواد انفجار نگاهداری و یا بکار برده میشود ممنوع باشد.

فصل‌ چهارم‌ - از بین‌ بردن‌ فضولات‌ و جمع‌ آوری‌ فضولات‌

ماده 63: در مواردی که فضولات صنعتی قابل احتراق، اشتعال و قابل انفجار با وسایل مکانیکی به خارج حمل نمیشود به هیچوجه نباید اجازه داد که در سطح کارگاهها متراکم گردد بلکه بایدآنها را درصندوقهای فلزی سرپوشدار جمعآوری و مرتب بهخارج حملکرد.

ماده 64: در کلیه محلهایی که فضولات آغشته به روغن کهنه پارههایی که برای تمیز نمودن ماشین آلات و یا کارهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین فضولاتی که ممکن است بخودی خود آتش گیرند وجود دارد بایستی در صندوقهای فلزی سرپوش دار نگاهداری شوند.

از بین بردن فضولات

ماده 65: محتویات ظروف و صندوقهای مذکور در ماده 63 و 64 را باید بطور مرتب به خارج کارگاه حمل و سوزانید و یا در زیر خاک دفن نمود مگر در مواردی که باید آنها را عدلبندی نموده و طبق برنامه به خارج حمل کرد.

ماده 66: فضولات مواد قابل اشتعالی که به صورت عدل بندی در میآیند باید در انبارهایی که دیوار و درب آنها فلزیست یا در ساختمانی که از مصالح نسوز ساخته شده دور از کارگاه نگاهداری گردد این فضولات را اقلاً ماهی یک مرتبه باید به خارج حمل کرد.

ماده 67: میتوان مدت مذکور در ماده فوق را در صورتی که انبار داری فاصله کافی طبق نظر مقام صلاحیتدار از کارگاه باشد تمدید نمود ولی مدت تمدید نباید تا حدی باشد که فضولات جمع آوری شده تولید خطر بنماید.

سوزاندن فضولات

ماده68: فضولات و زبالهها را بایستی درکورههای مخصوصانسینراتور (Incinerator) سوزاند.

ماده 69: در کارخانجاتی که فضولات را برای ایجاد حرارت مورد استفاده قرار میدهند بایستی فوراً آنها را سوزاند.

ماده 70: در مواردی که فضولات در هوای آزاد سوزانده میشود این عمل نباید در فاصلهای کمتر از 15 متر (50 فوت) از ساختمانهای قابل احتراق و 6 متر (20 فوت) در سایر ساختمانها انجام گیرد.

ماده 71: احتیاطات لازم برای حفظ اشخاصی که فضولات را میسوزانند باید بعمل آید.

ماده 72: فضولات شدید الاشتعال را باید جداگانه سوزاند.

ذغال و دوده

ماده 73: برای جمع آوری و انبار کردن مواد نیم سوخته و ذغالها یا قشرهایی که از تراشیدن و تمیز نمودن داخل لولههای حامل مواد نفتی کورههای دستگاههای پالایشگاهها و دودههای سایر کورهها حاصل میشود باید از محفظههای دائمی غیر قابل اشتعال یا محلهای بی خطر دیگری در داخل کارگاهها که حداقل 15 متر (50 فوت) دورتر از ساختمانهای اصلی ساخته میشود استفاده گردد و سپس آنها به وسایل لازم معدوم نمود.

ماده 74: پوستها و قشرهایی که از تمیز نمودن داخل ظرفهای محتوی گاز نفت خام و یا مواد تقطیری تصفیه نشده جمع آوری میشود باید در بشکههای فلزی ریخته و در زیر آب نگاهداریشود و سپس در اسرع وقتآنها را در محل بیخطری در زیر خاک مدفونساخت.

فصل‌ پنجم‌ - جلوگیری‌ از حوادث‌ ناشی‌ از صاعقه‌

ماده 75: در موارد زیر باید علیه صاعقه تدابیر حفاظتی اتخاذ نمود.

الف - ابنیه و محلهایی که در آنها مواد قابل اشتعال تهیه - مصرف و یا انبار میشود.

ب - تانکهای مخزن مایعات نفتی - روغنی رنگ و هر گونه مایعات قابل اشتعال دیگر.

ج - دودکشهای مرتفع.

ماده 76:  در مناطقی که صاعقه بکرات به وقوع میپیوندد تدابیر حفاظتی مخصوصاً در موارد زیر باید اتخاذ گردد.

الف -الواتورهای غلات.

ب - آسیابهای مواد غذایی و آرد.

ج - ابنیه مجرایی که در آنجا مواد قابل اشتعال از قبیل گازها - آبخره گردها و غبارهای متشکل از الیاف پشم و پنبه و نظائر آن وجود دارد.

د - نوکهای فلزی - پایههای فلزی پرچم در ساختمانهای مرتفع و برجهای آب.

اتصال زمین در ساختمان

ماده 77: بناها - مخازن و سایر ساختمانهایی که سقف یا بدنه آنها دارای پوشش فلزی بوده و از نظر هدایت الکتریسیته بهم متصل میباشند ولی بر روی پایه عایق قرار گرفتهاند باید از نظر الکتریکی بطور صحیح به زمین اتصال داده شود.

ماده 78: از نظر جلوگیری از مخاطرات برق ساکن بایستی مخازن حاوی مواد قابل اشتعال برجهای عملیات مواد قابل اشتعال و لولههای معبر مواد قابل اشتعال دارای اتصال زمین موثری بوده که اقلاً هر ششماه یک مرتبه مورد معاینه و آزمایش دقیق قرار گرفته و در صورت لزوم تعمیر شود.

ماده 79: در اماکنی که امکان ذخیره شدن برق ساکن در اشخاص یا در اشیاء وجود داشته و اشخاصی یا اشیاء مذکور در معرض تماس با گازهای قابل اشتعال یا انفجار قرار گیرند (مانندکیفیتی که دراطاق عمل دربیمارستانها و غیرهوجوددارد) برای جلوگیری از ایجاد جرقه ناشی از تخلیه برق ساکن و دفع خطرات آن بایستی تدابیر لازم اتخاذ و پیشبینی شود.

برق گیر و منضمات آن

ماده 80: ساختمانهایی که از مصالح عایق الکتریسیته ساخته شده و یا در ساختمانهایی که پوشش فلزی آنها از نقطه نظر هدایت جریان الکتریسیته بهم متصل نیستند بایستی با میله برق گیر رشتههای هادی جریان و اتصال زمین مجهز شوند.

ماده 81: دودکشها و دستگاههای تهویه و اشیاء فلزی دیگر که نسبت به بدنه ساختمان مرتفع بوده یا پیش آمدگی دارند باید بطریق قابل اطمینانی به سیستم برق گیر ساختمان اتصال داده شود.

ماده 82: اجسام فلزی که در داخل بنایی بکار رفته و در فاصلهای در حدود 80/1 متر (6 فوت) از سیمهای برق گیر قرار گرفته باید با آن اتصال داده شود.

ماده 83: در داخل بنایی که اجسام فلزی با ابعاد بزرگی وجود دارد باید جسم مذکور را از بالاترین نقطه در داخل بنا به زمین اتصال داد.

ماده 84: اجسام فلزی که یکی از ابعاد آنها بیش از 8/1 متر (6 فوت) در داخل یک بنا باشد و به فاصلهای بیش از 8/1 متر (6فوت) از سیم برق گیر قرار گرفته باشد باید بطور مستقل به زمین اتصال داده شود.

ماده 85: کلیه برق گیرها و منضمات آن باید اقلاً هر 6 ماه یک مرتبه بازرسی و آزمایش گردیده و در صورت لزوم تعمیر گردد.

صاعقه شکن

ماده 86: در مورد کلیه سیمهای هوایی مربوط به روشنایی - نیروی برق - تلفن - رادیو و تلویزیون که وارد ساختمان میشود باید قبل از ورود به بنا مجهز بهوسیله صاعقه شکن بوده مگر آنکه از نظر فنی وجود آن ضروری نباشد.

این آییننامه مشتمل بر 86 ماده و 6 تبصره به استناد ماده 47 قانون کار تدوین و در سی و پنجمین جلسه شورایعالی حفاظت فنی مورخ 4 شنبه 1/6/1340 به تصویب نهایی رسیده و قابل اجراست.