کنترل جوش

کنترل جوش
متاسفانه علیرغم اهمیت جوش در ساختمانهای فلزی و نقش آن در ایمنی و مقاومت ساختمان در کشور ما هنوز راهکاری اساسی و جامع در ارتباط با بررسی و کنترل کیفی فرآیند جوش در ساختمانها بوجود نیامده است .
هر از چند گاهی واقعه هایی مانند زلزله بم مدیران را به تلاش وامیدارد تا فکری در این رابطه بکنند ... اما مانند اغلب تصمیمات مدیریتی کشور تمامی تلاشها به ارائه دستورالعملها و مصوبات شتابزده و ناکارآمد منتهی میگردد. در این ارتباط بازهم صحبت خواهم کرد. اما در ادامه اخباری را در ارتباط با موضوع مورد بحث خواهید دید... بخوانید جالب است :
در بررسی انجام شده طی چند بازدید از ۲۰ ساختمان اسکلت فلزی تنها در ۴ ساختمان اتصال الکترودها بطور صحیح انجام گرفته بود . همشهری ۲۴ اردیبهشت ۷۹
تنها فرد مسئول در قبال کیفیت ساختمان و رعایت آیین نامه مهندس ناظر ساختمان است. با توجه به برنامه آموزش دوره های مهندسی اغلب مهندسان نیز از قواعد و آیین نامه های اجرایی مربوط به جوشکاری کم اطلاع و یا بی اطلاع هستند .....شورای شهر تهران در مصوبه اخیر خود بازرسی ساختمان را در بعضی زمینه ها اجباری کرده که در این طرح گواهی بازرسی که از سوی مرجع ذی صلاح بازرسی مهندسی صادر میشود از متقاضیان دریافت پایان کار خواسته خواهد شد . همشهری ۱۳ تیر ۸۱
به گفته رییس انجمن جوشکاران ۵۰ درصد از ساختمانهای ساخته شده در تهران از ویژگیهای استاندارد جوشکاری برخوردار نیستند. نگاهی به ساختمانهایی که در سایر نقاط کشور ساخته میشوند نشان میدهد تقریبا کنترلی بر کیفیت و چگونگی جوشکاری آنها صورت نمیگیرد . همشهری ۴ آذر ۸۲
مهندس زراعتی رییس ستاد بررسی تخریب ساختمانهای دولتی و عمومی بم : در تمامی سازه های شهر بم در بخش دولتی و خصوصی جوشکارهای غیر حرفه ای و غیر فنی بکار گرفته و صرفا آهن آلات بهم متصل شده اند.... در ابتدای سال بعد مهندسین عمران برای تمدید پروانه کار باید دوره جوشکاری ساختمان را بگذرانند (به استناد مواد ۴ و ۲۱ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی)..... کارگران بخش ساختمان مکلفند از ۱/۴/۸۳ در سه رشته جوشکاری آرماتوربندی و بتون ریزی کارت مهارت دریافت کنند . ۷/۱۱/۸۲ عمران شمال
با گذشت 50 سال از استفاده از جوش در ساختمان دهه اخیر (80-1370 ) از نظر تعداد ساختمانهایی که با سازه های فولادی طراحی و اجرا شده اند کاملا استثنایی به شمار می آید. در نیمه دوم این دهه دهها هزار سازه فولادی در تهران و شهرهای بزرگ ایران به ناگهان سر از زمین برآورد . گسیل سرمایه ها به سوی ساخت و ساز شهری و تبدیل ساخت سرپناه به ماشین سرمایه گذاری جهت سودهای کلان باعث گردید تا رعایت اصول فنی و ایمن سازی ساختمانها در برابر زلزله در برابر منفعت طلبی صاحبکاران عملا مورد توجه قرار نگیرد .
از طرف حجم عظیم ساخت و ساز نیروی انسانی زیادی اعم از مهندس و تکنسین و جوشکار احتیاج داشت که باعث ورود افراد غیرمتخصص به این جرگه گردید.تمامی این مسایل دست به دست هم داد تا طرح و اجرای ساختمانهای فولادی آنچنان که باید از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد.تخریب کلی ساختمانهای فولادی در زلزله منجیل موید پایین بودن کیفیت ساختمانهای فولادی کشور می باشد. از میان تمامی عوامل دخیل در طرح و ساخت سازه های فولادی اتصالهای جوشی از نارساییهای بیشتری برخوردارند. علل اصلی پایین بودن کیفیت جوش در ساخت و سازهای شهری را می توان به صورت زیر بیان نمود .

1 - عدم انطباق اجرای معمول سازه های فولادی با آیین نامه ها و دستورالعملها


2 - کیفیت پایین جوش به علت عدم آموزش کلاسیک کافی در این زمینه برای جوشکاران و مهندسان


3 - نبود نظارت اصولی و دقیق بر اجرای جوشکاری در ساختمانهای شهری در کشور


4 - عدم طرح دقیق اتصال جوشی با توجه به عملکرد مورد نظرآنها

بسیاری از کارفرمایان عمل طراحی سازه و ایجاد تمهیدات مقابله با زلزله را یک امر زاید می دانند و تلاش می کنند تا کمترین هزینه ممکن را صرف این کار نمایند.از طرف دیگر شهرداریها کمترین نظارتی بر طرح و اجرای سازه ها نداشته فقط به مسایل معماری دقت می کنند .
این عوامل دست به دست هم می دهد تا فقط حق امضای مهندسین سازه اهمیت داشته باشد و طرح از حداقل اهمیت برخوردار باشد به خاطر همین موضوع مهندسین سازه اغلب کمترین وقت را صرف این عمل می نمایند و بالطبع دقت لازم را در طرح اتصالات جوشی مبذول نمی شود. بعضی اوقات از اتصالات طرح شده برای یک ساختمان در نقشه های دیگر ساختمانها استفاده می شود. در بسیاری از موارد جزییات اتصالات موجود در نقشه ها نامفهوم بی دقت و ناقص است .

دز بررسی های انجام شده بر روی ساخت وساز ساختمانهای فلزی در سطح تهران مشخص است که هنوز مشکلات زیادی در طرح و اجرای این سازه ها وجود دارد. و عمده مشکلات و نقایص مربوط به اتصالات جوش است . اجرای جوش کارگاهی و نبود آموزش کافی برای مهندسان عمران و عدم نظارت کافی بر حسن اجرای جوش و ... مشکلاتی است که این صنعت را رنج میدهد.و برای رفع این موارد بهترین راه :


1 - در صورت امکان استفاده از جوش در کارخانه به جای جوش کارگاهی


2 - بالابردن سطح آگاهی عمومی جامعه درباره زلزله بر ساختمانها


3 - آموزش جوشکاری به جوشکاران و دادن گواهینامه به جوشکاران ماهر ساختمانی


4 - آموزش جوشکاری به عنوان واحد درسی به مهندسین عمران و یا ایجاد شاخه جدیدی تحت عنوان بازرسی جوش اسکلت برای مهندسین ناظر


5 - تقویت سیستم نظارتی موجود و ایجاد سیستم های نظارتی ناظربر کار مهندسین عمران .