سقف

سقف به سطح بالایی یک اتاق و یا یک سازه گویند . در ساختمانهای یک طبقه سقف برای محافظت از نور آفتاب، باران و برف و در ساختمانهای چند طبقه علاوه بر این کار برای جداسازی طبقات از یکدیگر استفاده می‌شود به گونه ای که سقف یکی زمین دیگری محسوب می شود. در مناطق سردسیر معمولاً ارتفاع سقف تا کف معمولاً کم می‌باشد تا محل راحتتر گرم شود و در مناطق گرمسیر به خاطر جریان داشتن هوا معمولاً ارتفاع سقف زیاد می‌باشد . 

انواع سقف : 

طاق ضربی

کامپوزیت

دال بتنی

کامپوزیت کرومیت

تیرچه و بلوک

سقف L.C.P

تیرچه و بلوک کرومیت 

انواع سقف کاذب: 

سازه نمایان

سقف مشبک با تایل فلزی

سقف مشبک با تایل گچی

سقف کاذب یکپارچه

سازه پنهان

تایل گچی ساده

تایل گچی آگوستیک

سقف کاذب بصورت باکس

انواع تایلهای گچی

سقف کاذب بصورت باکس و نورمخفی

سقف کاذب (pvc)

سقف کاذب تصویر دار

تعمیر ونگهداری ساختمان

شناسنامه :

به منظور حفظ و نگهداری ساختمان و بالا بردن عمر مفید تهیه می شود و وجود شناسنامه سبب اجرای اصولی و صرف هزینه کمتر در زمانی مشخص خواهد شد.

مقاومت زمین :

در اجرای ساختمان بسیار مهم است و قبل از شروع یک طرح باید مقاومت زمین زیر پی مشخص شود تا بر مبنای آن محل ستونها و دیوارهاو در مجموع طرح را به وجد آورد .

مشخصات ویژه مصالح :

ساخت بنای مقاوم به دو عامل بستگی دارد .

1- مصالح مرغوب و مقاوم

2- اجرای صحیص و فنی

مثلا در استان بوشهرآجری که از خاک شور و نمکی تهیه می شود در اثر رطوبت ورقه ورقه شده و وزون خاک به علت وجود فراوان نمک سنگین می شود و کار کرد با آن بسیار دشوار است بنایرن مشخص بودن نوع مصالح استفاده شده در شناسنامه هر پروژه الزامی است و در زمان تعمیرات یا پیشگیری لازم می توان از آنها استفاده لازم کرد .

محل دقیق چاه فاضلاب :

در نقشه های اجرایی در نقشه زیر زمین یا محوطه سازی یا سایت پلان باید محل چاه فاضلاب مشخص باشد زیرا در اثر پر شدن چاه قابلیت آبکش خود را از دست می دهد و در چنین مواردی اگر جای چاه مشخص باشد می توان در پوش آن را برداشت و آن را تخلیه نمود در غیر این صورت در اثر پر شدن چاه کشش فضولات انجام نمی شود بنابرین باعث بالا آمدن آب شده و سبب خیس شدن و سست شدن دیوارها چاه شده ودر نتیجه فشارهای وارد از طرف ساختمان ممکن است چاه دچار ریزش شود .

نقشه های تاسیساتی و برق :

جزء نقشه های هستند که وجود آن در شناسنامه ساختمان الزامی است که شامل وضعیت لوله های آب رسانی لوله های فاضلاب دستگاه های گرم کننده و سرد کننده ، سیم کشی ها ، کانال ها و غیره

سطح آبهای زیر زمینی :

به طور کلی شناسایی آبهای سطحی و زیر زمینی جزء مسائلی است که در هنگام ساختمان سازی باید توجه شود زیرا نفوذ رطوبت از کف ساختمان به علت نوع خاک یا زمستانهای طولانی یا بارندگی های زیاد ساختمانها را تحدید می کند که با شناسایی آنها از ساختمان در برابر رطوبت محافظت کرد .

وضعیت جغرافیایی منطقه :

آب ، باد ، باران ، آفتاب نوع زمین ، برای ساخت بنا در هر اقلیم از مصالح خاصی استفاده شود و نحوه اجرا به موقعیت جغرافیایی آن منطقه بستگی دارد .

دمای محیط در زمان اجرا :

یکی از عواملی که در اجرای ساختمان بسیار مهم است در ساختمانهایی که ساخت آنها بیش از 6 ماه طول می کشد دمای محیط است .

1- اسکلت و استخوان بندی ساختمان در فصلهای گرم سال انجام شود .

2- کارهای نازک کاری و تزئینات بنا با رعایت یخ نزدن در فصل های دیگر می تواند انجالم شود

نشست پی در اثر سستی خاک :

سطح تراززیر پی معمولا ناهمواریهایی وجود دارد که برای ساخت ساختمان باید آنها را یکنواخت کنیم در صورتی که سطح زیر پی از خاک نرم باشد باید آن را تاسطح سخت پی بکنیم در این صورت چاله هایی ایجاد می شود که برای استفاده از آن برای ساخت پی باید لاشه چینی را انجام دهیم . هم سطح کردن زیر پی ساختمان باعث می شود که در برابر لرزش یک پارچگی خود را حفظ کند و عمل رانش ایجاد نشود . لازم به تذکر است که پی هایی که با مقطع مثلثی اجرا می شوند در مقابل حرکات زمین تحریک دارند و برای رفع این مشکل باید پی سازی به صورت پله ای انجام شود .

نشست خفیف ستون بر اثر نشست فونداسیون :

عوامل نشست ستون عبارتند از :

1- رطوبت : که براثر چکه کردن از لوله های آب وفاضلاب و نفوذ از کانال یا چاه آب خاک زیر پی دچار رطوبت می شود و خاک اطراف پی متورم می شود در اپر نرم بودن خاک مکش آب یارطوبت خاک زیر فونداسیون فشرده شده و پی دچار نشست می شود .

2- اثر نیروهای اضافه : چنانچه بر روی دیوار قدیمی بارگذاری شود نیروی فشار بر سطح پی زیاد می گردد در نتیجه سبب نشست پی می گردد . باز شدن دیوار غیر باربر در اثر نشست ستون در اثر نشست پی تیرچه ای که یا در جان پل جوش شده است یا از روی پل عبور می کند در این وضعیت نیروی وارده از سقف به پل وارد می شود و دیوار غیر باربر فقط وزن خود را تحمل می کند چنانچه به واسطه نفوذ آب ، آب به پی دیوار نفوذ کند امکان نشست دیوار پیش می آید پس از قطع شدن آب و خشک شدن سطح خاک نشست متوقف می شود در این صورت دیوار غیر بار بر که با دیوار جانبی در گیر شده نشست در گوشه ها کمتر رخ می دهد اما در قسمتهای میانی دیوار به شکل منحنی خالی می گردد در نتیجه باعث باز شدن درز عمیقی در سطح زیر طاق و پیدایش ترک هایی در دیوارها می گردد برای تعمیر آن :

1- سطوح ترک را کاملا باز می کنیم .

2- آب را به صورت پودری داخل آن می پاشیم .

3- ملات گچ دستی را به صورت شلاقی در بین درز می کوبیم تا ملات به سرعت در اعماق ترک بنشیند .

4- در جایی که ارتفاع آن به اندازه آجر باشد آجر می گذاریم تا پر شود .

ابتدا سطح زیر کار را کفکش می کنند تا بین گچ خلل و فرج پیوند به وجود آید چناچه سطح سفید کاری در اثر عواملی مانند رطوبت طبله کند بایستی تراشیده شود و سپس گچ را با ضخامت 1 سانتی متر به وسیله ماله از پایین به بالا یا بلعکس بر روی سطح می کشیم . در موقع سفید کاری خلل و فرجهای بر سطح گچ به وجود می آید که این مشکل را باکشته کردن گچ و کشیدن بر روی سطح توسط ماله به قطر 5/1 - 1 را حل می کنیم .

فرو کش کردن بنا بر اثر پی سازی غیر اصولی :

1- شناسایی زمین : که اگر زمین مورد استفاده از نوع سست باشد در اثر فشارهای وارده به بنا نشست می کند و ساختمان دچار ترک می شود .

2- مکانیک خاک : آزمایشاتی در مورد خاک .

نشست پی در اثر به وجود آمدن چاهک :

به علت نرمی خاک وجود رطوبت و عوامل دیگر حفره هایی در سطح زیر پی به وجود می آید اگر حجم حفره ها کم باشد می توان ار آن صرف نظر کرد اما در بعضی مواقع ایجاد حفره های مثل چاهک باعث نشست پی می شود و در نتیجه دیوار روی پی را درون خود می کشد .

تعمیر آن : ابتدا چاهک را پر کرده پی سازی را انجام داده و سپس دیوار را تعمیر می کنیم .

شمع زنی : برای اینکه ستونها در زیر سقف نگه داری شوند از شمع زنی استفاده می گردد شمع ها بر روی تراورز(تخته) قرار داده با میخ به شمع متصل می کنند و سپس در جایی که خطر ریزش دارد قرار می دهند تنگ بستن در جایی که قسمتی از پشت دیوارفضای خارجی وجود داشته باشد برای جلوگیری از حرکت دیوار و رانش آن ستونهایی تحت زاویه 45 درجه به پشت دیوار تکیه می زنند معمولا پای آن را بلوک سیمانی نصب می کنند و در انتهای تنگ به دیوار یک تخته نصب می کنند تا طول نگه دارنده در پشت دیوار زیاد شود .

نگهداری ساختمان همجوار توسط دستک بتونی :

در ساختمانهایی که زمین سست باشد برای اینکه رانش ساختمان و فروریزی و تخریب آن جلوگیری کنید از دستک بتنی استفاده می کنیم .

1- پشت دیوار هم جوار را تنگ بندی می کنیم و سپس به روش دستی یعنی بدون استفاده از وسایل مکانیکی عمل گود برداری را انجام می دهیم .

2- در عمق حدود 2 متر عمل گودبرداری را متوقف می کنیم و شروع به کانال زنی می کنیم . دستک زنی عبارت است از میلگرد گذاری جهت کانال .

3- بتن ریزی درون کانال .

4- بعد از اینکه دستک قبلی اجرا شد فاصله بعدی به 5/2- 2 در سطح تراز قبلی حفر می کنیم سپس مانند قبل میلگرد گذاری می کنیم .

باز شدن چاه یا قنات زیر پی :

چناچه پی ساختمان روی چاه های کهنه شود یا افت ناشی از از نشست ساختمان ریزش کند در این صورت خسارت زیادی به وجود خواهد آمد .

مصالح فرو ریخته در چاه را تخلیه می کنیم ولی قبل از آن برای اطمینان از فرو ریختن سقف شمع بندی را انجام می دهیم سپس چاه را تخلیه می کنیم اگر خاک اطراف چاه از نوع نرم باشد با دستک زنی و شمع زنی در دیواره چاه از ریختن آن جلوگیری می کنیم و اگر ریزش چاه خاک ناچیز باشد از ریزش آن جلوگیری می کنیم و یا از کول گذاری استفاده می کنیم یک حلقه های بتنی هستند با عرض حداقل 20 سانتی متر درون چاه گذاشته می شود قسمت پشت آنهارا با شفته آهکی یا بتن پر می کنیم و سپس کول بعدی را روی آن قرار می دهند چنانچه لازم باشد کول گذاری در عمق بیشتری انجام شود قطر کول ها کم می شود در صورتی که احتمال نشست کول ها وجود داشته باشد زیر آنها بلوک سیمانی قرار می دهیم و یک کول روی کول ها دیگر قرار می دهیم.

شفته ریزی :

چناچه خاک کف چاه نرم باشد مجبوریم تا رسیدن به خاک مناسب کنیم که با هزینه و اتلاف وقت همراه می باشد . برای جلوگیر از این کار از روش دستک زنی استفاده می کنیم وسپس داخل دستکها را باشفته پر می کنیم و بین شفته را با مصالح مقاوم پر می کنیم اصولی ترین را این است که شفته را لایه لایه بریزیم زیرا شفته ریزی به طور مرحله ای باشد تا لیه ها خشک شود .

ساختن پی روی قوس آجری :

با ملات سیمانی روی چاه را می پوشانیم و سپس توسط آجر و ملات ماسه سیمان روی آن قوس می ریزیم اطراف قوس را با آجر شانه سازی می کنیم و سپس سطح روی قوس را تخت نموده و بتن مگر می ریزیم با آجر قالبی می سازند تا بتوانند در آن آرماتور کرده و پی را بنا نمایند .

پیشگیری از رطوبت بالا رونده به شکل سیستماتیک :

این روش هزینه و وقت کمتری را میخواهد . نحوه اجرا به این شکل است که رجهای پایین دیوار را به طور سرتاسری می تراشند سپس سطح را جارو می نمایند در دیوارهای بار بر طول برش سر تاسری 5/1 متر است گوشه دیوار را با قلم و چکش خالی می کنند و سپس دیوار بریده شده را به وسیله فشار هوا از گرد و غبار پاک می کنند آب را با فشار به این جداره می پاشند و از ورقه های ایزو گام فشرده استفاده نموده و دیوار را عایق کاری می کنند .

پیشگیری از رطوبت بالا رونده :

چنانچه دیوار به علل مختلف دچار رطوبت شود سبب اشکالات ظاهری مانند سفیدک زدن شوره زدن پوسته کردن و ورقه شدن و طبله کردن اندود می شود که به علت خالی شدن پای دیوار و هم از نظر بهداشتی عوارض ناگواری را به وجود می آورد در شرایطی که پی شفته ای داشته باشیم در اثر رطوبت حالت خمیری پیدا می کند که به مرور زمان باعث نشست ساختمان می شود .

راه جلوگیری : 1- حد بین ملات و موزایک را قیر اندود می کنیم .

2- پای دیوار را به اندازه 60-50 سانتی متر به طور سرتا سری به شکل کانال خالی می کنیم و سپس کرسی چینی انجام می دهیم روی کرسی عایق نموده تا جلوی رطوبت گرفته شود رج نهایی را با ملات بسیار نرم و مقاوم به صورت قوته ور انجام می دهیم تا دیوار دچار نشست نگردد . برای بستن زیر دیوار با ملات یا بتن آن قسمت را می بندیم . عرض کانال ها 2/1 متر است . پس از اجرای عایق کاری قسمت خالی شده را با سنگ پر می کنیم و سپس روی آن را با ملات ریخته و موزاییک فرش می کنند بعد ازاجرای کف سازی دیوار را سفید کاری می کنیم .

زهکشی اطراف ساختمان :

چناچه نفوذ آب و رطوبت به حدی باشد که که اجرای کانال موثر واقع نگردد اقدام به زه کشی می کنیم . به این شکل که با رعایت فاصله ای به اندازهی 5/1 متر اطراف ساختمان کانال حفر می کنیم ارتفاع کانال باید پایین تر از سطح تراز زیر پی باشد سپس اگر کف سازی بتنی باشد به صورت شیب دار از دو طرف کانال حفر می کنیم سرعت شیب برای کشش آب باید به نحوی باشد که آب از درون کانالها به درون چاه سرازی گردد سپس چاه ها را طوقه چینی کرده و در پوش می گذاریم . عمل زه کشی توسط سفالها و سنگ های سطح کانال انجام می شود .

تشخیص رطوبت :

1- براثر رطوبت سطح زیر فرشها کپک می زند .

2- در اثر رطوبت در زمستان بوی نم به مشام می رسد .

3- در صورت ازدیاد نفوذ رطوبت کف خیس می گردد که حتی از روی فرش هم احساس می شود .

4- در مواردی شبنم روی دیوار می تواند نشان دهنده رطوبت باشد .

روش پیشگیری :

1- موزاییک فرش ها را باید با رعایت اصول بر می داریم .

2- خاک کف را به اندازه 60-50 سانتی متر بر می داریم .

3- این قسمت را چند روزی در معرض کوران هوا قرار می دهیم تا خشک شود .

عمل بلوکاژ:

چناچه رطوبت به حدی باشد که بتوان با بلوکاژ رطوبت را مهار کرد این عمل را انجام میدهیم سپس سطح را تسطیح نموده و موزاییک می کنیم . چناچه رطوبت به حدی باشد که فضای بین سنگها رطوبت را به بالا هدایت کند به دو روش عمل می کنیم .

1- پس از بلوکاژ سطح روی آن را غلطک می زنیم و سپس به اندازه 4 سانتی متر بتن سبک می کشیم سپس سطح را پودر سیمان می پاشیم و بعد از سیقلی نمودن سطح آن را قیر اندود می کنیم .

2- می توانیم بلوکاژ نکنیم اما از بتن معمولی به ضخامت 10-7 سانتی متر استفاده کنیم و سپس دو لایه قیر اندود انجام دهیم بعد از استفاده ماسه بادی موزاییک فرش را انجام می دهیم اگر به جای بلوکاژ از بتن استفاده کردیم باید سطح زیر را غلطک زده تا خاک متورم شود .

علت نفوذ رطوبت به کف خواب پشت بام :

1- نشست احتمالی باعث باز شدن لایه های زیرین می شمود سپس آب در آنها اثر می کند و باعث به وجود آمدن رطوبت در ناحیه ناودانی می شود .

2- آسفالت پشت بام به علت تماس با هوای آزاد و اثرات جوی فرسوده می شود به همین علت هر چند سال یک بار باید آن را تعمیر کرد .

3- ضربه وارد کردن به سطح پشت بام باعث شکست آسفالت شده و رطوبت به پشت بام نفوذ می کند .

4- اجرای کف خواب گذاری در گوشه و نواحی کناری پشت بام ممکن است به علت عدم عایق کاری مناسب باعث نفوذ رطوبت گردد .

آسفالت :

از ترکیب دانه های ریز ماسه همراه با مقداری قیر مذاب به وجود می آید اگر مقدار قیر زیاد باشد در زمستان در اثر سرما آسفالت می شکند و در تابستان به علت گرمای زیاد به شکل خمیری در می آید و اگر قیر کمتر از حد لازم باشد چسبندگی بین دانه ها به خوبی صورت نمی گیرد و دانه خشک می شود ها قبل از استفاده از آسفالت سطح پشت بام را با جارو تمیز کرده سپس گونی آغشته به قیر را روی سطح پهن می کنیم و آسفالت را روی آن می ریزیم و سپس با استفاده از غلطک آنها را هم سطح می کنیم در زمانی که آسفالت در حال خشک شدن است روی آن پودر سنگ می پاشیم تا سوراخ های ریز سطح را پر کند .

ترمیم ترک های آسفالت :

گاهی اوقات در اثر چکه کردن اب زیر کولر یا موارد دیگر ترک هایی در آسفالت ایجاد می شود و گاهی در اثر حرکت آب روی سطح آسفالت پوسته پوسته شده و آب داخل آن نفوذ می کند برای جلوگیری از نفوذ رطوبت ابتدا سطح ترک را کاملا جارو می کنند سپس قسر را در محل مورد نظر پهن می کنند و آسفالت راروی آن می ریزند به طوری که ترک و درز باز شده نشست کند سپس با تخته ماله روی سطح آن را صاف می کنند اگر سطح روی آسفالت موزاییک شده باشد و بندهای موزاییک خالی شده باشد در اثر رطوبت گچ داخل ساختمان طبله یا پوسته پوسته می شود بنابرین درز موزاییک را پر نموده و یا از قیر برای رفع این مشکل استفاده می کنند برای جلوگیری از گرفتگی کف خواب در سطح پشت بام از یک فلنج چدنی استفاده می شود که باید دقت شود که فلنج داخل ناودانی بنشیند و اجرای قیر گونی تا داخل ناودنی بیاید .

نکته : از پوکه معدنی می توان برای شیب بندی بام استفاده کرد ارتفاع پوکه نباید کمتر از 4 سانتی متر باشد و برای جلوگیری از سوراخ شدن عایق رطوبتی در گوشه ها از ماهیچه بتن استفاده می شود .

نکته : حتما باید عایق رطوبتی به داخل ناودانی هدایت گردد تا خطر نفوذ رطوبت را کم کند .

انواع ترک در ساختمان :

نشست پی : یکی از عوامل ایجاد ترک در ساختمان است نشست پی بر اثر عواملی چون رطوبت فشارهای وارده از طبقات بی مقاومتی خاک ایجاد می شود همچنین نوع مصالح مصرفی و اجرای غیر فنی سبب نشستپی خواهد شد در نهایت می توان گفت بر اثر حرکات زمین اسکلت بنا حرکت می کند و شکستهای مختلفی نظیر ترک های عمیق یا معمولی یا ترک های موین نمایان می شود .

انواع ترک :

1- ترک عمیق : به دلیل نشست مرتب پی ایجاد می شود که جز ترکهای دائمی است و برای ساکنین خانه خطر ناک است .

2- ترک ثابت : بعد از نشست پی تحرک ساختمان کم می شود در نتیجه در اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زیر سازیدر نتیجه شکست وافت دیوارها اسکلت بنا متوقف شده و حالت ترک ثابت می شود .

3- ترک موئی : ترکی است که توسط افتهای کوچک در اسکلت بناو به واسطه نیرو ها و در مواردی به علت نوع مصالح اندود به وجود می آید از عواملی که سبب ایجاد چنین ترک های می شوند می توان از رطوبت انقباض و نبساط حاصله در مقابل خشک شدن سطوح مرطوب نام برد .

نکته : ترک ها دو نوع هستند .

1- ترک های خطر ناک : دو قسمت دیوار که توسط ترک های عمیق از یک دیگر جدا شده اند و برای این مشکل با گچ دستی بین این دو قسمت را پر می کنیم بعد از خشک شدن گچ چناچه از دیوار جدا شود نشان می دهد که اسکلت در حال نشست و افت کامل است و جز ترک های خطر ناک است . در صورتی که ترک روی دو دیوار با نوار کاغذی به ابعاد 3x30 به شکل ضرب در با سوزن نصب می کنیم چناچه کاغذ پاره شود شکست و نشست بسیار خطر ناک است . در صورتی که کلاف پنجره در اثر نیرو های فشار تغیر شکل دهد به علت بالا بودن ضریب شکنندگی شیشه پنجرها ترک می خورد و می تواند نشان دهنده شکست خطر ناک باشد . در افتهای مداوم پی و در زمان سکوت صدای تک تک نشان دهنده ترک خطر ناک است که ترک مصالح و آجر کاری است .

2- ترک های غیر خطر ناک .

روش تعمیر ترک ها :

تعمیر ترک های موئی : ترک های ریز را می توان با خالی کردن اطراف آنها با کشته کشی و کشیدن پنبه آغشته به آب روی سطوح آن را پوشاند و آماده نقاشی کرد .

ترک های نیمه عمیق : تر کهای نیمه عمیق بر اثر حرکت پذیری سقف که حاصل انقباض و انبساط که براثر حرارت ورطوبت می باشد به وجود می آید این نوع ترک ها با را نوک ماله خالی می کنیم و سپس بعد از کشیدن گچ و پرداخت آن و پنبه آغشته به آب ترک ها را می گیریم و آماده نقاشی می کنیم .

ترک های عمیق : را با تیشه می تراشیم سپس درز آنها را کاملا خالی می کنیم بعد از جارو کشی داخل ترک و پاشیدن آب قسمت ترک را مرطوب می کنیم و با به کار بردن گچ دستی درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف می کنیم و بعد با کشته کشی و پنبه آغشته به آب و آماده نقاشی می کنیم .

نکته : چون سطح کشته کشی در بعد بیشتری انجام می دهیم تا خطر کپ کردن به وجود نیاید باید اصول را رعایت کرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از گچ کاری و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطح عریض پیوند شود که اصطلاحا به آن پرداخت کردن یا گچ کاری با سطح قبلی می گویند .

ترک در تقاطع دیوارها :

دیوارها بر اثر نداشتن هشت گیر یا پیوند ترک می خورند و در مواقع نشست کاملا از هم جدا می شوند و ترک قابل رویت می باشد . در این حالت ترک بسیار عمیق است به نحوی که نی توان یم دست را در ان حرکت داد . برای حل این مشکل :

1- سطح ترک را با تیشه می تراشیم سپس جارو می کنیم و سطوح آن را مرطوب می کنیم .

2- کناره های ترک را با قلم چند سانتی باز می کنیم تا نشست گچ با عمق بیشتری انجام شود .

3- گچ را به صورت شلاقی روی ترک می پاشیم .

4- پس از پر کردن ترک به شکل سر تاسری اندود گچ و خاک را انجام می دهیم .

5- ترک را شمشه گیری می کنیم .

6- سطح را سفید کاری می کنیم سپس با پنبه آغشته به آب سطح سفید کاری شده را پرداخت می کنیم .

نکته : چناچه در محل تقاطع دیوار ابزار زده شود و ماهیچه بوجود آید ترک مجدد به وجود نمی آید

ترک در نعل درگاه :

علل ایجاد نعل در گاه موارد زیر می باشد :

1- در اثر نشست بتن زیر نعل در گاه به علت اهرم شدن برش افقی بوجود می آید .

2- برش های عمودی به علت وجود پیوند و اثر نیروی فشاری در امتداد تیر نعل درگاه و برش های طولی بوجود می آید .

راه حل : در هر دو حالت جداره ترک را می تراشیم سپس آن را گرد گیری می کنیم محل مورد نظر را مرطوب می کنیم و با گچ پر می کنیم .

پیوند در ترک های عمیق :

چناچه ترک عمیق باشد رج ها را از دو طرف ترک به اندازه یک نیمه خالی می کنیم و با به کار بردن ملات مرغوب و آجر راسته مقاوم سطح ترک را کاملا می گیریم سپس اندود کاری می کنیم به نحوی که ترک محو شود .

نکته : در مواردی که ترک به حدی باشد که از بیرون نور و اشیا قابل رویت باشد این ترک و نشست را که از پی شروع می شود به روش دیگری پر می کنیم.

راه حل : مسیر ترک را درکف سازی دنبال می کنیم و با برداشتن کف سازی به پی می رسیم تعمیر از پی شروع می شود و پس از کرسی چینی جداره ترک را جهت به وجود آوردن پیوند خالی می کنیم . پس از بنایی ترک مورد نظر در عمق دیوار اندود و سفید کاری را انجام می دهیم .

ترک در اطراف ستون های فلزی :

1- سطح اندود رویه دو دیواررا به عرض 100 سانتی متر جمع آوری می نمایم .

2- به فاصله و ارتفاع هر 60 سانتی متر از دو دیوار کناره ستون را در یک رج افقی به اندازه 50 سانتی متر خالی می کنیم .

3- عمل کلیس گذلری را در دورج خالی شده با ستو فلزی از میلگرد حد اقل نمره 16 با جوش مطمئن و کلافی انجام می دهیم .

4- محل خالی را با ملات مرغوب و آجر نیم لایی آب خور به طور اصولی انجام می دهیم تا شکاف گرفته شود .

5- پس از جارو زدن سطح تراشیده شده و آب پاشیدن به آن میخ سر کج را به فاصله هر 25 سانتی متر طوری می کوبیم که 5/1 سانتی متر با سطح ستون فاصله داشته باشد .

6- توری گالوانیزه به عرض 80 سانتی متر توسط سیم آرماتور بندی با قلاب مطمئن و محکم به میخ های سر کج می بندیم .

7- اندود آستر را طوری انجام می دهیم که توری در وسط ملات قرار گیرد و اندود را مسلح سازد .

8- پس از آستر عمل سفید کاری و لکه گیری سپس رنگ روغن را انجام می دهیم .

پیشگیری از کمانش دیوار و ستون اجری :

در حالتی که به پیوند نما و پشت کار توجه نشده باشد سطح نمای آجری و پشت کار رج های تلفیق شده ی خشت آجر یا اسکلت یک برش طولی پدید می آید و در ستون های طویل و مرتفع یا دیوار نماهای بیرونی که ارتفاع بلندی دارند در اثر نیروی فشاری کمانش عمودی که به آن اصطلاحا قوز می گویند پدیدار می شود در حالت استاندارد دیوار آجری تا 50 سانتی متر کمانش قابل قبول است چناچه مقدار کمانش عمودی بیش از این مقدار باشد خطر زیادی در مقابل نیروی فشاری دارد تا جایی که خطر ریزش و تخریب این ستون یا دیوار برای حل این جریان به چند روش عمل می کنیم .

روش اول : چناچه زیبایی نما چندان مهم نباشد می توانیم دو یا سه قسمت از نما را که در سمت مقابل نیز دیوار و ستون دارند به صورت عرضی سوراخ کنیم و سپس تخته های نراورس قطور و طویل در امتدادسوراخ های دیوارهای آجری نیز سوراخ می شود سپس از میلگرد نمره 20 که دو سر آن رزوه شده است جهت مهار کردن استفاده می کنیم بر اساس شکل کار تخته ها را به صورت افقی یا قائم کار می گذاریم و میلگرد را از درون تخته دیوار عبور می دهیم به طوری که از دیوار و تخته مقابل بگذرد و سپس آن را به وسیله واشرهای تخت با مهره مهار می کنیم .

روش دوم : چناچه نخواهیم این عمل در نما دیده شود پس از شمع بندی زیر سقف تنگ بستن در نما و نگهداری مکان های لازم محل نشست تیر آهن یا تراورس را در عمق دیوار در ابعاد لازم بر می داریم مسیر دیوار را با قلم یا دیلم می کنیم سپس تیر مورد نظر را سوراخ کرده و در دیوار با ملات گچ نگهداری می کنیم با کابل قطوری که یک سر آن با خمش ، قلاب شده با شد از سوراخ دیوار و تیر عبور می دهیم و مهار می کنیم و سطح نمای خالی شده را جهت نشست تیر عمودی یا افقی با آجرهای همرنگ بنایی و سپس بند کشی می کنیم .

نگهداری سنگ نما :

سنگ نما را به شکل مختلف می توان مهار نمود .

1- اگر نبشی به تیر آهن جوش داده شده باشد برای هر قطعه سنگ دو قطعه تسمه به طول 50 سانتی متر و ارتفاع 12 سانتی متر و ضخامت 5 میلی متر به نبشی یا تسمه جوش می دهیم سپس در مقطع سنگ به اندازه 80 میلی متر شیار می زنیم تا زائد فلز جوش شده به نبشی یا تسمه در آن نشست کند اگر مهار و یا اتصال سنگ به درستی انجام شود خطر رانش و پس زدن ان به کلی از بین می رود .

2- تکه های سنگ با چسب مخصوص به پشت سنگ می چسبانیم ملات درشکستگی لقمه سنگ و بند آجرها نفوذ می کند و باعث پیوند می شود که به آن اسکوپ سنگ گفته می شود .

3- پشت سنگ را به شکل دو زاویه از دوجهت سوراخ می کنیم و از داخل آن مفتول عبور می دهیم و میخ در سفت کاری متصل می کنیم اگر با اسکوپ کردن بین سنگ و سفت کاری پیوند به وجود نیاید با ضربه زدن بر سطح سنگ کاری از روی صدای آن می توان تشخیص داد .

علت شکست در سقف های تیرچه بلوک چیست ؟

در سقف های تیر چه بلوک و تیرچه های بتنی نیرو های فشاری و کششی وارد می شوند که نوع آرماتور گذاری ساختمان خرپا به خصوص مقطع میلگردها و همچنین نوع بتن در پایداری آن اثر دارد . یکی از اصول پایداری تیرچه ها طول دهانه آنها است که نوع آرماتور گذاری آنها نسبت به فاصله دهانه تعیین می شود . خطر کمانش و شکست ها احتمالی در این نوع سقف بسیار نادر است و امکان نشست در گوشه های گیردار سفال همیشه وجود دارد .

سطوح کرمو در اسکلت بتنی :

1- کرمو های سطحی : سطح بتن دارای خلل و فرج ناچیزی است که با بتن می توان آن را ترمیم کرد .

2- کرمو های عمیق : در اثر عواملی چون ویبراسیون ودانه بندی نا مناسب و آب زیاد در بتن به وجود می آید .

آسیب خوردگی بتن :

1- آب دریا بر سطوح قطعات اثر می کند پس از تبخیر آب نمکها در حفره ها ریز و درشت اثر می گذارد این نمکها در اثر گرما و حرارت روز و اختلاف دما در محیط سبب تنشهای می شود که باعث ترک بتن می گردد نمکها باعث نفوذ کولر یدها و سولفاتها به اخل قطعات بتنی می گردد .

2- علت دیگرترک های عمیق در بتن وجود اکسیژن در کولریدها و همچنین آب اطراف میلگردها می باشد و پس از نفوذ در فولاد باعث زنگ آن می شود و زنگ 10 برابر قطر میلگرد را پر می کند و سبب ترک در مسیر میلگرد می شود این امر ناپایداری ستون و اسکلت بتنی را در بر خواهد داشت .

روش پیشگیری :

1- میلگرد بتن را از نوع آجدار انتخاب کرده که اگر سطوح آن گالوانیزه باشد مطمئن تر است .

2- پوشش بتن را 5-4 برابر قطرمیلگرد انتخاب کنیم .

3- از سیمان ضد سولفاته استفاده کنیم .

4- عمل ویبراسین بتن را کاملا متراکم و فشرده و بدون خلل فرج و نفوذ پذیری اجرا کنیم .

5- عمل بتن ریزی به صورت پی در پی صورت گیرد .

6- چناچه از نشست ذرات آب به شکلی مانند نما سازی با آجر لا آبی یا پوشش های سرامیکی و روکش کردن قسمت های داخلی و زیر پوتر و کنسول پیش آمده با ورق های فایبر گلاس به طور اصلی با پیچ کردن جلوگیری کنیم تا حد زیادی می توانیم ساختمان نما را در برابر خوردگی جلوگیری کنیم .

تمیز کردن نمای ساختمان :

بناهایی که نمای آجری دارند مشکلاتی از قبیل موارد زیر را دارند :

1- شوره در اثر بارندگیکه به علت بخار آب و ماندن نمک های موجود در آن .

2- وجود کپک که به علت نمک های موجود در آجر نمایان می گردد .

تمیز کردن :

اگر به صورت ناچیز باشد شوره ی روی نما را جارو می زنیم چناچه شوره زیاد باشد چند بار با آب و جارو ان را می شویم در صورتی که شوره زیاد باشد و با جارو حل نشود با اسید رقیق و برس سیمی شوره را پاک می کنیم .

در مورد نماهای سنگی و آجری چناچه نما به دلیل وجود دوده کثیف شده باشد :

1- چناچه دوده چرب نباشد با جارو آن را تمیز می کنیم .

2- اگر دوده چرب باشد به نسبت چربی آن از اسیدهای رقیق یا غلیظ استفاده می کنیم و پس از مصرف اسید ، فورا نما را باآب می شویم یکی دیگر از چیزهای گه باعث کثیف شدن نما می شود زنگ فلزاتی مثل آهن و مس می باشد .

رشد خزئه ها بر روی نما :

باعث لغی آجر وسنگ می شود . پاشیدگی قیر یا آسفالت بر روی نما ، رنگ های روغنی مانند نقاشی و شعارنویسی ، نما های رنگ آمیزی شده براثر مرور زمان لکه ، لکه یابی زنگ می شود .

نکات ایمنی درمورد کارگران :

درهنگام پاک کردن نما با مواد شیمیایی باید از وسایل کامل و ایمنی استفاده می شود .

1- کفش کار 2- روپوش بلند 3- کلاه ایمنی 4- دستکش و عینک 5- در مواردی از ماکس

اثرات قیر و قطران :

ابتدا می تراشند سپس اثرات باقی مانده را با حلالی مانند جوهرهای معدنی یا تریکلواتیلن آن را پاک نموده و با برس سیمی روی سطح را تمیز می کنیم .

نماهایی که با دوده کثیف شده مانند دود بخاری را با آب گرم در مواردی با استفاده از کف صابون چناچه دوده بسیار چرب باشد از تریکلو اتیلن استفاده می کنیم این عمل را در هوای آزاد انجام می دهیم تا خطر تنفس ایجاد نشود .

نکته : اگر برای تمیز کردن نما از ماسه پاچی استفاده نمایم ماسه به کار رفته باید از نوع قیر سیلیسی باشد تا برای کارگران زیان آور نباشد .

علت آسیب پذیری آجر کاری :

1- جابه جایی زمین :

1- شامل نشست های خفیف که به علت فشارهای ناشی از طبقات و اسکلت ساختمان که بر سطح زیر دیوار وارد می شود و ملات ها را می شکنند باعث ترک در آجر کاری می گردد .

2- سطح آب های زیر زمینی پس از جابه جایی آب در طبقات پایین تر و خشک شدن زیر پی ها انبساط و انقباض به همین علت باعث ایجاد ترک در عایق کاری می گردد .

3- زه کشی در صورتی که لوله ها و کانال زه کشی دچار گرفتگی شود سبب تورم لوله ها و سپس نشست خاک پس از رطوبت می شود که باعث ترک در سطوح آجر کاری می شود .

2- انقباض حاصل از خشک شدن :

که براثر کشش بر ملات ایجاد می گردد به این معنی که ملات های سیمانی یا ساروج بر اثر کشش ترک بر می دارند ترکیب بتن در حالت فشار مقاوم است اما در برابر کشش مقاومتی ندارد به همین دلیل ملات ها نیز در مقابل کشش خورد می شوند و باعث شکست آجر کاری می گردند همچنین استفاده از آجرهای سیمانی و آهکی در بین کلاف بندی اسکلت بتنی یا فلزی با ملات معمولی به علت خود گیری کامل و خشک شدن عضو های بین کلاف و دیوار ترک حاصل می شود .

3- آتش سوزی :

در اثر آتش سوزی آجر هایی که با خاک رس درست شده اند و آجرهای سیمانی و آهکی آب خود را ازدست می دهند آجرهای رسی دچار ترک شده و آجرهای سیمانی و آهکی پوک می گردند در صورت آب پاشی روی این آجرها در سطوح آجر کاری ترک ایجاد می گردد .

4- تغییر شکل در بام ها :

سقف های مسطح بدن پیوند به اسکلت ساختمان در مقابل زلزله به صورت لولا عمل می کند و باعث جا به جایی رج های انتهایی دیوار می گردد همچنین در مورد سقف های شیب دار که پیوند درستی ندارد در اثر حرکات زمین باعث جابه جایی رج های نهایی ساختمان می گردد .

5- حمله سولفاتها :

چناچه در آجر ترکیبات سولفاته وجود داشته باشد پس از استفاده از ملات سیمانی ملات آسیب دیده و آجر کاری به مرور صدمه می بیند چناچه به اشتباه گرد گچ با سیمان مخلوط شده و به عنوان ملات استفاده گردد سیمان غیر عامل محسوب شده و در اثر فشار بار وارده ترک می خورد همچنین سولفات ها باعث طبله شدن و پوک شدن اندود می گردد .

6- انبساط بر اثر رطوبت :

ملات های رسی و آهکی در اثر رطوبت متورم شده و پس از خشک شدن رطوبت سبب آسیب دیدگی لغ شدن آجر و شکستگی آن می شود .

7- زنگ زدگی :

اگر فاصله دیوار آجری با فلزعایق نشده در محل تماس از 25 میلی متر کمتر باشد و جود آب ورطوبت سبب زنگ زدن آهن شده و نما را کثیف می کند همچنین ترکیب آن بر آجر کاری و ملات سبب فعل انفعالات شیمیایی شده و باعث ترک می شود .

8- مصالح نامناسب :

سنگ های خورده آهکی در آجر باعث آلوک می شود با مکش آب از ملات سبب ترک در آجر وملات می شود .

9- یخ زدگی :

رطوبت دائم باعث فرسوده شدن ملات و از دست دادن ماهیت آجر می گردد . در نقاط سرد سیر رطوبت باعث یخ زدگی سطح آجر کاری شده و سپس ورقه های عمیق از آجر جدا می شوند و باعث تخریب دیوار می گردند .

10- اثر نمک ها بر سطح آجر کاری :

نمک ها بر سطح آجر کاری موجب سفیدک می شوند اگر مقدار نمک زیاد باشد خطر سولفاته شدن سطح در بندها به وجود می آید که در نتیجه باعث پوسته پوسته ویا ورقه شدن آجرکاری می شود .

ترک های سازه ای و معایب آن

بسمه تعالی

"ترک های سازه ای و معایب آن"

نگارش:

نیما شیرزاد (89104704)

امیرحسین هاشمی (89103408)

معصومه عسگرپور (89101118)

استاد:علیزاده

عمر مفید سازه های بتن مسلح خصوصاً سازه های دریایی و پلها معمولاً توسط خوردگی آرماتور محدود می شود.خوردگی آرماتور باعث شکل گیری محصولات خوردگی در اطراف آرماتور شده و افزایش حجم این محصولات باعث ایجاد فشار انبساطی در بتن اطراف آرماتور می گردد. این فشار انبساطی موجب ترک خوردگی و پوکیدن پوشش بتنی شده و از بین رفتن پوشش بتنی باعث کاهش مقطع بتن، کاهش مقاومت پیوستگی بتن و آرماتور و همچنین قرار گرفتن آرماتور در معرض عوامل جوی می شود. بنابراین با متلاشی شدن پوشش بتنی، مقاومت پیوستگی به شدت کاهش یافته و خوردگی افزایش می یابد و عملاً عمر مفید سازه پایان می یابد.

همیشه باید تا حدی انتظار ترک خوردگی را در بتن داشت و این مورد در بیشتر مواقع در طراحی سازه و در پارامترهای ضریب ایمنی در نظر گرفته می شود. جزئیات در مشخصات میلگردها باید به دقت کنترل شودتا عرض ترک ها از مقادیر بحرانی تجاوز نکنند. ترک ها تا حدودی مشکل ساز هستند که :

1-از لحاظ زیبایی غیر قابل قبول باشند.

2-سبب خروج سازه از حالت آب بندی شوند.

3-بر دوام سازه اثر بگذارند.

4-از لحاظ سازه ای اهمیت داشته باشند.

به طورکلی، ترک ها در بتن علل زیادی دارند. ترک ها ممکن است فقط ظاهری باشند یا نشانه ای از یک تنش سازه ای مهم و یا فقدان مقاومت و دوام سازه. ترک ها ممکن است وسعت خرابی رانشان دهند یا نشانه حجم بیشتری از مشکلات باشند . اهمیت آنها بستگی به نوع سازه و نوع ترک خوردگی دارد. انواع ترک هایی که برای سازه های ساختمانی قابل قبول می باشند ممکن است برای سازه های دیوار حائل آبی قابل قبول نباشند. تعمیر مناسب ترک ها بستگی به دانستن علت ترک ها و انتخاب مراحل تعمیر متناسب با این علت ها دارد وگرنه ترک ها ممکن است موقت و زودگذر باشند .

ترک ها ممکن است دربتن نرم و خمیری روی دهد و یا در بتن سخت. ترک های بتن نرم به دلیل افت بتن و ترک های ناشی از نشست رخ می دهد و بعد از سخت شدن ترک های جمع شدگی بتن خشک روی می دهد.

در انتخاب روش تعمیر ترک علاوه بر توجه به علت و وسعت ترک برداری، باید به وضعیت فعلی ترک ها هم توجه کرد. در غیر این صورت چه بسا روش تعمیری نامناسب و در نتیجه نامؤثر انتخاب شود. انتخاب روش تعمیر نه تنها از علت و وسعت ترک، بلکه از محل و شرایط محیطی حضور ترک نیز تأثیر می پذیرد. به عنوان مثال رفع معایب در شرایط خشکی– تری ، صنعتی و دریایی به مصالح و روش هایی کاملا متفاوت با آنها نیاز دارد که در تعمیر، زیبایی ظاهری به کار می آیند. همچنین شیوه هایی که متکی بر روش ثقلی هستند اغلب در سطوح افقی موفقیت آمیزند ولی به ندرت در سطوح عمودی کارساز و موفق خواهند بود. باید به امکان وجود رطوبت، آب یا مواد آلوده کننده در درون ترک توجه داشت معمولاً روش های تعمیر ترک باعث ناپدید شدن ترک ها نمی شوند و در جایی که زیبایی اهمیت دارد، ظاهر قابل رؤیت بخش تعمیر شده بایستی ارزیابی شود. استفاده از اندودهای مناسب برای تمام سطح بعد از تمام شدن تعمیر معمولاً ظاهر قابل رؤیت را مناسب خواهد کرد.

از جمله عواملی که موجب خوردگی بتن و فرسودگی و تخریب سازه های بتنی می شود،می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- نفوذ نمکها (INGRESS OF SALTS)

نمکهای ته نشین شده که حاصل تبخیر و یا جریان آبهای دارای املاح می باشند و همچنین نمکهایی که توسط باد در خلل و فرج و ترکها جمع می شوند، هنگام کریستالیزه شدن می توانند فشار مخربی به سازه ها وارد کنند که این عمل علاوه بر تسریع و تشدید زنگ زدگی و خوردگی آرماتورها به واسطه وجود نمکهاست. تر وخشک شدن متناوب نیز می تواند تمرکز نمکها را شدت بخشد زیرا آب دارای املاح، پس از تبخیر، املاح خود را به جا می گذارد.

2- اشتباهات طراحی (SPECIFICATION ERRORS)

به کارگیری استانداردهای نامناسب و مشخصات فنی غلط در رابطه با انتخاب مواد، روشهای اجرایی و عملکرد خود سازه، می تواند به خرابی بتن منجر شود. به عنوان مثال استفاده از استانداردهای اروپایی و آمریکایی جهت اجرای پروژه هایی در مناطق خلیج فارس، جایی که آب و هوا و مواد و مصالح ساختمانی و مهارت افراد متفاوت با همه این عوامل در شمال اروپا و آمریکاست، باعث می شود تا دوام و پایایی سازه های بتنی در مناطق یاد شده کاهش یافته و در بهره برداری از سازه نیز با مسائل بسیار جدی مواجه گردیم.

3- اشتباهات اجرایی (CON STRUCTION ERRORS)

کم کاریها، اشتباهات و نقصهایی که به هنگام اجرای پروژه ها رخ می دهد، ممکن است باعث گردد تا آسیبهایی چون پدیدهء لانه زنبوری، حفره های آب انداختگی، جداشدگی، ترکهای جمع شدگی، فضاهای خالی اضافی یا بتن آلوده شده، به وجود آید که همگی آنها به مشکلات جدی می انجامند.

این گونه نقصها و اشکالات را می توان زاییدهء کارآئی، درجهء فشردگی، سیستم عمل آوری، آب مخلوط آلوده، سنگدانه های آلوده و استفاده غلط از افزودنیها به صورت فردی و یا گروهی دانست.

4- حملات کلریدی (CHLORIDE ATTACK)

وجود کلرید آزاد در بتن می تواند به لایهء حفاظتی غیر فعالی که در اطراف آرماتورها قرار دارد، آسیب وارد نموده و آن را از بین ببرد.

خوردگی کلریدی آرماتورهایی که درون بتن قرار دارند، یک عمل الکتروشیمیایی است که بنا به خاصیتش، جهت انجام این فرآیند، غلظت مورد نیاز یون کلرید، نواحی آندی و کاتدی، وجود الکترولیت و رسیدن اکسیژن به مناطق کاتدی در سل (CELL)خوردگی را فراهم می کند.

گفته می شود که خوردگی کلریدی وقتی حاصل می شود که مقدار کلرید موجود در بتن بیش از 6/0 کیلوگرم در هر متر مکعب بتن باشد. ولی این مقدار به کیفیت بتن نیز بستگی دارد.

خوردگی آبله رویی حاصل از کلرید می تواند موضعی و عمیق باشد که این عمل در صورت وجود یک سطح بسیار کوچک آندی و یک سطح بسیار وسیع کاتدی به وقوع می پیوندد که خوردگی آن نیز با شدت بسیار صورت می گیرد. از جمله مشخصات (FEATURES ) خوردگی کلریدی، می توان موارد زیر را نام برد:

(الف) هنگامی که کلرید در مراحل میانی ترکیبات (عمل و عکس العمل) شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته ولی در انتها کلرید مصرف نشده باشد.

(ب) هنگامی که تشکیل همزمان اسید هیدروکلریک، درجه PH مناطق خورده شده را پایین بیاورد. وجود کلریدها هم می تواند به علت استفاده از افزودنیهای کلرید باشد و هم می تواند ناشی از نفوذیابی کلرید از هوای اطراف باشد.

فرض بر این است که مقدار نفوذ یونهای کلریدی تابعیت از قانون نفوذ FICK دارد. ولی علاوه بر انتشار (DIFFUSION) به نفوذ (PENETRATION) کلرید احتمال دارد به خاطر مکش موئینه (CAPILLARY SUCTION) نیز انجام پذیرد.

5- حملات سولفاتی (SULPHATE ATTACK)

محلول نمکهای سولفاتی از قبیل سولفاتهای سدیم و منیزیم به دو طریق می توانند بتن را مورد حمله و تخریب قرار دهند. در طریق اول یون سولفات ممکن است آلومینات سیمان را مورد حمله قرار داده و ضمن ترکیب، نمکهای دوتایی از قبیل:THAUMASITE و ETTRINGITEتولید نماید که در آب محلول می باشند. وجود این گونه نمکها در حضور هیدروکسید کلسیم، طبیعت کلوئیدی(COLLOIDAL) داشته که می تواند منبسط شده و با ازدیاد حجم، تخریب بتن را باعث گردد. طریق دومی که محلولهای سولفاتی قادر به آسیب رسانی به بتن هستند عبارتست از: تبدیل هیدروکسید کلسیم به نمکهای محلول در آب مانند گچ (GYPSUM) و میرابلیت MIRABILITE که باعث تجزیه و نرم شدن سطوح بتن می شود و عمل LEACHING یا خلل و فرج دار شدن بتن به واسطه یک مایع حلال، به وقوع می پیوند.

6- حریق (FIRE)

سه عامل اصلی وجود دارد که می توانند مقاومت بتن را در مقابل حرارت بالا تعیین کنند. این عوامل عبارتند از:

(الف) توانایی بتن در مقابله با گرما و همچنین عمل آب بندی، بدون اینکه ترک، ریختگی و نزول مقاومت حاصل گردد.

(ب) رسانایی بتن (CONDUCTIVITY)

(ج) ظرفیت گرمایی بتن(HEAT CAPACITY)

باید توجه داشت دو مکانیزم کاملاً متضاد انبساط (EXPANSION) و جمع شدگی مسؤول خرابی بتن در مقابل حرارت می باشند. در حالی که سیمان خالص به محض قرار گرفتن در مجاورت حرارتهای بالا، انبساط حجم پیدا می کند، بتن در همین شرایط یعنی در معرض حرارتهای (دمای) بالا، تمایل به جمع شدگی و انقباض نشان می دهد. چون حرارت باعث از دست دادن آب بتن می گردد، نهایتاً اینکه مقدار انقباض در نتیجه عمل خشک شدن از مقدار انبساط فراتر رفته و باعث می شود جمع شدگی حاصل شود و به دنبال آن ترک خوردگی و ریختگی بتن به وجود می آید .به علاوه در درجه حرارت 400 درجه سانتی گراد، هیدروکسید کلسیم آزاد بتن که در سیمان پر تلند هیدراته شده موجود است، آب خود را از دست داده و تشکیل اکسید کلسیم می دهد. سپس خنک شدن مجدد و در معرض رطوبت قرار گرفتن باعث می شود، تا از نو عمل هیدراته شدن حاصل شود که این عمل به علت انبساط حجمی موجب بروز تنشهای مخرب می گردد. هچنین انبساط و انقباض نا هماهنگ و متمایز (DIFFERENTIAL EXPANSION AND CONTRACTION)مواد تشکیل دهنده بتن مسلح مانند آرماتور، شن، ماسه و ... می توانند در ازدیاد تنشهای تخریبی نقش مؤثری داشته باشند.

7- عمل یخ زدگی (FROST ACTION)

برای بتنهای خیس، عمل یخ زدگی یک عامل تخریب می باشد، چون آب به هنگام یخ زدن ازدیاد حجم پیدا کرده و باعث تولید تنشهای مخرب درونی شده و لذا بتن ترک می خورد. ترکها و درزهائیی که نتیجه یخ زدگی و ذوب متناوب می باشند، باعث می گردند سطح بتن به صورت پولکی درآمده و بر اثر فرسایش، خرابی عمق بیشتری یابد بنابراین عمل یخ ز دگی بتن و میزان تخریب حاصله، بستگی به درجه تخلخل و نفوذپذیری بتن دارد که این موضوع علاوه بر تأثیر ترکها و درزهاست.

8- نمکهای ذوب یخ (DE-ICING SALTS)

اگر برای ذوب نمودن یخ بتن، از نمکهای ذوب یخ استفاده شود، علاوه بر خرابیهای حاصله از یخ زدگی، ممکن است همین نمکها نیز باعث خرابی سطحی بتن گردند. چون باور آن است که خرابیهای حاصل از نمکهای ذوب یخ، در نتیجه یک عمل فیزیکی به وقوع می پیوندد، غلظت نمکها، موجود بودن آبی که قابلیت یخ زدگی داشته باشد و در کل فشارهای هیدرولیکی و غشایی (OSMOTIC) نقش بسیار مهمی در دامنه و وسعت خرابیها ایفا می کنند.

9- عکس العمل قلیایی سنگدانه ها (ALKALI-AGGREGATE REACTION)

در این قسمت می توان از واکنشهای "قلیایی- سیلیکا" و "قلیایی- کربناتها" نام برد.

عکس العمل قلیایی – سیلیکا(ALKALI-SILICA) عبارتست از: ژلی که از عکس العمل بین هیدروکسید پتاسیم و سیلیکای واکنش پذیر موجود در سنگدانه حاصل می شود. بر اثر جذب آب، این ژل انبساط پیدا کرده و با ایجاد تنشهایی منجر به تشکیل ترکهای درونی در بتن می شود. واکنش قلیایی –کربنات، بین قلیاهای موجود در سیمان و گروه مشخصی از سنگهای آهکی (DOLOMITIC) که در شرایط مرطوب قرار می گیرند، به وقوع می پیوندد. در اینجا نیز انبساط حاصله باعث می شود تا ترکهایی ایجاد شود یا در مقاطع باریک خمیدگیهایی به وجود آید.

10- کربناسیون (CARBONATION)

گاه لایه حفاظتی که در مجاورت آرماتور داخل بتن موجود است، در صورت کاهش PH بتن اطراف، به کلی آسیب دیده و از بین می رود. بنابراین نفوذ دی اکسید کربن از هوا، عکس العملی را با بتن آلکالین ایجاد می نماید که حاصل آن کربنات خواهد بود و در نتیجه درجه PH بتن کاهش می یابد. همچنان که این عمل از سطح بتن شروع شده و به داخل بتن پیشروی می نماید؛ آرماتور بتن تحت تأثیر این عمل دچار خوردگی می گردد. علاوه بر خوردگی، دی اکسید کربن و بعضی اسیدهای موجود در آب دریا می توانند هیدروکسید کلسیم را در خود حل کرده و باعث فرسایش سطح بتن گردند.

11- علل دیگر (OTHER CAUSES)

علل بسیار دیگری نیز باعث آسیب دیدگی و خرابی بتن می شوند که در سالهای اخیر شناسایی شده اند. بعضی از این عوامل دارای مشخصات خاصی بوده و کاربرد بسیار موضعی دارند. مانند تأثیر مخرب چربیها بر کف بتن کشتارگاهها، مواد اولیه در کارخانه ها و کارگاههای تولیدی، آسیب حاصله از عوارض مخرب فاضلابها و مورد استفاده قرار دادن سازه هایی که برای منظورها و مقاصد دیگری ساخته شده باشند، نه آنچه که مورد بهره برداری است. مانند تبدیل ساختمان معمولی به سردخانه، محل شستشو، انباری، آشپزخانه، کتابخانه و غیره. با این همه اکثر آنها را می توان در گروههای ذیل طبقه بندی نمود:

(الف) ضربات و بارههای وارده (ناگهانی و غیره) در صورتی که موقع طراحی سازه برای این گونه بارگذاریها پیش بینیهای لازم صورت نگرفته باشد.

(ب) اثرات جوی و محیطی

(پ) اثرات نامطلوب مواد شیمیایی مخرب

ترک های سازه ای و معایب آن

در این اسلاید به بررسی انواع ترک در سازه های بتنی،آجری و ترک در جوش سازه های فولادی پرداخته می شود.

ترک می تواند در اثر عوامل مختلفی از جمله زوال بتن یا خوردگی در اثر ساخت نادرست یا انتخاب نامناسب مصالح اصلی،اثر دما و جمع شدگی،نشست تکیه گاهی،حوادث طبیعی و ... باشد.

ترک های سازه ای در عضوهایی مثل تیر،ستون ودال دیده می شود.ترک های موجی در تیر ها در نقاط با ممان ماکزیمم رخ می دهد که توانایی مقطع در تحمل ممان پایین است وآرماتورگذاری کافی وجود ندارد.

انواع ترک ها:

1. 1.ترک خمشی : هنگامی رخ می دهد که مقاومت خمشی مقطع پایین بوده و تار کششی بیشترین عرض را داشته و به سمت تارهای دیگر همگرا شده ومی تواند به تنهایی یا گروهی اتفاق بیفتد. این ترک در سلامت سازه تاثیر گذاشته وسریعا باید بررسی شود.
2. 2.ترک برشی : زمانی رخ می دهد که مقاومت برشی مقطع پایین بوده و در ناحیه با برش ماکزیمم که بیش ترین عرض در میانه عمق وجود دارد، رخ می دهد وبه سمت بالا و پایین گسترش یافته و به تنهایی یا گروهی اتفاق افتاده و تاثیر زیادی در سلامتی سازه داشته و باید رسیدگی شود.
3. 3.ترک پیچشی : در مقطع با مقاومت پیچشی پایین که عرض یکنواختی دارد اتفاق افتاده و در فرم مارپیچ و به تنهایی رخ می دهد.
4. 4.ترک های مربوط به لغزش اتصالات میلگردها : به دلیل انقطاع سریع میلگردها زمانی که مرز کافی در اتصالات وجود ندارد،اتفاق می افتد.
5. 5.گسترش ترک در طول تیر : به دلیل نبود تکنیک کافی حین ساخت ومشکل در قالب بندی اتفاق می افتد.
6. 6.ترک کششی : به دلیل نبود آرماتوربندی کافی در مقطع تحت کشش و پایین بودن کیفیت بتن اتفاق می افتد.

1. 7.ترک ستون : ترک های افقی به دلیل خوردگی آرماتورها و عدم طراحی مقطع ستون برای خمش اتفاق می افتد.ترک های اریب به دلیل درنظر نگرفتن نیروهای جانبی و پایین بودن مقاومت در تحمل بار محوری بوجود می آیند.
2. 8.ترک های خوردگی : به دلیل خوردگی آرماتورها ، عدم پوشش کافی وکیفیت پایین بتن اتفاق می افتد.
3. 9.ترک های خمشی در دال : به دلیل نقص در طراحی تحت بارگذاری، اضافه بار در مقطع وکیفیت پایین بتن اتفاق می افتد.
4. 10. ترک های بالای خمشی در دال : به دلیل توزیع ناکافی میلگردها و عدم امتداد کامل میلگرد اصلی اتفاق می افتد.
5. 11. ترک های جمع شدگی در دال طره ای : به دلیل نسبت آب به سیمان بالا در بتن ،عمل آوری نامناسب و عدم مهار در گوشه ها اتفاق می افتد.
6. 12. ترک در اثر نشست پی

ترک در سازه های آجری

دیده شدن ترک در امتداد آجر یا ملات آن نشانه ای از وجود جابجایی هایی در سازه است. از جمله دلایل این نوع ترک ها می توان به جابجایی خاک،ریشه درختان در خاک،بارگذاری سازه ای،حمله شیمیایی سولفات ها،تغییرات فیزیکی از جمله دما و رطوبت اشاره کرد.همچنین این نوع ترک ها می توانند در اثر جابجایی غیریکنواخت بین انواع آجرها ومصالح محصور بوجود بیایند.ترکیب مصالح بتنی یا سنگ با آجرهای رسی هم می تواند مشکل زا باشد مگر درحالتی که این تغییرمکان غیریکنواخت پیش بینی و راهکار آن درنظرگرفته شده باشد. وجود باد و باران هم می تواند موجب نفوذ زیاد آب در ترک های گسترده ملات شده ومشکل زا باشد.

عدم تامین کافی مفصل برشی احتمالا رایج ترین دلیل ترک در دیوار گودال ها ست.

افزودن آهک به ملات درجه ای از الاسیسیته را ایجاد می کند که می تواند تغییرمکان اجتناب ناپذیر را با کمترین شکست در مفصل ها کنترل کند.

ترک در سطح آجر به رس و فرآیند تولید آن وابسته است. شکل نهایی آجر رسی به طور گسترده ای متغیر است. برخی محصولات ترک هایی با درجه تغییرات زیاد را که بعنوان یک خصوصیت اصلی است را شامل می شوند.

در طول ساخت آجرهای با میزان عیوب قابل توجه بایستی توسط سازنده مورد بازرسی قرار گیرد و در صورت لزوم کنار گذاشته شود.

وجود چنین ترک هایی برای عملکرد آجر چندان مضر نیست. این ترک ها نباید از نظر سایز بزرگ شوند و همچنین نباید دوام آجر را مورد تهدید قرار دهد. انجام هرگونه عملی جهت بهبود شرایط به شدت نامانوس بوده و به طور معمول عمل درمانی به وسیله ی پر کردن شکاف به وسیله ی ترکیبات سیمانی یا رزین طبیعی که به وسیله ی ترکیب با ماسه سعی می شود حالتی مثل آجر را ایجاد کند, انجام می شود.

ترک در سازه های جوشی

عیوب مختلف جوش نقص و ناپیوستگی را شامل می شود که در عملیات جوش کاری به وجود می آیند. از جمله دلایل رخ دادن آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تخلخل زیاد؛
• نفوذ ناقص؛
• باقی ماندن گل جوش؛
• ذوب ناقص؛
• عدم رعایت رواداری ها؛
• برش زیرین؛
• پروفیل جوش و...

عیوب جوش آنگاه که اجزای جوش تحت خستگی ناشی از بارهای دوره ای قرار می گیرند، بر میدان تنش های حومه جوش تاثیر منفی می گذارد.

یکی از بزرگترین معضلات سازه های فولادی جوشی، ترک سرد یا ترک هیدروژنی است، که با شکست زود هنگام مرتبط بوده و موجب شکست ترد می شود.

این خرابی ها به یکی از دلایل زیر رخ می دهد:

• حضور هیدروژن در اتصال جوشی از طریق مولکول های مواد آلی؛
• وجود رطوبت؛
• وجود تنش های پسماند و کشش انقباضی و تردی اتصال.

راه های جلوگیری از این خرابی ها:

• پیش گرمایش اعضای اتصال؛
• کاهش تمرکز تنش از طریق پیوستگی هر چه بهتر خط جوش؛
• انتخاب محل مناسب جهت جوش دادن اتصال؛
• استفاده از مواد اولیه فاقد هیدروژن جهت جوشکاری؛
• انتخاب شیوه ی مناسب جهت جوشکاری و دستگاه های مرتبط.

اصولا تعمیر صحیح ترک ها به دانستن علت وقوع و همچنین انتخاب روش درخور آن بستگی دارد، در غیر اینصورت تعمیرات ممکن است بصورت موقت باشند. لذا برای یک تعمیر موفق و همیشگی بایستی از عدم پیشروی علل ترک خوردگی کسب اطمینان نمود چراکه ممکن است پس از تعمیری بدون اعمال اصلاحات لازم مجددا عضو در ناحیه های دیگری از بتن دچارترک خوردگی شود. بنابراین رفع علل ترک خوردگی برای مواجه نشدن با ترمیم موقت الزامی است. برخی روش های رایجکه برای تعمیر و اصلاح ترک ها در اعضاء بتنی بکار گرفته می شوند عبارتند از :

- تزریق رزین اپوکسی.

- مسیر یابی و آب بندی ترک.

- بخیه زدن.

- افزدون میلگرد محاسباتی.

- حفاری و اتصال.

- خورانش ثقلی.

- پر کردن با گروت.

منابع مورد استفاده در تهیه اسلاید انگلیسی:

“Prevention & Repair Of Cracks In Concrete Structures”, By B.B.GAMIT & K.S.KRISHNAN & S.C.NAG & G.K SIROHI

“Cracking in Bricks and Brickwork”, By IBSTOCK building sustainiblity

“On Cracks In Welds And Welded Structures”, By Lambert Tall

منابع کمکی در بخش گزارش فارسی:

aliomrani.persianblog.ir

www.iransaze.com

civilnm.blogfa.com

شیوه های نوین در عایق کاری حرارتی ساختمان ها

شیوه های نوین در عایق کاری حرارتی ساختمان ها

عایق رطوبتی با قابلیت انعطاف زمینه جدیدی برای مصرف امولسیونی پلیمر پایه آب امروزه مانند قرنها پیش ساخته شده از قیر همچنان بعنوان رایج ترین روش پوشش کف مورد استفاده قرار می گیرد کاربرد قیر و یا آسفالت دشوار و مستلزم صرف وقت زیاد می باشد حتی امولسیونهای ساخته شده از قیر نیز تغییر اندکی را در دشواری این کاربرد ایجاد نموده اند.

یکی از مشکلات اساسی که در اکثر سازه ها به چشم می خورد مشکل نم و رطوبت می باشد که در بعضی مواقع خسارات جبران ناپذیری را به ساز ها و ساختمان وارد می نماید و یکی از راهکارهای مقابله با ‎‎آن عایقکاری رطوبتی می باشد . در ایران با توجه به اقلیم و آب و هوا و نیز وجود منابع عظیم نفتی متداولترین عایق رطوبتی قیر و گونی می باشد که با پیشرفت تکنولوژی این روش جای خود را به عایقهای پیش ساخته ( ایزو گام) داده است . اما با پیشرفت علوم ونیز گرانی مواد نفتی و قیر در بعضی مواقع عایقهای پیش یاخته نیز مقرون به صرفه نبوده و مهندسان را به آن داشت تا از مواد شیمیایی جهت عایق بندی سازه استفاده کنند که هم از نظر اقتصادی و هم از نظر کیفیت و کارایی بتواند با سایر عایقها رقابت کند . بعد از تحقیقات متعدد مهندسان موفق شدند که با استفاده از رزینهای اکریلاتی و استایرنی که با آب حل می شود ، عایق رطوبتی جدیدی بسازند که صورت یک لایه mm 1 روی سطوح مورد نیاز اجرا میشود و انعطاف پذیر نیز می باشد . این مقاله به بررسی و مطالعه عایق جدید و مقایسه آن با سایر عایقهای رطوبتی می پردازد . مقدمه عایق رطوبتی با قابلیت انعطاف زمینه جدیدی برای مصرف امولسیونی پلیمر پایه آب امروزه مانند قرنها پیش ساخته شده از قیر همچنان بعنوان رایج ترین روش پوشش کف مورد استفاده قرار می گیرد کاربرد قیر و یا آسفالت دشوار و مستلزم صرف وقت زیاد می باشد حتی امولسیونهای ساخته شده از قیر نیز تغییر اندکی را در دشواری این کاربرد ایجاد نموده اند. همانطور که می دانید باید قیروگونی را تا میزان ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد حرارت داد ، ریختن و تسطیح ترکیبی با این درجه حرارت بسیار دشوار می باشد . بنابراین امولسیونهای ساخته شده از قیر با قابلیت کاربرد درجه حرارت نرمال مورد استفاده قرار می گیرد. اینگونه امولسیونهای نفتی در آب حدوداً دارای ۵۰% قیر می باشد . با سفت شدن این امولسیون آب آن تبخیر و قیر بصورت بیندر باقی می ماند. ترکیبات کف سازی بام ، بر پایه امولسیون پلیمرهای جدید عملکرد کاملا‏ً متفاوتی دارند ، شاید مهمترین ویژگی آنها ایجاد یک لایه نازک ( فیلم )با قابلیت انعطاف بعد از خشک شدن باشد. از جمله مزایای این عایق جدید به شرح زیر است : ۱ – فاقد آلودگی و آسیب های فیزولوژی می باشد. ۲ – کاربرد آنها ساده است . ۳ – رنگ پذیرند . ۴ – خطر آتش سوزی ندارند . ۵ – چسبندگی خوبی نسبت به سطوح مختلف دارند . در این مقاله به معرفی عایقهای قیروگونی و عایقهای پیش ساخته ، سپس به معرفی یک نوع عایق جدی که از رزینهای اکریلاتی و استایرنی محلول در آب ساخته شده می پردازد. عایق رطوبتی قیروگونی این عایق یکی از متداولترین عایق مصرفی در ایران می باشد به این علت که در اکثر شهرهای کشور مواد اولیه این عایقکاری به وفور یافت می شود . مواد مورد نیاز در این عایق گونی و قیر می باشد ، که گونی مورد نیاز از کشورهای خارجی وارد می شود و در سه اندازه مختلف به نامهای ، گونی درجه یک ، درجه دو ، درجه سه در بازار یافت می شود . طبق آئین نامه مقررات ملی ایران ( مبحث ۵ ) مشخصات گونی ایده آل عبارتند از : گونی باید نو ، ریز بافت ، کاملاً سالم وبدون آلودگی و چروک باشد و وزن آن در هر مترمربع حدود ۳۸۰ گرم باشد. قیر ماده ایست سیاه رنگ مرکب از هیدروکربنهای آلی با ترکیبات پیچیده که از تقطیر نفت خام بدست می آید. انواع قیر که در کشور می باشد دو دسته هستند : الف –۱ ) قیرهای جامد که علامت اختصاری آنها A.C است و مستقیماً از تقطیر نفت خام بدست می آید و بر حسب درجه نفوذپذیریشان نامگذاری می شوند و انواع اینگونه قیرها در ایران به رح زیر می باشد : قیرهای : ۷۰-۶۰ ، ۱۰۰-۸۵ ، ۱۵۰-۱۳۰ ، ۲۰۰-۱۸۰ ، ۲۵۰ –۲۲۰ ، ۳۲۰ –۲۸۰ الف – ۲ ) قیرهای که با هوادادن به یکی از قیرهای نرم فوق تهیه می شوند و عبارتند از : قیرهای : ۲۰ –۱۰ ، ۳۰ –۲۰ ، ۵۰ –۴۰ و در بعضی موارد۷۰ – ۶۰ ب ) قیر جامد اکسید شده که با علامت اختصاری R که معرف انعطاف پذیری قیر است نمایش داده می شود ، این قیر از دمیدن هوا در مخلوطی از قیرهای نرم و مواد روغنی سنگین بدست می آید و بر حسب نقطه نرمی و درجه نفوذپذیری بصورت زیر نامگذاری کرده اند : ۲۵ –۸۵ R ، ۱۵ – ۹۰ R ویژگیهای عمومی قیرها ۱- غیر قابل نفوذپذیر در مقابل آب و رطوبت ۲- مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمکها ۳- چسبندگی معایب قیر قیر در وضعیتهای زیر برخی از خواص خود را از دست می دهد ، به طوریکه نمی توان از آن به خوبی اسفاده کرد : الف ) تجزیه شدن در دمای زیاد و تبدیل آن به ذغال ، توأم با اشتعال ب ) تغییر شکل در مقال فشار و حلالها مزایا ۱- صرفه اقتصادی نسبت به بعضی عایقهای رطوبتی ۲- اطمینان از نظر کارایی با توجه به پیشینه مصرف معایب عایق قیروگونی ۱- پوسیدگی این عایق به مرور زمان ۲- پارگی بر اثر نشتهای احتمالی ساختمان ۳- عمر مفیدعایق به طور متوسط کمتر از ۱۰ سال بوده و ترمیم متناوب آن با مشکلات اجرایی زیاد و هزینه های قابل توجه همراه است . ۴- آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد. عایقهای پیش ساخته ( ایزوگام ) این عایقها معمولاً از مواد اولیه زیر تشکیل می شوند : ۱- قیرصنعتی ۷۰-۶۰ ۲- مواد پلیمری به نام اتکتیک پلی پروپیلن ( APP ) 3- یک لایه تیشوی نخدار ( پشم شیشه ) ۴- یک لایه پلی استر سوزنی ۵- پودرتالک و در بعضی از این عایقها پودر مس ۶۰۰ نیز بکار می رود . ۶- فیلم پلی اتیلن ۷- باند و چسب طبق استاندارد ایران این عایقها به دو دسته تقسیم می شوند ۱- عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان ( عایق پی ) ۲- عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی ، بدنه استخر و تونلها ( عایق بام ) استاندارد ایران برای هر یک از این عایقها مواردی را معرفی می کند که در این قسمت آمده است : اجزای تشکیل دهنده عایق پی ۱- لایی : انواع لایی های زیر می توان در این عایق مورد استفاده قرار گیرد : الف –۱ ) فلت الیاف شیشه ( تی ) مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۹۱ ب – ۱ ) فلت الیاف پلی استر مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۸۰ ج – ۱ ) منسوج نبافته پلی استر مطابق با استاندارد ۳۸۸۹ همراه فلت الیاف شیشه مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۹۱ ۲- ماده آغشته کننده لایی : ماده اغشته کننده هر یک ازلایی ها می تواند قیرو یا مخلوطی از قیروافزودنیهای اصلاح کننده باشد. سطح رویین عایق باید به منظور جلوگیری از چشبندگی داخل رول از مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک و یا میکا پوشیده شود . سطح رویین باید یکواخت و عاری از هر گونه خوردگی و چین وچروک باشد سطح زیرین عایق رطوبتی باید با فیلم پلاستیکی و یا مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک پوشیده شود . اجزای تشکیل دهنده عایق بام متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر می باشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباع می گردد ، به هنگام بسته بندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریزدانه و یافیلم پلاستیکی روکش می گردد . در اینجا لازم است که مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که بعنوان لایه اشباع شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیش ساخته بکار می رود ویژگیهای پلی استر نبافته ۱٫ منسوج باید ۱۰۰ % از پلی استر تولید شده باشد. ۲٫ سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد . ۳٫ منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد. ۴٫ منسوج باید که در هنگام رول در دمای ۱۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد . ۵٫ وزن هر رول نباید از ۴۰ کیلوگرم تجاوز کند . ۶٫ جذب شیره پلی استر باید یکنواخت و یکدست باشد . ۷٫ رول ها باید به نحوی بسته بندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بسته بندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرورفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد . ۸٫ رول ها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بسته بندی شوند ویژگیهای فیزیکی پلی استر نبافته ۱٫ حداقل جرم واحد سطح ۱۰۵ گرم بر متر مربع ۲٫ حداقل مقاومت کششی طولی ۲۰۰ نیوتن بر ۵۰ میلیمتر ۳٫ حداقل مقاومت کششی عرضی ۱۵۰ نیوتن بر ۵۰ میلیمتر ۴٫ حداقل افزایش نسبی طولی ۵۰ درصد ۵٫ حداقل افزایش نسبی عرضی ۶۰ درصد ۶٫ حداکثر کاهش وزن در دمای ۱۰۵ درجه به مدت ۵ ساعت ۲ درصدد ویژگیهای فلت الیاف شیشه ( تیشو ) ۱٫ فلت الیاف شیشه می بایستی دارای سطحی یکنواخت باشد. ۲٫ فلت الیاف شیشه باید با رزین آغشته و پس از مراحل حرارت دهی کل از نظر شکل ظاهری و رنگ یکنواخت باشد. ۳٫ فلت الیاف شیشه باید دارای نخ های تقویت از جنس شیشه باشد که فواصل معین و یکنواخت بطور پیوسته در تمامی طول فلت ادامه یابد . ۴٫ روی سطح فلت باید هیچگونه خرده شیشه مشاهده نگردد. ۵٫ فلت الیاف شیشه باید عاری از رطوبت بوده ، هنگام باز نمودن رول چسبنده نباشد . ۶٫ فلت نباید براحتی دو پوسته شود و باید لبه های آن صاف و بدون چروک باشد . ویژگیهای فلت الیاف شیشه شـرح میزان واحد عرض ۵۵ گرم بر متر مربع جرم واحد سطح ۲۰ گرم بر متر مربع حداکثر فاصله نخ های تقویت کننده ۲۰ میلیمتر حداقل مقاومت کششی طولی ۱۵ کیلوگرم بر ۵۰ میلیمتر حداقل مقاومت کششی عرضی ۲ کیلوگرم بر ۵۰ میلیمتر حداقل افزایش نسبی طولی ۵/۱ درصد حداقل افزایش نسبی عرضی ۲/۱ درصد اکثر عایقهای رطوبتی پیش ساخته دارای مشخصات استاندارد زیر می باشند که عبارتند از : ۱- وزن یک رول در حدود ۴۳ کیلوگرم و در ابعاد ۱ × ۱۰ متر ۲- ضخامت از ۲ میلیمتر تا ۶ میلیمتر که حد استاندارد ۴ میلیمتر ۳- مقاومت کششی طولی ۶۰-۵۰ و مقاومت کششی عرضی ۳۵-۳۰ کیلوگرم بر ۵۰ سانتی متر ۴- افزایش نسبی طولی ۱۶-۱۴ وافزایش نسبی عرضی ۱۰ –۸ % ۵- مقاومت پارگی طولی ۱۰-۹ و مقاومت پارگی عرضی ۵-۴ کیلوگرم نیرو ۶- تاب کششی اتصالات انتهایی ۱۰۰ ۷- جذب آب ۱ % و کاهش وزن ۱ % ۸- وزن واحد سطح ۲/۴ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع ۹- انعطاف پذیری در سرما ۱۰- درجه ۱۰- پایداری ابعاد در برابر حرارت ۱ متر ۱۱- میزان نفوذناپذیری آب ۱۲- فرسودگی حرارتی در هوا حداکثر افت در دمای انعطاف پذیری ۱۰ درجه ۱۳-مقاومت در برابر اشعه فرابنفش حداکثر افت در دمای انعطاف پذیری ۱۰ درجه حال در این قسمت لازم است مزایا و معایب این نوع عایقها را نیز ذکر کنیم . مزایای عایقهای رطوبتی پیش ساخته ۱- سبک بودن به مقدار حدود ۴ کیلوگرم بر متر مربع ۲- مقاوم در گرمای ۱۳۰+ درجه و سرمای ۴۰- درجه ۳- دچار پوسیدگی و شکنندگی نمی شوند. ۴- دارای قابلیت انعطاف کامل می باشند. ۵- بعلت دارا بودن لایه پلی استر در مقابل فشارهای احتمالی از انبساط و انقباض ساختمان مقاوم می باشد. معایب ۱- فاسد شدن عایق بعد از ۶ ماه ( از زمان تولید ) بعلت عدم نکهداری مطلوب ( باید بصورت عمودی در دمای ۵ تا ۳۵ درجه نگهداری شود ) ۲- کم بودن طول عمرمفید(طول عمر در حدود ۱۵ سال ) ۳- گران بودن این عایقها ( عایقهایی که دارای مواد اولیه خارجی می باشند ) ۴- در موقع ترمیم محل آسیب دیده از سایر جاها بالا می زند. ۵- تجزیه شدن بر اثر اشعه ماورابنفش در این نوع عایقها (قیروگونی و پیش ساخته ) باید سطح کار عاری از گرد و خاک و رطوبت باشد و اگر سطح آسفالت باشد برای عایقکاری با ایزوگام باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل ۳۰۰ گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش گردد و اگر سطح سیمانی بود باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل ۲۸۰ گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش گردد . بعضی از کارخانه های تولید کننده عایقهای پیش ساخته عایق با روکش آلومینیوم نیز تولید می کنند که حدود ۸۵ % از نور و حرارت را منعکس می کند . بعد از معرفی عایقهای رطوبتی مذکور به معرفی عایق رطوبتی جدید می پردازیم . همانطور که در مقدمه طرح شد گران بودن قیر در سالهای اخیر شرکتهای تولید کننده مواد شیمیایی یک عایق رطوبتی با کارایی وکیفیت بهتر نسبت به سایر عایقها تولید کننده که این تلاشها به ثمر نشست و این عایق در حال حاضر در بازار موجود و از آن استفاده می شود. مشخصات ساختاری اندود عایق SH-765M ماستیکی است بر پایه رزینهای اکریلاتی و استایرنی محلول در آب به همراه افزودنی های لازم جهت پایداری در شرایط جوی متفاوت روی سطوح ساختمانی که بر پایه رزین Mowilith شرکت هوخست آلمان ساخته شده است . کاربردهای پیشنهادی ۱- پوشش یا اندود انعطاف پذیر عایق در آب و رطوبت ۲- جایگزین مناسب و اقتصادی به جای قیروگونی ، آسفالت و سایر ایزولاسیون های ساختمانی پایدار. ۳- باز دارنده ترکهای سطحی در پوشش نما . ۴- تقویت روکش های نما . مشخصات فیزیکی مشخصات اندود عایق واحد مقدار درصد جامد درصد ۱- ۷۳ گرانروی با دستگاه بروکفیلد با سوزن ۷ دور ۲۰ دمای ۲۳ درجه Pas 372 PH – 9-8 شکل ظاهری – تقریباً سفید حداقل دمای تشکیل فیلم سانتی گراد صفر مقاومت کششی N/mm 2 مشخصات فنی رزین ـ تولید عایق پایه رزینی : پلیمری است امولسیونی متشکل از اسید اکریلیک ، متاکریلیک و استایرن ساخت هوخست با انعطاف پذیری فوق العاده بالا. مشخصات فنی رزین مشخصات فنی رزین هوخست HOECHST واحد مقدار درصد مواد جامد ( DIN 53189 ) درصد ۱+۵۰ گرانروی ( ۲۳ C ISO 2555 ) با دستگاه Brook field محور ۵ سرعت ۲۰ دور Mpa . s 3500-7500 9-8 PH = حداقل دمای تشکیل فیلم MFT C صفر وزن مخصوص ( ISO 8962 ) Gr / cm 01/1 مقاومت کششی ( DIN 53455 ) N/mm 5/2 حداکثر کشش ( DIN 53455 ) درصد ۸۰۰ دمای شیشه ای Tg C 6- سنجش مشخصات فیلم رزین طبق آئین نامه DIN- EN23270 در دمای ۲۳ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۵۰ % انجام شده است . مواد تشکیل دهنده عایق ۱- رزین مخصوص تولید شرکت هوخست بر پایه اکریلیک – استایرن ۲- مواد تکمیلی عایق : شامل مواد دیسپرس کننده – امولسی فایر- مواد تنظیم کننده غلظت – مواد نگهدارنده – مواد تنظیم کننده PH – مواد پوشش دهنده فیلم عایق . ۳- کمک کننده های مکانیکی پودرهای معدنی جهت بالابردن مقاومت مکانیکی نفوذ پذیری فیلم حاصل از اندود عایق الف – کربنات کلسیم ب – پودر تالک ج – پودر کائولن مشخصات فنی اندود عایق SH 765M مشخصات فنی اندود عایق SH 765M واحد مقدار درصد مواد جامد اندود عایق درصد ۷۲-۷۰ گرانروی pa . s 500-300 حداقل دمای تشکیل فیلم درجه صفر مقاومت کششی N / mm 2 مقدار پوشش کیلو متر مربع ضخامت فیلم حاصل Mm 1 PH – 9-8 اندود عایق SH 765M قلیایی است و مقاومت قلیایی بسیار بالایی دارد و لذا در مقابل مواد آهکی از خود مقاومت کافی نشان می دهد . این عایق در مکانهایی که در معرض رطوت می باشد اجرا می شود ولی بدون تردید ثبات سطح زیرین در پایداری محصول تأثیر مستقیم دارد . در مورد ترکیبات پوشش بام ، حداقل آب به اندازه قابلیت انعطاف لایه های نازک امولسیون دارای اهمیت می باشد که این مزایا بخوبی در امولسیون پولیمرموویلیت وی پی ۷۶۵ تقریباً ۵۰ % وجود دارد .میزان جذب آب یک لایه از این امولسیون به ضخامت خدود ۱ میلیمتر ، ۱۰ روز بعد از خشک شدن که به مدت ۲۴ ساعت در آب غوطه ور باشد ۵ تا ۷ درصد می باشد. کاربرد‌ ترکیب پوشش کف بام بر پایه موویلیت وی پی ۷۶۵ می توان بصورت خمیری باشد و کاربری آن با غلظت و یا قلم مو و یا دستگاه اسپری بسیار آسان است . بطوریکه یک فرد غیر حرفه ای نیز می تواند آن را مصرف نماید . لیکن استفاده از دستگاههای اسپری با فشار زیاد نیازمند تخصص می باشد .تجربیات عملی ما نشان داده است که این امولسیون به سطوح تازه ساخته شده از بتن ، چوب ، موزائیک و آزبست چسبندگی خوبی دارد . قبل از کاربرد این ترکیب سطوح مورد نظر باید تمیز و خشک باشند . سطوح ناصاف و شیبدار باید آماده سازی شوند . برای این منظور می توان امولسین را با آب رقیق و استفاده نمود ، قبل از کاربرد ترکیب بر روی سطوح فلزی باید از مواد ضد خورندگی روی سطوح آهن استفاده نمود برای گرفتن درزه و پر کردن سوراخها ، مخلوط امولسیون پوشش کف با خاک سنگ به نسبت ۳ : ۱ مورد استفاه قرار می گیرد. ابتدا باید سطح کاملاً تمیز شود ، سپس SH 700P پرایمر را بوسیله قلم مو و یا پیستوله در سطح ساختمانی اجراء می نمائیم ، پس از گذشت یک ساعت اندود SH 765M را به کمک ماله یا کاردک بصورت یکنواخت روی سطح اجراء می کنیم ، ضخامت نهایی عایق باید حدود ۱ میلیمتر باشد. برای روان کردن ماستیک می توان از مقدار اندکی آب و یا نفت استفاده کرد . خشک شدن زمان خشک شدن بستگی به ماده ، درجه حرارت هوا ، حرارت سطح مورد نظر ، رطوبت و ضخامت پوشش دارد . به عنوان مثال در هوای با درجه حرارت ۲۵ درجه سانتی گراد و رطوبت ۶۵ % زمان مورد نیاز برای خشک شدن لایه حدود ۳ ساعت خواهد بود. قابلیت انعطاف پوشش های کف بام به دلیل تغییرات حرارت هوا در معرض فشار می باشد.بنابراین باید از قابلیت انبساط بالایی برخوردار باشند . پوشش کف بر پایه موویلیت وی پی ۷۶۵ به ضخامت ۵/۱ میلیمتر در درجه حرارت ۱۰- در جه سانتی گراد ۲ % قابلیت انبساط می باشد. قابلیت پوشش برای پوشش معادل یک متر مربع از لایه به ضخامت ۱ تا ۵/۱ میلیمتر حدود یک کیلوگرم از ترکیب فوق مورد نیاز می باشد .بدیهی است برای لایه بعدی به تعداد کمتری از این ترکیب نیاز خواهد بود . هزینه مواد مصرفی برای این پوشش بیش از ترکیبات قیری می باشد ولی سرعت در کاربرد آن هزینه اضافی را خنثی می کند . تغییرات شدید هوا اگر چه تاکنون تجربیات در زمینه کاربرد این روش پوشش کف در دراز مدت بدست نیامده است ( سطوح خارجی ) آزمایشات متعدد کوتاه مدت در شرایط مختلف آب و هوایی بعمل آمده است . نمونه ها در معرض شرایط زیر قرار کرفته اند : ۱- حدوداً بمدت ۲۰ دقیقه در هوای با دمای ۴۰ درجه سانتی گراد و رطوبت ۶۵ % ۲- حدوداً بمدت ۳۰ دقیقه در اشعه مادون قرمز ۱۵۰ وات حرارت سطح نمونه حدود ۶۵ درجه ۳- حدوداً بمدت ۵ دقیقه در هوایی با دمای ۴۰ درجه سانتی گراد و رطوبت ۶۵ % ۴- حدوداً بمدت ۳۰ دقیقه در آب با دمای ۴۰ درجه سانتی گراد ۵- حدوداً بمدت ۶۵ دقیقه دراتاقک سرما با برودت۱۰- درجه سانتی گراد با بررسی ظاهری پس از ۵۰۰ ساعت ( ۱۶۲ نوبت ) آزمایش کوتاه مدت هیچگونه آسیبی در نمونه های بکاررفته در سطوح آزبست ، آلومینیم مشاهده نگردیده است . پس از ۲۰۰ ساعت ( ۶۴۸ نوبت ) آزمایش کوتاه مدت ، قابلیت انبساط و کشیدگی مورد اندازه گیری قرار گرفت ، بطوریکه در جدول زیر مشاهده می گردد ، قابلیت کشیدگی ترکیب بعد از این مدت اندکی کاهش یافته لیکن قابلیت انبساط آن اندکی افزایش یافته است . دمای محیط هنگام اجراء باید بیش از ۵ درجه سانتی گراد باشد . پس از اجراء تا ۷۲ ساعت از راه رفتن روی عایق اجتناب کنید . سطح اندود شده را هرگز با اجسام کوبنده و یا نوک تیز ضربه نزنید ، در صورت زخمی شدن سطح آن را باید ترمیم کرد. روش ترمیم در صورت نیاز به ترمیم بخش آسیب دیده می توانید سطح قبلی را نخست با استفاده از پرایمر پوشش داده و سپس مطابق دستوالعمل فوق با استفاده از ماستیک روی محل مورد نظر اجراء نموده و پوشش داد . شرایط نگهداری اندود عایق و پرایمر را می توان به مدت ۶ ماه در دمای بین ۵ الی ۲۵ درجه در انبار نگهداری کرد. مزایای این عایق ۱- اجراء سریع و آسان ۲- امکان تعویض رنگ آن ۳- عمر زیاد آن ( در حدود ۴۰- ۳۰ سال ) ۴- عدم تأثیر گذاری اسیدها ، بازها و سایر مواد شیمیایی بر این نوع عایق ۵- قیمت مناسب ( هر متر مربع حدوداً ۱۰۰۰۰ ریال می باشد ) ۶- انعطاف پذیری فوق العاده بالا ۷- عدم آلودگی زیست محیطی نتایج روشهای پوشش کف با قابلیت انعطاف ، زمینه های جدید استفاده از امولسیون پلیمر می باشد . انجام آزمایشاتی در ارتباط با طول عمر واقعی این پوشش کف ، قبل از هر گونه ازریابی ضروری است . لیکن مزایای کاربرد در مقایسه با ترکیبات ساخته شده از قیر کاملاً روشن است . تجربیات و نتایج حاصل از آزمایشات نوید آن است که موویلیت وی پی ۷۶۵ ترکیب بسیار مناسبی برای پوشش کف باشد . منابع ۱- مقررات ملی ساختمان – مبحث ۵ ۲- نشریه استاندارد عایقهای رطوبتی

نقشه های ساختمانی

نقشه های ساختمانی

نقشه زبان افراد فنی بوده و بایستی یک فرد فنی این زبان را با تمام رموز آن بشناسد. به بیان دیگر از عهده ی ترسیم نقشه به طور درست و اصولی برآمده و توانایی درک و خواندن آن را نیز داشته باشد.

نقشه کشی ساختمان کار فنی و نیز هنری است.

1)بخش فنی آن مربوط به رعایت نکات ترسیمی است، این بخش را می توان در کلاس درس فراگرفت.

2)بخش هنری آن مربوط به زیبائی و تمیزی ترسیمات می باشد، این بخش با کوشش و تمرین مداوم بدست می آید

مراحل ساخت ساختمان

نقشه های ساختمانی

نقشه زبان افراد فنی بوده و بایستی یک فرد فنی این زبان را با تمام رموز آن بشناسد. به بیان دیگر از عهده ی ترسیم نقشه به طور درست و اصولی برآمده و توانایی درک و خواندن آن را نیز داشته باشد.

نقشه کشی ساختمان کار فنی و نیز هنری است.

1)بخش فنی آن مربوط به رعایت نکات ترسیمی است، این بخش را می توان در کلاس درس فراگرفت.

2)بخش هنری آن مربوط به زیبائی و تمیزی ترسیمات می باشد، این بخش با کوشش و تمرین مداوم بدست می آید.

تقسیم بندی نقشه های ساختمانی

1) نقشه های معماری (نقشه های فاز 1)

این نقشه ها شامل طراحی ابنیه (جزئیات) به قرار زیر می باشد:

الف) نقشه های مسکونی ب)تجاری ج)بهداشتی د)فرهنگی ه)آموزشی و)ورزشی و...

توجه: نقشه های ساختمان های فوق الذکر بر اساس نتایج بدست آمده از مطالعات اولیه که به تصویب رسیده باشد، طرح و تهیه می شود.

نقشه های معماری یک پروژه

الف) پلان Plan :

برش فرضی افقی از ارتفاعاتی که مشخصات هر چه بیشتر ساختمان (در، پنجره، ضخامت دیوارها و...) از آن ارتفاع دیده و ترسیم شود. مقیاس پلان ها ۵۰/۱ یا ۱/۱۰۰در نظر گرفته می شود. ۳/۲ از کف و ۱/۳ از سقف

توجه: پلان تیپ Typical Plan در یک ساختمان چند طبقه، طبقاتی که پلان های پشابه دارند، فقط یک نقشه (پلان) با عنوان پلان تیپ تهیه می گردد.

ب)برش های عمودی یا قائم (مقاطع): Section

این نوع برش در دو حالت طولی و یا عرضی تهیه می شود.

توجه: برش ها به صورت فرضی بوده و جهت مشخص کردن قسمت های حساس داخلی ساختمان تهیه می شود. (قسمت های حساس ساختمان بع ترتیب راه پله، رامپ، سرویس حمام، دستشوئی و آشپزخانه می باشد.)

ج) نما ها Elevation

از یک ساختمان حداکثر، چهار نما تحت عناوین شمالی، جنوبی، شرقی و غربی تهیه می شود.

د) دتایل ها Details

نقشه بزرگ نمایی جزئیات قسمت های حساس یک ساختمان را دتایل می نامند.

ه) پلان مبلمان Decoration Plan

پلان مبلمان یا پلان دکوراسیون جهت مشخص کردن لوازم مورد استفاده در فضا های داخلی ساختمان استفاده می شود، که در این پلان اندازه و محل قرارگرفتن لوازم مشخص می گردد.

2) نقشه های محاسباتی (نقشه های فاز 2)

این نوع نقشه ها را که تحت عنوان نقشه های سازه معروف است، شامل نقشه های به قرار زیر می باشد:

الف) نقشه های اسکلت ساختمان ب) پی و ستون ها ج) دیوار ها باربر و برش د) نقشه های تیرریزی سقف

3) نقشه های شهرسازی

طراحی این نقشه ها بر اساس مطالعه و نیازمندی های شهری صورت می گیرد. این نقشه ها شامل موارد به قرار زیر است:

الف) شبکه های رفت وآمد و پیاده و سواره

ب) نحوه ی کاربری اراضی ج) نحوه ی توزیع شبکه ی آب

د) سیستم دفع آب های سطحی ه) نحوه ی توزیع شبکه برق، گاز، تلفن و فاضلاب

4) نقشه های تأسیساتی ساختمان

A) تأسیسات مکانیکی: این نوع نقشه ها شامل کلیه نقشه های مربوط به هدایت آب، فاضلاب، کانال های تهویه و ... می باشد. که به قرار زیر تقسیم بندی می شود:

لوله کشی آب سرد و گرم بهداشتی

لوله کشی سیستم شوفاژ و تهویه مطبوع

شبکه آب باران و فاضلاب

کانال های تهویه یا کولر

لوله کشی موتور خانه و ...

B) تأسیسات الکتریکی:

نقشه های تأسیسات الکتریکی شامل موارد زیر می باشد:

مسیر و مشخصات کلیه سیم کشی ها از جمله برق ، تلفن و آنتن و ...

مراحل اجرای اسکلت بتنی

مرحله اول میخ کوبی

اکس بندی

ریختن گچ

پی کنی

دیوارچینی پی

ریختن بتن مگر یا بتن پاکیزه

میله گزاری یا ساختن شناژ یا ارماتور بندی

ریختن بتن

ویبره بتن

نگهداری بتن مخصوص شرایط سخت محیطی(دمای بالا و یا هوای سرد)

بستن ارماتورهای ستون

قالب بندی ستون

ریختن بتن ستونها

بستن ارماتور شناژ ها یاتیرها

بستن قالب نگهدارنده زیر ارماتورها

تیرچه گذاری

گذاشتن قالب میانی مانند بلوک های پلی استایرن یا سفال

قالب بندی سقف

شمع گذاری

ریختن بتن سقف

ویبره بتن سقف

ماله کشی بتن سقف یا پرداخت نهایی

قالب بندی راه پله ها

میله گرد گذاری راه پله ها

ریختن بتن راه پله ها

برداشتن شمع ها بعد از 2 هفته تا 21 روز

ستون بعدی الی اخر

سقف اخر:

ایجاد پلها جهت تحمل وزن سقف کاذب

...

دریافت پول از کارفرما معمولا بعد از برداشتن قالب انجام میپذیره

البته در هر مرحله 10 درصد کسر میشه در انتهای کار بعد از جمع اوری ابزار و تایید منهدس مجری و ناظر باید مبلغ حسن انجام کار به پیمانکار عودت بشه

نکات اجرایی ساختمانهای اسکلت بتنی و فلزی

1- مقاومت طراحی یک مقطع از یک قطعه سازه ای با تقسیم مقاومت مشخصه بر ضرایب ایمنی جزئی برای مقاومت ها محاسبه می شود.

2- عاملهای موثر بر سازه ساختمان ها که باید در طراحی در نظر گرفته شوند شامل بارهای مرده و زنده، بار باد و نیروی ناشی از زلزله و برخی عاملهای دیگر می باشد.

3- منظور از یتن رده c50 بتنی با 50 مگا پاسکال مقاومت مشخصه است.

4- اگر قرار باشد برای یک تیر ساده تحت بار گسترده یکنواخت یک درز اجرایی ( سطح واریز ) پیش بینی شود باید این درز در ثلث وسط طول تیر قرار گیرد.

5- تعیین نسبت اختلاط بر اساس تجربه و بدون مطالعه آزمایشگاهی برای رده بتن 12 و پایین تر قابل اجراست.

6- حداکثر دمای بتن ریزی در هوای گرم برای بتن 30 درجه سانتیگراد می باشد.

7- شرایط محیطی ضعیف برای بتن ریزی یعنی محیط خشک با رطوبت کمتر از 50% و حافضت نشده.

8- برای مقابله با سولفات ها ، سیمان سرباره ای و سیمان نوع 5 توصیه می گردد.

9- در مناطق ساحلی به منظور افزایش پایایی بتن حداقل مقدار سیمان 360 کیلوگرم در متر مکعب و حداکثر نسبت آب به سیمان برای بتن در معرض محیط 4/0 می باشد.

10-ضرائب ترکیب بارها برای ملحوظ نمودن احتمال کمتر همزمانی تعداد بیشتری از عاملها در نظر گرفته می شود.

11-منظور از ظرائب باربری یک قطعه بتن آرمه ، مقاومت محاسبه شده قطعه بر مبنای ابعاد مقاطع آن و مقاومت های محاسباتی است.

12-آزمایش خم کردن و باز کردن خم برای میلگردهای سرد اصلاح شده الزامی می باشد.

13-قالب برداری و برچیدن پایه های زیر طره ها از انتهای آزاد صورت می گیرد.

14-مقاومت فشاری متوسط لازم در طرح اختلاط بتن با اعمال ظرایبی از انحراف معیار و مقادیر ثابتی بر مقاومت مشخصه بدست می آید.

15-در خصوص مقابله با املاح کلر ، سیمان نوع 2 در مقابل محیط هایی با املاح سولفات و کلر بهتر از انواع دیگر سیمان پرتلند عمل می کند.

16-برای کنتر دمای بتن در بتن ریزی در هوای گرم حداکثر دمای سیمان 70 درجه سانتیگراد و حداکثر دمای بتن هنگام ریختن 30 درجه سانتیگراد توصیه می گردد.

17-سیمانی که در آن فشردگی انبار پدید آمده است می توان پس از پودر کردن کلوخها آن را مصرف نمود.

18-تواتر نمونه برداری از بتن باید حداقل یک نمونه بتن از هر رده بتن در روز و حداقل 6 نمونه از کل سازه باشد.

19-در صورتی ، روش عمل آوردن و مراقبت رضایت بخش تلقی می شود که مقاومت فشاری نمونه های کارگاهی در هر سنی ، حداقل 85% مقاومت نظیر نمونه های عمل آمده در آزمایشگاه باشد.

20-از هر رده بتن در هر روز کار ، حداقل برداشت یک نمونه الزامیست.

21-مناسبترین جا برای سطوح واریز بتن جایی است که تلاشها بویژه نیروی برشی کمترین مقدار را داشته باشند.

22-منظور از عمل آوردن بتن یعنی مرطوب نگهداشتن بتن به مدت کافی ، جلوگیری از اثر سوء عوامل خارجی و بسته به مورد ، تسریح گرفتن و سخت شدن به کمک حرارت.

23-برچیدن پایه های اطمینان زمانی مجاز است که مقاومت بتن به مقاومت 28 روزه مورد نظر رسیده باشد.

24-نمونه های آگاهی به منظور اطلاع از کیفیت بتن در موعدهای خاص تهیه می گردند.

25-در ساخت بتن برای پی های حجیم بهتر است لز سیمان تراس و یا سیمان نوع 2 استفاده نمود.

26-پیش تنیدگی را می توان ذخیره نمودن تنشهای فشاری در بتن قیل از بارگذاری نهایی نامید.

27-ماکزیمم تولید برش در وسط دیوار حاصل می گردد.

28-نقشه هایی که برای قسمت های خاص و حساس سازه با استفاده از نقشه های اجرایی تهیه می شوند را نقشه های کارگاهی می نامند.

29-در بتن هایی که در معرض آب زیرزمینی قرار دارند اصلا نباید از سیمان پرتلند تیپ 5 استفاده نمود.

30-مهندس ناظر می تواند برای حصول اطمینان از کیفیت مصالح مصرفی ، انجام هر آزمایشی را درخواست نماید.

31-وقتیکه بارهای سرویس به یک تیر بتن آرمه وارد می شوند ، لنگر حداکثر ایجاد شده در تیر بیشتر از لنگر ترک دهندگی بتن تیر است.

32- از میلگردهای فولادی از هر 50 تن و کسر آن از هر قطر و هر نوع فولاد حداقل 3 نمونه باید نمونه گیری کرد.

33-آبهای حاوی سولفاتها و کلریدها ، نظیر آب دریا و برخی چاه ها ، با این شرط که یون سولفات از 1000 و یون کلرید از 500 مشخص ، ستون طراحی می گردد.

34-طراحی ستونهای بتنی تحت خمش دو محوری معمولا با تبدیل دو ممان در دو جهت و یک ممان و با خروج از مرکزیت مشخص ، ستون طراحی می گردد.

35-مقدار کل سولفات در مخلوط بتن نباید از 5 % وزن سیمان بر حسب SO3 تجاوز نکند.

36-منظور از مقاومت مشخصه فولاد مقداری است که حداکثر 5% مقادیر نمونه های اندازه گیری شده برای تسلیم ، کمتر از آن باشد.

37- تغییر شکل زیاد ، ترک خوردگی بیش از حد و لرزش یک سازه بتن آرمه نشان دهنده یک حالت حدی بهره برداری است.

38-در حالت حدی بهره برداری بارها ، سربارها و سایر عوامل مشخصه ( بدون ضریب ) و در حالت حدی نهایی ، بارها و سایر عاملهای محاسباتی ( ضریب دار) ملاک عمل قرار می گیرند.

39-اگر پس از مصرف بتن در بنا ، آزمایش آزمونه های عمل آمده در آزمایشگاه حاکی از عدم تنطباق بتن بر رده مورد نظر باشد ، باید بر اساس آئین نامه بتن ایران تدابیری برای حصول اطمینان از ظرفیت باربری سازه اتخاذ نمود.

40-برای تیرها با دهانه بیش از 5 متر پایه های اطمینان الزامی است.

41-سیمان آهنی یا فروسیمان مصالحی متشکل از ملات سیمان و شبکه های فولادی و یا قطعات ریز فولادی می باشد .

42- مقدار حداقل میلگردهای اصلی ( طولی) در ستون های بتن آرمه برابر یک درصد سطح مقطع ستون است .

43-در سیستم های دال دو طرفه بتنی ، با کاهش سختی خمشی ستون ها ، ممان مثبت افزایش و ممان منفی کاهش می یابد.

44-افزایش مقاومت فشاری بتن در یک تیر بتن آرمه باعث افزایش تغییر شکل تیر در هنگام گسیختگی می شود.

45-خیز بلند مدت یک تیر بتن آرمه 2 تا 3 برابر خیز اولیه آن است .

46-مقاطع بتن آرمه را باید طوری طراحی نمود که گسیختگی خمشی قبل از گسیختگی برشی اتفاق بیفتد.

47-برای تامین پیوستگی بیشتر در محل سطوح واریز ( درزهای اجرایی‌ ) علاوه بر آماده کردن سطح بتن قبلی سطح واریز را با قشری از ملات سیمان و ماسه نرم به ضخامت 2 تا 3 میلیمتر پوشانده و در بتنی که بلافاصله در کنار آن ریخته میشود میزان سنگدانه درشت را کم کرد .

48-در مناطق مرطوب می توان حداکثر 12 پاکت سیمان به شرط ارتفاع کل کمتر از 8/1 متر نباشد روی هم قرار داد.

49-در بتن ریزی در مناطق گرم جهت جلوگیری از تبخیر بالا باید از وزش باد بر بتن جلوگیری به عمل آورد ، برای کاهش دمای بتن از قطعات خرد شده یخ نیز می توان استفاده نمود و محیط بتن ریزی را حتی الامکان خنک کرد.

50-برای افزایش مقاومت در برابر زلزله در تیرهای قابهای بتن آرمه حداکثر فاصله مجاز خاموت های تیر در محل تکیه گاه کمتر از قسمت های دیگر تیر است.

51-در مورد خاموت های ستونهای قابهای بتن آرمه مقاوم در برابر زلزله لازم است که فاصله خاموت ها در نزدیکی اتصال به تیر کمتر از سایر قسمت های آن باشد.

52-در صورت نیاز به وصله آرماتورهای اصلی ستون برای مقاومت بهتر در مقابل زلزله بهتر است که محل وصله ها در نیمه میانی ستون باشد.

53-دیوار برشی مضاعف از نظر مقاومت در برابر زلزله : الف) بعلت قابلیت جذب انرژی در تیرهای اتصال و گسیخته شدن این تیرها ( بجای خود دیوار) برای مقابله با زلزله بهتر از دیوارهای تکی عمل می کنند. ب) با تعبیه شبکه های میلگرد ضربدری در محل تیرهای اتصال راندمان آن ها بیشتر می شود.

54-اعضای مرزی در دیوار برشی قسمت های انتهای دیوار که با مقطع افزایش یافته بوده و سلح به میلگردهای طولی محصور در خاموت می باشند ، برای کل نیروی محوری وارده به دیوار و زوج نیروهای محوری فشاری و کششی ناشی از کل لنگر وارده بر دیوار باید طراحی گردند.

55-پارامتر نسبت آب به سیمان مهمترین علمل در مقاومت فشاری بتن است.

56-هدف از استفاده بتن مگر (نظافت) هموار نمودن سطح زیر بتن اصلی ، جلوگیری از جذب آب و سیمان مخلوط بتن و جلوگیری از آسیب رساندن مواد زیان آور خاک به میلگردها است.

57-مناسبترین روش نصب سنگ پلاک بدنه های ساختمان بصورت خشک با بستهای فلزی روی پشت بند متصل به سازه می باشد.

58-اختلاف بین مقاطع فشرده و غیر فشرده این است که نسبت پهنای آزاد به ضخامت در عناصر فشاری مقاطع فشرده کوچکتر از مقدار نظیر در عناصر فشرده است.

59-در حالت حدی نهایی لغزش ضریب ایمنی جزئی برابر 85/0 روی بار مرده باید اعمال شود.

60-در ترکیب بارها در طراحی گاه بزرگترین تلاش حاصل از ترکیب بار مرده و سربار ملاک طرح مقطع قرار می گیرد.

61-اتصالات فلزی که نیروی محاسبه شده ای را تحمل می کنند باید تحمل 3 تن نیرو را داشته باشند.

62-یکی از حالات کمانش جان در تیرهای لانه زنبوری ، کمانش جانبی – پیچشی جان می باشد.

63-در وصله ستونها اگر سطح انتهایی دو قطعه کاملا صاف و تنظیم شده باشد و انتقال نیرو از طریق تماس مستقیم انجام شود ، وصله باید بتواند برابر 50 درصد مقاومت عضو متصل شونده را تحمل کند.

64-در وصله بال تیرها مقدار جوش در هر طرف طرف مقطع باید برای تامین مقاومتی که مقدارش حداقل 5/1 برابر نیروی موجود در قطعه وصله شده است ، کافی باشد.

65-به منظور استفاده از تیر لانه زنبوری تحت اثر بارهای متناوب تکرار شئنده و تحت اثر بارهای ناشی از زلزله برش ماشینی و برش اتوماتیک شعله ای با کیفیت مناسب مجاز است.

66-در یک ستون با تیرآهن دوبله و قیدهای موازی ، قیدها برای نیروی برشی ستون محاسبه می شوند.

67-برای کاهش ضخامت یک صفحه زیر ستون تعبیه سخت کننده حدفاصل ستون الزامیست.

68-وصله ستونها بر اساس نیروی محوری محوری ستونهای دو طرف وصله وصله و نیز بر اساس درصدی از مقاومت کوچکترین مقطع ستون دو طرف وصله بایستی طراحی شوند.

69-پدیده لهیدگی جان تیر در زیر بارهای متمرکز قسمتی از جان تیر که تحت اثر نیروی متمرکز فشاری قرار میگیرد دچار تسلیم می شود.

70- در صورتیکه از پیچ های معمولی و یا پیچ های پر مقاومت در حالت اتصال غیر اصطکاکی مشترک با جوش استفاده می شود ، فرض صحیح اینست که کل تنش در اتصال را جوش به تنهایی تحمل کند.

71-در یک اتصال جوش حداکثر بعد جوش گوشه به ضخامت صفحه ای که جوش روی لبه آن انجام می گیرد بستگی دارد.

72-عملیات ایجاد انحنا در یک عضو فولادی و یا از بین بردن آنها به کاربردن روشهای گرم کردن موضعی با حداکثر حرارت 650 درجه سانتی گراد.

73-میزان پیش خیز ، میزان خیز منفی قبل از ساخت را گویند و برای تیرها و خرپاها لازم می باشد.

74-در طراحی تیر واسط در سیستم مهاربندی واگرا ، سخت کننده های جان به منظور تامین شکل پذیری با سیلان برشی به فواصل حدود 25 برابر ضخامت جان در طول تیر واسط قرار داده می شوند و ولی از ورق مضاعف چسبنده به جان نمی توان برای تقویت جان به این منظور استفاده نمود.

75-در سیستم های مهاربندی واگرا ، جهت افزایش شکل پذیری ، ارجح است که تیر واسط در برش مقدم بر خمش به سیلان برسد ( جاری شود )

76- جهت جذب انرژی زلزله و کاهش نیروهای وارده بر ساختمان بهتر است که اسکلت ساختمان بصورت قاب فضائی خمشی همراه بادبند در هر دو جهت ساخته شود.

77-در قابهای صلب خمشی ، تیر و ستون در نقطه اتصال به یک اندازه دوران می کنند.

78-در قابها با اتصال خورجینی قابها قابلیت نیروی جانبی را ندارند.

79-قید افقی ستونهای دوبله باید 2 درصد نیروی فشاری ستون را تحمل کنند.

80-دو ستون به هم چسبیده در مقایسه با دو ستون که با قید افقی متصل شده اند ، دو ستونی که با قید افقی متصل شده اند قابلیت تحمل نیروی فشاری بیشتری را دارند.

81-بست مورب ستونهای دوبله بصورت فشاری طراحی می شوند.

82-در تیرهای لانه زنبوری ورق جان برای پوشاندن سوراخ و جلوگیری از خمش و کمانش توام قسمتهای بالا و پایین سوراخ بکار می رود.

83-در تیرهای لانه زنبوری اگر بتن داخل سوراخها نفوذ کند ضرفیت باربری تیر افزایش می یابد .

84-در مورد طاق ضربی می توان گفت که در زلزله های کوچک می توان آن را دیافراگم انعطاف پذیر بحساب آورد و در زلزله های بزرگ احتمال خرابی آن می رود.

85-در ساختمانی با ارتفاع 70 متر اتصال ستونهای فلزی بهمدیگر اتصال جوشی یا اتصال با پیچهای پر مقاومت تنیده است.

86-در مورد قابهای صلب خمشی شکل پذیر کمانش اعضا منجر به کاهش میزان انرژی جذب شده می گردد و به خصوص تحت اثر بارهای دوره ای (سیکلیک) ناشی از زلزله ، مقاومت کمانش اعضاء ممکن است کاهش یابد. لذا باید در طراحی جلوگیری از بروز کمانش کلی یا موضعی نیز منظور شود.

۸۷- پی عبارتست از مجموعه بخش هائی از سازه و خاک که انتقال بار بین سازه و زمین از طریق آن صورت می پذیرد.

۸۸- مسؤلیت اجرای صحیح عملیات مربوط به شناسایی خاک پی و به کارگیری لوازم و دستگاه های مناسب برای این کار بر عهده حفار است.

۸۹- بررسی های ژئوتکنیکی ، ارائه داده های مربوط به رفتار خاک که در طراحی و ساخت بناها لازم می آید و همینطور اثرات بنا بر محیط اطراف را نیز بررسی می کند.

۹۰- اگر از اثرات ناشی از گروه شمع صرفه نظر شود حداقل تا عمق 28 متر باید حفاری گردد.

۹۱- در مورد بخش ها یا عدسی های کف گودبرداری که دارای قابلیت تراکم بیشتر نسبت به سایر نقاط می باشد باید بهسازی شود و یا با خاک متراکم یا بتن ، جاگزین گردد.

۹۲- پی عمیق عبارتست از : عمق آن بیش از 6 برابر کمترین بعد پی باشد و از 3 متر کمتر نباشد.

۹۳- بتن شالوده های نواری در خشکی که فقط آرماتور کلاف دارند باید عیار حداقل 250 کیلوگرم سیمان در مترمکعب را دارا باشد.

۹۴- تعداد گمانه های حفاری تابعی است از : 1- ناهمگنی زمین در اعماق 2- گستردگی محیط ژثوتکنیکی 3- حساسیت سازه های مورد احداث نسبت به نشست های نامساوی.

۹۵- شالوده های منفرد که نزدیک هم بوده و به یکدیگر پیوسته می باشند می توانند بصورت پی مرکب در نظر گرفته شوند.

۹۶-طی بررسی های ژئوتکنیکی : 1- انواع خاکهای موجود در محل شناسایی شود 2- لایه های مختلف خاک زمین شناسایی می شوند 3- آب های زیرزمینی مورد مطالعه قرار می گیرند.

۹۷-در یک آزمایش گمانه زنی ، تعداد گمانه ها به حساسیت سازه های مورد احداث نسبت به نشست غیر متقارن ، نا همگنی زمین در عمق و گستردگی محیط ژئوتکنیکی تحت پوشش بستگی دارد.

۹۸-هنگام آبکشی و تخلیه گودها ، احتمال تخریب شیروانی گود و بالا آمدن کف گود در اثر فشار آب وجود دارد.

۹۹-برای بتن شالوده های بتن آرمه ، حداقل عیار در خشکی 300 و در آب 400 کیلوگرم سیمان در مترمکعب بتن است.

100- از نظر انتقال بارهای سازه به زمین پی های ویژه نسبت به پی های دیگر متفاوت می باشد.

101- جهت جلوگیری از تاثیر عوامل جوی بر دیواره گودبرداری خاک های قابل تورم می توان روی قسمت های گودبرداری شده توسط ملات ماسه سیمان پوشانده شود.

102- در گود برداری باید پایداری یناهای موجود در مجاورت گود ، پایداری کف و پایداری جداره گود توجه گردد.

103- در طراحی یک پی باید ظرفیت باربری خاک و نشست پی کنترول شود.

104- رخنمون های سنگی و پی های قدیمی در کف گود برداری که بصورت ناحیه ای در نزدیک پی نواری و یا گسترده قرار می گیرند موجب تمرکز تنش در زیر پی خواهد شد.

105- حداقل ضخامت و عیار بتن پاکیزگی ( مگر ) در شالوده های بتن آرمه بترتیب 5 سانتیمتر و 150 کیلوگرم سیمان در مترمکعب بتن است.

106- افزایش ابعتد پی سطحی ، در افزایش ظرفیت باربری ، موثرتر از کاهش میزان نشست زیر پی می باشد.

107- با زیادتر شدن تراکم نسبی خاکهای ماسه ای ، نوع گسیختگی در زیر پی ها به این ترتیب عوض می گردند : برش پانچ-برش موضعی – برش کلی .

108- بتن ریزی در مجاورت آب مستلزم خشکاندن کف گود است.

109- حداقل ژرفای شناسایی در یک پی شمعی گروهی به میزان بیشتر از 7 برابر قطر شمع ، پائین تر از نوک شمع هاست.

110- نقش اصلی شناژ در پی جلوگیری از جابجایی پی هاست.

111- دو پی ، با عرض های متفاوت ، فشار یکسانی را به زمین منتقل می کنند . میزان نشست در زیر آنها ، در زیر پی با عرض کوچکتر کمتر است.

112- ضخامت پی بر اساس برش تعیین می گردد.

113- تفاوت عمده پی های سطحی و پی های عمیق در نحوه انتقال بار به زمین می باشد.

114- برای مقابله با نیروی قائم کششی در پی سیستم اجرائی مناسب ، اجرای عمیق تر پی است.

115- عمق مطالعات ژئوتکنیکی برای یک ساختمان 2 تا 3 برابر عرض پی را در بر می گیرد.

116- مناسبترین و اقتصادی ترین نوع سیستم پی سازی روی بسترهای نرم و شل برای ساختمانهای زیر

5 طبقه بهسازی خاک بستر با سیمان و آهک و خاکریز می باشد.

117- کیسون همان پایه عمیق پی می باشد.

118- محدودیت نشست کل مجاز یک پی رادیه (گسترده) در کارهای ساختمانی مقدار قطعی و معینی دارد ولی معمولا بین 10-5 سانتیمتر برحسب نوع ساختمان متفاوت است.

119- پائین بردن آب زیر زمینی از سطح زمین باعث افزایش میزان باربری و نشست یک پی می گردد.

120- عمق پی های عمیق نسبت به ابعاد آنها حداقل 6 برابر کوچکترین بعد افقی است که انواع آنها شامل شمعها و دیوارکها و دیوارهای جداکننده می باشد.

121- در هنگام بررسی ژئوتکنیکی بستر شالوده ها اثرات حضور آب را باید از جنبه های میزان نفوذپذیری خاکها در نظر گرفت.

122- پدیده آبگونگی ( روانگرایی ) در خاکهای ماسه ای اشباع احتمال وقوع بیشتری دارد و حداکثر شتاب زمین و عمق لایه خاک مورد نظر و فشار وارده بر خاک باعث رخداد این پدیده می گردد.

123- نقش اصلی کلاف های افقی پی های منفرد مقابله با حرکت نسبی پی های منفرد در جهت افقی می باشد.

124- در یک پی منفرد تحت بار مرکزی ، وجود لنگر سبب کاهش ظرفیت باربری پی می شود.

125- برای مواجه با واژگونی پی های کناری ساختمان استفاده از پی های نواری ( مرکب ) توصیه می گردد.

126- در خاکهایی که پتانسیل آبگونگی دارند استفاده از پی های گسترده ( رادیه ژنرال‌ ) مناسب تر است.

127- برای احداث پی در زمین های شیبدار خاکبرداری و هم تراز کردن پی های الزامیست.

128- ساخت و ساز در مناطق دارای پتانسیل شدید دارای مخاطرات ژنوتکنیکی زلزله اجتناب پذیر است.

129- در مناطق زلزله خیز دارای خاکهای ریزدانه چسبنده سست ، عمق بناهای کوتاه مناسبترند چون دارای پریود طبیعی کوتاهتری هستند.

130- زهکشی جهت تثبیت نقاطی که دارای پتانسیل لغزش است مناسبتر می باشد.

131- نیروی افقی ناشی از زلزله موجب افزایش تنش وارد از طرف سازه به خاک پی و همچنین موجب کاهش ظرفیت باربری خاک و فشارهای غیر یکسان از طرف سازه بر خاک می گردد.

132- حرکت لرزه ای تابع پارامترهای منبع لرزه ، مسیر لرزه و شرایط موضعی ساختگاه است.

133- انرژی آزاد شده از منبع لرزه تابع مکانیزم شکست گسله و طول گسلش است.

134- بزرگی یک زمین لرزه تابه انرژی آزاد شده از منبع زمین لرزه است.

135- در تحلیل اثر آبرفت در انتشار امواج پارامترهایی مانند ظرفیت برشی خاک ، ستبرای آبرفت و میرایی خاک تاثیر عمده ای دارند.

136- جهت جلوگیری از پدیده روانگرایی در خاکی که استعداد آن را دارد ، در ساخت و ساز یاید لایه روتنگراشدنی را با روشهای خاصی متراکم نمود یا از اعمال بار به آن لایه خوداری نمود.

137- کنترول نشست در طراحی پی ها پس از تحلیل با استفاده از ظرفیت باربری باید حتما انجام گیرد.

138- با در نظر گرفتن بارگذاری، زلزله در خاکهای ماسه ای اشباع ظرفیت باربری نمایی کاهش می یابد.

139- یکپارچگی پی و اسکلت ساختمان موجب بالارفتن مقاومت ساختمان در برابر آثار سوء ناشی از روانگرایی می گردد.

140- در مناطقی که احتمال وقوع روانگرایی ( آبگونگی ) وجود دارد استفاده از پی های گسترده الزامیست.

141- در مناطق دارای پتانسیل روانگرایی ، ساختمان چوبی مناسبتر است.

142- مناطقی بیشتر دارای پتانسیل روانگرایی هستند که دارای ماسه های سست باشند.

143- در مناطق زلزله خیز بایستی برای طراحی دیوار حائل باید فشار خاک وارد بر دیوار حائل را افزایش داد و محل اثر نیرو را نیز متناسبا تغییر داد.

144- در اثر زلزله پایداری ترانشه ها کاهش پیدا می کند.

145- روانگری کامل هنگامی است که مقاومت نزدیک به صفر گردد.

146- ماسه بادی بهترین پتانسیل روانگرایی را دارد.

147- پتانسیل روانگرایی با مقدار ضربه نفوذ استاندارد اندازه گیری می شود.

148- پدیده آبگونگی در خاکهایی که در اثر برش ، حجم آنها کم می گردد اتفاق می افتد.

149- در اثر زلزله ممکن است فشار بین پی و خاک ، بعضی از پی های اضافه و برخی دیگر کم گردد.

150- بهتر است در پی های مستطیلی خروج از مرکزیت در ثلث وسط باشد.

151- برای اصلاح خاک دارای پتانسیل روانگری استفاده از روش تحکیم و تراکم خاک مناسبتر است.

152- در اثر بالا آمدن سطح آب در زیر پی های خاک شنی مقاومت تقریبا نصف می گردد.

153- برای پی سوله ها یا دهانه های نه زیاد ، شناژ بعلت نسبت لاغری شناژ در فشار مناسب نیست.

154- ایجاد پاشنه در کنار پی ها برای افزودن مقاومت برشی می باشد.

155- در خاکهایی با پتانسیل روانگری سرعت موج برشی حدود 250 نتر بر ثانیه می باشد.

156- تحکیم دینامیکی در خاک ماسه پوک مناسبتر است.

157- پیش بارگذاری توام با چاههای زهکشی در خاک رس مناسبتر است.

158- در میعان سازه بیشتر بداخل خاک فرو رفته و می چرخد.

159- بزرگی یک زلزله بطول گسله اش ارتباط ندارد.

160- در صورتیکه میزان رس خاک ماسه ای بیشتر باشد ، پتانسیل روانگری کمتر می شود.

161- در روانگرایی هنگام زلزله فشار آب در نوسان پی افزایش می یابد.

162- برای بارهائی که در پی کوتاه مدت افزایش دینامیکی دارند مانند زلزله ، مقاومت مجاز حدود 30% افزایش می یابد.

163- بر طبق آئین نامه 2800 در ساختمانهایی با مصالح بنائی غیر مسلح کلاف افقی باید در زیر همه دیوارها و در محل همه سقف ها باشد.

164- ساختمانهای آجری غیر مسلح که تراز روی بام آنها از زمین مجاور بیش از 8 متر نباشد تا 2 طبقه به اضافه یک زیر زمین مجاز به ساخت می باشند.

165- اتصال نما سازی که با آجر سه سانتیمتر ضخامت انجام می گیرد به این شکل اجرا می شود که بدنه ساختمان در داخل دیوارهای اصلی قبلا مفتولهایی گذارده شود و در موقع نما سازی سر آزاد این مفتولها در داخل دیوار نما قرار گیرد.

166- از نظر آئین نامه شماره 2800 تعداد محدودیتی در تعداد طبقات ساختمانهایی با مصالح بنائی مسلح نداریم.

167- در یک ساختمان 20 طبقه باید از عناصر قاب صلب و دیوار برشی برای تحمل نیروهای جانبی استفاده نمود.

168- اختلاف بین قاب خمشی و قاب ساده در این است که تعداد اتصالات تیر به ستون در قاب خمشی قابلیت انتقال لنگر را دارا می باشند ، در حالیکه در قاب ساده این قابلیت وجود ندارد.

169- پیش بینی قاب با اتصالات مقاوم خمشی ، در حالتی که تعداد طبقات بیش از 14 طبقه و یا ارتفاع ساختمان بیشتر از 50 متر باشد ضروری می باشد.

170- ضریب زلزله C در هیچ حال نباید از 10 درصد شتاب مبنای طرح کمتر اختیار گردد.

171- حداقل ضریب اطمینان در مقابل واژگونی در اثر زلزله برابر 75/1 می باشد.

172- حداقل ضریب زلزله استاتیکی یک سازه برابر 02/0 می باشد.

173- حداقل ضریب زلزله قطعه الحاق به ساختمان برابر 84/0 می باشد.

174- حداکثر ضریب زلزله استاتیکی برای یک سازه برابر 336/0 می باشد.

175- نقش اصلی میلگردهای افقی در دیوارهای آجری مسلح ، تقویت مقاومت برشی می باشد.

176- در ساختمانهای کوتاهتر از 15 طبقه سیستم مقاوم در مقابل بار جانبی زلزله می تواند بادبند یا دیوار برشی باشد.

177- در مورد ساختمانهایی تا 5 طبقه یا کوتاهتر از 18 متر ارتفاع در صورتیکه فاصله بین مرکز جرم طبقات بالاتر نسبت به مرکز صلبیت هر طبقه زیرین آن میزان 5 درصد بعد ساختمان در آن طبقه در امتداد عمود بر نیروی جانبی باشد محاسبه ساختمان در برابر لنگر پیچشی الزامی نیست.

178- نیروی جانبی در ساختمانهایی با عناصر مقاوم مختلط شامل دیوارهای برشی ، بادبندها و قابهای خمشی باید بین این عناصر به نسبت صلبیت آنها تقسیم گردد و هر طبقه برای بار مربوطه طراحی گردد.

179- در روش تحلیل شبه دینامیکی توزیع نیروی برشی پایه در ارتفاع ساختمان برای هر مود نوسان منحصرا به وزن آن طبقه بستگی دارد.

180- در ساختمانهایی با دیوار باربر، طول دیوار باربر بین دو پشت بند حداکثر 30 برابر ضخامت آن می باشد.

181- بادبندهای موجود در یک ساختمان با اسکلت فلزی می توانند از طبقه ای به طبقه دیگر تغییر موقیعت دهانه در داخل یک قاب مشخص داشته باشند.

182- درزهای انقطاع لزومی ندارند در شالوده ساختمان ادامه یابند.

183- مقاومترین سیستم سازه ای برای مقاومت در برابر زلزله سیستم ترکیبی قاب خمشی و دیوارهای برشی است.

184- درز انقطاع بین دو ساختمان 5 طبقه می تواند از روی پی به بالا بصورت ، با عرض ثابت ایجاد و با مصالح ضعیف پر شود.

185- برای محاسبه نیروی زلزله بام های مسطح و ساختمان های مسکونی فقط 20% بار زنده در نظر گرفته می شود.

186- برای عملکرد بهتر ساختمانهایی با مصالح بنائی در مقابل زلزله مجموع طول بازشوها در هر دیوار باربر از نصف طول آن دیوار بیشتر نباشد.

187- برای رفتار مطلوب تر ساختمان ها در برابر زلزله عناصر بار بر قائم ( ستونها ) دیرتر از تیرها دچار خرابی گردند.

188- برای بهبود رفتار لرزه ای ساختمانها بهتر است طرح معماری ساختمان ، بر اساس پلان حتی الامکان ساده و متقارن در هر امتداد ارائه گردد.

189- در مورد دیوارهای غیرباربر و تیغه ها اگر ارتفاع این دیوارها از تراز کف مجاور بیشتر از 5/3 متر باشد ، تعبیه کلاف های افقی و قائم الزامیست.

190- در صورتیکه بر خلاف نقشه های اجرایی ، کلیه دیوارهای خارجی و داخلی ساختمانی را با حفظ ضخامت و مقاومت از نوع سبکتر اجرا کنیم وزن ساختمان کم می شود و تنش های زیر پی کاهش می یابد و زمان تناوب نیز کاسته و ضریب زلزله افزلیش می یابد.

191- گیردار بودن تکیه گاه های تیر سبب افزایش مقاومت خمشی و کاهش تغییر شکل نیرو می شود.

192- از نظر ضوابط زلزله سقف کاذب ترجیحا باید با مصالح سبک ساخته شود و با اتصال مناسب به اسکلت یا کلاف بندی ساختمان متصل گردد.

193- حداقل ضخامت بتن پوششی روی میلگردهای طولی کلاف قائم برابر است با 5/2 سانتیمتر.

194- کلاف بندی قائم در ساختمانهایی با مصالح بنائی جهت کلیه ساختمانهای دو طبقه و ساختمانهایی یک طبقه با اهمیت زیاد الزامیست.

195- برای بارگذاری ، هر چه درجه نامعینی یک سازه بتن آرمه بیشتر باشد ، قابلیت جذب انرژی آن بیشتر است.

196- در یک سقف تیرچه بلوک ، بتن ریزی روی تیرچه بلوکها با 5 سانتیمتر بتن با میلگرد نمره 8 در هر 30 سانتیمتر عمود بر تیرچه ها انجام می گیرد.

197- ضریب رفتار ساختمانهای آجری مسلح 4 می باشد.

198- حداکثر فاصله مجاز کلاف های قائم 5 متر می باشد.

199- برای تسلیح یک دیوار برشی آجری وجود میلگرد قائم ضروری است.

200- در دیوارهای آجری مسلح ، میلگردهای قائم تا داخل شناژ افقی پی ادامه می یابند با حفظ طول

201- متداولترین حالت شکست میانقابهای آجری بهنگام زلزله ، علاوه بر ایجاد ترکهای ضربدری ، احتمال می رود کنج های دیوار نیز خرد شود.

202- استفاده از فولادهای ساختمانی با تنش های تسلیم بسیار بالا در ساختمان های ضد زلزله به هیچوجه نوصیه نمی گردد.

203- هر چه ضریب رفتار یک ساختمان بیشتر باشد آن ساختمان قابلیت جذب انرژی بیشتری را دارد.

204- استفاده از دیوارهای برشی بتنی در داخل قاب خورجینی فلزی ، برای مقابله با نیروی زلزله ، در صورتیکه قاب با دیوار بصورت مناسبی متصل گردد مجاز است.

205- در تحلیل یک قاب فضائی خمشی نیروهای زلزله هر طبقه در مرکز جرم آن طبقه می باشد.

206- سقفی که به مانند یک دیافراگم صلب عمل می نماید ، باعث می شود که نیرو های زلزله به نسبت صلبیت اعضای مقاوم تقسیم شوند.

207- از نظر عملکرد سقف بعنوان یک دیافراگم صلب ، سقف تیرچه بلوک از طاق ضربی بهتر است.

208- سختی یک سازه به مشخصات خود سازه بستگی دارد.

209- احداث طره ای بیش از 1 متر ممنوع می باشد.

210- در سازه هایی که مرکب از قاب خمشی و بادبند هستند ، نیروی زلزله به نسبت سختی بین قاب و بادبند تقسیم می شود.

211- توزیع نیروی زلزله ابتدا بطور قائم و آنگاه بطور افقی انجام می گیرد

آجر در پی سازی :

قبل از شروع عملیات، باید گیاهان و خاکهای نباتی از محل کار برداشته شود و محل دیوارچینی از وجود هر نوع گیاه و ریشه‌های عمقی پاکسازی شود. پس از این مرحله پیمانکار باید بر اساس نقشه‌های اجرایی و دستورالعملهای دستگاه نظارت نسبت به پیاده کردن محل دیوارها اقدام نماید. بهترین و مناسب‌ترین شالوده برای دیوار آجری شالوده نواری می‌باشد. عمق شالوده بستگی به ظرفیت باربری خاک، سطح آب زیرزمینی زیر شالوده و بالاخره آثار جوی نظیر نفوذ آبهای سطح‌الارضی و عمق نفوذ یخبندان دارد. پیمانکار موظف است بر اساس نقشه‌های اجرایی و همزمان با انجام عملیات خاکی نسبت به آماده سازی بستر پی و پی‌ریزی اقدام نماید.

دیوارچینی:

رعایت نکات زیر در دیوارچینی آجری الزامی است:

الف: دیوارچینی باید کاملاً قائم و شاقولی بوده، امتداد رجها کاملاً افقی باشد و بندهای قائم یک رج در میان دقیقاً در مقابل هم قرار گرفته و شاقولی باشند. ضخامت بند آجرها باید طبق نقشه‌های اجرایی باشد. ضخامت این بندها، نباید کمتر از 10 میلیمتر و بیشتر از 12 میلیمتر باشد. آجرچینی باید با رعایت اصول صورت پذیرد، به نحوی که قفل و بست کامل بین آجرها ایجاد شود. برای تزئین آجرچینی باید مطابق نقشه‌های اجرایی عمل شود.

ب: قبل از اجرای آجرچینی و با توجه به شرایط آب و هوایی و دستورات دستگاه نظارت، آجرها بایستی به مدت 60 دقیقه در آب خیسانده و بلافاصله به کار برده شوند. ریختن آب بر روی آجر مجاز نمی‌باشد.

پ: مشخصات آجر و نوع ملات مصرفی باید بر اساس فصل مصالح، نقشه‌های اجرایی، مشخصات فنی خصوصی و سایر دستورات دستگاه نظارت باشد. در صورت نبود این مشخصات رعایت نکات زیر الزامی است:

1- دیوارهای داخلی باربر:

دیوارچینی باید با آجر مرغوب (بر اساس مندرجات فصل مصالح) و ملات ماسه سیمان (6 : 1) یا ملات باتارد (8 : 2: 1) صورت گیرد. حداقل ضخامت این دیوارها، 20 سانتیمتر می‌باشد.

2- دیوارهای داخلی غیر باربر (تیغه‌ای)

بسته به ضخامت تیغه و شرایط کار باید به شرح زیر عمل شود:

ـ تیغه 6 سانتیمتری با آجر معمولی یا سفالی مجوف با ملات گچ و خاک

ـ تیغه 10 سانتیمتری با آجر معمولی یا سفالی مجوف با ملات گچ و خاک یا باتارد 8 : 2 : 1 یا ملات ماسه سیمان 6 : 1

ـ تیغه 20 سانتیمتری با آجر معمولی یا سفالی مجوف با ملات ماسه آهک 3 : 1، باتارد 8 :2 : 1، یا ماسه سیمان 6 : 1

3- کرسی‌چینی

عرض کرسی‌چینی باید حداقل نیم آجر از دیوار بالای آن بیشتر اختیار شود و محور کرسی‌چینی حتی‌الامکان بر محور دیوار منطبق باشد. نقش عمده کرسی‌چینی، تأمین سطح اتکای بیشتر برای دیوار و تأمین ارتفاع تا رقوم کفسازی می‌باشد. به دلیل تماس مستقیم و دائم کرسی‌چینی با رطوبت، آجرهای به کار رفته در کرسی‌چینی، باید از میان آجرهای مقاوم با میزان کم جذب آب انتخاب شوند.

ت: انتخاب نوع ملات در مقاومت آجرکاری نقش بسیار مهمی خواهد داشت. به کار بردن ملات با عیار زیاد لزوماً نقش کلیدی در افزایش مقاومت آجرکاری ندارد، مثلاً چنانچه به جای ملات ماسه سیمان (3: 1) از ملات باتارد (6: 1: 1) استفاده شود، گرچه مقاومت ملات (40%) کاهش می‌یابد، ولی مقاومت آجرکاری تنها حدود 4% کاهش خواهد یافت. بنابراین می‌توان گفت به ازای هر مقاومت از آجر مصرفی یک ملات با مقاومت خاص، بهترین مقاومت آجرکاری را به دست می‌دهد. لذا نوع ملات مصرفی و آجر، باید در نقشه‌ها و مشخصات فنی خصوصی ذکر شود.

ث: به منظور تأمین حداکثر مقاومت و قفل و بست کامل، نحوه چیدن آجر، باید طبق نقشه‌های اجرایی و دستورالعملهای دستگاه نظارت باشد. چیدن صحیح و ایجاد قفل و بست کامل، باعث جلوگیری از نشستهای نامتجانس دیوارچینی و شکستهای احتمالی آن در برابر بارهای نقطه‌ای (متمرکز) خواهد بود، به ویژه در کنجها و محل اتصال دیوارهای متقاطع، تأمین قفل و بست کامل از اصول اولیه پایداری دیوارچینی می‌باشد، دیوارچینی باید به صورت یکنواخت در ارتفاع صورت گیرد و نباید اختلاف ارتفاع دیوارچینی در یک قسمت ساختمان نسبت به قسمتهای دیگر از یک متر تجاوز نماید. در مورد دیوارهای متقاطع، باید به منظور تأمین قفل و بست و پیوند کامل، یک رج در میان از قطعات اتصال یا لابند استفاده شود.

ج: علاوه بر نوع آجر و ملات مصرفی که نقش عمده در بالا بردن مقاومت آجرکاری دارد، ضریب لاغری و نحوه گیرداری دیوار با ستون آجری اثر مستقیم در مقاومت و عملکرد دیوار یا ستون آجری خواهد داشت. ضریب لاغری یک ستون یا دیوار عبارتست از نسبت ارتفاع به عرض مقطع ستون یا ضخامت دیوار. در حالت کلی ضریب لاغری دیوارهای آجری باربر با ملات سیمان، نباید از 18 بیشتر اختیار شود، در صورت استفاده از ملات ماسه آهک ضریب لاغری، نباید از 12 تجاوز نماید.

چ: در مواردی که دیوارچینی در مجاورت ستونهای فلزی یا بتنی قرار گیرد و در این نقاط درز پیش‌بینی نشده باشد، باید نحوه اتصال ستون به دیوار مطابق نقشه‌های اجرایی باشد، در صورتی که این جزئیات در نقشه‌ها نیامده باشد، باید به شرح زیر عمل شود:

1- اتصال دیوار با ستون فلزی

در هر متر ارتفاع، یک قطعه اتصال جوش شده به ستون فلزی باید در داخل ملات دیوارچینی قرار گیرد. قطعه اتصال به صورت T با میلگردی به قطر حداقل 8 میلیمتر به اندازه 350×150 میلیمتر که بعد 150 میلیمتری آن به ستون جوش داده می‌شود.

2- اتصال دیوار با ستون بتنی

در هر متر ارتفاع، 2 عدد شاخک U شکل به ابعاد 80×250×250 از میلگرد به قطر 10 میلیمتر به صفحه‌ای به ابعاد 6×100×100 میلیمتر جوش داده می‌شود، این صفحات با شاخکهای مناسب هنگام بتن‌ریزی در داخل ستون بتنی کارگذاری شده‌اند. شاخکهای U شکل در داخل دیوار آجری و درون ملات بین آجرها قرار داده خواهند شد.

ح: سوراخها و محلهای باز برای کارگذاری چهارچوبها، درها، پنجره‌ها، مجراهای تهویه، عبور لوله‌ها و کابلهای توکار و نظایر آن، باید قبلاً بر اساس نقشه‌های اجرایی کاملاً مشخص و هنگام آجرچینی تعبیه گردند تا نیازی به کندن و تخریب دیوارها به منظور تأمین فضاهای باز وجود نداشته باشد، در موارد استثنائی باید این عمل با تأیید دستگاه نظارت صورت پذیرد. چهارچوبها باید حتی‌الامکان همزمان با آجرچینی نصب شوند و به هنگام ریختن دوغاب در پشت پروفیل چهارچوبهای فلزی باید با قرار دادن وادارهای چوبی آنها را کاملاً مهار نمود تا در اثر فشار دوغاب‌ریزی خم نشده و در جهت طولی نیز تاب برندارد.

خ: نعل درگاهها باید بر اساس جزئیات مندرج در نقشه‌های اجرایی و با طول گیرداری کامل ساخته شوند. چنانچه نعل درگاه با یک تیرآهن ساخته می‌شود، طول گیرداری نباید از 25 سانتیمتر کمتر باشد. برای نصب این قبیل نعل درگاهها توصیه می‌شود از زیرسری بتنی یا صفحه‌های فولادی استفاده شود. در صورتی که عرض دیوار از نیم آجر بیشتر باشد، نعل درگاه از دو تیرآهن موازی ساخته می‌شود که در هر 50 سانتیمتر به وسیله دو عدد میل مهار در بالا و پایین به یکدیگر بسته می‌شوند.

د: آجرکاری در درجه حرارت کمتر از 5 درجه سانتیگراد مجاز نیست، در شرایط آب و هوایی سرد دیوارهای تازه چیده شده، باید با پوشاندن و گرم کردن محافظت شوند، در شرایط متعارف آجرکاری با ملات ماسه سیمان یا ملات باتارد باید حداقل 3 روز مرطوب نگه داشته شود و از خشک شدن آن جلوگیری به عمل آید.

ذ: برای تأمین ایمنی ساختمان در مقابل زلزله رعایت مندرجات ”آیین‌نامه طرح ساختمانها در برابر زلزله“ (استاندارد شماره 2800) الزامی است. ساختمانهای آجری در نقاط زلزله‌خیز باید به شرح زیر کلاف‌بندی شوند:

1- کلاف افقی

1-1 کلاف افقی در تراز پی

این کلاف از بتن آرمه بوده و نباید عرض آن از عرض دیوار یا 25 سانتیمتر و ارتفاع آن از عرض دیوار یا 25 سانتیمتر کمتر باشد. میلگردهای اصلی حداقل برای عرض کمتر از 35 سانتیمتر و برای عرض بیشتر از 35 سانتیمتر می‌باشد، به طوری که فاصله میلگردها از 25 سانتیمتر بیشتر نشود. تنگها از میلگرد و فاصله آنها برابر ارتفاع کلاف یا 20 سانتیمتر هر کدام که کوچکتر است، می‌باشد.

1-2 کلاف افقی در تراز سقف

این کلاف از بتن‌آرمه بوده و عرض آن برابر عرض دیوار و حداقل 20 سانتیمتر می‌باشد. در مورد دیوار خارجی و به منظور نماسازی می‌توان عرض کلاف را 12 سانتیمتر از عرض دیوار کمتر اختیار نمود. می‌توان ارتفاع کلاف روی دیوارهای باربر را تا 20 سانتیمتر و روی دیوارهای غیر باربر را تا 12 سانتیمتر تقلیل داد. میزان میلگرد در این نوع کلافها عیناً مشابه کلافهای افقی در تراز پی خواهد بود.

2- کلاف قائم

در تمامی ساختمانهای آجری دو طبقه یا ساختمانهای یک طبقه با اهمیت زیاد[3] اجرای کلاف قائم الزامی است. کلافهای قائم ممکن است از بتن‌آرمه با حداقل بعد 20 سانتیمتر، تیرآهن نمره 10 یا معادل آن در داخل دیوار، گوشه‌ها و تقاطع دیوارها با فاصله حداکثر محور تا محور 5 متر تعبیه شوند. در مورد کلافهای قائم بتن‌آرمه حداقل میلگرد می‌باشد. میلگردهای طولی باید با تنگهایی به قطر حداقل 6 میلیمتر به یکدیگر بسته شوند. حداکثر فاصله تنگها از یکدیگر 20 سانتیمتر است. کلافهای قائم باید به نحو مطمئن به کلافهای افقی متصل شوند تا سیستم به صورت یکپارچه عمل نماید.

دیوارچینی دوجداره:

دیوارهای دوجداره با آجر، باید دقیقاً بر اساس نقشه‌های اجرایی، دستورات دستگاه نظارت و مشخصات تعیین شده، مطابق رقوم و ترازهای موردنظر ساخته شوند. علاوه بر رعایت ضوابط و اصول مندرج در این فصل رعایت موارد زیر الزامی است.

الف: دیوارهای داخلی و خارجی باید به شکل کاملاً مطمئنی به وسیله بستهای گالوانیزه یا میلگرد ضدزنگ به قطر حداقل 8 میلیمتر، در فواصلی که در جهت افقی از 60 سانتیمتر و در جهت قائم از 50 سانتیمتر تجاوز نکند، به یکدیگر متصل شوند. تعداد این بستها نباید در هر مترمربع از 4 عدد کمتر باشد، به علاوه در محل بازشوها و کنجها، باید مهاریهای اضافی پیش‌بینی شود و در هر 30 سانتیمتر ارتفاع، باید یک بست دو سمت دیوار را در مجاورت بازشوها به یکدیگر مرتبط نماید.

ب: ضخامت هر دیوار نباید از 10 سانتیمتر و ضخامت کل دیوار دوجداره از 25 سانتیمتر کمتر باشد. ضخامت فضای خالی بین دو جدار، نباید از 5 سانتیمتر کمتر و از 5/7 سانتیمتر بیشتر باشد. در شرایط خاص می‌توان ضخامت دیوار داخلی را تا 5/7 سانتیمتر کاهش داد، در این حالت باید بار سقف تنها توسط دیوار خارجی تحمل شود و ملات مصرفی، نباید ضعیف‌تر از ملات باتارد 1:2:9باشد.

آرماتور بندی و نصب صفحه ستونها

آرماتوربندی کاری تخصصی میباشد و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است. در برخی شرایط تمام مقاومت پی را آرماتورها تامین می کنند. مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند. ذکر چند مطلب در خصوص آشنایی با نکات اجرایی آرماتوربندی الزامی است :

1- به هیچ عنوان از آرماتورهای زنگ زده و یا آغشته به روغن نباید استفاده شود در صورت آلودگی آرماتورها به روغن یا زنگ زدگی آنها، باید قبل از اجرای آرماتوربندی به پاکسازی آنها اقدام و بعد از تایید دستگاه نظارت به بتن ریزی اقدام گردد.

بیاموزیم: آرماتورها دو دسته طولی (آرماتورهای اصلی) و عرضی (خاموت) هستند. خاموتها وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی و جلوگیری از کمانش آنها در هنگام فشارهای زیاد و چند کاربرد بسیار مهم دیگر دارند. لذا اهمیت رعایت ضوابط خاموت گذاری کمتر از آرماتورهای اصلی نیست.

2- فاصله خاموتها از یکدیگر باید حداکثر 20 سانتی متر باشند و دستگاه نظارت موظف است که در صورت عدم رعایت از سوی پیمانکار از اجرای بتن ریزی جلوگیری نماید.

شکل: فاصله خاموتها از هم 20 سانتی متر است و مشاهده می کنید که نحوه اندازه گیری آن به راحتی قابل اندازه گیری است.

3- خاموتها باید مطابق بوسیله سیم آرماتوربندی به تمام میلگردهای طولی مهار شوند این امر الزامی است و میبایست توسط پیمانکار رعایت گردد و در صورت عدم توجه دستگاه نظارت موظف است از ادامه کار پیمانکار تا رفع نواقص فوق جلوگیری نماید.

4- تمام میلگردها باید توسط قیچی مخصوص بریده شود و جدا از بریدن میلگردها به کمک دستگاه هوا برش خودداری شود . توجه داشته باشید که حرارت موجب افت کیفیت میلگردها میگردد.

5- از خم کردن آرماتور در دمای پایین تر از 5 درجه سانتیگراد خودداری شود و از باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد میلگردها جدا خودداری شود در صورت مشاهده چنین مواردی باید به مهندس ناظر اعلام گردد تا مطابق ضوابط اقدام شود .

6- تمام میلگردها باید به صورت سرد و تا حد امکان با دستگاههای مکانیکی خم شوند از خم کردن آرماتورها و بولتهای صفحه های ستون به کمک حرارت ( هوابرش ) جدا خودداری شود.

کل: نحوه صحیح خم کردن آرماتورها به صورت سرد و در دمای معمولی.

7- توجه داشته باشید که آرماتوربندی را که توسط مهندس ناظر تایید شده است نباید قبل از بتن ریزی تغییر داد (خصوصا از خارج کردن میلگردها جدا خودداری نمایید و در صورت مشاهده سریعا به مهندس ناظر گزارش دهید.)

8- فاصله بین میلگردها تا سطح قالب بندی حداقل باید 5/2 سانتی متر باشد تا پوشش بتنی روی میلگردها دارای ضخامت مناسبی باشد و علاوه بر ایجاد پیوستگی بین بتن و میلگرد، محافظت میلگردها در برابر خوردگی و زنگ زدگی انجام شود.

مهم: رعایت نکردن فاصله بین میلگردها و جداره قالب باعث از بین رفتن سریع پی می شود. مهم: فاصله مناسب بین میلگرد و دیواره قالب باعث استحکام و بالارفتن عمر پی و در نتیجه سازه و بالا رفتن مقاومت در برابر زلزله خواهد شد.

مزایا و معایب ساختمانهای فلزی

احداث ساختمان بمنظور رفع احتیاج انسانها صورت گرفته و مهندسین، معماران مسئولیت تهیه اشکال و اجراء مناسب بنا را برعهده دارند؛ محور اصلی مسئولیت عبارت است از:

الف ) ایمنی ب ) زیبائی ج) اقتصاد

با توجه به اینکه ساختمان های احداثی در کشور ما اکثرا" بصورت فلزی یا بتنی بوده و ساختمانهای بنایی غیر مسلح با محدودیت خاص طبق آئین نامه 2800 زلزله ایران ساخته میشود، آشنایی با مزایا و معایب ساختمانها می تواند درتصمیم گیری مالکین ، مهندسین نقش اساسی داشته باشد.

بتن ریزی

بتن آماده توسط ماشینهای حمل بتن (میکسر) برای شما آورده میشود، توجه به نکات زیر برای اجرای یک بتن ریزی صحیح الزامی است:

1- از افزودن آب به بتن حمل شده بدون اجازه مهندس ناظر اکیداً خودداری شود. ( معمولا کارگران برای سهولت کار خود و روانی بیشتر بتن به آن آب میافزایند که این امر از مقاومت بتن به شدت میکاهد لذا توجه به این امر بسیار دارای اهمیت میباشد.)

2- معمولا ً مقداری از بتن در ابتدای تخلیه از میکسر دارای دانه بندی نا مناسبی میباشد. باید دقت شود این بتن که دارای کیفیت نا مناسب جهت بتن ریزی میباشد، مورد مصرف کارهای ساختمانی قرار نگیرد.

3- قبل از بتن ریزی حتماً باید درون قالبهای فونداسیون که آرماتور گذاری شده است از خاکهای ریزشی و نخاله های ساختمانی کاملاً پاکسازی گردد

4- در زمان بتن ریزی استفاده از دستگاه ویبره الزامی است، پیمانکاران موظف هستند قبل از آغاز بتن ریزی از سلامت دستگاه ویبره خود اطمینان حاصل نمایند .

5 . برای آنکه آجرهای قالبندی فونداسیون آب شیرآبه بتن را جذب نکند استفاده از پوشش پلاستیکی (کاور) الزامی است.

6- قبل از اینکه بتن ریزی آغاز شود برای اینکه آب بتن سریعا توسط بستر خارج نشود لازم است بستر بتنریزی مرطوب شود، البته باید مراقب بود تا آب در کف پی جمع نشود و فقط رطوبت وجود داشته باشد.

مراحل پی سازی

گاهی پس از پی کنی به طبقه ای از زمین محکم و سفت می رسند و پی سازی را شروع می کنند ولی پس از چندی ساختمان ترک بر می دارد . علت آن این است که زمین سفتی که به آن رسیده اند از طبقهُ نازکی بوده است و متوجه آن نشده اند ولی برای اطمینان در جاهای مختلف زمین می زنند تا از طبقات مختلف زمین آگاهی پیدا کنند و بعد شفته ریزی را شروع می کنند این عمل را در ساختمان گمانه زنی (سنداژ) می گویند .

۱) آزمایش زمین از لحاظ مقاومت

۲) پی کنی

۳) پی سازی

پی وسیله ای است که بار و فشار وارد از نقاط مختلف ساختمان و همچنین بارهای اضافی را به زمین منتقل می کند .

● طبقه بندی زمین چند نوع است

▪ زمین هایی که با خاک ریزی دستی پر شده است : این نوع زمین ها که عمق بیشتری دارند و با خاکهای دستی محل گودال ها را پر کرده اند اگر سالهای متمادی هم بگذرد باز نمی توان جای زمین طبیعی را بگیرد و این نوع زمین برای ساختمان مناسب نیست و باید پی کنی در آنها به طریقی انجام گیرد که پی ها به زمین طبیعی یا زمین سفت برسد .

▪ زمینهای ماسه ای : زمینهای ماسه ای بیشتر در کنار دریا وجود دارد . اگر زمین از ماسه خشک تشکیل شده باشد ، تا یک طبقه ساختمان را تحمل می کند و ۱.۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می توان فشار وارد آورد . ولی در صورتی که ماسه آبدار باشد قابل ساختمان نیست ، چون ماسه آبدار حالت لغزندگی دارد و قادر نیست که بار وارد را تحمل کند بنابراین ماسه از زیر پی می لغزد و جای خالی خود را به پی می دهد و پایه را خراب می کند .

▪ زمینهای دجی : زمین دجی زمینی است که از شنهای درشت و ریز و خاک به هم فشرده تشکیل شده است و به رنگهای مختلف دیده می شود :دج زرد ، دج سیاه ، دج سرخ ، این نوع زمین ها برای ساختمان مرغوب و مناسب است .

▪ زمینهای رسی : اگر رس خشک و بی آب و فشرده باشد ، برای ساختمان زمین خوبی محسوب می شود ، و تحمل فشار لازم را دارد . ولی اگر رس آبدار و مرطوب باشد قابل استفاده نیست و تحمل فشار ندارد ، خصوصاً اگر ساختمان در زمین شیب دار روی رس آبدار ساخته شود فوری نشست می کند و جاهای مختلف آن ترک بر می دارد و خراب می شود . و اگر ساختمان در زمین آبدار با سطح افقی ساخته شود به علت وجود آب فشار را به همه نقاط اطراف خود منتقل می کند و دیوارهای کم ضخامت آن ترک بر می دارد.

▪ زمینهای سنگی : زمینهای سنگی بیشتر در دامنه کوهها وجود دارد و از تخته سنگها ی بزرگ تشکیل شده و برای ساختمان بسیار مناسب است .

▪ زمینهای مخلوط : این نوع زمینها از سنگ درشت و شن و خاک رس تشکیل شده اگر این مواد کاملا به هم فشرده باشند برای ساختمان بسیار مناسب است و اگر به هم فشرده نباشد و باید از ایجاد ساختمان به روی این نوع زمینها احتراز کرد .

▪ زمینهای بی فایده : زمینهای بی فایده مانند باتلاق ها و زمینهای جنگل که از خاک و برگ درختان تشکیل شده است . در این نوع زمین ها باید زمین آنقدر کنده شود تا به زمین سفت و طبیعی برسد .

● آزمایش زمین

گاهی پس از پی کنی به طبقه ای از زمین محکم و سفت می رسند و پی سازی را شروع می کنند ولی پس از چندی ساختمان ترک بر می دارد . علت آن این است که زمین سفتی که به آن رسیده اند از طبقهُ نازکی بوده است و متوجه آن نشده اند ولی برای اطمینان در جاهای مختلف زمین می زنند تا از طبقات مختلف زمین آگاهی پیدا کنند و بعد شفته ریزی را شروع می کنند این عمل را در ساختمان گمانه زنی (سنداژ) می گویند .

● امتحان مقاومت زمین

یک صفحه بتنی ۲۰*۲۰*۲۰ یا ۲۰*۵۰*۵۰ از بتن آرمه گرفته و روی آن به وسیلهُ گذاشتن تیرآهنها فشار وارد می آورند . وزن آهنها مشخص و سطح صفحه بتن هم مشخص است فقط یک خط کش به صفحه بتنی وصل می کنند و به وسیله میلیمترهای روی آن میزان فرورفتگی زمین را از سطح آزاد مشخص و اندازه گیری می کنند ولی اگر بخواهند ساختمانهای بسیار بزرگ بسازند باید زمین را بهتر آزمایش کنند . برای ای منظور با دستگاه فشار سنج زمین را اندازه گیری می کنند و آزمایش فوق برای ساختمانهای معمولی در کارگاه است .

پس از عملیات فوق پی کنی را آغاز میکنند و پس از پی کنی شفته ریزی شروع می شود .

توجه شود این عمل همان آزمایش بارگذاری صفحه است که در درس مهندسی پی جزء آزمایش های محلی و مهم محسوب میشود البته از آنجا که انجام عملیات مکانیک خاک برای ساختمانهای معمولی صرفه اقتصادی ندارد ، انجام این آزمایش در سازمانهای و اداره های دولتی و یا ساختمانهای بلند انجام می شود .

● افقی کردن پی ها (تراز کردن)

برای تراز کردن کف پی ساختمانها از تراز های آبی استفاده می کنند در دیوارهای طویل چون کار شمشه و تراز کردن وقت بیشتری لازم دارد ، برای صرفه جویی در وقت از سه T می توان استفاده کرد بدین معنی که T اول را با T دوم تراز می کنند و T سوم را در مسافت مسیر به طوری که سه T در یک ردیف قرار بگیرد قرار می دهند از روی T اول و دوم که با هم برابر هستند T سوم را میزان و برابر می کنند و پس از آنکه T سوم برابر شد T اول را بر می دارند و به فاصله بیشتری بعد از T سوم قرار می دهند ، دوباره T دوم و سوم را با T چهارم که همان T اول می باشد برابر می کنند و دنباله این ترازها را تا خاتمه محل کار ادامه می دهند .

البته این طریق تراز کردن بیشتر در جاده سازی و زمین های پهناور به کار می رود .

● شفته ریزی

کف پی ها باید کاملا افقی و زاویهُ کف پی نسبت به دیوار پی باید ۹۰ درجه باشد . اول کف پی را باید آب پاشید ، تا مرطوب شود و واسطهای بین زمین و شفته وجود نداشته باشد ، و سپس شفته را داخل آن ریخت .

شفته عبارت است از خاک و شن و آهک که به نسبت ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم گرد آهک را در متر مکعب خاک مخلوط می کنند و گاهی هم در محلهایی که احتیاج باشد پاره سنگ به آن می افزایند . شفته را در پی می ریزند و پس از اینکه ارتفاع شفته به ۳۰ سانتیمتر رسید آن را در یک سطح افقی هموار می کنند و یک روز آن را به حالت خود می گذارند تا دو شود یعنی آب آن یا در زمین فرو رود و یا تبخیر گردد .

پس از اینکه شفته دو نم شد آن را با وزنهُ سنگینی می کوبند که به آن تخماق میگویند و پس از اینکه خوب کوبیده شد دوباره شفته را به ارتفاع ۳۰ سانتیمتر شروع می کنند و عمل اول را انجام می دهند . تکرار این عمل تا پر شدن پی ادامه دارد .

در ساختمان ها که معمولاً در گود یا پی کنی عمل تراز کردن انجام میگیرد محل کار در پی که پیچ و خم زیادی دارد و تراز کردن با شمشه و تراز مشکل می باشد از تراز شلنگی استفاده می کنند . بدین ترتیب یک شلنگ چندین متری را پر از آب می کنند به طوری که هیچ گونه حباب هوایی در آن نباشد و آن را در پی محل هایی که باید تراز گردد به گردش در می آورند و نقاط معین شده را با هم تراز می کنند . آب چون در لوله هایی که به هم ارتباط دارند در یک سطح می ماند بنابراین چون شلنگ پر از آب می باشد در هر کجا که شلنگ را به حرکت در آورند آب دو لوله استوانه ای در یک سطح می باشد بنابراین دو نقطه مزبور با هم تراز می باشند بشرط آنکه مواظبت کنیم که شلنگ در وسط بهم گره خوردگی یا پیچش پیدا نکرده باشد تا باعث قطع ارتباط سیال شود که دیگر نمی توان در تراز بودن آنها مطمئن بود .

تراز کردن گاهی بوسیله دوربین نقشه بر داری (نیو) انجام می گیرد یعنی محلی را در ساختمان تعیین نموده دوربین را در محل تعیین شده نصب می کنند و با میر ( تخته های اندازه گیری ارتفاع در نقشه برداری ) یا ژالون ( چوب های نیزه ای یا آهنی که هر ۵۰ سانتیمتر آنرا به رنگهای سفید و قرمز رنگ کرده اند که از پشت دوربین بخوبی دیده بشود ) اندازه گرفته و تراز یابی می کنند . تراز کردن با دوربین بهترین نوع تراز یابی می باشد .

در زمین هایی مانند زمین های شهر کرمان از آنجایی که از زمانهای قبل قنواتی وجود داشته و بتدریج آب آنها خشک شده در زیر زمین وجود داشته و بعد از مدتی بدون رعایت مسائل زیر سازی درون آنها خاک ریخته اند و برای شهر سازی و خیابان کشی که سطح خیابان ها را بالا می آورده اند و به ظاهر در سطح زمین و حتی در عمق های ۳ تا ۴ متری اثری از آنها نیست اگر سازه ای روی این زمین بنا شود پس از مدتی و بسته به عمق قنات و شرایط جوی مثلاً بعد از آمدن یک باران سازه نشست می کند و در بسیاری از مواقع حتی تا ۱۰۰ درصد خسارت می بیند و دیگر قابل استفاده نیست اگر در چنین ساختمان هایی از شفته آهک استفاده شود باعث تثبیت خاک می شود و بروز نشست در ساختمان جلوگیری می کند .

● پی سازی

بعد از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید را باید با مصالح مناسب بسازند تا به سطح زمین رسیده و قابل قبول برای هر گونه بنا باشد مصالحی که در پی بکار میرود باید قابلیت تحمل فشار مصالح بعدی را داشته باشد و ضمناً چسبندگی مصالح نسبت به یکدیگر به اندازه ای باشد که بتوانند در مقابل بارهای بعدی تحمل کند و فشار را یکنواخت به تمام پی ها انتقال دهد چون هرچه ساختمان بزرگتر باشد فشارهای وارده زیادتر بوده و مصالحی که در پی بکار می رود باید متناسب با مصالح بعدی باشد .

پی سازی را با چند نوع مصالح انجام می دهند مصالحی که در پی بکار می رود عبارتند از شفته آهکی ، پی سازی با سنگ ، پی سازی با بتن ، پی سازی با بتن مسلح .

● پی سازی با سنگ

پس از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید پی سازی با سنگ باید از دیوارهایی که روی آن بنا میگردد وسیع تر بوده و از هر طرف دیوار حداقل ۱۵ سانتیمتر گسترش داشته باشد یعنی از دو طرف دیوار ۳۰ سانتیمتر پهن تر می باشد که دیواری را رد وسط آن بنا می کنند ، پی سازی با سنگ با دو نوع ملات انجام می شود چنانچه بار و فشار بعدی زیاد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهک چنانچه فشار و بار زیاد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سیمان استفاده می کنند اول کف پی را ملات ریزی نموده و سنگها را پهلوی یکدیگر قرار میدهند و لابِلای سنگ را با ملات ماسه و سیمان پر میکنند (غوطه ای) به طوری که هیچ منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد و عمل پهن کردن ملات و سنگ چینی تا خاتمه دیوار سازی ادامه پیدا می کند .

● پی سازی با بتن

پس از اینکه کار پی کنی به پایان رسید کف پی را به اندازه تقریبی ۱۰ سانتیمتر بتن کم سیمان بنام بتن مِگر می ریزند که سطح خاک و بتن اصلی را از هم جدا کند روی بتن مگر قالب بندی داخل پی را با تخته انجام میدهند همانطور که در بالا گفته شد عمل قالب بندی وسیع تر از سطح زیر دیوار نقشه انجام میگیرد تمام قالب ها که آماده شد بتن ساخته شده را داخل قالب نموده و خوب می کوبند و یا با ویبراتور به آن لرزش وارد آورده تا خلل و فرج آن پر شود و چنانچه بتن مسلح باشد ، داخل قالب را با میله های گرد آرماتور بندی و بعد از آهن بندی داخل قالب را با بتن پر میکنند .

بتن ریزی در پی و آرماتور داخل آن به نسبت وسعت پی برای ساختمان های بزرگ قابلیت تحمل فشار هر گونه را میتواند داشته باشد و بصورت کلافی بهم پیوسته فشار ساختمان را به تمام نقاط زمین منتقل می کند و از شکست و ترک های احتمالی جلو گیری بعمل می آورد .

● پی سازی و پی کنی با هم

در بعضی مواقع ممکن است زمین سست بوده و پی کنی بطور یکدفعه نتواند انجام پذیرد و اگر بخواهیم داخل تمام پی ها را قالب بندی کنیم مقرون به صرفه نباشد در این موقع قسمتی از پی را کنده و با تخته و چوب قالب بندی نموده شفته ریزی می کنیم پس از اینکه شفته کمی خود را گرفت یعنی آب آن تبخیر و یا در زمین فرو رفت و دونم شد پی کنی قسمت بعدی را شروع نموده و با همان تخته ها ، قالب بندی می کنیم بطوریکه شفته اول خشک نشده باشد و بتواند با شفته اول خشک نشده باشد و بتواند با شفته بعد خودگیری خود را انجام داده و بچسبد این نوع پی سازی معمولاً در زمین های نرم و باتلاقی ، خاک دستی و ماسه آبدار عمل میگردد .

● پی کنی در زمین های سست

در زمین های سست و خاک دستی اگر بخواهیم ساختمانی بنا کنیم باید اول محل پی ها را به زمین سفت رسانیده و پس از اطمینان کامل ساختمان را بنا نماییم زیرا ساختمان که روی این زمین ها مطابق معمول و یا در زمین سست بنا گردد . پس از چندی یا در همان موقع ساخته شدن باعث ترک ها و خرابی ساختمان میگردد . بنابراین شفته ریزی از روی زمین سفت باید انجام گیرد و برای اینکار بشرح زیر عمل می نمائیم :

▪ پی کنی در زمین های خاک دستی و سست

پس از پیاده کردن اصل نقشه روی زمین محل پی های اصلی و یا در تقاطع پی ها که فشار پایه ها روی آن می باشد چاه هائی حفر میشود ، عمق این چاهها به قدری می باشد تا به زمین سفت و سخت برسد بعداً محل چاه ها را با شفته آهکی پر کرده و پس از پر کردن چاه ها و خودگیری شفته ، پی ها را به طریقه معمول روی شفته چاه ها شفته ریزی میکنند ، شفته ها به صورت کلافی می باشند که زیر آنها را تعدادی از ستون های شفته ای نگهداری میکند و از فرو ریختن آن جلوگیری می نمایند البته باید سعی کرد که فاصله ستون های شفته ای نباید بیش از سه متر طول باشد .

خاصیت چاه ها بدین طریق می باشد که شفته پس از خودگیری مانند ستونهایی است که زیر زمین بنا شده است و شفته روی آن مانند کلافی پایه را به یکدیگر متصل می کنند برای مقاومت بیشتر در ساختمان پس از اینکه آجر کاری پایه ها را شروع نمودیم ما بین پایه ها را مطابق شکل با قوسهایی به یکدیگر متصل میکنند تا پایه ها عمل فشار به اطراف خود را خنثی نموده و فشار خود را در محل اصلی خود یعنی در محلی که شفته ریزی آن به زمین بِکر رسیده متصل میکند .

گاهی اتفاق می افتد که در ساختمان در محل بنای یکی از پایه ها چاه های قدیمی وجود دارد و بقیه زمین سخت بوده و مقاومت به حد کافی برای ساختن ساختمان روی آنرا دارد برای اینکه براحتی بتوان پایه را در محل خود ساخت و محل آن را تغییر نداد چاه را پس از لای روبی (پاک کردن ) با شفته آهک پر مینماییم موقعیکه شفته خودگیری خود را انجام داد روی آنرا یک قوس آجری ساخته و در محل انتهای کمان پایه را بنا میکنیم که فشار دیوار با اطراف چاه منتقل گردد .

در بعضی مواقع چاه کنی در این گونه زمین ها خطرناک می باشد . زیرا زمین ریزش دارد و به کارگر صدمه وارد میاورد و در موقع کار ممکن است او را خفه کند برای جلوگیری از ریزش زمین باید از پلاکهای بتنی یا سفالی که در اصطلاح به آنها گَوَل (در شهرستانها گوم و غیره ) مینامند استفاده شود گَوَل های بتنی یک تکه و دو تکه ای و گول های سفالی یک تکه میباشد . گول های بتنی را بوسیله قالب می سازند و گول های سفالی بوسیله دست و گل رس ساخته شده و در کوره های آجری آن را می پزند تا بشکل سفالی در آید از این گول ها در قنات ها نیز استفاده میشود .

ـ طریقه عمل

مقداری از زمین که بصورت چاه کنده شده گول را بشکل استوانه ای ساخته میباشد داخل محل کنده شده نصب و عمل کندن را ادامه میدهند در این موقع دو حالت وجود دارد یا اینکه گول اولی که زیر آن در اثر کندن خالی شده براحتی پایین رفته گول دوم را نصب میکنیم یا اینکه گول اول در محل خود با فشار خاک که به اطراف آن آمده تنگ می افتد و نمی تواند محل خود را تغییر و یا پایین تر برود در این موقع از گول های دو تکه ای استفاده مینماییم نیمی را در محل خود نصب و جای آنرا محکم نموده و نصفه دوم را پس از کندن محل آن نصب می نماییم و عمل پی کنی را بدین طریق ادامه میدهیم .

پی کنی در زمین های سست مانند خندق هائی که خاک دستی در آنها ریخته شده است و مرور زمان هم اثری برای محکم شدن آن ندارد و یا زمین های باتلاقی و غیره ضروری می باشد .

زمین هائی که قسمت خاک ریزی شده در آنها به ارتفاع کم می باشد و یا باتلاقی بودن آن به عمق زیادی نرسد میتوان در این قبیل زمین ها پی کنی عمقی انجام داد و برای جلوگیری از ریزش خاک آنرا با تخته و چوب قالب بندی نموده تا به زمین سخت برسد .

البته قالب بندی در اینگونه زمین ها خالی از اشکال نمی باشد باید با منتهای دقت انجام گیرد پس از انجام کار قالب بندی شفته ریزی شروع میشود و چون تخته های قالب در طول قرار دارد میتوان پس از شفته ریزی تخته دوم را شروع کرد به همین منوال تمام پی ها را میتوان شفته ریزی کرد بدون اینکه تکه ای و یا تخته ای از قالب زیر شفته بماند .

آرماتور بندی و نصب صفحه ستونها

آرماتوربندی کاری تخصصی میباشد و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است. در برخی شرایط تمام مقاومت پی را آرماتورها تامین می کنند. مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند. ذکر چند مطلب در خصوص آشنایی با نکات اجرایی آرماتوربندی الزامی است :

1- به هیچ عنوان از آرماتورهای زنگ زده و یا آغشته به روغن نباید استفاده شود در صورت آلودگی آرماتورها به روغن یا زنگ زدگی آنها، باید قبل از اجرای آرماتوربندی به پاکسازی آنها اقدام و بعد از تایید دستگاه نظارت به بتن ریزی اقدام گردد.

بیاموزیم: آرماتورها دو دسته طولی (آرماتورهای اصلی) و عرضی (خاموت) هستند. خاموتها وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی و جلوگیری از کمانش آنها در هنگام فشارهای زیاد و چند کاربرد بسیار مهم دیگر دارند. لذا اهمیت رعایت ضوابط خاموت گذاری کمتر از آرماتورهای اصلی نیست.

2- فاصله خاموتها از یکدیگر باید حداکثر 20 سانتی متر باشند و دستگاه نظارت موظف است که در صورت عدم رعایت از سوی پیمانکار از اجرای بتن ریزی جلوگیری نماید.

شکل: فاصله خاموتها از هم 20 سانتی متر است و مشاهده می کنید که نحوه اندازه گیری آن به راحتی قابل اندازه گیری است.

6- تمام میلگردها باید به صورت سرد و تا حد امکان با دستگاههای مکانیکی خم شوند از خم کردن آرماتورها و بولتهای صفحه های ستون به کمک حرارت ( هوابرش ) جدا خودداری شود.

کل: نحوه صحیح خم کردن آرماتورها به صورت سرد و در دمای معمولی.

7- توجه داشته باشید که آرماتوربندی را که توسط مهندس ناظر تایید شده است نباید قبل از بتن ریزی تغییر داد (خصوصا از خارج کردن میلگردها جدا خودداری نمایید و در صورت مشاهده سریعا به مهندس ناظر گزارش دهید.)

8- فاصله بین میلگردها تا سطح قالب بندی حداقل باید 5/2 سانتی متر باشد تا پوشش بتنی روی میلگردها دارای ضخامت مناسبی باشد و علاوه بر ایجاد پیوستگی بین بتن و میلگرد، محافظت میلگردها در برابر خوردگی و زنگ زدگی انجام شود.

مهم: رعایت نکردن فاصله بین میلگردها و جداره قالب باعث از بین رفتن سریع پی می شود. مهم: فاصله مناسب بین میلگرد و دیواره قالب باعث استحکام و بالارفتن عمر پی و در نتیجه سازه و بالا رفتن مقاومت در برابر زلزله خواهد شد.

3- خاموتها باید مطابق بوسیله سیم آرماتوربندی به تمام میلگردهای طولی مهار شوند این امر الزامی است و میبایست توسط پیمانکار رعایت گردد و در صورت عدم توجه دستگاه نظارت موظف است از ادامه کار پیمانکار تا رفع نواقص فوق جلوگیری نماید.

4- تمام میلگردها باید توسط قیچی مخصوص بریده شود و جدا از بریدن میلگردها به کمک دستگاه هوا برش خودداری شود . توجه داشته باشید که حرارت موجب افت کیفیت میلگردها میگردد.

5- از خم کردن آرماتور در دمای پایین تر از 5 درجه سانتیگراد خودداری شود و از باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد میلگردها جدا خودداری شود در صورت مشاهده چنین مواردی باید به مهندس ناظر اعلام گردد تا مطابق ضوابط اقدام شود .

نحوه عملیات گود برداری

oبعد از پیاده کردن نقشه و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گود برداری مینمایند . گود برداری برای آن قسمت از ساختمان انجام میشود که در طبقات پایین تر از کف طبیعی زمین ساخته می شوند همانند موتور خانه ها , انبارها , پارکینگ ها و ... .در موقع گود برداری چنانچه محل گود برداری بزرگ نباشد از وسایل معمولی مانند بیل و کلنگ و چرخ دستی استفاده میشود . برای این کار تا عمق معینی که پرتاب خاک با بیل به بیرون امکان پذیر است ( معمولا تا عمق 2 متری ) عمل گود برداری را انجام میدهند و برای ادامه کار پله ای ایجاد نموده و سپس خاک حاصله را از عمق پایین تر از پله را روی پله ایجاد شده ریخته و سپس از روی پله دوباره به خارج منتقل میکنند .برای گود برداری های بزرگتر استفاده از بیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی نظیر لودر استفاده شود . در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گود برداری و حمل آن به خارج از کارگاه از سطح شیبدار استفاده می کنند . به این صورت که در ضمن گود برداری سطح شیب داری در کنار گود برای عبور کامیون و غیره ایجاد می شود که بعد از اتمام کار این قسمت توسط کارگر برداشته میشود .

oحال ممکن است این سوال پیش آید که گود برداری را تا چه عمقی ادامه دهیم ؟ پاسخ این سوال را به این صورت میدهم که ظاهرا حداکثر عمق مورد نیاز برای گود برداری تا روی پی می باشد بعلاوه چند سانتیمتر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله ها ( در حدود 20 سانتیمتر که 6 سانتیمتر برای فرش کف و 14 سانتیمتر برای عبور لوله ها می باشد ) . در این صورت لازم است محل پی های نقطه ای یا پی های نواری و شناژ ها را با دست خاک برداری نمود . ولی بهتر است که گود برداری را تا زیر سطح پی ها ادامه بدهیم زیرا در این صورت برای قالب بندی پی ها آزادی عمل بیشتری داریم . در نتیجه پی های ما تمیزتر و درست تر خواهد بود و همچنین می توانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله های ساختمانی را در فضای ایجاد شده بین پی ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می باشد زیرا که معمولا در موقع گود برداری مار با ماشین صورت میگیرد که برای خارج نمودن نخاله ها و خاک حاصل از چاه فاضل آب از محیط کارگاه لازم است که از وسایل دستی استفاده نماییم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین میباشد . البته در مورد پی های نواری این کار عملی نیست . زیرا معمولا پی سازی در پی های نواری با شفته آهک میباشد که بدو.ن قالب بندی بوده و شفته در محل پی های حفره شده ریخته میشود در این صورت ناچار هستیم در ساختمان های که با پی نواری ساخته میشود اگر به گود برداری نیاز داشتیم گود برداری را تا روی پی ادامه دهیم

oبرای جلوگیری از ریزش دیواره های محل گود برداری به داخل گود , معمولا دیواره های اطراف باید دارای شیب ملایم باشند . یعنی با خط قایم زاویه ای بسازند . اندازه این زاویه بستگی به نوع خاک محل گود برداری دارد . هر اندازه خاک محل سست تر و ریز شی تر باشد این زاویه بزرگتر میشود . البته ذکر این نکته لازم است که چون فاصله بین دیوار محل گود برداری و دیوار ساختمان میبایستی با مصالح ساختمانی از قبیل شفته و بتن مگر یا غیره پر شود که این خود مستلزم هزینه می باشد . پس نتیجه میگیریم که هر چقدر این زاویه کوچکتر باشد از لحاظ اقتصادی هزینه کمتری متحمل میشویم .

oچون ایجاد شیب مورد لزوم موجب کار اضافی برای حمل بیشتر به خارج و انتقال مجدد آن بعد از ساختن دیوار مورد لزوم به پشت دیوار است لذا برای جلوگیری از پرداخت هزینه بیشتر و عدم انجام کار اضافی در موقع گود برداری در زمینهای سست بعضی وقتها در صورت امکان اقدام به ایجاد دیوارهای مانع مینمایند که این نوع دیوارها دارای انواع مختلفی می باشد .

oدیوار های مانع از قبیل 1-دیوارهای مانع چوبی 2-دیوارهای مانع فلزی

oچنانچه در موقع گود برداری در زمین های که آب های زیر زمینی در سطوح بالا قرار دارد در محل گود برداری آب جمع شود بهتر است که حفره کوچکی در وسط گود حفر نموده و آب های حاصله را به این قسمت هدایت کنیم و سپس آب های جمع شده را با توجه به سرعت جمع شدن با بهترین وسیله به بیرون منتقل کنیم .

oبهترین وسیله با توجه به نوع پروژه سطل یا پمپ

پی سازی

پی سازی چند مرحله دارد :

1. آزمایش زمین از لحاظ مقاومت

2. پی کنی

3. پی سازی

پی وسیله ای است که بار و فشار وارد از نقاط مختلف ساختمان و همچنین بارهای اضافی را به زمین منتقل می کند .

آزمایش زمین :

طبقه بندی زمین چند نوع است :

زمین هایی که با خاک ریزی دستی پر شده است :

این نوع زمین ها که عمق بیشتری دارند و با خاکهای دستی محل گودال ها را پر کرده اند اگر سالهای متمادی هم بگذرد باز نمی توان جای زمین طبیعی را بگیرد و این نوع زمین برای ساختمان مناسب نیست و باید پی کنی در آنها به طریقی انجام گیرد که پی ها به زمین طبیعی یا زمین سفت برسد .

زمینهای ماسه ای :

زمینهای ماسه ای بیشتر در کنار دریا وجود دارد . اگر زمین از ماسه خشک تشکیل شده باشد ، تا یک طبقه ساختمان را تحمل می کند و 1.5 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می توان فشار وارد آورد . ولی در صورتی که ماسه آبدار باشد قابل ساختمان نیست ، چون ماسه آبدار حالت لغزندگی دارد و قادر نیست که بار وارد را تحمل کند بنابراین ماسه از زیر پی می لغزد و جای خالی خود را به پی می دهد و پایه را خراب می کند .

زمینهای دجی :

زمین دجی زمینی است که از شنهای درشت و ریز و خاک به هم فشرده تشکیل شده است و به رنگهای مختلف دیده می شود :دج زرد ، دج سیاه ، دج سرخ ، این نوع زمین ها برای ساختمان مرغوب و مناسب است .

زمینهای رسی :

اگر رس خشک و بی آب و فشرده باشد ، برای ساختمان زمین خوبی محسوب می شود ، و تحمل فشار لازم را دارد . ولی اگر رس آبدار و مرطوب باشد قابل استفاده نیست و تحمل فشار ندارد ، خصوصاً اگر ساختمان در زمین شیب دار روی رس آبدار ساخته شود فوری نشست می کند و جاهای مختلف آن ترک بر می دارد و خراب می شود . و اگر ساختمان در زمین آبدار با سطح افقی ساخته شود به علت وجود آب فشار را به همه نقاط اطراف خود منتقل می کند و دیوارهای کم ضخامت آن ترک بر می دارد .

زمینهای سنگی :

زمینهای سنگی بیشتر در دامنه کوهها وجود دارد و از تخته سنگها ی بزرگ تشکیل شده و برای ساختمان بسیار مناسب است .

زمینهای مخلوط :

این نوع زمینها از سنگ درشت و شن و خاک رس تشکیل شده اگر این مواد کاملا به هم فشرده باشند برای ساختمان بسیار مناسب است و اگر به هم فشرده نباشد و باید از ایجاد ساختمان به روی این نوع زمینها احتراز کرد .

زمینهای بی فایده :

زمینهای بی فایده مانند باتلاق ها و زمینهای جنگل که از خاک و برگ درختان تشکیل شده است . در این نوع زمین ها باید زمین آنقدر کنده شود تا به زمین سفت و طبیعی برسد .

آزمایش زمین :

گاهی پس از پی کنی به طبقه ای از زمین محکم و سفت می رسند و پی سازی را شروع می کنند ولی پس از چندی ساختمان ترک بر می دارد . علت آن این است که زمین سفتی که به آن رسیده اند از طبقهُ نازکی بوده است و متوجه آن نشده اند ولی برای اطمینان در جاهای مختلف زمین می زنند تا از طبقات مختلف زمین آگاهی پیدا کنند و بعد شفته ریزی را شروع می کنند این عمل را در ساختمان گمانه زنی (سنداژ) می گویند .

امتحان مقاومت زمین :

یک صفحه بتنی 20*20*20 یا 20*50*50 از بتن آرمه گرفته و روی آن به وسیلهُ گذاشتن تیرآهنها فشار وارد می آورند . وزن آهنها مشخص و سطح صفحه بتن هم مشخص است فقط یک خط کش به صفحه بتنی وصل می کنند و به وسیله میلیمترهای روی آن میزان فرورفتگی زمین را از سطح آزاد مشخص و اندازه گیری می کنند ولی اگر بخواهند ساختمانهای بسیار بزرگ بسازند باید زمین را بهتر آزمایش کنند . برای ای منظور با دستگاه فشار سنج زمین را اندازه گیری می کنند و آزمایش فوق برای ساختمانهای معمولی در کارگاه است .

پس از عملیات فوق پی کنی را آغاز میکنند و پس از پی کنی شفته ریزی شروع می شود .

توجه شود این عمل همان آزمایش بارگذاری صفحه است که در درس مهندسی پی جزء آزمایش های محلی و مهم محسوب میشود البته از آنجا که انجام عملیات مکانیک خاک برای ساختمانهای معمولی صرفه اقتصادی ندارد ، انجام این آزمایش در سازمانهای و اداره های دولتی و یا ساختمانهای بلند انجام می شود .

افقی کردن پی ها (تراز کردن) :

برای تراز کردن کف پی ساختمانها از تراز های آبی استفاده می کنند در دیوارهای طویل چون کار شمشه و تراز کردن وقت بیشتری لازم دارد ، برای صرفه جویی در وقت از سه T می توان استفاده کرد بدین معنی که T اول را با T دوم تراز می کنند و T سوم را در مسافت مسیر به طوری که سه T در یک ردیف قرار بگیرد قرار می دهند از روی T اول و دوم که با هم برابر هستند T سوم را میزان و برابر می کنند و پس از آنکه T سوم برابر شد T اول را بر می دارند و به فاصله بیشتری بعد از T سوم قرار می دهند ، دوباره T دوم و سوم را با T چهارم که همان T اول می باشد برابر می کنند و دنباله این ترازها را تا خاتمه محل کار ادامه می دهند .

البته این طریق تراز کردن بیشتر در جاده سازی و زمین های پهناور به کار می رود .

شفته ریزی :

کف پی ها باید کاملا افقی و زاویهُ کف پی نسبت به دیوار پی باید 90 درجه باشد . اول کف پی را باید آب پاشید ، تا مرطوب شود و واسطهای بین زمین و شفته وجود نداشته باشد ، و سپس شفته را داخل آن ریخت .

شفته عبارت است از خاک و شن و آهک که به نسبت 200 تا 250 کیلوگرم گرد آهک را در متر مکعب خاک مخلوط می کنند و گاهی هم در محلهایی که احتیاج باشد پاره سنگ به آن می افزایند . شفته را در پی می ریزند و پس از اینکه ارتفاع شفته به 30 سانتیمتر رسید آن را در یک سطح افقی هموار می کنند و یک روز آن را به حالت خود می گذارند تا دو شود یعنی آب آن یا در زمین فرو رود و یا تبخیر گردد .

پس از اینکه شفته دو نم شد آن را با وزنهُ سنگینی می کوبند که به آن تخماق میگویند و پس از اینکه خوب کوبیده شد دوباره شفته را به ارتفاع 30 سانتیمتر شروع می کنند و عمل اول را انجام می دهند . تکرار این عمل تا پر شدن پی ادامه دارد .

در ساختمان ها که معمولاً در گود یا پی کنی عمل تراز کردن انجام میگیرد محل کار در پی که پیچ و خم زیادی دارد و تراز کردن با شمشه و تراز مشکل می باشد از تراز شلنگی استفاده می کنند . بدین ترتیب یک شلنگ چندین متری را پر از آب می کنند به طوری که هیچ گونه حباب هوایی در آن نباشد و آن را در پی محل هایی که باید تراز گردد به گردش در می آورند و نقاط معین شده را با هم تراز می کنند . آب چون در لوله هایی که به هم ارتباط دارند در یک سطح می ماند بنابراین چون شلنگ پر از آب می باشد در هر کجا که شلنگ را به حرکت در آورند آب دو لوله استوانه ای در یک سطح می باشد بنابراین دو نقطه مزبور با هم تراز می باشند بشرط آنکه مواظبت کنیم که شلنگ در وسط بهم گره خوردگی یا پیچش پیدا نکرده باشد تا باعث قطع ارتباط سیال شود که دیگر نمی توان در تراز بودن آنها مطمئن بود .

تراز کردن گاهی بوسیله دوربین نقشه بر داری (نیو) انجام می گیرد یعنی محلی را در ساختمان تعیین نموده دوربین را در محل تعیین شده نصب می کنند و با میر ( تخته های اندازه گیری ارتفاع در نقشه برداری ) یا ژالون ( چوب های نیزه ای یا آهنی که هر 50 سانتیمتر آنرا به رنگهای سفید و قرمز رنگ کرده اند که از پشت دوربین بخوبی دیده بشود ) اندازه گرفته و تراز یابی می کنند . تراز کردن با دوربین بهترین نوع تراز یابی می باشد .

در زمین هایی مانند زمین های شهر کرمان از آنجایی که از زمانهای قبل قنواتی وجود داشته و بتدریج آب آنها خشک شده در زیر زمین وجود داشته و بعد از مدتی بدون رعایت مسائل زیر سازی درون آنها خاک ریخته اند و برای شهر سازی و خیابان کشی که سطح خیابان ها را بالا می آورده اند و به ظاهر در سطح زمین و حتی در عمق های 3 تا 4 متری اثری از آنها نیست اگر سازه ای روی این زمین بنا شود پس از مدتی و بسته به عمق قنات و شرایط جوی مثلاً بعد از آمدن یک باران سازه نشست می کند و در بسیاری از مواقع حتی تا 100 درصد خسارت می بیند و دیگر قابل استفاده نیست اگر در چنین ساختمان هایی از شفته آهک استفاده شود باعث تثبیت خاک می شود و بروز نشست در ساختمان جلوگیری می کند .

پی سازی :

بعد از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید را باید با مصالح مناسب بسازند تا به سطح زمین رسیده و قابل قبول برای هر گونه بنا باشد مصالحی که در پی بکار میرود باید قابلیت تحمل فشار مصالح بعدی را داشته باشد و ضمناً چسبندگی مصالح نسبت به یکدیگر به اندازه ای باشد که بتوانند در مقابل بارهای بعدی تحمل کند و فشار را یکنواخت به تمام پی ها انتقال دهد چون هرچه ساختمان بزرگتر باشد فشارهای وارده زیادتر بوده و مصالحی که در پی بکار می رود باید متناسب با مصالح بعدی باشد .

پی سازی را با چند نوع مصالح انجام می دهند مصالحی که در پی بکار می رود عبارتند از شفته آهکی ، پی سازی با سنگ ، پی سازی با بتن ، پی سازی با بتن مسلح .

پی سازی با سنگ :

پس از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید پی سازی با سنگ باید از دیوارهایی که روی آن بنا میگردد وسیع تر بوده و از هر طرف دیوار حداقل 15 سانتیمتر گسترش داشته باشد یعنی از دو طرف دیوار 30 سانتیمتر پهن تر می باشد که دیواری را رد وسط آن بنا می کنند ، پی سازی با سنگ با دو نوع ملات انجام می شود چنانچه بار و فشار بعدی زیاد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهک چنانچه فشار و بار زیاد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سیمان استفاده می کنند اول کف پی را ملات ریزی نموده و سنگها را پهلوی یکدیگر قرار میدهند و لابِلای سنگ را با ملات ماسه و سیمان پر میکنند (غوطه ای) به طوری که هیچ منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد و عمل پهن کردن ملات و سنگ چینی تا خاتمه دیوار سازی ادامه پیدا می کند .

پی سازی با بتن :

پس از اینکه کار پی کنی به پایان رسید کف پی را به اندازه تقریبی 10 سانتیمتر بتن کم سیمان بنام بتن مِگر می ریزند که سطح خاک و بتن اصلی را از هم جدا کند روی بتن مگر قالب بندی داخل پی را با تخته انجام میدهند همانطور که در بالا گفته شد عمل قالب بندی وسیع تر از سطح زیر دیوار نقشه انجام میگیرد تمام قالب ها که آماده شد بتن ساخته شده را داخل قالب نموده و خوب می کوبند و یا با ویبراتور به آن لرزش وارد آورده تا خلل و فرج آن پر شود و چنانچه بتن مسلح باشد ، داخل قالب را با میله های گرد آرماتور بندی و بعد از آهن بندی داخل قالب را با بتن پر میکنند .

بتن ریزی در پی و آرماتور داخل آن به نسبت وسعت پی برای ساختمان های بزرگ قابلیت تحمل فشار هر گونه را میتواند داشته باشد و بصورت کلافی بهم پیوسته فشار ساختمان را به تمام نقاط زمین منتقل می کند و از شکست و ترک های احتمالی جلو گیری بعمل می آورد .

پی سازی و پی کنی با هم :

در بعضی مواقع ممکن است زمین سست بوده و پی کنی بطور یکدفعه نتواند انجام پذیرد و اگر بخواهیم داخل تمام پی ها را قالب بندی کنیم مقرون به صرفه نباشد در این موقع قسمتی از پی را کنده و با تخته و چوب قالب بندی نموده شفته ریزی می کنیم پس از اینکه شفته کمی خود را گرفت یعنی آب آن تبخیر و یا در زمین فرو رفت و دونم شد پی کنی قسمت بعدی را شروع نموده و با همان تخته ها ، قالب بندی می کنیم بطوریکه شفته اول خشک نشده باشد و بتواند با شفته اول خشک نشده باشد و بتواند با شفته بعد خودگیری خود را انجام داده و بچسبد این نوع پی سازی معمولاً در زمین های نرم و باتلاقی ، خاک دستی و ماسه آبدار عمل میگردد .

پی کنی در زمین های سست :

در زمین های سست و خاک دستی اگر بخواهیم ساختمانی بنا کنیم باید اول محل پی ها را به زمین سفت رسانیده و پس از اطمینان کامل ساختمان را بنا نماییم زیرا ساختمان که روی این زمین ها مطابق معمول و یا در زمین سست بنا گردد . پس از چندی یا در همان موقع ساخته شدن باعث ترک ها و خرابی ساختمان میگردد . بنابراین شفته ریزی از روی زمین سفت باید انجام گیرد و برای اینکار بشرح زیر عمل می نمائیم :

پی کنی در زمین های خاک دستی و سست :

پس از پیاده کردن اصل نقشه روی زمین محل پی های اصلی و یا در تقاطع پی ها که فشار پایه ها روی آن می باشد چاه هائی حفر میشود ، عمق این چاهها به قدری می باشد تا به زمین سفت و سخت برسد بعداً محل چاه ها را با شفته آهکی پر کرده و پس از پر کردن چاه ها و خودگیری شفته ، پی ها را به طریقه معمول روی شفته چاه ها شفته ریزی میکنند ، شفته ها به صورت کلافی می باشند که زیر آنها را تعدادی از ستون های شفته ای نگهداری میکند و از فرو ریختن آن جلوگیری می نمایند البته باید سعی کرد که فاصله ستون های شفته ای نباید بیش از سه متر طول باشد .

خاصیت چاه ها بدین طریق می باشد که شفته پس از خودگیری مانند ستونهایی است که زیر زمین بنا شده است و شفته روی آن مانند کلافی پایه را به یکدیگر متصل می کنند برای مقاومت بیشتر در ساختمان پس از اینکه آجر کاری پایه ها را شروع نمودیم ما بین پایه ها را مطابق شکل با قوسهایی به یکدیگر متصل میکنند تا پایه ها عمل فشار به اطراف خود را خنثی نموده و فشار خود را در محل اصلی خود یعنی در محلی که شفته ریزی آن به زمین بِکر رسیده متصل میکند .

گاهی اتفاق می افتد که در ساختمان در محل بنای یکی از پایه ها چاه های قدیمی وجود دارد و بقیه زمین سخت بوده و مقاومت به حد کافی برای ساختن ساختمان روی آنرا دارد برای اینکه براحتی بتوان پایه را در محل خود ساخت و محل آن را تغییر نداد چاه را پس از لای روبی (پاک کردن ) با شفته آهک پر مینماییم موقعیکه شفته خودگیری خود را انجام داد روی آنرا یک قوس آجری ساخته و در محل انتهای کمان پایه را بنا میکنیم که فشار دیوار با اطراف چاه منتقل گردد .

در بعضی مواقع چاه کنی در این گونه زمین ها خطرناک می باشد . زیرا زمین ریزش دارد و به کارگر صدمه وارد میاورد و در موقع کار ممکن است او را خفه کند برای جلوگیری از ریزش زمین باید از پلاکهای بتنی یا سفالی که در اصطلاح به آنها گَوَل (در شهرستانها گوم و غیره ) مینامند استفاده شود گَوَل های بتنی یک تکه و دو تکه ای و گول های سفالی یک تکه میباشد . گول های بتنی را بوسیله قالب می سازند و گول های سفالی بوسیله دست و گل رس ساخته شده و در کوره های آجری آن را می پزند تا بشکل سفالی در آید از این گول ها در قنات ها نیز استفاده میشود .

طریقه عمل :

مقداری از زمین که بصورت چاه کنده شده گول را بشکل استوانه ای ساخته میباشد داخل محل کنده شده نصب و عمل کندن را ادامه میدهند در این موقع دو حالت وجود دارد یا اینکه گول اولی که زیر آن در اثر کندن خالی شده براحتی پایین رفته گول دوم را نصب میکنیم یا اینکه گول اول در محل خود با فشار خاک که به اطراف آن آمده تنگ می افتد و نمی تواند محل خود را تغییر و یا پایین تر برود در این موقع از گول های دو تکه ای استفاده مینماییم نیمی را در محل خود نصب و جای آنرا محکم نموده و نصفه دوم را پس از کندن محل آن نصب می نماییم و عمل پی کنی را بدین طریق ادامه میدهیم .

پی کنی در زمین های سست مانند خندق هائی که خاک دستی در آنها ریخته شده است و مرور زمان هم اثری برای محکم شدن آن ندارد و یا زمین های باتلاقی و غیره ضروری می باشد .

زمین هائی که قسمت خاک ریزی شده در آنها به ارتفاع کم می باشد و یا باتلاقی بودن آن به عمق زیادی نرسد میتوان در این قبیل زمین ها پی کنی عمقی انجام داد و برای جلوگیری از ریزش خاک آنرا با تخته و چوب قالب بندی نموده تا به زمین سخت برسد .

البته قالب بندی در اینگونه زمین ها خالی از اشکال نمی باشد باید با منتهای دقت انجام گیرد پس از انجام کار قالب بندی شفته ریزی شروع میشود و چون تخته های قالب در طول قرار دارد میتوان پس از شفته ریزی تخته دوم را شروع کرد به همین منوال تمام پی ها را میتوان شفته ریزی کرد بدون اینکه تکه ای و یا تخته ای از قالب زیر شفته بماند .

مراحل ساخت فنداسیون ساختمان های اسکلت فلزی......

نکات اجرایی زیر سازی پی :

فرض کنید یک پروژه اسکلت فلزی را بخواهیم به اجرا در آوریم ، مراحل اولیه اجرایی شامل ساخت پی مناسب است که در کلیه پروژه ها تقریبا یکسان اجرا می شود ، اما قبل از شرح مختصر مراحل ساخت پی ، باید توجه داشت که ابتدا نقسه فنداسیون را روی زمین پیاده کرد و برای پیاده کردن دقیق آن بایستی جزئیات لازم در نقشه مشخص گردیده باشد. از جمله سازه به شکل یک شیکه متشکل از محورهای عمود بر هم تقسیم شده باشد و موقعیت محورهای مزبور نسبت به محورها یا نقاط مشخصی نظیر محور جاده ، بر زمین بر ساختمان مجاور و غیره تعیین شده باشد.( معمولا محورهای یک امتداد با اعداد 3،2،1و... شماره گذاری می شوند و محورهای امتداد دیگر با حروف C-B-A و ... مشخص می گردند. همچنین باید توجه داشت ستونها و فنداسیونهایی را که وضعیت مشابهی از نظر بار وارد شده دارند ، با علامت یکسان نشان می دهند : ستون را با حرف C و فنداسیون را با حرف F نشان میدهند . ترسیم مقاطع و نوشتن رقوم زیر فنداسیون ، رقوم روی فنداسیون ، ارتفاع قسمت های محتلف پی ، مشخصات بتن مگر ، مشخصات بتن ، نوع و قطر کلی که برای بریدن میلگرد ها مورد نیاز است باید در نقشه مشخص باشد. قبل از پیاده کردن نقشه روی زمین اگر زمین ناهموار بود یا دارای گیاهان و درختان باشد ، باید نقاط مرتفع ناترازی که مورد نظر است برداشته شود و محوطه از کلیه گیاهان و ریشه ها پاک گردد.سپس شمال جغرافیایی نقشه را با جهت شمال جغرافیایی محلی که قرار است پروژه در آن اجرا شود منطبق می کنیم ( به این کار توجیه نقشه می گویند) پس از این کار ، یکی از محورها را (محور طولی یا عرضی ) که موقیعت آن روی نقشه مشخص شده است ، بر روی زمین ، حداقل با دو میخ در ابتدا و انتها ، پیاده می کنیم که به این امتداد محور مبنا گفته می شود ؛ حال سایر محورهای طولی و عرضی را از روی محور مبنا مشخص می کنیم ( بوسیله میخ چوبی یا فلزی روی زمین ) که با دوربین تئودولیت و برای کارهای کوچک با ریسمان کار و متر و گونیا و شاغول اجرا می شود. حال اگر بخواهیم محل فنداسیون را خاکبرداری کنیم به ارتفاع خاکبرداری احتیاج داریم که حتی اگر زمین دارای پستی و بلندی جزئی باشد نقطه ای که بصورت مبنا (B.M) باید در محوطه کارگاه مشخص شود ( این نقطه بوسیله بتن و میلگرد در نقطه ای که دور از آسیب باشد ساخته می شود).

نکات فنی و اجرایی مربوط به خاکبرداری: داشتن اطلاعات اولیه از زمین و نوع خاک از قبیل : مقاومت فشاری نوع خاک بویژه از نظر ریزشی بودن ، وضعیت آب زیر زمینی ، عمق یخبندان و سایر ویژگیهای فیزیکی خاک که با آزمایش از خاک آن محل مشخص می شود ، بسیار ضروری است. در خاکبرداری پی هنگام اجرا زیر زمین ممکن است جداره ریزش کند یا اینکه زیر پی مجاور خالی شود که با وسایل مختلفی باید شمع بندی و حفاظت جداره صورت گیرد ؛ به طوری که مقاومت کافی در برابر بارهای وارده داشته باشد یکی از راه حلهای جلوگیری از ریزش خاک و پی ساختمان مجاور، اجرای جز به جز است که ابتدا محل فنداسیون ستونها اجرا شود و در مرحله بعدی ، پس از حفاری تدریجی ، اجزای دیگر دیوار سازی انجام گیرد.

نکات فنی و اجرایی مربوط به خاکریزی و زیر سازی فنداسیون : چاههای متروکه با شفته مناسب پر می شوند و در صورت برخورد محل با قنات متروکه ، باید از پی مرکب یا پی تخت استفاده کرد یا روی قنات را با دال بتن محافظ پوشاند. از خاکهای نباتی برای خاکریزی نباید استفاده کرد . ضخامت قشرهای خاکریز برای انجام تراکم 15 تا 20 سانتیمتر است . برای انجام تراکم باید مقداری آب به خاک اضافه کنیم و با غلتکهای مناسب آن را متراکم نمایی ، البته خاکریزی و تراکم فقط برای محوطه سازی و کف سازی است و خاکریزی زیر فنداسیون مجاز نمی باشد. در برخی موارد ، برای حفظ زیر بتن مگر ، ناچار به زیر سازی فنداسیون هستیم ، اما ممکن است ضخامت زیر سازی کم باشد ( حدود 30 سانتیمتر ) در این صورت می توان با افزایش ضخامت بتن مگر زیر سازی را انجام داد و در صورت زیاد بودن ارتفاع زیر سازی ، می توان با حفظ اصول فنی لاشه چینی سنگ با ملات ماسه سیمان انجام داد.

بتن مگر چیست؟

بتن با عیار کم سیمان زیر فنداسیون که بتن نظافت نیز نامیده می شود معمولا به ضخامت 10 تا 15 سانتیمتر و از هر طرف 10 تا 15 سانتیمتر بزرگتر از خود فنداسیون ریخته میشود.

قالب بندی فنداسیون چگونه است؟

قالب بندی باید از تخته سالم بدون گره به ضخامت حداقل 5 . 2 سانتیمتر یا ورقه های فلزی صاف یا از قالب آجری (تیغه 11 سانتیمتری آجری یا 22 با اندود ماسه سیمان برای جلوگیری از خروج شیره بتن ) صورت گیرد. لازم به یادآوری است که پی های عادی می توان با قرار دادن ورقه پلاستیکی ( نایلون) در جداره خاکبرداری از آن به عنوان قالب استفاده کرد.

تهویه در ساختمان

نیاز به تهویه در ساختمان با توجه به نوع اقلیم:

در مناطق سردسیر یا در ماه هایی که هوا بسیار سرد و رطوبت آن بسیار کم است، ورود هوای خارج به داخل ساختمان را باید به حداقل میزان ممکن رساند. وظیفه ی تهویه ( تعویض هوا ) در این شرایط ، کنترل تعویض هوای داخلی در حدی است که از آلوده شدن آن جلوگیری کند. این مقدار تعویض هوا معمولا اکسیژن مورد نیاز برای تنفس را نیز تامین می کند . در این مناطق، ورود بدون کنترل هوای سرد به داخل اتاق باعث ایجاد سوز می شود و رطوبت نسبی هوای داخلی را تا حدی که باعث سوزش و خارش پوست بدن می شود پایین می آورد. بنابراین در این مناطق ، افزودن رطوبت به هوای داخلی ساختمان ها در ماه های سرد ضروری است.

در مناطق گرم یا در ماههایی که هوا گرم است، وظیفه ی اصلی تهویه اینست که با به جریان انداختن هوا در اطراف بدن ، عرق جمع شده بر روی پوست به شدت تبخیر می شود و بدین طریق – به ویژه در مناطق گرم و مرطوب – از طریق تبخیر عرق باعث کاهش دمای موثر شده ، شرایط آسایش را فراهم سازد. در این شرایط، مقدار هوای تعویض شده اهمیتی ندارد؛ ولی سرعت جریان هوا در منطقه ای که افراد فعالیت می کنند حائز اهمیت است. در مناطق گرم و مرطوب ، تهویه باید به صورتی انجام شود که سرعت هوای داخل به حدود 2 متر در ثانیه برسد.

در مناطق گرم و خشک باید میزان تهویه در روز را به حداقل ممکن رساند؛ تا حدی که بتوان از آلودگی هوای داخلی جلوگیری کرد. البته راه حل هایی که در معماری سنتی و بومی این مناطق مورد استفاده قرار گرفته، هنگام عصر و شب می توان پنجره ها را کاملا باز کرد و بدین طریق میزان آلودگی هوای داخل را کاهش داد؛ میزان تهویه ی مورد نیاز در روز حتی ممکن است از میزان تهویه در مناطق سرد نیز کمتر باشد . در این مناطق ، هنگام عصر و شب که هوای خارج معمولا خنک تر از هوای داخل ساختمان است. با ایجاد کوران در داخل ساختمان می توان از تاثیر گرمای سطوح داخلی دیوارها- که گرمای سطوح خارجی به آنها انتقال یافته و کاملا گرم شده اند – در هوای داخلی و در نتیجه ، گرم شدن هوای داخل ساختمان جلوگیری کرد. در این مناطق ، چون هوا هنگام عصر و شب تقریبا خنک است، سرعتی در حدود 1 متر در ثانیه برای جریان هوا در داخل کافی است.

سازه‌های بتنی

سازه بتنی سازه‌ای است که در ساخت آن از بتن یا به طور معمول بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و فولاد به صورت میلگرد ساده یا آجدار) استفاده شده باشد. در ساختمان در صورت استفاده از بتن آرمه در قسمت ستون‌ها و شاه تیر‌ها و پی، آن ساختمان یک سازه بتنی محسوب می‌شود.

مزایای سازه های بتنی

۱- ماده اصلی بتن که شن و ماسه می‌باشد ارزان و قابل دسترسی است.

۲- سازه های بتنی که مطابق با اصول آیین نامه ای طراحی و اجرا شده اند، در مقابل شرایط محیطی سخت، مقاومتر از سازه های ساخته شده با مصالح دیگر هستند.

۳- به علت قابلیت شکل پذیری بالای بتن، امکان ساخت انواع سازه های بتنی نظیر پل، ستون و ... به اشکال مختلف میسر است.^[۱]

０- سازه های بتنی در مقابل حرارت زیاد ناشی از آتش سوزی بسیار مقاوم اند. آزمایشات نشان داده اند که در صورت ایجاد حرارتی معادل ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد برای یک نمونه بتن آرمه، حداقل یک ساعت طول می‌کشد تا دمای فولاد داخل بتن، که با یک لایه بتنی با ضخامت ۲٫۵ سانتی متر پوشیده شده است، به ۵۰۰ درجه سانتی گراد برسد.

１-

روش های طراحی سازه های بتن آرمه

به طور کلی هدف از طراحی یک سازه، تامین ایمنی در مقابل فروریختگی و تضمین عملکرد مناسب در زمان بهره برداری است. چنانچه مقاومت واقعی یک سازه بطور دقیق قابل پیش بینی بود و در صورتی که بارهای وارد بر سازه و اثرات داخلی آنها نیز با همان دقت قابل تعیین بودند، تامین ایمنی تنها با ایجاد ظرفیت باربری به میزان جزئی بیش از مقدار بارهای وارده ممکن می گشت. لیکن عوامل نامشخص و خطاهای احتمالی متعددی در آنالیز، طراحی و ساخت سازه ها وجود دارند که یک حاشیه ایمنی را در طراحی سازه ها طلب می‌کنند. مهمترین ریشه ها و منابع این خطاها عبارتند از:

الف: بارهایی که در عمل به سازه وارد می‌شوند و همچنین توزیع واقعی آنها ممکن است با آنچه در بارگذاری سازه فرض شده است متفاوت باشند.

ب: رفتار واقعی سازه ممکن است با رفتار تئوریک سازه، که بر اساس آن نیروهای داخلی اعضا محاسبه می‌شوند، تفاوت داشته باشد.

ج: مقاومت واقعی مصالح به کار رفته در ساخت سازه ممکن است متفاوت از مقادیر فرض شده در محاسبات باشد.

د: ابعاد قطعات و محل واقعی میلگرد ها ممکن است دقیقا مطابق آنچه طراح در محاسبات خود فرض کرده نباشد.

بنابراین، انتخاب یک حاشیه ایمنی مناسب امر بسیار دشواری است که نحوه منظور نمودن آن، به صورت یکی از مشخصه های اساسی روش های طراحی در آمده است. به طور کلی طراحی سازه های بتن آرمه به سه روش زیر صورت می‌گیرد^[۲]:

۱: تنش مجاز

۲: مقاومت نهایی

۳: روش طراحی بر مبنای حالات حدی

روش تنش مجاز

این روش که قبلا روش تنش بهره برداری یا روش تنش بار سرویس نامیده می‌شد، اولین روشی است که بصورت مدون برای طراحی سازه های بتن آرمه بکارگرفته شد. در این روش یک عضو سازه ای به نحوی طراحی می‌شود که تنش های ناشی از اثر بارهای بهره برداری (یا سرویس)، که به کمک تئوری های خطی مکانیک جامدات محاسبه می‌شوند، از مقادیر مجاز تنش ها تجاوز نکنند. منظور از بارهای بهره برداری یا سرویس بارهایی نظیر: بار زنده، بار مرده، بار برف و بار زلزله هستند. این بارها توسط آیین نامه های بارگذاری، مانند آیین نامه ۵۱۹ موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تعیین می‌شوند. در این روش منظور از تنش مجاز تنشی است که از تقسیم تنش حدی ماده، نظیر مقاومت فشاری برای بتن و مقاومت تسلیم برای فولاد، بر ضریب بزرگتر از واحد، به نام ضریب اطمینان به دست می‌آید. تنش های مجاز مصالح توسط آیین نامه های محاسباتی تعیین می‌شوند. به عنوان مثال مطابق آیین نامه ACI مقدار تنش فشاری مجاز بتن f' c ۰٫۴۵می باشد.

بدین ترتیب مراحل این روش بطور خلاصه به ترتیب زیر هستند:

۱: تعیین بارهای وارد بر سازه

۲: آنالیز سازه و تعیین تنش ها در مقاطع مختلف به کمک تئوری های کلاسیک اجسام الاستیک

۳: تعیین تنش های مجاز با استفاده از یک آیین نامه محاسباتی

۴: طراحی نهایی مقطع با این محدودیت که در هیچ نقطه ای از سازه تنش های ایجاد شده از تنش های مجاز تجاوز نکنند.

این روش به دلیل سادگی و سهولت کاربرد تا چندی قبل به عنوان قابل استفاده ترین روش طراحی سازه های بتن آرمه مطرح بود. لیکن نقاط ضعف این روش استفاده از آن را محدود کرده است. مهمترین این نقاط ضعف عبارتند از:

الف: در این روش ایمنی به کمک تنها یک ضریب (ضریب اطمینان) و در یک مرحله منظور می‌شود، از آنجا که عواملی که لزوم تامین یک حاشیه ایمنی را ایجاب می‌کنند دارای ریشه ها و شدت های متفاوت هستند، در نظر گرفتن آنها تنها با کمک یک ضریب غیر منطقی است.

ب: بتن ماده ای است که تنها تا تنش های معادل نصف مقاومت فشاری آن به صورت الاستیک و خطی عمل می‌کند. بنابراین با بکار بردن درصدی از مقاومت فشاری بتن در محاسبات نمی‌توان اطلاعی از ضریب اطمینان کلی سازه در مقابل فروریختگی به دست آورد.

ج: به کار بردن این روش در طراحی بعضی مقاطع با اشکالات تئوریک مواجه است. به عنوان مثال در مقاطع خمشی تنش واقعی فولاد غالبا کمتر از مقداری است که با این روش محاسبه می‌شود.

تا سال ۱۹۵۶ میلادی روش تنش های مجاز مبنای محاسبات در آیین نامه ACI بود. این روش از سال ۱۹۷۷ تنها در قسمت ضمائم آیین نامه و تحت عنوان روش دیگر طراحی جا داده شد.^[۳]

روش مقاومت نهایی

روش مقاومت نهایی که در آیین نامه ACI به نام روش طراحی بر مبنای مقاومت موسوم است، حاصل مطالعات گسترده روی رفتار غیر خطی بتن و تحلیل دقیق مسئله ایمنی در سازه های بتن آرمه می‌باشد. روند طراحی در این روش را می‌توان به صورت زیر خلاصه نمود:

۱: باربهره برداری به وسیله ضریبی موسوم به ضریب بار افزایش داده می‌شود، بار حاصله را اصطلاحا بار ضریبدار یا بار نهایی می نامند.

۲: بارهای ضریبدار بر سازه اعمال می‌شوند و به کمک روش های خطی آنالیز سازه ها، نیروی داخلی مقاطع محاسبه می‌شود. به این نیروی داخلی اصطلاحا مقاومت لازم گفته می‌شود. مقاومت لازم در یک مقطع شامل: مقاومت خمشی لازم، مقاومت برشی لازم، مقاومت پیچشی لازم و مقاومت بار محوری لازم است.

۳: برای هر مقطع، مقاومت طراحی آن از حاصلضرب مقاومت اسمی در ضریبی کوچکتر از واحد به نام ضریب کاهش مقاومت به دست می‌آید. مقاومت اسمی، حداکثر مقاومتی است که مقطع قبل از گسیختگی از خود نشان می‌دهد. مقاومت اسمی یک مقطع مشتمل است از: مقاومت خمشی اسمی، مقاومت برشی اسمی، مقاومت پیچشی اسمی و مقاومت بار محوری اسمی.

۴: طراحی مقطع به نحوی که در آن مقاومت لازم از مقاومت طراحی کمتر باشد.

روش طراحی بر مبنای مقاومت، امروزه اساس کار طراحی سازه های بتن آرمه می‌باشد.^[۴]

روش طراحی بر مبنای حالات حدی

به منظور تکامل روش مقاومت نهایی، به ویژه از نظر نحوه منظور نمودن ایمنی، روش طراحی بر مبتای حالات حدی ابداع گردید. این روش هم اکنون مبنای طراحی در تعدادی از آیین نامه های اروپایی است، با این حال این روش هنوز نتوانسته است جای روش مقاومت نهایی را در آیین نامه ACI بگیرد. این روش از نظر اصول محاسبات مربوط به مقاومت، مشابه روش طراحی بر مبنای مقاومت است و تفاوت عمده آن با روش قبل، در نحوه ارزیابی منطقی تر ظرفیت باربری و احتمال ایمنی اعضا می‌باشد. در این روش نیاز های طراحی با مشخص کردن حالات حدی تعیین می‌شوند. منظور از حالات حدی شرایطی است که در آنها سازه مورد نظر خواسته های طرح را تامین نمی‌کند. طراحی سازه با توجه به سه حالت حدی زیر صورت می‌گیرد^[۵]:

۱: حالت حدی نهایی، که مربوط به ظرفیت باربری می‌شود.

۲: حالت حدی تغییر شکل (مانند تغییر مکان و ارتعاش اعضا)

۳: حالت حدی ترک خوردگی یا باز شدن ترک ها

پیش تنیدگی (Prestressing)

استفاده از بتن پیش تنیده در ایجاد پلها و ساختمان ها از حدود 50 سال پیش تا کنون در سطح وسیع متداول شده است. با توجه به عیوب مختلف فولاد ( نا پایداری الاستیک نیمرخ های فلزی، خوردگی و زنگ زدگی، فزونی بهای تولید...) امروزه اغلب پلهای بزرگ از بتن پیش تنیده ساخته می شوند، اما برخلاف حالت بتن مسلح مصالح مصرفی جهت این پلها باید از کیفیت بسیار خوبی برخوردار باشند در بتن پیش تنیده نیز مانند بتن مسلح از بتن که دارای مقاومت بسیار خوب فشاری است و فولاد استفاد می شود اما: بتن مسلح ترکیبی از بتن و فولاد است که در آن بتن در مقابل فشار و فولاد در مقابل کشش مقاومت می کند در حالی که در بتن پیش تنیده با انجام یک عمل مکانیکی بتن به تنهایی تنشهای کششی و فشاری ایجاد شده را تحمل می نماید. برای طرح محاسبه قطعات پیش تنیده روش و ترتیب اجرای سازه باید دقیقا مشخص باشد زیرا مقادیر تنش های ایجاد شده در قطعات در حین اجرای سازه بسیار مهم و گاهی تعیین کننده می باشند. همچنین برخلاف حالت بتن مسلح بعد از بررسی پایداری سازه تغییر شکلهای کوتاه مدت و دراز مدت بتن و فولاد نیز باید به دقت مورد مطالعه قرار گیرند. مشخصات مصالح مصرفی در بتن پیش تنیده: مصالح مصرفی در سازه های بتن پیش تنیده باید از کیفیت عالی برخوردار بوده و با دقت نیز مورد استفاده قرار گیرند با توجه به این که بتن در سن کم که مقاومت نسبتاً ضعیفی داشته و قابل تغییر شکل نیز می باشد تحت فشار فوق العاده زیادی قرار می گیرد باید کیفیت آن به مراتب از کیفیت بتن مصرفی در سازه های بتن مسلح بالاتر باشد همچنین فولاد نیز با توجه به اینکه تحت کشش فوق العاده زیادی قرار می گیرد (100تا 180 کیلو گرم بر میلی متر مربع ) باید مقاومت مناسبی داشته باشد بنابر این در زمان اجرای سازه مصالح مصرفی در بتن پیش تنیده تحت تنش های فوق العاده مهمی قرار می گیرند که عمل تنیدن آزمایش مناسبی برای کنترل کیفیت مصالح به کار رفته است. موارد کاربرد سیستم های بتنی پس‌کشیده: پارکینگهای طبقاتی مراکز اداری مراکز تجاری بیمارستانها هتل ها و مراکز رفاهی مراکز آموزشی ساختمانهای مسکونی مزایای معماری استفاده از سیستم بتن پیش تنیده در اجرای ساختمان ها باعث سهولت در طراحی پلا‌ن و نما، ایجاد فضای مناسب جهت پارکینگ ها، شرایط مناسب پارتیشن بندی فضا، قابلیت بیشتر عبور لوله ها و ادوات تاسیساتی، امکان تغییرات آینده در طرح‌ معماری می شود و بطور کلی باعث انعطاف در طراحی معماری می گردد. - امکان ایجاد دهانه های بلندتر و تعداد ستون کمتر - حذف آویز تیرها و امکان استفاده از سقفی کاملا‌ً مسطح - امکان ایجاد کنسول های بلندتر - امکان ایجاد بازشوهای بزرگتر در سقف‌ - کاهش ارتفاع طبقات و کل ساختمان‌ - قابلیت استفاده در پلا‌ن های نامنظم و منحنی مزایای سازه ای بدلیل استفاده از کابل های با مقاومت بالای پیش تنیدگی واعمال نیروی فشاری به بتن قبل از اعمال بارها به سازه مزیت های ذیل را در سازهای یش تنیده خواهیم داشت: - باربریبیشتر عضو با هندسه مشابه نسبت به بتن مسلح معمولی - کنترل تغییر شکل‌ - کاهش ارتعاش ناشی از بارهای ضربه ای و دینامیکی - کاهش ضخامت دال ها یا تیرهای بتنی - کاهش وزن مرده ساختمان و مصالح مصرفی - کنترل ترک‌ - دوام بسیار بالا‌ - کاهش نیروی زلزله و مقاومت بیشتر در برابر زلزله‌ مزایای اقتصادی سازه های بتنی پیش تنیده بدلیل مزایای زیر بسیار ارزانتر هستند: - کاهش قابل ملا‌حظه در آرماتور و بتن مصرفی - کاهش ارتفاع طبقات و کل ساختمان‌ - کم شدن هزینه های سفت کاری و نازک کاری، نما و تاسیسات‌ - امکان ایجاد طبقات بیشتر در ارتفاع مجاز و لفاف هرم طراحی - صرفه جویی قابل ملا‌حظه در زمان ساخت‌ - افزایش طول عمر ساختمان و هزینه های زمان بهره برداری دال های بتنی پیش تنیده به روش پس کشیده این دال ها با اجرای درجا امکان پوشش دهانه های بزرگتر با تعداد ستون و ضخامت دال کمتر و قالب بندی ساده تر، باعث کاهش وزن و ارتفاع ساختمان، صرفه جویی در هزینه ساخت، سرعت بالا‌تر و امکانات بیشتر طراحی معماری می شود. طراحی و اجرای پلها بیش از 50 درصد سازه پلها درسراسر جهان با استفاده از تکنولوژی بتن پیش تنیده طراحی واجرامی شود. استفاده از این سیستم باتوجه به مزایای محرز فنی، اقتصادی و زیبایی شناسی توسط متخصصین، طراحان و مجریان پل سازی همواره توصیه می گردد. طراحی و اجرای مخازن، سیلوها و پوسته ها استفاده از بتن پیش تنیده در این سازه ها با تاندونهای حلقوی افقی و عمودی باعث کاهش قابل ملا‌حظه هزینه های ساخت، زمان اجرا، مصرف فولاد و بتن، کارایی بیشتر سازه، حذف ترک ها و آب بندی در مخازن می شود. صفحات انتقال بار در برخی ساختمان های خاص مانند هتل ها و بانک ها لا‌زم است از فضای باز در یک طبقه استفاده شود و یا بدلیلی صفحه انتقال بار جانبی در راستای قائم جابجا گردد، لذا لا‌زم است بار ثقلی و یا جانبی اعضای باربر طبقات بالاتر از طریق یک سازه ویژه (صفحات انتقال بار) به اعضای قائم باربر که در فواصل دوری نسبت به هم قرار دارند منتقل شوند. فونداسیون های پس کشیده و دالهای روی زمین بتن پیش تنیده در فونداسیون ها باعث صرفه جویی قابل ملا‌حظه ای در ابعاد پی و مصرف فولا‌د می شود. دالهای روی خاک در کف انبارها وسالن های بزرگ باعث حذف درزهای بتن، عملکرد مناسب تر دال و در نتیجه کاهش ضخامت قسمت بتن ریزی ومصرف آرماتور گردیده و به این ترتیب کف بدون ترک را ایجاد می نماید. مهار خاک نگهداری دیواره های خاکی و پایدار سازی آنها بخصوص در گودبرداری ها نیاز به روشهای ارزان و ایمن دارد که بهره گیری از روش پیش تنیدگی پاسخ مناسبی به این نیازها می باشد. کاربردهای ویژه علا‌وه بر زمینه های فوق، امروزه از مزایای پس کشیدگی در مقاوم سازی سازه های موجود (بخصوص درمناطق زلزله خیز)، در بالا‌بردن سازه های سنگین (Heavy - Lifting ) و سازه های ویژه نظیر اسکله هاو ... ا‌ستفاده های زیادی می شود. دانشجویان مهندسی عمران دانشگاه شمال (em-ce.blogfa.com)

ترمیم و تقویت سازه های بتنی با FRP

ضعف المانهای سازه های بتن آرمه با استفاده از مصالح پیشرفته و پرمقاومت FRP قابل برطرف شدن هستند،
اگر شما در پروژه خود به مشکلی شبیه یکی از موارد زیر برخورد نمودید :
1- تیر بتن آرمه یا هر عضو خمشی دیگری به هر دلیلی دچار مسائلی چون ترک ، خیز زیاد ، کمبود مقاومت در تحمل بارهای وارده و مشکلاتی از این قبیل شده است ،
2- ستون بتن آرمه ای دچار مشکلات مقاومتی است ،
3- اجزای پلها و دیگر سازه ها دچار مشکلات نامطلوب سازه ای هستند،
و ...
لازم نیست روشهای قدیمی را در پیش گیرید و با تخریب علاوه از صرف هزینه ، به دیگر اعضای سازه نیز ناخواسته آسیب برسانید، همه این مشکلات با بهره گیری از آیین نامه های معتبر دنیا و استفاده از نتایج تحقیقات محققین قابل مطالعه هستند که با استفاده از مصالح FRP اغلب قابل رفع بوده و یا حداقل می توان از بروز مشکلات نامطلوب آتی جلوگیری نمود.

طی بخشنامه‌ای از سوی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران و در راستای تحقق اهداف برنامه چهارم توسعه و ضرورت رعایت استاندارد مصالح ساختمانی، از این پس در همه ساختمان‌های بتنی یا فلزی با اجرای سازه‌ای بتنی، صادره در مناطق 5، 2 و 22، استفاده از بتن آماده استاندارد اجباری می‌شود.
به گزارش ایسکا، در راستای اجرای مصوبه هیات وزیران و اجرای مقررات ملی ساختمان در خصوص استفاده از مصالح استاندارد در همه ساخت و سازها و نظر به اینکه استاندارد ملی بتن آماده، مشمول مقررات استاندارد اجباری است، به عنوان گام اول، مالکان همه پروژه‌ها اعم از بتنی یا فلزی با اجزای سازه‌ای بتنی در محدوده مناطق 5، 2 و 22 که تا کنون پروانه ساختمانی برای پلاک خود دریافت نکرده‌اند، موظف هستند از بتن آماده استاندارد استفاده کنند و گواهی تضمین کیفیت بتن مورد استفاده را که توسط شرکت‌های تامین کننده بتن آماده دارای گواهی استاندارد از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است را ارائه دهند.

بر اساس این گزارش در پلاک‌هایی که به دلایل محدودیت‌های فنی مانند عرض گذر یا معبر نامناسب، امکان تردد ماشین‌آلات حمل و نقل و پمپاژ بتن مقدور نباشد، ارائه گواهی عدم امکان تامین بتن آماده استاندارد توسط انجمن تولیدکنندگان بتن آماده استاندارد به شهرداری منطقه مربوطه الزامی است .

در چنین شرایطی مهندسان مجری یا ناظر، ملزم به ارائه طرح اختلاط بتن برای پروژه مذکور هستند و در هر مرحله بتن‌ریزی باید توسط یکی از آزمایشگاه‌های مورد تایید موسسه استاندارد، نمونه‌گیری انجام و نتایج به همراه گزارش مربوطه به شهرداری اعلام شود.

طبق بخشنامه مذکور و به دلیل اهمیت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و ارتقای کیفی آنها، همه شهرداران مناطق مربوطه مکلف شدند، کنترل‌های لازم و گردشکار مربوطه برای تضمین استفاده از بتن آماده استاندارد و مصرف صحیح آن بر اساس مقررات ملی ساختمان را به عمل آورند.

2-2-1 تزریق ترکها

(CRACK INJECTION)

ترکهای باریکی را می توان به طریقه تزریق رزینهای اپوکسی پر نمود. در این روش، نقاط تزریق متناوباً با فواصل کوتاهی در طول ترک قرار داده شده و سپس سطح ترک کاملاً آب بند(SEAL) می شود تا از فرار و نشست رزین در مدت تزریق جلوگیری گردد. روش تزریق به این صورت است که رزین از یک نقطه تزریق شده و سپس اطمینان حاصل می گردد که عمل تزریق تا نقطه بعدی کاملاً صورت گرفته و خلل و فرجهای اطراف پر شده است. در این روش، مواد تزریقی به صورت مداوم (لاینقطع) به ترتیب از نقاط مختلف تزریق، پمپ می شود تا اطمینان حاصل گردد که علاوه بر مسیر اصلی ترک، کلیه خلل و فرجها نیز کاملاً پر شده اند.

در صورتی که که ابتدا و انتهای ترک در یک سطح (از جهت ارتفاع) نباشد تزریق بایستی از پایین ترین نقطه آغاز و به بالاترین نقطه ختم گردد؛ و همچنین برای حصول اطمینان از پر شدن مطلوب ترک از مواد تزریقی، از لوله های شفاف استفاده می شود.

2-2-2 قنداق کردن

(JACKETING)

برای اینکه مقاومت بتن را در مقابل عوامل مخرب و مزاحمی که باعث خرابی و خرد شدن آن می شود، بالا بریم، می توانیم از مواردی از قبیل فلزات، لاستیک، پلاستیک و یا بتن با مقاومت بالا، جهت پوشش دادن سطح بتنی مورد نظر استفاده کنیم. عامل پوششی (حفاظتی) را می توان با استفاده از میخ، پیچ، پرچ، چسب، مواد و یا عمل ثقلی روی سطح بتن مورد نظر تثبیت نمود. معمولترین بخشهایی که در آنها از سیستمJACKETING استفاده می شود، عبارتند از: تانکها و مخازن، لوله ها، سرریزها، شمعها و غیره که در معرض عوامل ساینده و یا خورنده قرار دارند.

2-2-3 بتن با سنگدانه از پیش آکنده

(PREPLACED AGGREGATE CONCRETE)

در این روش، سنگدانه هایی که از نظر دانه بندی دارای شکاف هستند (GAP- GRADED) در داخل حفره ها و یا کانالهایی قرار داده می شوند و سپس با استفاده از آب، این سنگدانه ها را کاملاً اشباع می نمایند (در بعضی اوقات خود کانال و یا حفره از قبل پر از آب می باشد). سپس ملات و یا دوغاب از پایین ترین نقطه به وسیله پمپ وارد سیستم می شود، به گونه ای که آب موجود را جا به جا می نماید. این روش برای محلهایی که در دسترس نیستند مانند بتنهای مغروق، بسیار مناسب می باشد. در مواقعی این روش به همراه روش قنداق کردن JACKETING نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از این روش در موارد تعمیر شمعها، پایه ها،ستونها،دیوارهای حائل ABUTMENTS,RETAININGWALLSBASEPLATES, (کف ستون)، تونلها و DAWS استفاده می گردد.

اگرچه چسبندگی خوب و جمع شدگی کم (LOW SHRINKAGE) از جمله خصوصیات این روش می باشد، معذالک خلل و فرجهایی در داخل ین بتن یافت می شود. با توجه به مهارت و تجهیزات فنی پیشرفته که از ضرورتهای به کارگیری این روش می باشد؛ کار بایستی حتماً به وسیله یا تحت نظر پیمانکاران متخصص انجام گیرد.

2-2-4 لایه های سطحی

(THIN OR REGULAR RESURFACING)

در این روش یک لایه یکنواخت (UNIFORM) از مواد تعمیری بر روی سطح گسترده ای از بتن اعمال می شود. این شیوه بیشتر در تعمیرات سطحی کفها و محلهای عبوری که از نظر سازه ای یعنی استحکام، دارای مقاومت کافی بوده ولی سطح بتن دچار فساد و خرابی و خردشدگی شده است، به کار می رود.

اعمال یک لایه نازک روی سطح (THIN RESURFACING) را اغلب TOPPING (لایه^ء رویی) می نامند که در این صورت ضخامت لایه کمتر از پنج سانتیمتر می باشد. همچنین لایه های تعمیری که ضخامت آنها بیش از 5cm باشد، لایه منظم سطحی (REGULAR RESURFACING) نامیده می شوند.

2-2-5 بتن پاشی

(SHOTCRETING)

به روش شاتکریت یا بتن پاشی، روش اعمال بتن یا ملات به طریقه هوایی یا پنوماتیک (PNEUMATIC) نیز اطلاق می گردد. در این روش بتن یا ملات با استفاده از فشار هوا به داخل حفره ها، کانالها، قالبها … و سطوحی که بایستی تعمیر گردند، پرتاپ می شود. اگر اندازه سنگدانه مخلوط کوچکتر از 6 میلیمتر باشد، روش را گانیت (GUNITING) می خوانند.

اصولاً روش بتن پاشی و یا شاتکریت به دو گروه «تر» و «خشک» تقسیم می شود. در روش «تر»، عمل مخلوط شدن آب، سیمان و سنگدانه قبلاً مخلوط شده و سپس مواد مخلوط شده با فشار پرتاپ می گردند. ولی در روش «خشک»، پس از اینکه سیمان و سنگدانه مخلوط شدند، این مخلوط با فشار پرتاپ شده و در سر نازل (شیلنگ) آب به مخلوط اضافه می گردد. معمولاً این سیستم در جاهایی به کار گرفته می شود که سطح تعمیری وسیع بوده و عمق تعمیر در حدود 10 سانتیمتر باشد. همچنین در جاهایی که عمل آوری لایه تعمیری مشکل بوده و یا روشهای عمل آوری معمول در صنعت بتن، اثر مطلوب را نداشته باشند، می توان از این سیستم بهره جست.

نکته ای را که بایستی در این روش به خاطر داشت، آن است که سطح نهایی تعمیرات صاف نبوده و بسته به اندازه سنگدانه^ء مخلوط، دارای زبری و ناهمواری است.

2-2-6 بخیه زنی

(STITCHING)

این روش در موقعی به کار گرفته می شود که ترکهای زیادی روی سطح بتن ظاهر شده و بایستی برای به دست آوردن و حفظ مقاومت سازه ای، آنها را مسدود کنیم. در این روش المانهای "U" شکل با پایه های کوتاه در عرض ترکها در درون حفره های تعبیه شده، قرار گرفته (ANCHORED یا مهاری) و سپس این حفره ها با ملاتهای روان یا دوغاب که خاصیت جمع شدگی ندارند، پر می شود. برای جلوگیری از تمرکز تنشها، المانهایی با اندازه های متفاوت در جهات مختلف از نظر صفحه ترکها (PLANE)، در نظر گرفته می شود. نکته ای که بایستی به هنگام به کارگیری این روش در نظر داشت؛ آن است که هرچه ترکها بیشتر سخت (STIFF) گردند،احتمال به وجود آمدن ترک در جاهای دیگر بیشتر می شود. چاره^ء کار، آن است که یک لایه بتن مسطح بر روی محلهایی که بحرانی هستند، اعمال گردد.

2-2-7 تـنـیـدن

(STRESSING)

اگر در محلهای مورد تعمیر، ترکها در منطقه بسیار وسیعی ظاهر شده باشد، به طوری که بخیه زدن (STITCHING) بسیار گسترده ای را ایجا ب نماید، ممکن است راه حل تنیدن (STRESSING) ، را مد نظر قرار داد. در روش تنیدن (STRESSING)، میلگرد یا کابلهایی در منطقه^ء بتن آسیب دیده کار گذاری شده و سپس به آنها تنشهای از پیش محاسبه شده را وارد کرده و در نهایت مهارشان می نماییم. در این روش بایستی دقت کافی مبذول گردد تا عمل تنیدگی (STRESSING) باعث به وجود آمدن ترکهایی در مناطق دیگر نشود.

2-2-8 درزگیری

(CAULKING)

در این روش، گسل یا RUPTURE (ترکهای باریک ایجاد شده در بتن) با ماده ای پر می شود که حالت پلاستیک دارد. از خصوصیات این مواد آن است که نه مثل ملات روان و دوغاب، جاری می شود و نه مثل ملات خشک، سفت می ماند، بلکه حالت پلاستیکی دارد. در صورتی که ترکهایی که بایستی پر شوند غیر فعال (DORMANT) باشند، می توان از ملات ساخته شده از سیمان پر تلند و یا ملاتی که خاصیت انبساطی داشته باشد استفاده نمود. اما اگر ترکهای مذکور فعال باشند، بایستی از مواد ارتجاعی (ELASTOMERIC) که از خاصیت ارتجاعی برخوردار هستند استفاده گردد. در بعضی مواقع و با توجه به شرایط خاصی، ممکن است عمل درزگیری با فشار نیز انجام پذیرد.

2-2-9 پوشش

(COATING)

در این روش نازکی به حالت مایع یا پلاستیک روی قسمتهایی از سطح بتن آسیب دیده و یا در معرض خرابی است اعمال می گردد. در موقع انتخاب پوشش مذکور، دقت کافی بایستی مبذول گردد تا لایه محافظ حاصله دارای مشخصات مورد نظر باشد. این پوشش را می توان با برس، غلتک و یا به طریقه پاشیدن (اسپری) اعمال نمود. پایداری این گونه پوششها، بسیار متفاوت است. این پوششها اغلب برای جلوگیری از نفوذ آب، محافظت در برابر عوامل مخرب شیمیایی و ایجاد پایداری و دوام بیشتر برای سطح بتن در مقابل آمد و شد زیاد و سنگین کاربرد داشته و یا ممکن است پوشش فقط جنبه ظاهری و زیبایی داشته باشد.

2-2-10 طریقه معمول مرمت قسمتهای خراب شده با استفاده از مواد شکل پذیر

(CONVENTIONAL REPLACEMENT USING PLASTIC MATERIALs)

در این روش پس از کندن و خارج کردن بتن نامرغوب (نامناسب و ناسالم)، قسمتهای بر داشته شده را می توان با استفاده از ملات، بتن، سیمان معمولی و یا سایر موادی که برای تعمیرات تکه ای یا وصله پینه ای (PATCH)به کار می روند، جایگزین نمود. بایستی توجه داشت که این گونه مواد، شامل مواد الاستومری (ارتجاعی) نمی باشند. این روش یکی از روشهای بسیار معمول در تعمیرات سازه های بتنی بوده و مناسب جاهایی است که عامل خرابی تکرار نشده و یا کاملاً از بین رفته باشد.

2-2-11 باروری توسط خلاء

(VACUUM IMPREGNATION)

در این روش، معمولاً قسمت آسیب دیده به وسیله صفحه پولیتن (POLYTHENE SHEET ) پوشانده شده، سپس عمل خشک کردن سطح با استفاده از خلأ (VACUUM) انجام پذیرفته و منافذ کاملاً مسدود می شوند. پس از اطمینان کامل از هوابند و آب بند بودن سیستم، موادی که قرار است بر روی سطوح و خلل و فرج آسیب دیده اعمال شود، مورد مصرف قرار می گیرند.

در این روش ادعا شده است که از طرفی به دلیل ایجاد خلأ در قسمتهای اطراف منطقه^ء آسیب دیده و از طرف دیگر به دلیل اینکه رزین و یا سایر بارور کننده (IMPREGNANT) به توسط فشار اتمسفر درون منافذ و خلل و فرج تزریق می گردند، مواد بارور کننده به درون منافذ کاملاً نفوذ کرده و حتی ترکهای مویی را نیز به واسطه عمل موئینگی CAPILLARY پر می نماید، لذا پس از انجام باروری (IMPREGNATION) هیچگونه حفره ای باقی نمی ماند. به عنوان مقایسه، باید توجه داشت که در سیستم باروری (IMPREGNATION) با فشار، ممکن است مواد، کاملاً منافذ و خلل و فرجها را پر نکند. تشکیل حفره های هوادار و یا وجود ذرات خاشاک و غیره از استحکام پوشش کاسته و در نتیجه رسیدن به یک پوشش کامل و بی نقص را تقریباً غیر ممکن می سازد.

2-2-12 روشهای سطلی

(DUMPBUCKET METHODS)

در این روش سطلهایی را از مواد تعمیری پر کرده و بر روی نقاطی که باید تعمیر شود قرار می دهند. اگر این روش برای تعمیرات زیر آبی به کار گرفته شود، قسمتی از مواد تعمیری هر سطل به علت شسته شدن (WASH- OUT) از بین رفته و در نتیجه حفره های لانه زنبوری در سیستم تعمیر شده به وجود می آید. جهت جلوگیری یا به حداقل رساندن حفره های لانه زنبوری، بایستی از مخلوطی با درجه چسبندگی (COHESIVE) بالا استفاده نمود. باید به خاطر داشت که این روش، مناسب مکانهایی است که به اندازه کافی وسیع بوده و عمل خالی کردن سطل دارای مواد تعمیری، بدون آسیب رساندن به قالب امکان پذیر باشد.

2-2-13 روش قیفی

(HOPPER METHODS)

در این روش، لوله سخت و یا ارتجاعی به یک قیف (HOPPER) که منبع تغذیه ای مواد تعمیری است، اتصال دارد. با اینکه در شروع عملیات، خروجی لوله بر روی کف قرار می گیرد، اما به تدریج که جریان مواد تعمیری ادامه می یابد، خروجی لوله پایین تر از سطح مواد واقع شده و امکان تماس مواد را با آب که ممکن است در اطراف وجود داشته باشد، قطع کرده و یا به حداقل می رساند. در این سیستم جریان مواد به طریقه ثقلی صورت می گیرد.

تعمیرات ونگهداری ساختمان

مدیریت نگهداری ساختمان، یکی از موضوعات مهم در مدیریت ساختمان می باشد، که تاکنون در کشور ایران مورد توجه جدی قرار نگرفته است. بطور کلی دوره تعمیر و نگهداری ساختمان در حدود نود و پنج درصد دوره حیات یک ساختمان را از زمانی که مفهوم ذهنی ساخت شکل می گیرد تا پایان عمر آن به خود اختصاص می دهد. با اعمال یک سیستم مناسب مدیریتی در بخش تعمیر و نگهداری نه تنها می توان کیفیت ساختمان را افزایش داد بلکه امکان بهینه سازی هزینه ها نیز فراهم می گردد. بدیهی است با توجه به این مطلب تعمیر و نگهداری ساختمان و مدیریت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این پایان نامه ابعاد مختلف مدیریت نگهداری ساختمان مورد مطالعه قرار گرفته است. نظر به اینکه داشتن مدیریتی صحیح و مناسب، نیازمند داشتن یک سازماندهی جهت اعمال اهداف مدیریت می باشد، به همین جهت در این پایان نامه همچنین مقوله سازماندهی تعمیر و نگهداری مورد مطالعه قرار گرفته است.از آنجا که آموزش و پرورش در ایران دارای بیشترین ساختمان بعداز خانه های مسکونی می باشد و همچنین با توجه به اهمیت مدارس، در این مقاله، مدیریت تعمیر و نگهداری مدارس و چگونگی سازماندهی آن در وضعیت فعلی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و برای بهبود آن، سازمان جدیدی ارائه شده است.

تعمیر ونگهداری ساختمان

مبحث تعمیرو نگهداری در ساختمان مدتهاست درسراسر جهان بویژه در کشورها ی توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است.با اینکه اهمیت این بخش از صنعت وتکنولوژی ساختمان از سوی محافل علمی و تحقیقاتی معتبر جهان بدست می آید شناخته شده متاسفانه در بعد کاربردی و علمی آنگونه که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است .برای جلب توجه بیشتر دست اندرکاران امر ساختمان به این مسئله مهم در اواخر دهه ۱۹۷۰ شواری جهانی اسناد و مدارک وتحقیقات ساختمان توجه به ارتقای کیفیت تخصصی در امر مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان را در دستور کار خود قرار دادو کمیسیون را نیز به مطالعه روشهای گسترش بکارگیری یافته های علمی تخصیص داد.

یکی از کارهای پر هزینه در کلیه کشورها تعمیرو نگهداری ساختمانهاست که هزینه قابل توجهی را به خود اختصاص می دهد این هزینه ها که جزء سرمایه های ملی است به طور مشخص و ملموس نیست .ولی در کشورهای که در این مورد بررسی های به عمل آمده است مانند انگلستان هزینه تعمیرات سالانه ساختمان ها را بیشتر از ۲ میلیارد پوند برآورد کرده اند. حال با توجه به سطح بالای هزینه تعمیرات ساختمان ها در کشورمان چنانچه با اتخاذ مدیریتی مناسب درصدی از هزینه ها را کاهش داده و صرفه جویی کنیم.

رقم قابل توجهی خواهد بود که طبیعتا به سرمایه ملی باز گردانده می شود .امروزه موضوع تعمیر ونگهداری در موضوعات پزوهش و اجرا نقش مهمی ایفا می کند .

تمامی ساختمان ها پس از ساخت نیار به تعمیر ونگهداری دارد .نحوه تعمیرو نگهداری نقش بسزایی در افزایش هزینه های ساختمان در زمان بهره برداری دارد.در اثراعمال سیستم مناسب نگهداری از انجام تعمیر در سطح وسیع جلوگیری شده و در نتیجه از هزینه ی قابل توجه تعمیر در سطح وسیع کاسته می شود.

بکار گیری یک سیستم مدیریتی برای انجام نگهداری ساختمان ها بسیار با اهمیت است زیرا بدون داشتن سیستم مناسب کار نگهداری سلیقه ای بوده و بازده لازم را نخواهد داشت تمامی این عوامل ایجاب می کند که یک سیستم مدیریتی از مرحله مناقصه تا مرحله اجرا در عملیات تعمیرو نگهداری ایجاد شود.

تعمیر و نگهداری ساختمان (تعمیر کاشی)

دلایل مهم ترک و شکست کاشی
دلیل عمده ترک و شکسته شدن کاشی درساختمان نشست ساختمان میباشد.دلیل دیگر جنس لعاب کاشی از شیشه و سیلیس می باشد و با کوچکترین فشار ترک و خرد میشود.درگاهی موارد کاشی پشت لوله های آبگرمکن یا دودکش بخاری و مکان های دیگری قرار میگیرد که باعث میشود کاشی گرمای زیادی به خود جذب کند و بر اثر انقباض و انبساط کاشی ترک می خورد در ضمن برای جلوگیری از این امر لوله ها را با پشم شیشه می پوشانند وبرای چسبندگی بهتر ملات با عایق پشم شیشه از تور سیمی استفاده میکنند.

تعمیر کاشی هایی که ترک برداشته اند
با چکش سبک به گوشه آن ضربه زده و آنرا خرد کرده وکامل جمع میکنیم محلی را که باید کاشی جدید نصب گردد کاملا تمیز کرده و به مقدار کافی از چسب کاشی استفاده میکنیم دقت شود چسب شره نکند و فقط جوابگوی نگه داشتن کاشی باشد.باتخماق به گوشه های آن به آرامی ضربه میزنیم تا به خوبی بچسبد.

تعمیر کاشی کاری به روش بنایی
پس از خرد کردن کاشی های ترک دار ملات پشت آن را به اندازه ۲سانتیمتر کاملا خالی و تمیز میکنیم محل را آبخوار میکنیم ملات ماسه سیمان ریز دانه را با عیار کافی تهیه و در محل میگذاریم کاشی زنجاب شده را در محل خود قرار میدهیم وبا تخماق بر تمام سطح میکوبیم وهم سطح وتراز، نسبت به کاشیهای اطراف اجرا میکنیمپس از نصب کاشی آنرا با پودر سنگ وسیمان رنگی نسبت یک به چهار بند کشی میکنیم و با پارچه سطح کاشی را تمیز میکنیم.

نصب کاشی روی ترکهای عمیق دیوار
دو ردیف از کاشی های اطراف ترک را خرد میکنیم تا بتوانیم تعمیرات را به خوبی انجام دهیم. ملات پشت کاشی را کاملا میگیریم . آجرکاری و عرض ترک را تا ارتفاع عمق لازم خالی میکنیم.

پس از اجرای سفت کاری (نصب و ترتیب دادن به آجرها)نصب کاشی ها را با استفاده از گل رس ودوغاب ریزی ادامه میدهیم درمرحله آخربند کشی و سطح را تمیز میکنیم

چند نکته
برای تراشیدن کاشی از تیشه تیز و سمباده برقی استفاده میکنیم .وبرای جدا کردن کاشی(دو نیم کردن)ازمیخ مخصوص و تیزی سطح پشت کاشی را خط انداخته وشیار سراسری ایجاد کرده و دو گوشه کاشی را اهرم کرده وازهم جدا کنیم.که امروزه این کار به وسیله دستگاه کاشی بر انجام میشودگاهی مواقع لازم میشود کاشی را سوراخ کرد مثلا برای عبور شیرآلات و یا پریزهای برق از تیشه دو سر و تیشه کلنگی ونوک تیز و گاهی مواقع از گازانبر استفاده میکنیم

دلایل طبله کردن کاشی (منظور از طبله کردن کاشی در آمدن کاشی از سر جای خود میباشد)
– بی توجهی در ملات گذاری
– استفاده از کاشی کاملا خشک
– به کارگیری روشهای غلط دوغاب ریزی |
– استفاده کردن خاک رس در ملات ماسه و سیمان

روش تعمیر طبله کردن کاشی
پس از خالی کردن ملات قدیمی کاشی را نصب و تعمیر کرده برای نصب میتوان از چسب کاشی استفاده کرد و سپس از دوغاب بندهای کاشی کاری را بند کش و تمیز میکنیم.

تعمیر ونگهداری ساختمان (تعمیر موزائیک)

به چه دلایلی موزائیک ها لق میشوند
چنانچه ماسه ملات موزائیک فرش ، شسته باشد از نوع درشت دانه بعلت زبری بین ملات و موزائیک پیوند به وجود نمی آید و به مرور زمان بر اثر رفت وآمد و جابجایی و سایل و غیره موزائیک فرش نیز لق میشود.

جلوگیری از لق شدن موزائیک
باید از ماسه ریز دانه سیلت دار استفاده کرد تا سبب چسبندگی هر چه بیشتر ملات و موزائیک شود.
باید سطح موزائیک را از گرد و غبار پاک کرد .

روش تعمیر موزائیک هایی که لق شده اند (تعمیر جزیی)
موزائیک و موزائیک هایی که لق شده اند را با لبه کاردک یا کمچه از جای در آورده سطح ملات زبره را گرد گیری و مرطوب میکنند. موزائیک راازملاتهای قدیمی پاک میکنیم(دوغاب اطراف را میتراشیم)وآن را زنجاب میکنیم دوغاب اصلی ساخته شده را روی ملات سابق زبره که سخت شده میریزیم و موزائیک را در جای قبلی خود قرار میدهیم . و سطح موزائیک لزوم با مشت و تخماق میکوبیم عمل دوغاب ریزی را بلافاصله در موزائیک های لق شده انجام میدهیم.با پودر سنگ .سطح دوغاب اضافی را خشک و سپس با کمچه جمع میکنیم

نکته:
اگر دو سر موزائیک را به اندازه نیم سانتیمتر بتراشیم ملات دوغاب بین آنها بهتر قرار گرفته و چسبندگی بیشتری به وجود می آید.برای خود گیری بهتر موزائیک سطح آن را تا ۴۸ ساعت با پارچه و گونی نمدار مرطوب نگه میدارندچنانچه چسب کاشی در دسترس باشد پس از غبار گیری موزائیک بجای دوغاب از چسب استفاده شود بهتر است اگر لقی موزائیک به تعداد فراوان یا در کل سطح باشد به تعمیر کلی می پردازیم.
موزائیک ها را جمع میکنیم. دوغاب اطراف آنها را میتراشیم و آنها را مرطوب میکنیم. سطحی که قرار است موزائیک روی آن قرار بگیرد (زبره) را کاملا مرطوب کرده و ملات ماسه بادی و سیمان با عیار ۲۵۰ کیلو گرم در متر مکعب را روی ملات قبلی اجرا میکنیم.موزائیک فرش را با ریسمان کشی بنایی میکنیم.

نکته:
*ملات های زبره قبلی جمع آوری نمی گردد. مگر در کف سازی کمبود ارتفاع به وجود آید.قطر ملات باید بین ۱٫۵ تا ۲ سانتی متر باشد . در زیر موزائیک های فرش شده هم نباید از ۵ میلیمتر کمتر باشد و کرم گذاری با دقت صورت بگیردگاهی مواقع لازم است از نیم یا سه قدی استفاده کرد .در این حالت پست موزائیک را با تیشه تیز خط انداخته و خالی کرده ( میتراشیم) و با چکش به آن ضربه زده از هم جدا میکنیم.

تعمیر موزائیک و ملات شکسته شده
موزائیک های شکسته شده را جمع آوری میکنیم با قلم و چکش با اندازه ۱٫۵ سانتیمتر ملات را میتراشیم اگر خرابی بیشتر باشد مقدار ۱٫۵ افزایش پیدا میکند تا حدی که به موزائیک های اطراف خسارتی وارد نکند. طوح موزائیک ها را مرطوب وملات ماسه و سیمان را با عیار کافی نسبت ۱ به ۴ آماده میکنیم موزائیک را اجرا کرده و با مشت و تخماق میکوبیم تا ملات در خلل و فرج آنها بخوبی نشست کندسطح کاشی را کاملا تراز کرده و سپس عمل دوغاب ریزی و تمیز کردن سطح را انجام میدهیم

دلایل چال شدن سطح موزائیک
به خاطر افت خاک های نرم و فروکش شدن چاهک ها و مقاوم نبودن زیر سازی به مرور زمان موزاییک فرش مشکند و فرو کش میکند.

دلایل قوزو کپ شدن سطح موزائیک
آهک های ناشکفته ای که در سطح زیر موزائیک فرش ودر چاله ها مدفول شده بعد از آبخور شدن آن شکفته میشود ازدیاد حجم پیدا میکندو سطح موزائیک را قوز و کپ میکند

دلایل یخزدگی موزائیک وبلند شدن موزائیک
بعلت باز بودن درزهای موزائیک و عدم بی توجهی در امر دوغاب باعث میشود که آب باران زیر کف پوش نفوذ کند و یخ بزند ازدیاد حجم به وجود آید و موزائیک از جای خود بلند شود.

روش های تعمیر سه مواردی (یخزدگی .کپ. و چال شدن ) موزائیک
موزائیک کف و دوغاب سخت شده اطراف موزائیک را جمع آوری میکنیم ملات زیر موزائیک را کاملا جمع آوری میکنیم و اگر لازم باشد سطح را میکوبیم یا شفته ریزی میکنیم موزائیک فرش را با ملات مرغوب و با رعایت مرطوب سازی اجرا کرده. برای دوغاب ریزی درزها را بیشتر از ۵ میلیمتر باز میکنیم دوغاب ماسه بادی و یا خاک سنگ و سیمان با عیار کافی تهیه میکنیم و سپس سطوح موزائیک را طوری که مجدا درزها خالی نشود. تمیز میکنیم.