تازه های افزودنی های بتن تاریخچه ای درباره افزودنی های کاهنده آب گسترده متوسط از زمان گسترش اولین افزودنی های کاهنده آب در اوایل سال های 1930م. افزودنی 222جزئی اساسی از بتن و به ویژه بتن های با عملکرد بالا (HPC) به کاربرده شده امروزی شده اند. تاکنون, افزودنی هایی با قابلیت های کاهنده آب, حجمی از افزودنی های شیمیایی بتن را تشکیل می دهند. در سال 1962م(ASTM C 494) مشخصه استانداردی برای افزودنی های شیمیایی برای تعیین پارامترهایی معرفی شدند که باید برای طبقه بندی به عنوان افزودنی های رسمی (قراردادی) کاهنده آب و یا کنترل کننده گیرش برآوره شوند. یک کاهش آب به میزان حداقل پنج درصد به عنوان یکی از شرایط لازم برای طبقه بندی به صورت نوع A کاهنده آب, نوع D کاهنده آب و کند کننده, و یا نوع E کاهنده آب و تسریع کننده مشخص شد. در سال 1980م ASTM C 494 برای گنجانیدن پارامترهایی برای نوع F, افزودنی کاهنده آب گستره زیاد(HRWR)؛ و نوع G, از یک چشم انداز عملی, افزدنی های کاهنده آب قراردادی در تولید بتن هایی آب اسلامپ هایی در حدود چهار تا پنج اینچ (100 تا 125 میلیمتر) ایده آل هستند. در حالی که افزودنی های HRWR در اسلامپ های (هشت اینچی)200 میلیمتر یا بیش تر به بهترین وجه عمل می کنند. متاسفانه, گاهی مشخصات فنی اسلامپ های بتن های عمل شده با افزودنی های HRWR برای مقادیری کم تر از این محدوده می سازند. این محدودیت ها می توانند به مسائل کنترل اسلامپ, تغییر پذیری بین آرماتورها و کارکرد خطادار منجر شوند. افزودنی های قراردادی کاهنده آب, می توانند در مدار مصرف های (دوزبندیهای) زیادتری برای ارائه کاهش آب یا اسلامپ بیش تر برای برآورده کردن مشخصات فنی به کار برده شوند. به هر حال, برای مقدار کاهش آبی که می توانند به دست آید, حدی وجود دارد علاوه بر این, دوزبندیهای بالاتری از افزودنی های قراردادی کاهنده آب غالباً به کند شدن بیش از اندازه و گسترش مقاومتاولیه سنی آهسته منتهی می شوند نیازی برای افزودنیهایی که در گستره اسلامپ متوسط (پنج تا هشت اینچ) 125 تا 200 میلیمتر) به بهترین وجه عمل نمایند, به معرفی اولین مورد طبقه جدیدی از افزودنی ها مجر شد که اکنون در صنعت بتن به عنوان افزودنی های کاهنده آب گستره متوسط (MRWR) به آن ها اشاره این افزودنی ها می توانند کاهش آب متوسطی را بدون کند شدن همراه با دوزبندی های بالاتری از یک افزودنی قراردادی کاهنده آب, ارائه دهند. به طور رایج, مشخصات فنی برای افزودنی هایMRWR در تحت استاندارد ASTM C 494 وجود نارند. بنابراین آن ها بسته به فرمول بندی خودشان به صورت نوع A, تا F و یا نوع دیگر طبقه بندی می شوند. در این مقاله, انواع مختلف افزودنیها MRWR موجود در مصرف با تاکید خاصی بر روی اولین افزدنی MRWR کاهنده آب و زودگیر کننده این صنعت توصیف می شوند. این افزودنی در درجه اول برای در نظر گیری مسائل کمبود سیمان گسترش یافت, و از آن نظر بی همتاست که به مرف مقادیر افزایش یافته ای از خاکستر بادی و سرباره کوره بلند پودر شده نرم بدون قربانی کردن گیرائی ویژگیهای گسترش مقاومت اولیه سنی اجازه میدهد.
سابقه (تاریخچه) MRWR نخستین افزودنی MRWR واقعی در سال 1984 معرفی گردید, اما آن تا اواخر سالهای 1980 برای مصرف گسترده آزاد نگردید. آن بطور رایج یکی از پر مصرف ترین افزودنیهای MRWR می باشد که تشکیل می شود از یک محلول لیگنوسولفونات با افزودنیهای برازنده متعادل کننده گیرائی و بالابرنده مقاومت و قابلیت پرداخت. آن در ابتدا برای مصرف با یک خاکستر بادی مساله داری گسترش یافت که بوسیله یک شرکت تولید کننده مشهور مخلوط آماده در یکی از ایالات غرب میانه بکار برده می شد. آن 5 تا 18 درصد کاهش آب و کارائی عالی را در سرتاسر یک گسترده وسیع اسلامپی از 125 تا 200 میلیمتر(5 تا 8 اینچ) ارائه می دهد. مهمتر از همه, کلرایدی در بر ندارد و ویژگیهای گیرایی نرمال را در سرتاسر گستره دوزبندی توصیه شده خود از (195 تا 955 میلی لیتر / 100 کیلوگرم) (3 تا 15 Ftoz/cwt) ارائه می دهد. این افزودنی MRWRشرایط استاندارد ASTM C 494 ویژه افزودنیهای نوع A و نوع F را برآورده می سازد. و در این مقاله به آن بعنوان MRWR-AF اشاره می شود. افزودنیهای MRWR معرفی شده در سال 1986, افزودنیهای MRWR با معرفی مقیاس وسیع یک محصول مبتنی بر لیگنوسولفونات کاهنده آل نرمال با فوق روان کننده متعادل کننده گیرائی و بالا برنده مقاومت و قابل پرداخت بودن پیشقدم شدند. برخلاف افزودنیهای کاهنده آب قراردادی این افزودنی MRWR درجه بالاتری از کاهش آب بدون اثرگذاری بر ویژگیهای گیرائی را ارائه می دهد (شکل 1و 2). اطلاعات موجود در شکلهای 1 و 2 در دمای محیطی برابر10 درجه سانتیگراد(50 F) برای مخلوط های بتنی با یک مقدار سیمان قراردادی 249 kg/m3 420 Lb/yd3 و اسلامپ 165 میلیمتری 6.5 اینچی بدست آمدند. این افزودنی MRWR که در عین حال در بردارنده مواد غیر کلرایدی است شرایط ASTM C 494 را برای افزودنیهای نوع ذیل برآورده در سال 1988, اولین افزودنی MRWR در بردارنده کلراید (WRWR - CL) در درجه اول برای اصلاح زمانهای گیرائی موجود در مخلوط های بتنی در بردارنده خاکستر بادی یا سرباره کوره بلند پودر شده معرفی شد. در مقایسه با MRWR-A در بردارنده غیر کلراید, MRWR-CL می تواند کاهشهای زمان گیرائی بگستره از حدود 30 تا 45 دقیقه را در مقادیر دوزبندی بالاتر بر طبق ارگام نشان داده شده در جدول 1 ارائه دهد. MRWR-CL شرایط ASTM C 494 را برای افزودنیهای نوع A برآورده می سازد. اطلاعات کارآئی ارائه شده در جدول 1 همچنین افزایشهای قابل توجه موجود در مقاومت فشاری بتن های عمل شده با MRWR را در مقایسه با مورد مربوط به رفرانس ساده نشان میدهد. در سال 1993, اولین افزدنی MRWR برای برآورده ساختن شرایط ASTM C 494 برای نوع B, کند کننده و نوع D افزدنیهای کاهنده آب و کنده معرفی شد. این افزدنی نیز یک محلول از لیگنوسولفونات با اجزای کنترل کننده گیرائی و بالا برنده قابلیت پرداخت متناسب می باشد. در این مقابله آن به عنوان MRWR - BD اشاره می شود. در مقایسه با افزودنیهای کند کننده قراردادی, گستره دوزبندی برای MRWR-BD نسبتاً وسیع می باشد. 3 تا 12 floz/cwt (195 تا 780ml/100kg) اما مشابه با گستره برای دیگر MRWR های شرح داده شده . گستره های دوزبندی مشابه به تولید کننده های مخلوط آماده برای (Toggle) قرارگیری در بین دیگر افزدنی MRWR-BD و MRWR با حداقل اثر بر روی تقسیم به نسبت مخلوط به موقع مطلوب بودن کند شدن اجازه می کنند. اولین فرمول بندی مبتنی / پلی کربوکسیلات اولین افزودنی MRWR مبتنی بر یک تکنولوژی پلی کربوکسیلاتی برازنده New Generation (MRWR-PC) در اواسط سال 1997 ببازار معرفی شد. اگر چه برای صنعت بتن سازی در ایالات متحده نسبتاً جدید می باشد, تکنولوژی پخش پلی کربوسیلاتی بطور گسترده ای از سال 1992 ببعد در دیگر قسمتهای دنیا خصوصاً در خاور دور منطقه ژاپن بکار برده شده است. در عرض چندین سال, در مصرف خاکستر بادی و یا سرباره کوره بلند سائیده شده نرم بعنوان جایگزینی قسمتی برای سیمان در بتن افزایش وجود داشته است. این کار می تواند به چند عامل مانند کمبودهای سیمان منافع اقتصادی جایگزینی سیمان, کارپذیری اصلاح یافته و گرمای هیدراسیون پائین تر و اصلاحاتی در خواص سخت شده و دوام بتن نسبت داده شود. بهرحال کند شدن برجسته گیرائی, خصوصاً در دماهای پائیت تر و گسترش مقاومت سن اولیه آهسته ناشی شونده از مصرف مقادیر جایگزینی بیشتر این مواد سیمانی اضافی جلوگیری کرده اند. MRWR-PC برای ارائه راه حلی برای این مسائل توام شده با مصرف مقادیر جایگزینی بیشتر خاکستر بادی و سرباره کوره بلند دانه ریز معرفی شده است. MRWR-PC بی همتا می باشد نه تنها بواسطه آنکه آن کلا مبتنی بر وضع شیمیایی متفاوتی می باشد, بلکه بدان جهت که آن اولین افزودنی MRWR می باشد که گیرائی تسریع شده ای را با خاکستر بادی و یا مخلوط های سرباره کوره بلند دانه ریز ارائه MRWR-PC همچنین در بردارنده سازندگان غیر کلرایدی بالابرنده گیرائی بوده و شرایط ASTM C 494 را برای گیرنده های نوع A نوع C و نوع E برآورده می سازد. گستره دوزبندی توصیه شده برای MRWR-PC 8 تا 30 Froz/cwt (520 تا 1950 ml/100kg) می باشد. کارائی MRWR-PC با خاکستر بادی طبقه F اطلاعات کارآئی برای مخلوط های بتنی عمل شده با دوزبندیهای گوناگونی از MRWR-PC در جدول های 2 تا 4 ارائه می شوند, برای مقادیر جایگزینی خاکستر بادی طبقه F بترتیب برابر 15 و 25 و 35 درصد می باشند. به این بتن ها حباب هوا داده نشده بودند و هر کدام یک مقدار مواد سیمانی قراردادی برابر ((297 Kg/m3)( 500 1b/yd3 داشتند. MRWR-PC در مقادیر دوزبندی 8 و 16 و 24 FLOZ / CWT (1565 ml/ 520, 1040, 100 کیلوگرم در هر مقدار جایگزینی خاکستر بادی بکار برده شد. اطلاعات موجود در جدول 2 نشان میدهند که زمانهای گیرائی اولیه بتن های خاکستر بادی دار عمل شده با MRWR- PC در مقایسه با (رفرانس) ساده تا 35 الی 65 دقیقه شتاب بخشیده شدند, و تا 45 الی 75 دقیقه نسبت به نمونه شاهد خاکستر بادی. علاوه بر این, مقاومت های فشاری نمونه شاهد بتن های خاکستر بادی عمل شده با MRWR-PC یا اندکی بیشتر از مقاومت فشاری مشاهده ساده در تمام سنین آزمایشی بودند و یا قابل مقایسه با آن بودند. مقاومت فشاری مخلوط شاهد خاکستر بادی در تمام سنین آزمایش کمتر بود. اطلاعات موجود در جدول 3 برای میزان جایگزینی خاکستر بادی 25 درصدی نیز در مقایسه مخلوط های مشاهده ساده و شاهد خاکستر بادی زمانهای گیرش اولیه شتاب دار شده ای نشان می دهند, خصوصاً در مقادیر دوزبندی بالاتری از تمام مخلوط های خاکستر بادی عمل شده با MRWR-PC بطور بارزی مقاومت های فشاری بیشتری نسبت به مقاومت فشاری مخلوط شاهد خاکستر بادی در تمام سنین آزمایشی داشتند. در میزان جایگزین خاکستر بادی 35 درصدی, مخلوط های عمل شده با 1040, kg100 mk/1565 24floz/cet از MRWR-PC زمانهای گیرائی اولیه و مقاومتهای فشاری 3 روزی مشابه به موارد مربوط به شاهد ساده داشتند (جدول 4) . بهرحال مقاومت های فشاری این مخلوط های MRWR-PC در مقایسه به مقاومت فشاری شاهد ساده در سنین بعدی کمتر بودند, اما نسبت به مقاومت فشاری مخلوط شاهد خاکستر بادی در تمام سنین آزمایشی بقدر قابل توجهی بیشتر بودند. MRWR-PC با خاکستر بادی طبقه C اطلاعات کارآیی برای MRWR-PC و خاکستر بادی طبقه C در یک سطح جایگزینی 25 درصدی در جدول 5 نشان داده می شوند. این بتن ها برای مقدار (307 kg/m3) 517 1b/yd3 مواد سیمانی قراردادی, اسلامپ 125 میلیمتر (5 اینچی) و مقدار هوای 5 درصدی طراحی شدند MRWR-PC در یک دوزبندیkg 100ml/ 975 (15 Floz/cwt) ارزیابی شد. این اطلاعات (داده ها) نشان می دهند که MRWR-PC بطور برجسته ای ویژگیهای گیرایی بتن خاکستر بادی را اصلاح کرده است. در مقایسه با مورد مربوط به شاهد ساده, گیرائی اولیه خاکستر باید عمل شده با MRWR-PC تنها تا 46 دقیقه بتاخیر افتاد یک اصلاح بیش از 3 ساعت مقایسه شده با شاهد خاکستر بادی عمل شده, که زمان گیرائی اولیه اندکی بیش از 9 ساعت داشت از این سه مورد, مخلوط MRWR-PC در تمام سنین آزمایش بالاترین مقاومت فشاری را داشت. شاهد خاکستر بادی پائین ترین مقاومت فشاری 3 روزی را بعلت کندشدن تجربه شده در اختیار داشت. MRWR-PC با سرباره کوره بلند دانه نرم اطلاعات کارآئی گیرائی اولیه و مقاومت فشاری برای MRWR-PC و سرباره کوره بلند گرانوله سائیده شده (GGBFS) در یک میزان جایگزینی 50 درصدی در جدول 6 ارائه داده می شوند. به این بتن ها حباب هوادهی نشده بودند و برای داشتن یک مقدار قراردادی مواد سیمانی برابر kg/m3 335 (564 (lb/yd3) و یک اسلامپ 150 میلیمتر (6 اینچی) طراحی شدند. MRWR-PC دوباره در یک دوزبندی kg 100/ ml 975 ارزیابی شد. این اطلاعات نشان میدهند که مصرف RWR-PC کاهش برجسته را در زمان گیرایی اولیه 1 ساعت و 22 دقیقه را نسبت به شاهد GGFS ببار آوردند. تفاوت موجود در زمان گیرایی در بین شاهد ساده و مخلوط MRWR-PC تنها در حدود 30 دقیقه بود. در رابطه با شاهد GGBFS, مقاومتهای فشاری سن - اولیه زودرس بطور بارزی در رابطه با مخلوط MRWR-PC بیشتر بودند (مکانیزم پخش تکنولوژی پلی کربوکسیلات اختصاصی) یک مولکول اختصاصی مبتنی بر شیمی پلی کربوکسیلاتی برای کاهش آب نشان داده شده بوسیله MRWR-PC می باشد این مولکول برای متفاوت بودن از ساختمانهای شیمیایی شیمی های برجسته موجود در دسترس صنعت بتن سازی مهندسی شده است (مانند لیگنوسولفوناتها, نفتالین سولفوناتها, ملامین سولفونتاتها) در حالیکه این ها می توانند بوسیله ًً زنجیرهای پلیمریًً با گروههای سولفوناتی باردار در امتداد طول بسپار(5) (پلیمر) مشخص شوند معماری مولکول اختصاصی می تواند بوسیله مولکولهای پلی کربوکسیلات اتری مشخص شوند که به زنجیرهای جانبی بلندی در نقاط مختلف روی ستون فقرات بسپاری (پلیمری) چسبیده اند. این ساختمان شانه مانند در شکل 3 ترسیم می شود. این معماری مولکولی ویژگی های پخش کننده ای را ارائه می دهد که نسبت به مواد شیمیایی پخش کننده موجود مزایایی دارند که بوسیله مکانیزه به دافعه الکترواستاتیکی عمل می کنند. پخش کننده های دافعه الکترواستاتیکی از آن جهت در بتن مؤثر می باشنند که آنها به سطوح ذرات باردار موجود در مخلوط بتنی چسبیده اند و بر روی آنها جذب شده اند, از نظر بار الکتریکی همه ذرات را یکسان می سازند, آنها همدیگر را مانند دو قطب همنام آهن ربا دفع می کنند. این دافعه به پراکندگی مخلوط, روان بودن شدید این بعلت آن می باشد که زنجیرهای جانبی روی معماری ملکول اختصاصی مکانیزم پخش کننده اضافی را ارائه می دهند - یعنی ممانعت فضائی که ذرات را بدور از هم فشار می دهد. در نتیجه موثر بودن آن در مقایسه با تاثیر پخش کننده های دافعه الکترواستاتیکی شرح داده شده در پاراگراف قبلی مدت طولانی تری باقی می ماند (شکل 5) نتیجه ویژه عبارتست از نگاهداری بهتر کارپذیری و اسلامپ, کاهش آب بهتری در دوزبندیهای مشابه و در مقایسه با پخش کننده های دافعه الکترواستاتیکی حساسیت سیمانی کمتر. ویژگی های افزودنی های MRWR علاوه بر قابلیت کاهش آب گستره متوسط خود, این افزودنیها ویژگیهای دیگری را هم به بتن ارائه می دهند که پذیرش و کاربرد آنها را در محدوده صنعت بتن سازی آسان کرده اند. برخی از این ویژگیهای منحصر بفرد بقرار زیرند: قابلیت پرداخت افزایش یافته: یکی از ویژگیهای افزودنیهای MRWR که به کاربرد گسترده آنها منجر شده است عبارتست از ویژگی قابلیت پرداخت افزایش یافته ای که آنها به بتن ارائه می دهند. این ویژگی در درجه اول بعلت آثار آنها بر روی سرعت تراوش (Bleeding) بتن همانطوریکه در شکل (a) نشان داده می شود, در یک دمای محیطی برابر 32 درجه سانتیگراد (90 F) بتن عمل شده با افزودنی MRWR نوع BD, اندکی طولانی تر تراوش (Bleeding) می کند و در یک سرعت متفاوتی در مقایسه با بتن عمل شده با یک افزودنی کند کننده قراردادی(معمولی). اگر چه کل حجم های آب تراویده در این ارزیابی اصولاً یکسان بودند (شکل 6(b) ), یک افزودنی MRWR غالباً حجم کل آب تراویده را کاهش خواهد داد. سرعت سخت شدن بتن عمل شده با یک افزودنی MRWR قبل از گیرش اولیه نوعاً کمتر از سرعت بتن عمل نشده بر طبق شکل (7) می باشد. این بدان معنی است که در ضمن دوره بحرانی که در آن بتن می تواند پرداخت شود, ((پنجره پرداخت کردن)) (عموماً مربوط به یک مقاومت نفوذی کمتر از 0.4 Mpa) 50 Psi) نسبت به حدود گیرائی اولیه بتن عمل آمده با یک افزودنی MRWR, آب تراویده کمتری در سطح بتن جمع می شود و از این رو, پرداخت می تواند زودتر شروع شود. مدت تراوش اندکی طولانی تر نیز به ادامه (گسترش) پنجره پرداخت و کاهش احتمال پاشیدن عمدی آب در روی سطح بتن برای کمک به پرداخت کمک می کند. اثر تلفیق یافته افزودنی MRWR بر روی سرعت تراوش و سرعت سخت شدن قبلا از گیرش اولیه عبارتست یک پنجره پرداختی بزرگتر, و بنابراین ویژگی قابلیت پرداخت افزایش یافته. قابلیت پرداخت افزایش یافته بتن های عمل شده با افزودنی MRWR در بررسی های آزمایشگاهی انجام شده توسط Bury و دیگران, با بکار بردن یک روش آزمایشی نشان داده شده است که برای اندازه گیری این منظور گسترش یافت که چگونه باسانی بتن می تواند بدون درونی بودن ذاتی برای فرآیند پرداخت شدن, پرداخت شود. برای یک دوزبندی (ml/ 100 520 kg) floz / cwt از MRWR-AF, کاهشهایی در تلاش پرداخت کلی بطور آشکار گستره از 30 تا 56 درصد در بتن حباب هوا داده نشده و از 62 تا 76 درصد در بتن حباب هوا داده شده است. تلاش لازم برای پرداخت بتن در عرض دوره یکساعتی نیز تا 38 الی 52 درصد با یک دوزبندی 100 ml/ 260 floz/ cwt از MRWR - BDکاهش های موجود در تلاش پرداخت بطور خاصی در کاربردهای صافکاری مطلوب می باشند زیرا تمایلی برای پاشیدن آب بر روی سطح کار بعنوان یک کمک پرداخت کننده و پرداخت روئی (زیاده از حد) تقلیل می یابند. در نهایت, این کار می تواند به اصلاحی در دوام سطح بتنی منتهی شود . قابلیت پمپاژ: علاوه برا صلاح قابلیت پرداخت, کارپذیری, قابلیت پمپاژ و استقرار بتنهای عمل شده با افزودنی MRWR نیز بطور بارزی بهتر از مورد مربوط به بتن های عمل نشده و یا بتن های عمل شده با افزودنی کاهنده آب معمولی (قراردادی) می باشد. قابلیت پمپاژ افزایش یافته بتن عمل شده با MRWR, فشارهای پمپی کمتری را ببار می آورد همانطوریکه در یک ارزیابی کارگاهی انجام شده در Oklohona, Tulsa با بکار بردن بتنی با یک فاکتور سیمانی 5 kg/m3 383 lb/ya3) ) 645 و یک اسلامپ 175 میلیمتر(7 اینچی) نشان داده شده است. با یک دوزبندی (780 ml/100 kg floz/cwt از MRWR-A فشار هیدرولیکی تا (4 Mpa) 500 Psi الی 7Mpa) 1000 Psi در مقایسه باPSI 500 10مگاپاسگال برای بتن شاهدی کاهش یافت که با یک افزودنی کاهنده آب فوق روان کننده نسل دوم عمل شده بود. خط پمپاژ بطول 24 مترفوت بود. کاهشهای مشابهی در فشارهای پمپی در مورد پروژه مشاهده شده است که در آنجا بتن عمل شده با افزودنی های MRWR بکار برده شده است. بتن های عمل شده با اسلامپ هائی در حدود 90 میلیمتر برای پمپاژ گزارش شده است مثل اینکه اسلامپ ها حداقل 25 میلیمتر(1 اینچ) بوده اند. کاهشهای موجود در فشارهای پمپی مشاهده شده می توانند بعلت این حقیقت باشند که افزودنی MRWR بافت سطحی را برای مخلوط های بتنی اضافه می کنند و چسبندگی را کاهش می دهند. این ویژگیها همچنین پمپاژ بتن عمل شده با MRWR را در روی فواصل نسبتاً طولانی آسان می سازند, همانطوریکه در مورد پروژه Orange تکزاس صدق می کرد که آنجا m3310 (405 yd3 ) از بتن در فاصله ای در حدود 1100 متر 3600 فوت 1100 متر پمپاژ گردید. این مخلوط بتنی یک مقدار کل ماده سیمانی برابر (335kg/m3) 5641b/yd3 با 20 درصد خاکستری بادی و 12 تا 780) 14 floz/ cwt تا 910 ML/100 kg) از- MRWA - R در برداشت . اسلامپ های قبل و بعد از پمپاژ بترتیب برابر 5/9 و 5/7 اینچ 190 و 240 میلیمتر بودند. کاربردها و منافع افزودنیهای MRWR افزودنی های MRWR در کاربردهای بتن سازی جائی را پیدا کرده اند که به کاهش آب گستره متوسط (5تا 18 درصد) بویژه در گستره اسلامپ محدوده متوسط (5 تا 8 اینچ) ( 125 تا 200 میلیمتر نیاز دارد افزودنیهای MRWR بطور متداول در بتنهایی با مقادیر بالأتری از جایگزینی سیمان و در کاربردهای زیرین بکار برده می شوند. · صافکاری Flatwork · پمپاژ کردن · سطوح شکل یافته و پیش ساخته · استقرار ماشینی اسلامپ پائین (مانند جدول بندی و مجرای آب فاضلاب ناودانها (Gutlers) افزودنیهای MRWR برای تولید کنندگان بتن مخلوط شده آماده و تنیده / پیش ساخته و همینطور پیمانکاران منافعی را فراهم می سازند برای تولید کنندگان بتن, افزودنیهای MRWR ویژگیهای گیرایی کنترول شده و کارائی عالی (کارپذیری, قابلیت پمپاژ و پرداخت افزایش یافته)در سرتاسر گستره وسیع اسلامپی, و مقاومت های اولیه و نهائی افزایش یافته فراهم می سازند. منافعی برای پیمانکاران عبارتند از یکپارچگی آسانتر, پرداخت آسانتر و سریع تر, ظاهر سطحی عالی, و مهمتر از همه هزینه های کار و استقرار بتنی در محل کاهش یافته.
|
فوم بن
مهندسین و معماران سازنده ساختمان در دنیا با استفاده از بتن سبک در قسمت های مختلف بنا با سبک کردن وزن ساختمان به طور مستقیم ( به لحاظ سبکی ویژه این نوع بتن ) و صرفه جویی در مصرف انرژی بطور غیر مستقیم ( به لحاظ عایق بودن این نوع بتن در مقابل سرما و گرما و در نتیجه کاهش میزان مواد سوختی ) , از لحاظ اقتصادی امروزه گام های بلند و مهمی برداشته اند .خانم مهندس آزاده شفاعی د ر مقاله ای به معرفی فوم بتن ( بتن کفی ) و ذکر خواص ویژه آن پرداخته اند. ایشان در این مقاله می نویسد: فوم بتن مصالحی است جدید که برای مصارف مختلف در ساختمان بکار می رود.باید اشاره کرد خواص فیزیکی منحصر به فرد این محصول ، آن را بتنی سبک و عایق با مقاومت لازم و کیفیت مطلوب می نماید . این محصول از ترکیب سیمان , ماسه بادی (ماسه نرم ) , آب و فوم ( ماده شیمیائی تولید کننده کف ) تشکیل می شود . ماده کف زا در ضمن اختلاط با آب در دستگاه مخصوص , با سرعت زیادی , حباب های هوا را تولید و تثبیت نموده و کف حاصل که کاملا پایدار می باشد در ضمن اختلاط با ملات سیمان و ماسه بادی در دستگاه مخلوط کن ویژه , خمیری روان تشگیل می دهد که به صورت درجا با در قالب های فلزی یا پلاستیکی قابل استفاده می باشد .لازم به ذکر است این خمیر پس از خشک شدن با توجه به درصد سیمان و ماسه بادی دارای وزن فضایی از 300 الی 1600 کیلو گرم در متر مربع خواهد بود .
گفتنی است ویژگی های عمده فوم بتن را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد::
۱-عامل اقتصادی : سبکی وزن با مقاومت مطلوب فوم بتن یا توجه به نوع کاربرد آن , بطور کلی به لحاظ اقتصادی مخارج ساختمان را میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد
۲- سهولت در حمل و نقل و نصب قطعات پیش ساخته : حمل و نقل قطعات پیش ساخته : حمل و نقل قطعات پیش ساخته با فوم بتن هزینه کمتری را نسبت به قطعات بتنی دربرداشته و نصب قطعات بعلت سبکی آنها . بسیار آسان می باشد
۳- خواص فوق العاده عایق بودن در مقابل گرما , سرما و صدا : فوم بتن به علت پائین بودن وزن مخصوص آن یک عایق موثر در مقابل گرما , سرما و صداست . ضریب انتقال حرارتی فوم بتن بین65 0/0 تا (435/0 k cal / m2 hc می باشد ( ضریب هدایت حرارتی یتن معمولی بین 3/1 تا 7/1 واحد
۴- خصوصیات عالی در مقابل یخ زدگی و فرسایش ناشی از آن و مقاومت در برابر نفوذ رطوبت و آب : نظر به اینکه فوم بتن در قشرهای سطحی دارای تخلخل فراوان می باشد در نتیجه شکاف های موئین و و درزهای کمتری در سطح ایجاد می شود و اگر پوشش فوم بتن با ضخامت کافی مورد استفاده قرار گیرد در مقابل خطر نفوذ باران و رطوبت مقاومت مطلوبی خواهد داشت .
۵- مقاومت فوق العاده در مقابل آتش : مقاومت فوم بتن در مقابل آتش فوق العاده می باشد .
۶- قابل برش بودن : به دلیل قابل برش بودن با اره نجاری و میخ پذیر بودن آن . کارهای سیم کشی و نصب لوازم
برقی و تاسیسات خیلی سریع و به راحتی قابل عمل خواهد بود .
شایان ذکر است از کاربرد فوم بتن در ساختمان می توا د به موارئد زیر اشاره کرد:
۱- شیب بندی پشت بام . ۲- کف بندی طبقات . ۳- بلوک های غیر بار بر سبک . ۴- پانل های جدا کننده یکپارچه و نرده های حصاری جهت محوطه و کاربری در موارد خاص
آماده سازی بستر، شفته ریزی و بتن مگر
پس از انجام خاکبرداری باید بستر خاک را برای اجرای پی آماده کنیم. برای این کار از بتن با سیمان کم ( 100 تا 150 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن) که به بتن مِگر موسوم است استفاده می شود. به این ترتیب که روی خاک حداقل 10 سانتی متر بتن با سیمان کم می ریزیند و سپس روی آن را با ماله صاف می کنند تا برای بتن ریزی پیها آماده شود.
همچنین در صورتی که پس از خاکبرداری و رسیدن به خاک مناسب، لازم بود تا برای رسیدن به تراز کف پی ها از مصالح پر کننده استفاده نماییم و یا پیمانکار اشتباها بیش از حد لازم خاکبرداری نماید و فضای خالی بوجود اید برای پر کردن فضای خالی باید از بتن یا مصالح مناسب دیگر طبق نظر دستگاه نظارت و با هزینه پیمانکار استفاده نماید.
البته در شهر بم، برای رسیدن به عمق مورد نظر جهت اجرای بتن مگر و آغاز قالب بندی برای فونداسیون از شفته آهک استفاده میشود. استفاده از شفته آهک توصیه نمی شود اما با توجه به اینکه قیمت تمام شده آن پایین تر و بیشتر در دسترس می باشد لذا لازم است نکات زیر حتما رعایت شود تا در به دست آمدن کیفیت بهتر ما را یاری کند.
شفته ریزی:
شفته آهکی که با دوغاب ساخته و خوب عملآوری شده باشد، دارای مقاومت 7 روزه معادل 5 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تاب 28 روزه حدوداً 10 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع خواهد بود که این مقاومت برای بستر پی ساختمان یا راه کاملاً مناسب میباشد.
1- آهک مصرفی میبایست حتما برای استفاده در شفته قبلا بصورت کامل شکفته شده باشد و پس از سرند شدن برای تهیه شفته مورد استفاده قرار بگیرد.
شکل: آهک شکفته و سرند شده و آهک نشکفته را مشاهده می کنید.
2- آهک باید حتما به صورت دوغاب با خاک درشت دانه مخلوط گردد .
3- بهتر است که مخلوط شفته آهک در کنار فونداسیون ساخته شود تا براحتی بتوان آن را به داخل محل خاک برداری منتقل کرد. در شکل های بعدی اجرای صحیح و اجرای نادرست را مشاهده میکنید.
شکل: روش صحیح شفته ریزی
شکل : روش نادرست شفته ریزی
4- دقت شود که بتن مگر حتما پس از عمل آوری کامل شفته آهک و رسیدن آن به گیرش اولیه بر روی آن اجرا شود تا آب بتن توسط شفته جذب نشده و موجب پوکی بتن مگر نگردد .
5- توجه شود که بر روی شفته اجرا شده تا زمانی که شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع نرسیده است بارگذاری صورت نگیرد ( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند.( برای حصول این منظور بازدید مهندس ناظر از شفته ریزی قبل از اجرای بتن مگر الزامی است .
شکل: شفته آهکی که هنوز قابل بارگذاری نیست. رد پا هنوز روی آن باقی می ماند.
6- باید توجه نمود که هر چه میزان رس در خاک مصرفی برای شفته بیشتر باشد میزان آهک مصرفی نیز باید بالاتر رود.
بتن مگر
بتن مگر یا به تعریفی بتن رگلاژ کف قالبندی فونداسیون در حقیقت یک بتن با مقدار سیمان کم (100 تا 150 کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که جهت آماده سازی بستر خاکبرداری شده برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا میگردد توجه به نکات ذیل جهت اجرای بتن مگر الزامی است :
1- قبل از اجرای بتن مگر حتما خاک بستر را مرطوب نمایید تا آب بتن جذب خاک نگردد و کیفیت آن پایین نیاید .
2- در صورتی که بتن مگر را بر روی شفته آهک اجرا میکنید حتما توجه داشته باشید که شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده باشد . ( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند
3- شفته آهک میبایست قبل از اجرای بتن مگر مرطوب شده باشد تا آب بتن را جذب نکند. توجه داشته باشید زمانی که آهک هنوز جذب آب داشته باشد موجب پوکی بتن مگر میشود.
4- بتن مگر جهت پاکسازی کف و اجرای دقیقتر فاصله گذاری آرماتوربندی از کف انجام میگردد بنابراین به تمییز و یکنواخت بودن سطح آن دقت کنید تا آرماتوربندی بهتری داشته باشید.
شکل: یک نمونه بتن مگر ریخته شده را مشاهده می کنید. همانطور که می بینید سطح بتن کاملا صاف و یکنواخت بوده و اگر قبل از بتن ریزی پی جارو شود (خاک و آشغال ها جمعآوری شوند.) یک بستر بسیار مناسب می باشد.
5- معمولا بتن مگر توسط دستگاههای مخلوط کن ( بتونیر ) کوچک ساخته میشود دقت نمایید که حداقل دو (2) دقیقه پس از اضافه کردن آب، بتن درون دستگاه به خوبی مخلوط شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.
6- بعد از ریختن بتن مگر با توجه به دمای هوا حدود 10 ساعت سطح آن را مرطوب نگه دارید(با پاشیدن آب) و بعد از گذشت یک (1) روز می توانید عملیات بعدی را شروع کنید و روی بتن مگر راه بروید.
قالببندی :
در ساختمانها و ابنیه بتنی قالبها، که در حقیقت ظروف موقتی با شکل و فرم مورد نظر برای نگهداری میلگردها (آرماتور) و بتن خیس تازه هستند، نقش مهمی به عهده دارند. قالببندی قسمت عمدهای از مخارج ساخت و اجرای اسکلتهای بتنی و اجزای بتنی ساختمان را به خود اختصاص میدهد. هزینه مصالح، ساخت و اجرای قالبهای بتنی بستگی به شکل قالب و دشواری ساخت آن و نوع مصالح مصرفی دارد. در پارهای از موارد ممکن است قالببندی تا بیش از 75 درصد هزینة یک عضو بتنی را به خود اختصاص دهد.
یک قالب، در عین حال که باید دارای فرم مورد نظر بوده و از نظر اقتصادی قابل قبول باشد، باید استحکام و ایمنی کافی داشته باشد.
طرح قالبهای بتن که برای استحکام کافی برای نگهداری بتن داشته و در اثر فشارهای وارده مقاوم باشد و در موقع بتنریزی، از فرم اصلی خارج نشده و به اصطلاح شکم ندهد مسئلهایست سازهای. این مسئله، جز در مواردی که از قالبهای پیشساخته با مشخصات معین استفاده شود، در رابطه با طرح قالبهای دیوار، ستون و یا تاوهها که از صفحات و یا تختههای چوبی ساخته میشوند. صادق است پس از طرح و محاسبه بارهای وارده، هر یک از قسمتهای اصلی قالب را ممکن است به عنوان یک تیر تحلیل نموده و حداکثر ممان و برش و خمشی که ممکن است وجود داشته و پیش آید محاسبه نمود. سپس با محاسبه بارهای کششی و فشارهای وارد بر قطعات تقویتی عمودی و تیرهای نگهدارنده خارجی اندازههای لازم آنها را محاسبه مینمایند.
برای آنکه یک قالب از نظر اقتصادی با صرفه بوده و هزینههای مصرفی برای ساخت آن به حداقل برسد باید به نکات زیر توجه نمود:
1ـ مخارج تهیه مصالح و ساخت قالب متناسب با نیازهای مورد مصرف آن باشد.
2ـ مصالح مصرفی برای ساخت قالب با دقت کافی انتخاب و تهیه شود به نحوی که بین دفعات استفاده از قالب و تداوم فعالیتهای کارگاه از نظر اقتصادی تعادل برقرار باشد. به عبارت دیگر هرچقدر امکان تعداد دفعات بیشتر استفاده از قالب وجود داشته باشد به همان میزان در استحکام آن و انتخاب نوع مصالح مرغوب باید توجه بیشتری مبذول داشت.
3ـ انتخاب روش ساخت و مصالح مناسب و در صورت لزوم پوشش مناسب سطوح داخلی قالب، به نحوی که امکان دستیابی به نتایج مورد نظر مستقیماً میسر باشد. ترمیم بتن و یا تغییر و اصلاح فرم مورد نظر طرح شده قبلی پس از گرفتن بتن و باز کردن قالبها هم بسیار دشوار و حتی در صورتی که امکان داشته باشد، به مراتب از پیشبینیهای لازم اولیه گرانتر تمام میشود.
4ـ روش مناسب و وسایل کافی برای حمل، بلند کردن و سوار نمودن قالبها در محل کار انتخاب و پیشبینی شده باشد.
5ـ انواع مصالحی که ممکن است به کار برده شوند، نظیر قالبهای فلزی و یا چوبی باید مورد توجه و بررسی قرار گیرند و هر کدام که برحسب مورد مناسبتر تشخیص داده شد انتخاب شود. قالبهای چوبی معمولاً سبکتر و لذا امکان ساخت قطعات بزرگتر و استفاده از آنها بیشتر از قالبهای فلزی نظیرشان است. در عوض قالبهای فلزی را به دفعات بیشتر از قالبهای چوبی میتوان مصرف نمود.
6ـ طراحی قالب باید به نحوی انجام شود که در چهارچوب خواستههای معماری و سازهای بتوان به تعداد دفعات هر چه بیشتر مصرف کرد و تطبیق و تنظیم آن برای کارهای بعدی تکراری سهل و راحت باشد. تعادل موارد فوق باید طوری باشد که قبل از شروع قالببندی امکان محاسبه مخارج آن مقدور بوده و از نظر اقتصادی به صرفه و توجیهپذیر باشد.
در زیر طرز قالببندی اجزاء مختلف ساختمانهای بتنی شرح داده شده است.
قالببندی دیوارهای بتنی :
الف) روش معمولی :
دو نمونه از قالببندی دیوارهای بتنی به طریق معمولی وجود دارد. قسمت اصلی قالب (سطوحی که مستقیماً با بتن در تماس است) از صفحات چوبی و یا از تختههای چوبی ساخته میشود. برای استحکام قالب و جلوگیری از باز شدن آن هنگام بتنریزی و حفظ فاصلة بین دو دیواره قالب بستهای مخصوصی را به کار میبرند. برای نصب بستها یا دو عدد چهارتراش، که به فاصله معینی از هم به صورت افقی قرار میگیرند و یا یک چهارتراش به کار میبرند. در حالت اخیر باید برای عبور میلههای بستها چهارتراشها را در محلهای لازم سوراخ کرد.
برای جلوگیری از فشار بتن روی مجموعه قالب در هنگام بتنریزی، و همچنین پایداری قالب، تیرهای چوبی که به آنها دستک گفته میشود و یک سر آن بر روی زمین محکم شده و سر دیگر آن را به قالب محکم کردهاند، به کار میبرند. پارهای از انواع مختلف بستها وجود دارند. بستها ممکن است همراه با صفحه فلزی نیرو پخشکن، نظیر واشر باشند به طوری که بتوان فاصلة دو دیواره قالب را تا موقع بتنریزی به اندازه لازم حفظ کرد. به طور کلی بستها ممکن است شامل یک میله سادهای که دو سر آن و یا گاهی فقط یک سر آن، پیچ شده است باشد که در این صورت یا میله را پس از بتنریزی در بتن گذاشته و پس از باز کردن قالب قسمتهای اضافی که بیرون مانده است را قطع میکنند و یا پس از گرفتن بتن و قبل از سخت شدن آن را بیرون میکشند و یا به صورت دو پوستهای است که امکان جدا کردن میله از داخل پوسته وجود دارد.
در قالببندی گوشهها و پایهها باید دقت کافی مبذول داشت و با پشتبندهای اضافی آنها را تقویت کرد.
ب) روش بالارو :
از جمله محسنات این روش قالببندی که برای دیوارهای نسبتاً بلند استفاده میشود تعداد دفعات بیشتر استفاده از قالب و سرعت عمل بیشتر آن است. در اولین دفعه استفاده از قالب دو دیواره قالب با تکیه به پاخور بتنی (رامکا) به صورت معکوس قرار میگیرد. پس از ریختن بتن و سخت شدن آن، قسمتهای داخلی قالب را تا حد نهایی بتن ریخته شده بالا میبرند و پس از محکم کردن آن قسمت دوم دیوار را بتن ریزی میکنند. پس از سخت شدن بتن، قالب را باز کرده و نظیر دفعه اول عمل میکنند. عمل قالببندی و بتنریزی را به همین ترتیب تا انتهای کار و اتمام بتنریزی دیوار ادامه میدهند.
ج) روش لغزنده :
در این روش قالب را به صورت پیوسته و پس از هر مرتبه بتنریزی به کمک جکهای هیدرولیکی و در حالی که دو جداره قالب به بتن ریخته شده قبلی چسبیده است به سمت بالا میکشند. این روش برای ساختن سازههایی نظیر منابع آب، هسته مرکزی ساختمانهای چند طبقه و یا سیلوها روش مناسبی است.
از آنجایی که روش لغزنده به صورت پیوسته انجام میشود برای استفاده هر چه بهتر و اقتصادیتر از قالب و جلوگیری از وقفه کار نیاز به برنامهریزی دقیق و آماده کردن وسایل و امکانات لازم نظیر، تعیین ساعات کار کارگران در مراحل مختلف، فراهم کردن نور مصنوعی کافی برای کار در شب و تهیه و حمل و ریختن به موقع بتن دارد.
فرم معماری و طرح سازهای که قرار است با استفاده از قالبهای لغزنده بتنریزی کرد باید مناسب برای این سیستم قالببندی باشد. معمولاً نکته اصلی در این مورد یکنواختی ضخامت دیوار با حداقل حفرهها و سوراخ در بدنه آن با ارتفاعی حداقل برابر 20 متر است.
قسمتهای اصلی یک قالب لغزنده عبارتند از:
دیوارههای قالب :
دیوارههای قالب باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشند. جنس این دیوارهها ممکن است چوبی و یا فلزی باشند. قالبهای فلزی به مراتب سنگینتر از قالبهای چوبیاند ولی در عوض استحکام بیشتری داشته و تعداد دفعات استفاده از آنها بیشتر است. تعمیرات و یا تغییرات احتمالی قالبهای فلزی نیز نسبت به قالبهای چوبی دشوارتر است در عوض تمیز کردن آنها آسانتر و نمای بتن پس از باز کردن قالب صافتر است.
طوقهها :
این طوقهها برای نگهداری سکوی کار و انتقال آن و همچنین نگهداری و تحمل وزن قالب و کابل جک در نظر گرفته میشوند. طوقهها معمولاً فلزی و به صورت پروفیلهایی مناسب طرح و در نظر گرفته میشوند.
سکوی کار :
معمولاً سه سطح کار در نظر میگیرند. یکی که بالاتر از طوقهها و در ارتفاعی در حدود دو متر و بالاتر از انتهای دیوار قرار گرفته و برای استفاده از بستهای فلزی ثابتکننده به کار میروند. دیگری سکویی است که در بالای کف و همتراز بالای قالب قرار میگیرد و برای قرار دادن ظرف بتن و انبار کردن مصالح و وسایل تراز کردن و همچنین وسایل کنترل جک مورد استفاده قرار میگیرد و بالاخره سومین سکو به صورت چوببست آویزان و یا یکسره که معمولاً در دو طرف دیوار قرار گرفته و برای دسترسی به نمای قسمتی از دیوار، که به تازگی قالب آن را باز کرده و ترمیم احتمالی آن، مورد استفاده قرار میگیرد.
جکهای هیدرولیکی :
جکهای هیدرولیکی مورد استفاده معمولاً با ظرفیت خود، نظیر جکهای سه تنی و یا شش تنی مشخص میشوند.
قالببندی ستونها :
دیوارههای قالب ستونها نظیر قالب دیوار است. پشتبندها معمولاً از چهارتراشهایی با مقطع مربع و به اندازه لزوم و به فواصل معین و مساوی هم ساخته شده و به کمک بستهای فلزی و گوهها محکم میشوند. با توجه به زیادی تعداد ستونها، به خصوص در ساختمانهای بزرگ، قالب ستونها را میتوان به دفعات نسبتاً زیادی مورد استفاده قرار داد. به همین علت باید در طراحی و ساخت آنها دقت کافی به کار بست تا ضمن استحکام کافی، باز و بسته کردن آنها ساده و عملی باشد.
قالب ستونهای گرد به صورت لولههایی با قطر مشخص و از جنس فایبرگلاسهای مسلح شده و یا از اجناسی نظیر آن ، که ضمن استحکام کافی نسبتاً سبک باشد، انتخاب میکنند. قالبهای ستونهای گرد را گاهی از چوب نیز میسازند. در این حالت عرض صفحات چوبی را به مراتب کمتر از حالت قالبهای ستونهای چند ضلعی در نظر میگیرند.
امروزه در ایران، به علت کمبود و گرانی چوب، ساختن و استفاده از قالبهای فلزی برای ستونهای بتنی رایج شده است. این قالب که به دفعات نسبتاً زیادی میتوان به کار برد و از ورقهای فلزی با پشتبندهایی از نبشی ساخته میشوند وزن نسبتاً زیادی داشته و جابجایی آنها دشوارتر از قالبهای چوبی نظیرشان است.
نکات عمومی در ساختن قالبها :
در ساختن قالب اجزاء مختلف بتنی نکات زیر را باید رعایت کرد:
1ـ صفحات و اندازه قالبها باید به اندازه کافی به هم چسبیده و متصل شوند تا از خارج شدن شیره بتن، که باعث ایجاد حفرههایی در سطح بتن میشود، کرموشدن بتن، جلوگیری گردد.
2ـ قبل از بتنریزی قالبها را باید در کلیه جهات عمودی و افقی، کنترل نمود و از استحکام پشتبندها، دستکها و تیرهای نگهدارنده قالب مطمئن گردید.
3ـ در موقع بتنریزی قالبها را باید پیوسته کنترل کرد و در صورت لزوم آنها را تنظیم و یا تقویت کرد.
4ـ قبل از بتنریزی کلیه قسمتهای داخلی قالب را باید کنترل نمود و آن را از هر گونه اشیاء اضافی، نظیر خردههای چوب پاک کرد.
5ـ اگر ارتفاع بتنریزی بیش از 5/1 متر باشد باید از وسائلی نظیر ناودانهای فلزی و یا لولههای لاستیکی استفاده کرد تا از جدا شدن دانههای شن و ماسه و دوغاب سیمان از هم جلوگیری شود.
6ـ در موقع ویبره کردن بتن باید انتهای ویبراتور تا حد پایین بتن پایین برد و حتی بتن ریخته شده قبلی را تا حداکثر 20 سانتیمتر ویبره کرد. باید توجه داشت که ویبره کردن بتن ریخته شده قبلی، بخصوص اگر بتن نسبتاً سخت شده باشد، ممکن است باعث باز شدن و شکستگی قالب، به خصوص در مورد دیوارها و بتنها شود. یادآوری میشود که ویبره کردن بتن ریخته شده قبلی در صورتی که بتن به حالت پلاستیکی درآید برای بتن ضرری نخواهد داشت.
7ـ موقعی که بتنریزی با پمپ و از ته قالب انجام میشود باید توجه داشت که پر کردن قالب از بتن با سرعت زیاد صورت گیرد تا از سخت شدن آن قبل از پر شدن قالب جلوگیری شود. در صورتی که قدرت پمپ و میزان بتنریزی به اندازهای کم باشد که بتن شروع به گرفتن کند فشار زیادی به سطوح داخلی قالب وارد آمده و ممکن است باعث باز شدن و یا شکستگی می شود
قانون مالک و مستأجر تعمیرات ساختمان |
تعمیرات کلی و اساسی مورد اجاره که مربوط به اصل بنا یا تأسیسات عمده منصوبه در آن از قبیل دستگاه های حرارت مرکزی و تهویه و آسانسور باشد. به عهده مؤجر است و تعمیزات جزئی و همچنین تزئین و تعمیری که مربوط به استفاده بهتر از مورد اجاره باشد با مستأجر خواهد بود. رسیدگی به اختلاف بین مؤجر و مستأجر راجع به تعمیرات با دادگاه است در صورتی که مؤجر تعمیرات کلی مورد حکم دادگاه را در مهلتی که از طرف دادگاه تعیین می شود انجام ندهد. مستأجر می تواند برای فسخ اجاره به دادگاه مراجعه یا از دادگاه درخواست کند به او اجازه داده شود تعمیرات مزبور را با نظارت دایره اجراء انجام داده مخارج آن را حداکثر تا معادل شش ماه اجاره بها به حساب مؤجر بگذارد. هر گاه مستأجر مانع مالک از انجام تعمیرات ضروری شود دادگاه مستأجر را به رفع ممانعت ملزم و مهلت مناسبی برای انجام تعمیرات تعیین می نماید. در صورت ادامه ممانعت دادگاه می تواند حکم تخلیه موقت بنا برای مدت مذکور بدهد. در هر حال مستأجر مسئول خسارتی است که در نتیجه ممانعت از تعمیر بنا حاصل شده باشد. اقامه دعوی تخلیه از طرف مؤجر مانع رسیدگی به دعوی تعمیرات نیست. هر گاه دادگاه حکم تخلیه مورد اجاره صادر نموده باشد و حکم مزبور قطعی نباشد حکم الزام به تعمیر در صورت فتح حکم تخلیه قابل اجرا خواهد بود. در صورتی که مستأجر در مورد اجاره حق استفاده از انشعاب آب یا برق یا تلفن یا گاز یا تأسیسات حرارت مرکزی یا تهویه یا آسانسور و امثال آن داشته باشد مؤجر نمی تواند جز در مورد تعمیرات ضروری آن را قطع یا موجبات قطع آن را فراهم نماید. مگر این که مستأجر بهای مصرف خود را طبق شرایط اجاره نپرداخته باشد. در صورت تخلف، دادگاه به درخواست مستأجر فوراً بدون رعایت تشریفات دادرسی موضوع را مورد رسیدگی قرار داده و ترتیب وصل آن را خواهد داد. دستور دادگاه بلافاصله قابل اجرا است. مؤجر می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ دستور دادگاه به آن اعتراض کند. اعتراض در همان دادگاه رسیدگی شده و تصمیم دادگاه قطعی است. هر گاه علت قطع جریان برق، آب، تلفن و غیره بدهی مؤجر به سازمان های مربوط بوده و اتصال مجدد مستلزم پرداخت بدهی مزبور باشد و همچنین در صورتی که اتصال و به کار انداختن مجدد تأسیسات فوق مستلزم هزینه باشد مستأجر می تواند بر اساس قبوض سازمان های مربوط وجوه مذکور را به پردازد و از اولین اجاره بها کسر نماید. هر گاه مالک قصد فروش ملک خود را داشته یا بخواهد وضع مالک را از جهت امکان وجود خرابی یا کسر و نقصان در آن مشاهده نماید و متصرف ملک مانع از رؤیت خریدار یا مالک گردد. مالک یا نماینده قانونی او می تواند برای رفع ممانعت به دادستان یا دادرس دادگاه بخش مستقل محل وقوع ملک مراجعه کند. دادستان یا دادرس دادگاه حسب مورد به مأمورین نیروی انتظامی و یا مأمورین اجراء دستور می دهد تا خریدار و مالک به معیت مأموری ملک رؤیت نماید. |
مدیریت خرید و تدارکات در پروژه
خرید و تدارکات یکی از قدیمی ترین فعالیتهای سازمانها برای دستیابی به هدفهایشان است. در پروژه های پیمانکاری و طرح های سرمایه گذاری نیز خرید و تدارکات مواد اولیه ، نیروی انسانی و ... بخش عمدهای از فعالیتهای تیم پروژه را به خود اختصاص می دهد. در طرحهای عمرانی و سرمایه گذاری ، مقصود از خرید ، تنها برآوردن نیازمندیهای پروژه نیست ، بلکه هدف از خرید ، دستیابی به مواد مورد نیاز پروژه ، طبق زمانبندی و کیفیت مورد نیاز ، برای رسیدن به موقعیت نهایی و تحویل به موقع طرح سرمایه گذاری است.
اهمیت دیگر فرایندهای خرید و تدارکات از آنجا ناشی می شود که خرید و تدارکات در رابطه مستمر و دائمی با تمامی بخشهای سازمان ، از جمله : خرید ، مالی ، انبارداری ، پرسنلی ، تولید ، تعمیر و نگهداری ، طراحی و تحقیق و توسعه ، مهندسی و ... بوده ، رابطه کاری کم و بیش فعالی با تمامی ارکان سازمان دارد. چنین ارتباط هایی هنگامی اهمیت خود را بیشتر نمایان خواهد کرد که بدانیم بخش خرید و تدارکات نقش رابط و واسطه معتبری بین ارکان داخلی یک سازمان ، با بسیاری از مراکز خارج از سازمانی را نیز ایفا میکند. علاوه بر بخشها ، فرایندهای بسیاری نیز در سازمانها و به ویژه در سازمانهای مجری پروژه ها ، به وسیله فرایند خرید و تدارکات به یکدیگر پیوند می خورند.
مدیریت خرید و تدارکات پروژه ، تمامی امور مرتبط با خرید بهنگام کالا و خدمات مورد نیاز برای انجام تمامی فرایندها و عملکرد پروژه را شامل می شود. تدارکات ، طیف وسیعی از اقلام ، مانند : تهیه نقشه و طرحهای اولیه ، مواد اولیه ، امکانات و تجهیزات ، نیروی انسانی و خدمات تخصصی و ... را در بر میگیرد که باید در زمان مورد نیاز از تهیه کنندگان و تامین کنندگان آنها دریافت شود. همچنین اگر چه در بیشتر مواقع منظور از تدارکات پروژه ، عبارت است از انجام مراحل لازم برای تهیه کالا و خدمات از منابع خارج از سازمان ، ولی بخش با اهمیتی از وظایف مدیران پروژه ، تهیه لوازم مورد احتیاج پروژه در داخل و با استفاده از ظرفیتهای تولیدی در درون پروژه است.
امروزه با رشد تکنولوژی ، به ویژه در زمینه تکنولوژی اطلاعات ، ماهیت عرضه و خرید به سرعت در حال تغییر است و جامعه و سازمانها به صورت روز افزون تاثیر رقابتهای شدید ، فعالیتهای تجاری جدید ، کیفیت ، طراحی محصول و فرایندها ، تمرکز و غیر متمرکز بودن ، نوآوری ، اطمینان از عرضه بلند مدت محصول و ... را مشاهده می کنند. از سوی دیگر ، مدیریت تدارکات و خرید پروژه یک راه حل جامع ، منظم و سیستماتیک است که به یکپارچه سازی مبانی ارتباط با فروشندگان و پیمانکاران ، یعنی فرآیندهای استعلام ، مناقصه ، خرید ، نظارت و کنترل دقیق تر فرآیند خرید میانجامد. فرایندهای به کار گرفته شده در مدیریت خرید و تدارکات ، ثبت دقیق و اتوماسیون فرایندهای خرید و تدارکات و بهینه سازی تعاملات و ارتباط های تجاری در محدوده درونی و برونی سازمان را با هدف بهینه سازی رابطه سازمان با ارائهکنندگان کالاها و خدمات در داخل و خارج از کشور ، ممکن می سازد. هدف نهایی از مدیریت خرید وتدارکات پروژه ، به پایان رساندن و تحویل به موقع و کیفی طرح است.
اهمیت خرید و تدارکات بهنگام
درسیستم بهنگام (JIT) ، مواد و خدمات مورد نیاز پروژه دقیقا در زمانی که به آن نیاز است ، تامین می شود. در پروژه هایی که از سیستم تدارکات بهنگام استفاده می کنند ، زمان خرید خود را در سفارشهای کوچک ، درست موقعی که بخواهند نیازهای طرح را مرتفع سازند ، برنامه ریزی می کنند.
جریان سفارش معمولا از لحظه اعلام نیاز توسط تیم اجرای پروژه آغاز می شود. فرایند خرید و تدارکات بر اساس کشش تقاضا سازماندهی می شود. تامین کنندگان نیز باید فرهنگ و آمادگی ارسال مواد سالم و بی عیب و نقص به صورت مکرر و در مقادیر کوچک را داشته باشند. در این سیستم ، ذخیره سازی و انبارداری مواد و ملزومات به حداقل می رسد ولی خطر ایجاد اختلال در فرایند تولید افزوده می شود. در سیستم بهنگام ، پیوند های محکمی از راه انعقاد و برقراری قراردادهای غیر رسمی بین تامین کنندگان و مشتریان برقرار می شود و هر دو طرف ضمن آشنایی از شرایط و نیازهای یکدیگر و به اشتراک گذاشتن تجربهها و دانش خود ، اقدام به انجام مبادله می کنند.
مقادیر کوچک سفارش داده شده ، باید بلافاصله و در کمترین زمان پس از انجام سفارش به محل مورد نیاز پروژه ارسال شود. سیستم بهنگام ، سیستمی بسیار جامع است و هنگامی که تصمیم به استفاده از آن گرفته می شود ، می بایستی پس از انجام مقدمات مورد نیاز ، کل سازمان را در بر گیرد. سیستمهای بهنگام بدین منظور طراحی شده اند که از اتلاف منابع جلوگیری کنند. در حقیقت بسیاری از افراد ، سیستم بهنگام را به جای اینکه نوعی سیستم خاص تلقی کنند ، از آن به عنوان فلسفه کلی حذف اتلاف منابع یاد می کنند. تیم های پروژه ای که از سیستم بهنگام استفاده می کنند سعی دارند تا زمانهای انجام مراحل مختلف سفارشها را به حداقل برسانند. به کارگیری مناسب سیستم تدارکات بهنگام نه تنها باعث ایجاد تاخیر در فرایند تکمیل طرح نمی شود ، بلکه به بهبود مستمر و افزایش انعطاف پذیری در راستای برنامه های زمانبندی نیز می انجامد.
انجام آموزشهای لازم برای کارکنان و تهیه کنندگان و برقراری روابط و فرهنگ کاری قوی با فروشندگان از راه آموزش و بستن قراردادهای کامل ، گام بلندی در راه استقرار یک سیستم تدارکات بهنگام است. باید دقت شود که منظور از خرید و تدارکات بهنگام ، خرید و تدارکات زود هنگام یا پیش از موقع نیست و یا نباید رویه ای را دنبال کرد که به آنها ختم شود. تدارکات زود رس باعث معطل ماندن امکانات و منابع نقدی شده ، نشانه ای از برنامه ریزی ضعیف است. سیستم بهنگام نیاز به ذخیره سازی را کم کرده ، به استفاده کارا از جریانات نقدینگی کمک می کند ولی ریسک عدم تحویل به موقع و تاخیر در برنامه ریزی سفارشها را افزایش می دهد.