شهرداری در طراحی معماری

ضوابط شهرداری و نکات مهم در طراحی معماری

قرارگیری یک پارکینگ حداقل دهانه 2.5 متر
قرارگیری دو پارکینگ کنار هم حداقل دهانه 4.5 متر
قرارگیری سه پارکینگ کنار هم حداقل دهانه 7 متر
طول مورد نیاز جهت پارکینگ 5 متر
حداقل فضای یک پارکینگ 2.5*5 متر
شعاع گردش یا طول مورد نظر جهت مانور 5 متر
حداقل عرض در ورودی پارکینگ 3 متر
عرض رمپ یکطرفه 3 متر و دوطرفه 6 متر
عرض رمپ قوسی یکطرفه 3.65 متر و دوطرفه 7 متر
شعاع داخلی مسیر گردش در کلیه پارکینگ ها 4.57 متر است.
شیب رمپ پارکینگ 15 درصد
هر واحد بالای 100 متر در طبقه اول و دوم به یک پارکینگ نیاز دارد.
واحد مسکونی کوچکتر از 150 متر یک پارکینگ -150 تا 200 متر 1.5 پارکینگ - بیش از 200 متر دو پارکینگ
همچنین درصورتی که تعداد واحد فرد باشد یک واحد از پارکینگ معاف است.

حداکثر ارتفاع مفید واحد مسکونی 2.90 متر
حداکثر ارتفاع پارکینگ 2.20 متر
حداکثر ارتفاع مفید پیلوت 2.40 متر
حداکثر ارتفاع زیرزمین 2.20 متر
حداکثر ارتفاع مفید واحد تجاری 4.50 متر
حداقل ارتفاع مفید ورودی پارکینگ 1.80 متر
ارتفاع مفید خرپشته 2.20 متر
ارتفاع نورگیری در زیرزمین حداکثر 90 سانتی متر

حداقل سطح پنجره نباید از یک پنجم سطح فضا کمتر باشد.
حداقل عرض حیات خلوت اگر سرتاسری باشد 2 متر و اگر سرتاسری نباشد 3 متر

احداث پیش آمدگی یا بالکن  در گذر 12 تا 20 متر 80 سانتی متر و در گذر بالای 20 متر 120 سانتی متر مجاز است.ارتفای این پیش آمدگی از زیر آن تا روی خیابان 3.50 متر

حداقل عرض آشپزخانه و اتاق خواب 2.50 متر - نشیمن 3.00 متر - پاگرد 1.20 متر

نورگیری آشپزخانه و پذیرایی  از یک پنجره به شرطی مجاز می باشد که طول نورگیری کمتر از 8 متر باشد.
ابعاد نورگیر برای اتاق خواب و پذیرایی 3*4 متر و برای آشپزخانه 2*3 متر می باشد.

ابعاد مفید آسانسور 2*1.60 متر
حداقل ارتفاع چاله آسانسور 1.50 متر


                 شرایط مورد نیاز جهت احداث 5 طبقه مسکونی
پهنه                    مساحت                 گذر                   مکان

الف)                    A>12                    S>300                شمال تا همت
ب )                     A>10                    S>250                همت تا انقلاب
ج )                      A>8                    S>200                 انقلاب تا شوش
د )                      A>6                     S>150                 شوش تا جنوب

روش های جلوگیری از افزایش حرارت بتن در هوای گرم

 

انتخاب سیمان
استفاده از سیمانهای با حرارت هیدراتاسیون کم، ممکن است تا حدودی سبب تخفیف اشکالات مربوط به ازدیاد درجه حرارت بتن شود. ولی باید درنظر داشت که مصرف سیمانهای مذکور پیشگیری های لازم را غیر ضروری نمی سازد.... گرچه در درجه حرارتهای معمولی، سیمانهای با حرارت هیدراتاسیون کم، آهسته تر از سیمانهای معمولی هیدراته می شوند ولی میزان هیدراتاسیون آنها با زیاد شدن درجه حرارت افزایش می یابد. هرنوع سیمانی که مصرف شود وقتی بتن گرم می شود قابلیت کاربردخود را سریعتر از موقعی که سرد باشد از دست می دهد به علاوه گرچه وقتی سیمان با حرارت زایی کم به کار رود درجه حرارت بتن ممکن است تا حدودی در تمام مراحل پائین تر باشد، ولی در شرایط خشک کننده، تبخیر آب در مراحل اختلاط، حمل، جادادن و عمل آوردن تسریع خواهد شد. اگر بخواهیم عیوبی نظیر ترک خوردگی خمیری یا به عبارتی ترک خوردگی ناشی از باد رخ ندهد، لازم است برای به حداقل رساندن این تبخیر تدابیری اتخاذ گردد.
انبار کردن مصالح سنگی
اقدامات انجام شده در جهت محدود کردن درجه حرارت دانه های سنگی انبار شده بیشترین تأثیر در به حداقل رساندن درجه حرارت بتن تازه را به وجود می آورد. به نظر می رسد سایه انداختن و آب پاشی توده دانه های سنگی انبار شده در اغلب اوقات صرفاً بخاطرحجم مصالح غیر عملی باشد. معهذا مشکلات را ممکن است در بسیاری از مواردبتوان با محدود کردن مقادیر سنگی به ابعاد عملی کاهش داد. به این معنی که مقادیر به اندازه مصرف در بتن ریزی روز بعد مورد نیاز است می توان در زیر سایه قرار داد و خنک کرد.

آب
بعضی اوقات پیشنهاد اینست که آب مورد نیاز برای اختلاط را سرد نمائیم، در حالیکه به لحاظ نظری این موضوع مطلوب است ولی در عمل برای بتن ریزی های زیاد، مقادیر یخ مورد تقاضا به ندرت در مدت کوتاه و با نرخ مناسب در دسترس می باشد. در مواردیکه آب مصرفی از مخازن ذخیره آب استفاده می شود بایستی مخازن مذکور را پوشانید و یا از طریق قراردادن آنها در سایه و رنگ آمیزی با رنگهای منعکس کننده در مقابل تششع خورشیدی محافظت نمود.
چنانچه آب مصرفی از لوله آب رسانی و یا شیلنگ های طویل متصل به لوله اصلی شهر بدست می آید، بایستی جذب حرارتی آنها را از طریق گذاردن روپوش و یا کپه کردن خاک روی آنها ودرصورت امکان از طریق دفن لوله به حداقل رسانید.

انبار کردن سیمان
در مواقعی که هوا معمولی است و آب مورد اختلاط و دانه های سنگی سرد هستند، سهم گرمایی که بوسیله سیمان گرم در بتن تازه وارد می شود جزئی است معهذا در شرایط واقعاً گرم، استفاده سیمان گرم قدری بیشتر گرمای ناخواسته به بتن تازه داخل می کند. لذا در حد مقدور و امکان بایستی از مصرف سیمان گرم اجتناب نمود. از آنجاکه سرد کردن سیمان به طریق مصنوعی قبل از حمل، غیر ممکن می باشد لذا تدارکات سیمان باید قبلاً انجام شود به طوری که امکان سرد شدن آن در کارگاه و قبل از مصرف وجود داشته باشد. در هر صورت نحوه صحیح انبارداری و جلوگیری از تشعشع مستقیم خورشید به کیسه های سیمان و یا سیلوهای نگهداری سیمان و محافظت صحیح آنها ضروری می باشد که بایستی مد نظر قرار گیرد.

کیل کردن، اختلاط و حمل
حتی در شرایط مطلوب، نباید تأخیری بی مورد بین ساختن بتن و جادادن آن وجود داشته باشد. در هوای خشک، به حداقل رساندن تأخیرات مهمترین اقدام می باشد. از آنجایی که در اثر درجه حرارت های زیاد ترکیب دو عامل تبخیر آب و سفت شدگی باعث تسریع در کاهش قابلیت کاربرد بتن می شود و چون هیچ کدام از این عوامل را نمی توان متوقف کرد، لذا بهترین و تنها راه مبارزه با آنها، جادادن بتن بلافاصله پس از اختلاط است.
اگر اجازه دهیم کاهش قابلیت کاربرد رخ دهد، به ندرت ممکن است کار خوبی بدون آثار نامطلوب داشته باشیم. برای مثال بتنی که مدت طولانی در یک مخلوط کن با دیگ دوار رها شده باشد، محتمل است به همان اندازه که از منبع خارجی نظیر تابش خورشید گرما می گیرد، از اصطحکاک داخلی نیز حرارت جذب کند. به همچنین آب خود را بر اثر تبخیر از دست بدهد. گر چه هر گونه کاهش قابلیت کاربرد را ممکن است با افزودن آب بیشتر قبل از خالی کردن آن از دستگاه تصحیح کرد، ولی افزایش نسبت آب به سیمان ممکن است آثار غیر قابل قبولی بر روی انقباض ناشی از خشک شدن، مقاومت فشاری، مقاومت در مقابل سایش و دوام ایجاد کند. هم چنین اگر به منظور بازیابی کاهش قابلیت کاربرد که بر اثر سفت شدگی حین حمل ایجاد شده، چنانچه سعی شود بتن با آب اضافی در محل جادادن دوباره خمیر گردد، خواص مذکور ممکن است به طریق مشابه فوق آسیب ببیند.

جادادن و پرداخت سطوح بتنی
وجود شرایط خشک کننده، احتیاج عادی به جادادن سریع و متراکم کردن مؤثر ( ویبره ) را تاکید می نماید. همواره خارج کردن هوای محبوس از یک توده بتنی جا داده شده مشکل می باشد مطلوب آنست که بتن چنان جا داده شود که در آخرین مرحله جا گرفتن در قالب سریعاً ویبره شود. در شرایط خشک کننده که بتن سریعتر از معمول تمایل به سفت شدگی دارد، توجه به این موضوع مهمتر است. به محض متراکم شدن بتن در محل خود، تبخیر آب فقط از سطح آزاد آن صورت می گیرد. لذا در صورت عدم تدابیر مناسب، وجود شرایط خشک کننده ممکن است میزان تبخیر را به حدی زیاد کند که آب موجود در عمق بیشتر در داخل بتن، نتواند به سرعت کافی به سطح بتن نقل مکان نموده و بنابر این کاهش آب به اندازه زیاد صورت گیرد. در این شرایط سطح بتن منقبض شده و چون بتن خمیری نمی تواند در مقابل تنش مقاومت نماید، لذا ترک ها، بلافاصله پس از جادادن بتن می توانند تشکیل شوند.
هر چند این ترک ها ندرتاً در بتن مسلح از اهمیت سازه ای برخوردار هستند اما این ترک ها گاهی به عمق نفوذ کرده و در اینصورت ممکن است در محل مجاورت با آرماتورها، باعث خوردگی آنها و نهایتاً ضعف پنهانی سازه شود.
لذا توصیه اکید می شود پس از جادادن بتن فوراً تدابیری اتخاذ شود که تبخیر به صورت مثبتی کاهش داده شود. روشهای پیشنهاد شده عبارتند از ایجاد بادشکن های موقت در سمت وزش باد – آب فشانی ریزمه مانندی جهت بالا بردن میزان رطوبت هوائی که در تماس با بتن است – پیش بینی روکشهایی که می توانند فوراً پس از جادادن بتن نصب شوند.

عمل آوردن (مراقبت)
هدفهای عمل آوردن اینست که آب در میان بتن محبوس شود که بتواند با سیمان ترکیب گردیده و بتن را در درجه حرارتی نگه دارد که عمل ترکیب به میزان قابل قبولی پیشرفت نماید. پوشش سطح بتن با ورقه های نفوذ ناپذیر نظیر پولی تن که ترجیحاً برای انعکاس تابش خورشید، رنگی آن توصیه شده است چنانچه به درستی مورد استفاده واقع شود می تواند مانع مؤثری در مقابل تبخیر باشد. بهتر است در همان حال که تکمیل بتن پیشرفت می کند، ورقه های مذکور نصب شود به طوری که هم سطح بتن تازه خراب نگردد و هم لبه های پوشش طوری محکم شود که از وزش باد زیر آن ها جلوگیری به عمل آید.
چنانچه باد زیر ورقه ها بوزد، تبخیر افزایش یافته و موضوع عمل آمدن به مخاطره خواهد افتاد. در اینصورت یک ورقه شل ممکن است از نبودنش باعث ایجاد ترک خوردگی خمیری شود.
بعضی روشهای عمل آوردن مانند آب گرفتن، پوشش با ماسه نم دار یا خاک اره نمدار با گونی خیس بهتر است تا موقعی که سطح بتن به اندازه کافی سخت نشده و استحکام کافی در مقابل آسیب پیدا نکرده است بکار نروند در صورت کاربرد آنها، مراقبت دائمی برای محافظت در مقابل خشک شدن لایه های محافظت فرضی و جلوگیری از بی فایده شدن آنها لازم است. چنانچه لایه های ماسه، خاک اره و گونی خشک شوند، نبودنشان بهتر از وجودشان می باشد زیرا در این حالت مانند فتیله ای رطوبت را از بتن کشیده و تبخیر آن را در هوا تسریع می کند .
در صورت کاربرد آب، درجه حرارت آن باید نظر درجه حرارت خود بتن باشد و باید از یک آب فشان با سوراخ ریز نظیر مه خارج شود.
مه مصنوعی که بدین شکل ایجاد می شود ممکن است به علت وزش باد از بتن دور شود. لذا لازم است بادشکن های موقت در جهت وزش باد به سمت سطح بتنی که باید عمل آید، تعبیه شود.
در اکثر موارد، منطقی ترین راه برای رسیدن به نتیجه مطلوب، به حداقل رساندن ضریب زاویه منحنی افزایش درجه حرارت است تا کوشش برای کنترل سطح درجه حرارت بدین معنی که افت حرارت از قسمت خارجی توده توده بتن باید محدود شود. به قسمتی که حرارتی که از سیمان آزاد می شود، قادر باشد درجه حرارت تمام توده بتنی که در حال عمل آمدن است بصورت یکنواختی بالا ببرد. بدیهی است بتنی که بدین طریق به عمل آمده است نیز باید حتی الامکان بصورت یکنواختی سرد شود. در غیر اینصورت، در حالی که قسمت خارجی بتن خیلی سریعتر از داخل آن سرد می شود، تنش کشش ممکن است توسعه یابد. در صورت امکان ساده ترین روش عملی اینست که قالب عایق شده یا چوبی به کار برده شود و نه تنها تا هنگامی که بتن در حین سخت شدن و گرم آن است بلید بار شد بلکه تا هنگامی که درجه حرارت آن به حد محیط اطرافش تنزل پیدا کند، لازم است قالب در محل خود بماند.

دیرکرد بتن ریزی و تاثیر آن بر مقاومت فشاری بتن

 

هدف مقاله حاضر , بیان تاثیر تاخیر بتن ریزی بر مقاومت فشاری بتن است . مسافتهای طولانی حمل بتن موجب می شود که بتن مدتی پس از ساخت و اختلاط , در قالب ریخته شود . (این مساله در مورد بتنی که قبلا در کارگاه ساخته شده و بدلیل صرف جویی از آن استفاده می شود , نیز صادق است .) در این مطالعه آزمایشی تعیین مقاومت فشاری برای نمونه هاییکه با ۵/۰ , ۱ , ۲ و ۳ ساعت تاخیر زمانی بتن ریزی می شوند انجام میگردد .

در پایان نتایج آزمایش با مقاومت طراحی و نیز مقاومت نمونه مبنا که با تاخیر زمانی صفر در قالب ریخته میشود مقایسه میگردد و چینن نتیجه گیری میشود که میزان تاثیر دیرکرد زمانی , به مقاومت بتن ومیزان دیرکرد بستگی دارد و بیشترین دیرکرد مجاز , متناسب با مقاومت بتن , بین یک تا دو ساعت است .

یکی از مشکلات حمل و نقل بتن فاصله زیاد کارخانه های بتن سازی ازکارگاههای ساختمانی است . این مساله در شهرهایی که به دلیل فقدان یا کمبود کارخانه های بتن سازی مجبورند بتن را از کارخانه های واقع در شهرهای مجاور وارد نمایند باعث میشود که بتن ساخته شده در هنگام حمل و نقل , زمان زیادی را در راه باشد.

در مسافتهای طولانی حمل بتن , هیدراسیون سیمان و در نتیجه گیرش بتن , ممکن است در داخل بتونیر آغاز شود و در هنگام ریختن بتن در محل استفاده , کیفیت و در نتیجه مقاومت و روانی آن در حد مطلوب نباشد.

مشکل دیگر , استفاده از بتنی میباشد که از روز قبل به جای مانده است . بتنی که هر روز ساخته میشود ممکن است تماماً در همان روز مصرف نگردد و مقداری از ان به عنوان مازاد باقی بماند که اگر تمهیداتی برای تاخیرگیرش بتن اندیشیده شود میتوان از آن در روز بعد نیز استفاده نمود.

استانداردهای ASTM C-۹۴ در مورد بتن اماده و ASTM C-۶۸۵ برای بتن سازی با اختلاط دائمی , در مورد اثر دیرکرد بتن ریزی بر مقاومت آن بحثی نمیکنند. اخیراً در امریکا مطالعات عملی بر روی موادی اغاز شده که نوعی از ان باعث توقف کیرش بتن میشود وگیرش مجدد بتن پس از افزودن نوع دیگری از ان مواد اغاز میگردد.

در ایران مواردی از افزودن بی رویه مقادیر آب و سیمان به عنوان راه حلهای برای مقابله با کاهش روانی و مقاومت بتن مثاهده میشود.

در مقاله حاضر , اثر دیرکرد بتن ریزی بر مقاومت فشاری بتن , با تاخیرات زمانی نیم تا سه ساعت پس از ساخت بتن , طی آزمایشهای مورد بررسی قرار میگیرد.

● مشخصات مصالح

مصالح سنکی ریز دانه شامل ماسه رودخانه ای و درشت دانه شامل سنگ شکسته با حداکثر اندازه دانه ۲۵ میلی متر مورد استفاده قرار میگیرند. دانه بندی ریز دانه مطابق جدول ۱ استاندارد ASTM C-۳۳ و درشت دانه مطابق جدول ۲ استاندارد فوق انتخاب میشود.

سیمان مصرفی از نوع ۱ سیمان پرتلند و آب مصرفی , آب آشامیدنی شهر تهران میباشد . مخلوط های بتنی به روش وزنی طراحی می شوند . جدول ۱ نتایج طراحی مخلوط های بتن را برای مقاومتهای ۲۰۰ , ۲۵۰ و ۳۰۰ کیلوگرم نیرو بر سانتیمتر مربع نشان میدهد .

● مشخصات و تعداد نمونه ها

هریک از نمونه ها استوانه ای به قطر ۱۵ سانتیمتر و ارتفاع ۳۰ سانتیمتر میباشد . نمونه گیری در ۵ نوبت انجام میگیرد. و در هر نوبت ۳ نمونه گرفته میشود. نخستین ۳ نمونه در نوبت اول یعنی ۱۵ دقیقه پس از مخلوط کردن بتن گرفته میشود. این ۳ نمونه مقاومت فشاری مبنا را به دست میدهد و کاهش مقاومتهای فشاری نمونه های دیگر نسبت به آن سنجیده میشود. در پروژه حاضر , این زمان , زمان صفر تعریف میشود.

نمونه های دیگر در نوبتهای بعدی به ترتیب در ساعتهای ۵/۰ , ۱ , ۲ ,۳ ساعت پس از ساعت صفر گرفته میشوند. پس برای هر مقاومت فشاری کلاً ۱۵ نمونه در ۵ نوبت زمانی تحت آزمایش قرار میگیرد.

● نحوه ساخت بتن و انجام آزمایش

استاندارد ASTM C-۳۹ برای ساخت نمونه ها مورد استفاده قرار میگیرد. ۱۵ دقیقه پس از افزودن اب به مخلوط مصالح سنکی و سیمان , نخستین نمونه گیری انجام می شود . مخلوط کن از آغاز اختلاط مصالح تا پایان نمونه گیری بدون توقف می چرخد . نمونه گیری در هر نوبت با برگردانیدن مخلوط کن در حال چرخش انجام می شود.

تراکم نمونه ها با کوبیدن میله انجام می گیرد. ۲۴ ساعت پس از نمونه گیری قالبها را باز کرده نمونه ها را بیرون می آوریم و در تشت های پر از آب می گذاریم . آب تشت نیمی از ارتفاع نمونه ها را در برمی گیرد. روی نمونه ها را باگونی خیس می پوشانیم . برای جلو گیری از تبخیر اب گونی ها در اثر جریان هوا , روی تمام تشت ها را با پوشش نایلونی می پوشانیم . هر ۳ تا ۴ روز یکبار پوششها را بر می داریم و با غلتانیدن نمونه ها در جای خود نیمه دیگر نمونه ها را به درون آب می بریم و روی نمونه ها را مجددأ می پوشانیم .

نمونه ما را ۲۸ روز به همین شیوه نگه می داریم و پس از ۲۸ روز آزمایش تعیین مقاومت فشاری نمونه ها انجام میگیرد. مقاومت فشاری بتن برابر میانگین مقاومت های فشاری سه نمونه مربوط به هرنوبت آزمایش در نظرگرفته می شود.

● نتایج آزمایش و تحلیل آنها

مقاومت فشاری نمونه ها در جدول ۲ نشان داده شده است . جدول ۳ تغییرات مقاومت فشاری نمونه ها را نسبت به مقاومت طراحی مفروض و جدول ۴ تغییرات مقاومت فشاری نمونه ها را نسبت به مقاومت فشاری نمونه مبنا که از آزمایش نمونه ها با دیرکرد زمانی صفر به دست امده است نشان می دهد.

چنانچه از این جداول پیدا است میزان اثر دیرکرد زمانی بر مقاومت فشاری بتن به مقاومت بتن و میزان دیرکرد زمانی بستگی دارد.

اگر مقاومت طراحی ملاک قرار گیرد. بتن با دیرکردهای زمانی بیش از ۲ ساعت برای مقاومتهای تا ۲۵۰ کیلوگرم نیرو بر سانتیمتر مربع و بیش از ۱ ساعت برای مقاومت ۳۰۰ کیلوگرم نیرو بر سانتیمتر مربع دارای کاهش مقاومت فشاری میباشد. برای همه نمونه ها دیرکرد زمانی ۳ ساعت منجر به کاهش بسیار شدید مقاومت می شود.

چنانچه مقاومت فشاری مبنا در زمان صفر ملاک قرار گیرد , دیرکرد زمانی در بتن ریزی مجاز نیست , مگر اینکه روشها و موادی که از طریق آزمایش مشخص شده باشند , برای مقابله باکاهش مقاومت در اثر دیرکرد زمانی به کار روند.

قابل توجه است که در این صورت روانی بتن نیز کاهش می یابد. البته نمونه سازی در این آزمایشها بدون افزودن روان سازها انجام شد. نمونه های با ۳ ساعت تأخیر بسیار خشک و زبر بودند و به نظر می رسد که در دیرکردهای زمانی بیشتر کاهش روانی به حدی خواهد بود که استفاده از روان سازها الزامی باشد.

● نتیجه گیری

۱) چنانچه طراحی مخلوط بتن بر پایه روش وزنی انجام گیرد , مقاومت فشاری مبنای بتن بیش از ۲۰ درصد از مقاومت طراحی نمونه بیشتر می باشد.

۲) میزان تأثیر دیرکرد زمانی , به مقاومت بتن و میزان دیرکرد بستگی دارد.

۳) چنانچه طراحی مخلوط بتن بر پایه روش وزنی انجام گیرد و مقاومت طراحی , مبنای مقایسه قرار گیرد بیشترین دیرکرد مجاز برابر یک ساعت خواهد بود .

بررسی راه های مقاوم سازی ساختمان ها

 

همان طور که همه ما میدانیم کشور ما کشوری زلزله خیز است که زلزله های بم طبس  لرستان و... نمونه هایی از آنهاست  البته به غیر از کشور ما کشور های دیگری هم با این مشکل مواجه اند پس بد نیست که برای پیشگیری از تلفات جانی و مالی زلزله هم خود مان دست به تحقیقاتی برای مقابله با زلزله بزنیم و هم بدانیم سایر کشور ها برای مقابله با زلزله چه کار هایی را انجام میدهند . در متن زیر یکی از راههای مقابله با این نیرو را میخوانیم .

راه های مقاوم سازی ساختمان ها

ساخت خانه های متحرک

ساخت خانه های متحرک یکی از متدهای پیشرفته در امر مقاوم سازی در برابر زلزله است از این روش در ساخت ساختمان ها، آپارتمان ها، کارخانه ها و ساختمانهای مراکز تجاری استفاده می شود. این روش بسیار کم خرج است و در مناطقی که از نظر مقاومت در مقابل زلزله از سطح پایینی برخوردارند و در نواحی زلزله خیز سراسر جهان واقع شده اند بسیار مناسب و مقرون به صرفه می باشد بدین ترتیب تمامی اصول ساختمان سازی به سمت ساختمان سازی مکانیکی متحول می شود. این ساختمان ها در برابر تمامی بلایای طبیعی از قبیل سیل، آتشفشان، رانش زمین و همچنین در مقابل زلزله های خطرناک و مهیب و حملات تروریستی هم مقاوم می باشد.

این طریقه مقاوم سازی که شیوه مهندسی ساختمانی "هاپکن" نام دارد نوعی مهندسی مکانیکی است که مدیریت و ابداع و سنجش تکنیکی آن را فردی به نام هاپکن به انجام رسانیده است. وی تا کنون چندین مورد از ماشین آلات مکانیکی را طراحی کرده و در این زمینه چند ابداع نوین داشته است.

وی طی مطالعاتش در دانشگاه فنی و همندسی هلند انیشه ساخت سیستم ساختمان ساری خانه های متحرک به فکرش خطور کرد. چندین سال بعد وی ایده اش را در این خصوص تکمیل کرد.

دیوار های این خانه از بتون درست شده است و بوسیله میله های فلزی کششی عمودی کاملا فشرده می شوند. بدین ترتیب بدلیل استفاده از مواد جامد فشرده و سنگین نیرو وارده به اجزای پایینی ساختمان بسیار افزایش می یابد. الببه باید گفت که دیوارهای هر طبقه بصورت کنترل شده ایی به آن فشار وارد می شود و میزان فشار وارده در تمامی طبقات یکسان است. علاوه بر یک میله عمود در هر طبقه از 3 میله افقی هم استفاده می شود.

در این ساختمان ها از مصالحی استفاده می شود که کار گذاردن آنها به آسانی صورت می گیرد که به موجب آن دیوار های ساختمان با بکار بردن میله های کششی محکم و مقاوم می شوند.

 از دو گونه مصالح در ساختن ساختمان ها استفاده کرد:

_بلوک های سیمانی که در بسیاری از ساختمان ها در سراسر دنیا از آن استفاده می شود. با اندازه های lxwxh=400x200x200 mm, که در هر یک از آنها دو سوراخ وجود دارد.

 

_این نوع بسیار ارزان قیمت است و در آن فقط از میزان کمی ملاط(گل و آهک) استفاده می شود.

پس از اینکه مصالح ساختمانی تهیه شد، کار ساخت آن شروع می شود. این ساختمان می تواند طوری ساخته شود که در آن اصلا از ملاط استفاده نشود. دیوار ها فقط از طریق همان میله های کششی به اندازه کافی محکم و مقاوم می شوند. بدین ترتیب سوار کردن دیوارها بر روی ساختمان، تغییر شکل ظاهری آنها و جابجا کردن آنها بسیار آسان می شود.

آزمایش

در هفتم ماه ژوئن سال 2001 آزمایشی را بر روی یکی از این ساختمان ها بمنظور اثبات ضد زلزله بودن آن ترتیب داده شد، این آزمایش با حضور تعداد کثیری از مردم صورت گرفت که در میان آنها روزنامه نگاران و خبرنگاران بسیاری از رسانه های رادیو و تلویزیون هم حضور داشتند.

برای این کار ما ابتدا ساختمانی را بر طبق قوانین ساختمان سازی مکانیکی بنا کردیم این ساختمان از تعدادی میله های فشرده عمودی و افقی، استوانه های آهنی در دور میله های عمودی را می پوشاند، صفحه های مسطح و یک سری قاب های ارتجاعی استفاده شد. در فونداسیون این ساختمان چارچوب های لولا دار استعمال شد.

این خانه توسط جرثقیل در زاویه 30 درجه از سطح زمین بالا برده شد سپس این خانه که 220 متر مربع مساحت داشت را از همان ارتفاع رها کردند این کار را دو بار دیگر هم تکرار کردند اما هیچ اتفاقی نیافتاد و ضد زلزله بودن خانه بدین ترتیب اثبات شد.

اگر ما عامل تکانه را Cs = 2,5 در نظر بگیریم آنگاه شتاب هم راستا در این اسکلت برابر با 2/5*g*sin30=2/5*0/5*9/81=12/26[m/s2] خواهد بود که این رقم با اندازه یک زلزله شدید برابری می کند. بنابراین فشاری که در طی این زلزله به ساختمان وارد شده برابر با یک زلزله بسیار عظیم است.

مقاوم سازی خانه ها به روش هاپکن و از طریق ساخت خانه های متحرک امکان پذیر شد. روش ساختاری خانه های متحرک تکمیل شد و نه تنها خانه های مسکونی بلکه ساختمان های اماکن تجاری نیز از آن بهره مند شدند. این ساختمان ها علاوه بر اینکه در مقابل وقایع طبیعی همچون زمین لرزه، رانش زمین مقاومت می کنند، در مقابل حمله های تروریستی هم همچنان پابرجا باقی می مانند.

این ساختمان های ضد زلزله از اجزای خاصی ساخته شده اند که این اجزا همان مصالحی هستند که ساختمان را در مقابل زمین لرزه های مهیب و عظیم مقاوم می سازد. این شیوه مقاوم سازی بسیار کم هزینه است و در عین حال برای سرزمین های آباد در معرض زلزله در سراسر جهان مفید واقع خواهد شد. این شیوه ساختمان سازی اصول اساسی اش را از ساختمان سازی مکانیزه عاریت گرفته است.

روش اجرای قالب بندی فونداسیون

 

قالب بندی برای ساختمان ها از نظر بزرگی و کوچکی ساختمان متفاوت است . در ساختمانهای کوچک معمولا برای قالب بندی فونداسیون از آجر استفاده میشود . بدین طریق که بعد از خاک برداری و تعیین محورها اندازه پی ها را با آجر چیده و بعد از آن شناژ ها را به آن متصل مینمایند . ضخامت این آجر چینی میتواند حتی تا 10 سانتیمتر نیز باشد . بهتر است برای این آجر چینی از ملات گل استفاده شود زیرا در این صورت بعد از سخت شدن بتن میتوان آجر ها را برداشته و مجددا استفاده کرد , ولی با تمام این وجود در این روش ممکن است در موقع بتن ریزی دیوار های قالب تحمل وزن بتن را ننموده و از همدیگر متلاشی شود که در این صورت میباید قبل از بتن ریزی پشت کلیه قالب ها با خاک و یا آجر و یا مصالح دیگر بسته شود به طوری که بدون هیچ مشکلی بتواند وزن بتن را تحمل نماید . اساسی ترین مشکل در این نوع قالب بندی این است که آجر آب بتن مجاور خود را مکیده و ان را خشک نموده و فعل و انفعالات شیمیایی را در ان متوقف مینماید و در نتیجه حدود 5 سانتیمتر بتن مجاور خود را فاسد میکند . برای جلوگیری از این کار بهتر است که رویه آجر با یک ورقه نایلونی پوشانده شود تا آجر و بتن مستقیما در تماس نباشند . مزیت دیگر این عمل آن است که بعد از سخت شدن بتن آجرها به راحتی از قالب جدا شده و میتواند در محل های دیگری مورد استفاده قرار گیرند . به تصور عوام میتوانیم قبل از بتن ریزی قالب های آجری را با پاشیدن آب کاملا سیراب نمود به گونه ای که آجرها آب بتن را جذب نکنند . این تصور کاملا بی اساس میباشد زیرا اولا با پاشیدن آب آجر کاملا سیراب نمیشود و حتی مقدار زیادی آب در قالب جمع شده که خارج کردن ان از قالب بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن میباشد . و این آب موجود در داخل پی جای بتن را گرفته و موجب پوکی قطعه میشود . در ساختمانهای بزرگ قالب پی ها را با تخته های تهیه مینمایند ع بدین طریق که ارتفاع پی ها را که روی نقشه مشخص میباشد تعیین نموده و با کنار هم قرار دادن تخته ها به همان اندازه و اتصال آنها با یکدیگر به وسیله چوب های چهار تراش قالب پی و یا هر قسمت دیگر را میسازند . البته باید توجه داشت که تخته ها باید آنچنان به یکدیگر اتصال داشته باشند که بتوانند وزن بتن و ضربه ها و ارتعاشات بو جود آمده بوسیله ویبراتور را تحمل نمایند . این مساله در مورد شناژ ها مهمتر است , در این مورد باید تخته ها را از بالا به وسیله قطعات چوب چهار تراش به یکدیگر متصل نمود . تخته ها باید طوری درز بندی شوند که شیره بتن از لای آن خارج نشود. میلگرد نباید رنگ آمیزی شده و یا به روغن آغشته شود زیرا در این صورت رنگ روی میله گرد مانع چسبیدن بتن و فولاد به یکدیگر می شود . باید دقت شود میله گرد های مصرفی صاف و بدون انحنای موضعی باشد . فاصله میله گرد ها باید یکنواخت باشد ( در حدود 10 سانتیمتر) به طوری که بزرگترین دانه بتن به راحتی از داخل آن رد شود . در موقع بتن ریزی باید دقت شود که بتن پی یا ستون و یا دال بتونی کاملا یکپارچه و تو پر و متراکم بوده و در داخل آن حفره های خالی وجود نداشته باشد (کرمو نباشد) برای این کار اغلب از ویبره استفاده می شود . ویبراتور موتور برقی یا بنزینی کوچکی است که در بتن تولید ارتعاش نموده و بتن را به تمام گوشه های قالب هدایت مینماید و در نتیجه مانع ایجاد فضای خالی در داخل بتن می گردد ولی باید توجه داشت که اگر بتونی را بیش از حد ویبره نماییم دانه های درشت تر آن در زیر قرار گرفته و دانه های ریزتر و همچنین دوغاب سیمان در رو قرار می گیرد که این خود باعث غیر یکنواختی و ضعف قطعه بتنی میشود . بهتر است در صورت امکان همزمان با بتن ریزی تکه ای میله گرد و یا سر تیر باریکی از جنس چوب بتن کوبیده شود و یا با نواختن ضربه های ملایم به پشت قالب چوبی بتن را ویبره نماییم قبل از بتن ریزی باید محل پی را قالب بندی نمود , این قالب بندی که به آن کفراژ هم گفته می شود ممکن است از چوب (تخته به ضخامت 2 الی 2.5 سانتیمتر که در بازار به چوب روسی معروف است) یا فلز باشد . در بعضی از ساختمانها قالب را با تیغه های آجری درست میکنند ک. قالب های آجری از لحاظ سرعت کار و اقتصادی مقرون به صرفه می باشد ولی به علت آنکه آجر آب بتن مجاور خود را به سرعت مکیده و آن را خشک میکند و مانع فعل و انفعالات شیمیایی تدریجی آن گشته و در نتیجه بتن مجاور قالب به استقامت دلخواه نمیرسد , بدین لحاظ باید در موقع استفاده از قالب آجری ابعاد پی را در حدود 5 سانتیمتر در هر طرف بیشتر از ابعاد محاسبه شده انتخاب نمود و یا روی آجر را با ورقه های پلاستیک پوشاند تا آجر مستقیما با بتن در تماس نباشد . در صورت اخیر باید دقت شود که لبه های ورق پلاستیک روی کف فونداسیون قرار نگیرد , زیرا در این صورت این پلاستیک متنع چسبیدن و یکپارچگی بتن جدید به بتن مگر میشود . ممکن است تصور شود که میتوان بلافاصله قبل از بتن ریزی به وسیله آب پاشی دیوار آجری را سیراب نموده و در نتیجه مانع آن بشویم که آجر آب بتن مجاور خد را بمکد و آن را پوک نماید , ولی چون در اثر این کار همیشه مقدار زیادی آب در محل پی جمع میشود و حجم این آب مقداری از فضای پیرا اشغال کرده و مانع رسیدن بتن به تمام نقاط پی شده و پس از خشک شدن فضای خالی در کف پی به وجود آمده و در نتیجه نقطه ضعفی در آن ایجاد می نماید . اشاره به این مطلب ضروری است که به واسطه وجود آرماتورهای کف پی جمع آوری آب های ریخته شده در کف پی بسیار مشکل و بلکه غیر ممکن میباشد . چنانچه برای بتن ریزی از قالب چوبی استفاده شود بهتر است قبل از بتن ریزی سطح تماس قالب با بتن را با نفت سیاه و یا روغن های دیگر چرب نمود تا در موقع باز کردن قالب به راحتی از بتن جدا شود . این روغن مالی و همچنین سایر روغن مالی های کفراژ میباید قبل از کفراژ بندی انجام شود زیرا اگر بعد از بستن قالب بخواهیم آن را روغن مالی کنیم ممکن است میله گردهای بسته شده به روغن آغشته شود که این خود مانع چسبیدن بتن و فولاد و یکپارچگی آنها میگردد.

مراحل ساخت فونداسیون سازه های اسکلت فلزی

مراحل ساخت فونداسیون سازه های اسکلت فلزی

نکات اجرایی زیرسازی پی :

فرض کنید یک پروژه اسکلت فلزی را بخواهیم به اجرا در آوریم، مراحل اولیه
اجرایی شامل ساخت پی مناسب است که در کلیه پروژه ها تقریباً یکسان اجرا می
شود، اما قبل از شرح مختصر مراحل ساخت پی، باید توجه داشت که ابتدا نقشه
فونداسیون را روی زمین پیاده کرد و برای پیاده کردن دقیق آن بایستی جزییات

لازم در نقشه مشخص گردیده باشد.

از جمله سازه به شکل یک شبکه متشکل از محورهای عمود بر هم تقسیم شده باشد
و موقعیت محورهای مزبور نسبت به محورها یا نقاط مشخصی نظیر محور جاده، بر
زمین بر ساختمان مجاور و غیره تعیین شده باشد. (معمولاً محورهای یک امتداد
با اعداد ۳،۲،۱ و… شماره گذاری می شوند و محورهای امتداد دیگر با حروف
c-b-a و… مشخص می گردند. همچنین باید توجه داشت ستونها و فونداسیونهایی
را که وضعیت مشابهی از نظر بار وارد شده دارند، با علامت یکسان نشان می
دهند : ستون را با حرف c و فونداسیون را با حرف f نشان میدهند. ترسیم
مقاطع و نوشتن رقوم زیر فونداسیون، رقوم روی فونداسیون، ارتفاع قسمت های
محتلف پی، مشخصات بتن مگر، مشخصات بتن، نوع و قطر کلی که برای بریدن
میلگرد ها مورد نیاز است باید در نقشه مشخص باشد.

قبل از پیاده کردن نقشه روی زمین اگر زمین ناهموار بود یا دارای گیاهان و
درختان باشد، باید نقاط مرتفع ناترازی که مورد نظر است برداشته شود و
محوطه از کلیه گیاهان و ریشه ها پاک گردد. سپس شمال جغرافیایی نقشه را با
جهت شمال جغرافیایی محلی که قرار است پروژه در آن اجرا شود منطبق می کنیم
( به این کار توجیه نقشه می گویند) پس از این کار، یکی از محورها را (محور
طولی یا عرضی ) که موقیعت آن روی نقشه مشخص شده است، بر روی زمین، حداقل
با دو میخ در ابتدا و انتها، پیاده می کنیم که…………

ادامه متن در ادامه مطلب….

مراحل ساخت فونداسیون سازه های اسکلت فلزی

نکات اجرایی زیرسازی پی :

فرض کنید یک پروژه اسکلت فلزی را بخواهیم به اجرا در آوریم، مراحل اولیه اجرایی شامل ساخت پی مناسب است که در کلیه پروژه ها تقریباً یکسان اجرا می شود، اما قبل از شرح مختصر مراحل ساخت پی، باید توجه داشت که ابتدا نقشه فونداسیون را روی زمین پیاده کرد و برای پیاده کردن دقیق آن بایستی جزییات
لازم در نقشه مشخص گردیده باشد.

از جمله سازه به شکل یک شبکه متشکل از محورهای عمود بر هم تقسیم شده باشد و موقعیت محورهای مزبور نسبت به محورها یا نقاط مشخصی نظیر محور جاده، بر زمین بر ساختمان مجاور و غیره تعیین شده باشد. (معمولاً محورهای یک امتداد با اعداد ۳،۲،۱ و… شماره گذاری می شوند و محورهای امتداد دیگر با حروف c-b-a و… مشخص می گردند. همچنین باید توجه داشت ستونها و فونداسیونهایی را که وضعیت مشابهی از نظر بار وارد شده دارند، با علامت یکسان نشان می دهند : ستون را با حرف c و فونداسیون را با حرف f نشان میدهند. ترسیم مقاطع و نوشتن رقوم زیر فونداسیون، رقوم روی فونداسیون، ارتفاع قسمت های محتلف پی، مشخصات بتن مگر، مشخصات بتن، نوع و قطر کلی که برای بریدن میلگرد ها مورد نیاز است باید در نقشه مشخص باشد.

قبل از پیاده کردن نقشه روی زمین اگر زمین ناهموار بود یا دارای گیاهان و درختان باشد، باید نقاط مرتفع ناترازی که مورد نظر است برداشته شود و محوطه از کلیه گیاهان و ریشه ها پاک گردد. سپس شمال جغرافیایی نقشه را با جهت شمال جغرافیایی محلی که قرار است پروژه در آن اجرا شود منطبق می کنیم ( به این کار توجیه نقشه می گویند) پس از این کار، یکی از محورها را (محور طولی یا عرضی ) که موقیعت آن روی نقشه مشخص شده است، بر روی زمین، حداقل با دو میخ در ابتدا و انتها، پیاده می کنیم که به اینامتداد محور مبنا گفته می شود؛ حال سایر محورهای طولی و عرضی را از روی محور مبنامشخص می کنیم (بوسیله میخ چوبی یا فلزی روی زمین) که با دوربین تیودولیت و برایکارهای کوچک با ریسمان کار و متر و گونیا و شاقول اجرا می شود.

حال اگر بخواهیم محلفونداسیون را خاکبرداری کنیم به ارتفاع خاکبرداری احتیاج داریم که حتی اگر زمین دارای پستی و بلندی جزیی باشد، نقطه ای که بصورت مبنا (b. m) باید در محوطه کارگاه مشخص شود ( این نقطه بوسیله بتن و میلگرد در نقطه ای که دور از آسیب باشد ساخته می شود. )
نکات فنی و اجرایی مربوط به خاکبرداری: داشتن اطلاعات اولیه از زمین و نوع خاک از قبیل : مقاومت فشاری نوع خاک بویژه از نظر ریزشی بودن، وضعیت آب زیرزمینی، عمق یخبندان و سایر ویژگیهای فیزیکی خاک که با آزمایش از خاک آن محل مشخص می شود، بسیار ضروری است. در خاکبرداری پی هنگام اجرا زیرزمین ممکن است جداره ریزش کند یا اینکه زیر پی مجاور خالی شود که با وسایل مختلفی باید شمع بندی و حفاظت جداره صورت گیرد؛ به طوری که مقاومت کافی در برابر بارهای وارده داشته باشد یکی از راه حلهای جلوگیری از ریزش خاک و پی ساختمان مجاور، اجرای جز به جز است که ابتدا محل فونداسیون ستونها اجرا شود و در مرحله بعدی، پس از حفاری تدریجی، اجزای دیگر دیوارسازی انجام گیرد.

نکات فنی و اجرایی مربوط به خاکریزی و زیرسازی فونداسیون : چاههای متروکه با شفته مناسب پر می شوند و در صورت برخورد محل با قنات متروکه، باید از پی مرکب یا پی تخت استفاده کرد یا روی قنات را با دال بتن محافظ پوشاند. از خاکهای نباتی برای خاکریزی نباید استفاده کرد. ضخامت قشرهای خاکریز برای انجام تراکم ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر است. برای انجام تراکم باید مقداری آب به خاک اضافه کنیم و با غلتکهای مناسب آن را متراکم نماییم، البته خاکریزی و تراکم فقط برای محوطه سازی و کف سازی است و خاکریزی زیر فونداسیون مجاز نمی باشد. در برخی موارد، برای حفظ زیر بتن مگر، ناچار به زیرسازی فونداسیون هستیم، اما ممکن است ضخامت زیرسازی کم باشد (حدود ۳۰ سانتیمتر) در این صورت می توان با افزایش ضخامت بتن مگر، زیرسازی را انجام داد و در صورت زیاد بودن ارتفاع زیرسازی، می توان با حفظ اصول فنی لاشه چینی سنگ با ملات ماسه سیمان انجام داد.

بتن مگر چیست؟
بتن با عیار کم سیمان زیر فونداسیون که بتن نظافت نیز نامیده می شود، معمولاً به ضخامت ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر و از هر طرف ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر بزرگتر از خود فونداسیون ریخته میشود.

قالب بندی فونداسیون چگونه است؟
قالب بندی باید از تخته سالم بدون گره به ضخامت حداقل ۵/۲ سانتیمتر یا ورقه های فلزی صاف یا از قالب آجری (تیغه ۱۱ سانتیمتری آجری یا ۲۲ با اندود ماسه سیمان برای جلوگیری از خروج شیره بتن) صورت گیرد. لازم به یادآوری است که پی های عادی را می توان با قرار دادن ورقه پلاستیکی (نایلون) در جداره خاکبرداری از آن به عنوان قالب استفاده کرد.

تذکر: در آرماتور بندی فاصله میله گردها تا سطح آزاد بتن در مورد فونداسیون نباید از ۴ سانتیمتر کمتر باشد.
اتصال مفصلی تیر به ستون در سازه های فولادی

برای ایجاد اتصال مفصلی تیر به ستون در سازه های فولادی می توان از نبشی به عنوان قطعه اتصال دهنده بهره برد. نبشی قطعه ای می باشد که به خودی خود دارای مقاومت خمشی خیلی ناچیزی است ، مگر آنکه توسط قطعات دیگری مانند لچکی مقاومت خمشی آنرا افزایش دهیم.
جهت اجرای این نوع اتصال ابتدا نبشی زیر سری ( نشیمن ) در روی زمین بر روی ستون در کد ارتفاعی مورد نظر جوش داده می شود. در جوشکاری این قطعه بایستی به این نکته دقت داشت که تمام سطوح تماس نبشی به ستون جوش داده نشود. نحوه جوشکاری این نبشی به این صورت می باشد که سطوح قائم آن به صورت کامل جوشکاری می شود و سطح مماسی افقی در طرفین نبشی به اندازه ۲۰% ارتفاع جوش قائم ، جوشکاری می شود.

این عمل بدان سبب انجام می پذیرد تا نبشی جوش داده شده دارای مقاومت پیچشی نباشد. البته متاسفانه در اکثر سازه های فولادی دیده می شود که تمامس سطوح تماس نبشی جوش داده می شود که باعث ایجاد جریان پیچش در ستون می شود بدون آنکه نبشی دارای مقاومت پیچشی داشته باشد.
بعد از استوار کردن ستونها و قرار گیری تیرها ، نبشی زیر سری به صورت کامل به بال زیرین جوش داده می شود. البته برای خودداری از جوشکاری سر بالا می توان طول نبشی را از عرض بال بیشتر در نظر گرفت تا جوشکار به راحتی عمل جوشکاری را اجرا کند. سپس محل نبشی بالاسری ( زبرین ) از یک طرف به ستون و از طرف دیگر به بال فوقانی تیر جوش داده می شود. جوشکاری این نبشی نیز بدین صورت می باشد که فقط بایستی سطح مماس افقی نبشی بر روی ستون و پیشانی نبشی بر روی بال فوقانی جوش داده شوند.

شایان ذکر می باشد که از به کار بردن هر گونه نبشی اتصال جان تبر به ستون بایستی خودداری کرد.
در ضمن در این نوع اتصال ، فقط نبشی زیر سری جزء قطعات محاسباتی می باشد و بایستی مشخصات نبشی به همراه طول جوش مورد نیاز با توجه به نیروی محوری وارده به تیر محاسبه شود. اما نبشی بالاسری قطعه محاسباتی نبوده و صرفا نقش تکیه گاهی دارد.

بتن و فولاد

بتن و فولاد دو نوع مصالحی هستند که امروزه بیشتر از سایر مصالح در ساختمان انواع بناها از قبیل ساختمان پلها،ساختمان سدها، ساختمان متروها،ساختمان فرودگاه ها و ساختمان بناهای مسکونی و اداری و غیره به کار برده می شوند.و شاید به جرأت می توان گفت که بدون این دو پیشرفت جوامع بشری به شکل کنونی میسر نبود.با توجه به اهدافی که از ساخت یک بنا دنبال می شود،بتن و فولاد به تنهایی و یا به صورت مکمل کار برد پیدا می کنند. فولاد به لحاظ اینکه در شرایط به دقت کنترل شده ای تولید می شود و مشخصات و خواص آن از قبیل تعیین و با آزمایشات متعددی کنترل می شود،دارای کاربری آسانتر از بتن است. اما بتن در یک شرایط کاملا متفاوتی با توجه به پارامتر های مختلف از قبیل نوع سیمان،نوع مصالح و شرایط آب و هوایی تولید و استفاده می شود و عدم اطلاع کافی از خواص مواد تشکیل دهنده بتن و نحوه تولید و کاربرد آن می تواند ضایعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.

با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در قرن اخیر، علم شناخت انواع بتن و خواص آنها نیز توسعه قابل ملاحظه ای داشته است، به نحوی که امروزه انواع مختلف بتن با مصالح مختلف تولید و استفاده می شود و هر یک خواص و کاربری مخصوص به خود را داراست.هم اکنون انواع مختلفی از سیمانها که حاوی پوزولانها ،خاکستر بادی،سرباره کوره های آهن گدازی،سولفورها،پلیمرها،الیافهای مختلف،و افزودنیهای متفاوتی هستند،تولید می شد. ضمن اینکه تولید انواع بتن نیز با استفاده از حرارت،بخار،اتوکلاو،تخلیه هوا،فشار هیدرولیکی،ویبره و قالب انجام می گیرد.

بتن به طور کلی محصولی است که از اختلاط آب با سیمان آبی و سنگدانه های مختلف در اثر واکنش آب با سیمان در شرایط محیطی خاصی به دست می آیدو دارای ویژگیهای خاص است.

اولین سؤالی که پیش می آید این است که چه رابطه ای بین تشکیل دهنده بتن باید وجود داشته باشد تا یک بتن خوب به دست آید و اصولا بتن خوب دارای چه شرایط و ویژگیهایی است. رابطه بین اجزاء تشکیل دهنده بتن،در خواص فیزیکی و شیمیایی و همچنین نسبت اختلاط آنها با هم است.چه اگر مصالح یا آب و سیمانی با خواصی مناسب بتن با هم مخلوط گردند و در شرایط و محیطی مناسب به عمل آیند،یقینا بتن خوبی حاصل می شودو اصولا بتن خوب، بتنی است که دارای مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخشی باشد. رسیدن به یک مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخش بدین معناست که سایر خواص بتن مانند مقاومت کششی، وزن مخصوص، مقاومت دربرابر سایش، نفوذ ناپذیری، دوام، مقاومت دربرابر سولفاتها و … نیز همسو با مقاومت فشاری، بهبود یافته و متناسب می شوند.

اگر چه شناخت مصالح مورد مصرف در ساخت بتن و همچنین خواص مختلف بتن کار آسانی نیست اما سعی می شود به خواص عمومی مصالح و همچنین بتن پرداخته شود.

بتن اینک با گذشت بیش از ۱۷۰ سال از پیدایش سیمان پرتلند به صورت کنونی توسط یک بنّای لیدزی، دستخوش تحولات و پیشرفتهای شگرفی شده است.در دسترس بودن مصالح آن، دوام نسبتاً زیاد و نیاز به ساخت و سازهای فراوان سازه های بتنی چون ساختمان ها، پل ها، تونل ها، سدها، اسکله ها، راه ها و سایر سازه های خاص دیگر، این ماده را بسیار پر مصرف نموده است.

اینک حدود سه تا چهار دهه است که کاربرد این ماده ارزشمند در شرایط ویژه و خاص مورد توجه کاربران آن گشته است. اکنون کاملاً مشخص شده است که توجه به مقاومت تنها به عنوان یک معیار برای طرح بتن برای محیطهای مختلف و کاربریهای متفاوت نمی تواند جوابگوی مشکلاتی باشد که در درازمدت در سازه های بتنی ایجاد می گردد. چند سالی است که مسأله پایایی و دوام بتن در محیط های مختلف و به ویژه خورنده برای بتن و بتن مسلح مورد توجه خاص قرار گرفته است.مشاهده خرابی هایی با عوامل فیزیکی و شیمیایی در بتن ها در اکثر نقاط جهان و با شدتی بیشتر در کشور های در حال توسعه، افکار را به سمت طرح بتن هایی با ویژگی خاص و با دوام لازم سوق داده است. در این راستا در پاره ای از کشورها مشخصات و دستورالعمل ها واستانداردهایی نیز برای طرح بتن با عملکرد بالا تهیه شده و طراحان و مجریان در بعضی از این کشورهای پیشرفته ملزم به رعایت این دستورالعمل ها گشته اند.

در مواد تشکیل دهنده بتن نیز تحولات شگرفی حاصل شده است. استفاده از افزودنی های مختلف به عنوان ماده چهارم بتن، گسترش وسیعی یافته و در پاره ای از کشورها دیگر بتنی بدون استفاده از یک افزودنی در آن ساخته نمی شود. استفاده از سیمان های مختلف با خواص جدید و سیمان های مخلوط با مواد پوزولانی و نیز زائده های کارخانه های صنعتی روز به روز بیشتر شده و امید است که بتواند تحولی عظیم در صنعت بتن چه از نقطه نظر اقتصادی و چه از نظر دوام و نیز حفظ محیط زیست در قرن آینده بوجود آورد.

�در سازه های بتنی مسلح نیز جهت پرهیز از خوردگی آرماتور فولادی از مواد دیگری چون فولاد ضد زنگ و نیز مواد پلاستیکی و پلیمری (frp) استفاده می شود که گسترش آن منوط به عملکرد آن در دراز مدت گشته است. با توجه به نیاز روز افزون به بتن های خاص که بتوانند عملکرد قابل و مناسبی در شرایط ویژه داشته باشند،سعی شده است تا در این مقاله به پاره ای از این بتن ها اشاره گردد. کاربرد مواد افزودنی به ویژه فوق روان کننده ها و نیز مواد پوزولانی به ویژه دوده سیلیس در تولید بتن با مقاومت زیاد و با عملکرد خوب مختصراً آورده می شود. بتن های خیلی روان که تحولی در اجرا پدید آورده است و نیز بتن های با نرمی بالا برای تحمل ضربه و نیروهای ناشی از زلزله نیز از مواردی است که باید به آنها اشاره نمود. کوشش های فراوان برای مبارزه با مسأله خوردگی آرماتور در بتن و راه حل ها و ارائه مواد جدید نیز در اواخر سالهای قرن بیستم پیشرفت شتابنده ای داشته است که به آنها اشاره خواهد شد.
افزودنی های خاص در شرایط ویژه :

برای ساخت بتن های ویژه در شرایط خاص نیاز به استفاده از افزودنی های مختلفی می باشد. پس از پیدایش مواد افزودنی حباب هواساز در سالهای ۱۹۴۰ کاربرد این ماده در هوای سرد و در مناطقی که دمای هوا متناوباً به زیر صفر رفته و آب بتن یخ می زند، رونق بسیار یافت. این ماده امروز یکی از پر مصرف ترین افزودنی ها در مناطق سرد نظیر شمال آمریکا و کانادا و بعضی کشورهای اروپایی است.

ساخت افزودنی های فوق روان کننده که ابتدا نوع نفتالین فرمالدئید آن در سالهای ۱۹۶۰ در ژاپن و سپس نوع ملامین آن بعداً در آلمان به بازار آمد شاید نقطه عطفی بود که در صنعت افزودنی ها در بتن پیش آمد. ابتدا این مواد برای کاستن آب و به دست آوردن کارایی ثابت به کار گرفته شد و چند سال بعد با پیدایش بتن های با مقاومت زیاد نقش این افزودنی اهمیت بیشتری یافت. امروزه بتن های مختلفی برای منظور ها و خواص ویژه و نیز به منظور مصرف در شرایط خاص با این مواد ساخته می شود که ازمیان آنها به ساخت بتن های با مقاومت زیاد، بتن های با دوام زیاد، بتن های با مواد پوزولانی زیاد (سرباره کوره های آهن گدازی و خاکستر بادی)، بتن های با کارایی بالا، بتن های با الیاف و بتن های زیر آب و ضد شسته شدن می توان اشاره نمود.

بتن های با کارآیی بسیار زیاد که چند سالی است از پیدایش آن در جهان و برای اولین بار در ژاپن نمی گذرد، تحول جدیدی در صنعت ساخت و ساز بتنی ایجاد کرده است. این بتن که نیاز به لرزاندن نداشته و خود به خود متراکم می گردد، مشکل لرزاندن در قالب های با آرماتور انبوه و محلهای مشکل برای ایجاد تراکم را حل نموده است. این بتن علیرغم کارایی بسیار زیاد خطر جدایی سنگدانه ها و خمیر بتن را نداشته و ضمن ثابت بودن کارایی و اسلامپ تامدتی طولانی می تواند بتنی با مقاومت زیاد و دوام و پایاپی مناسب ایجاد کند. در طرح اختلاط این بتن باید نسبت های خاصی را رعایت نمود. به عنوان مثال شن حدود ۵۰ درصد حجم مواد جامد بتن را تشکیل داده و ماسه حدود ۴۰ درصد حجم ملات انتخاب می شود. نسبت آب به مواد ریزدانه و پودری بر اساس خواص مواد ریز بین ۹/۰ تا ۱ می باشد. با روش آزمون و خطا نسبت دقیق آب به سیمان و مقدار ماده فوق روان کننده مخصوص برای مصالح مختلف تعیین می گردد. از این بتن با استفاده از افزودنی دیگری که گرانروی بتن را می افزاید در زیر آب استفاده شده است.

233 نکته اجرایی ساختمان

---

1.برای اندازه گیری عملیات خاکی در متره و برآورد از واحد متر مکعب استفاده می شود.

2. آجر خطائی ، آجری است که در اندازهای 5×25×25 سانتیمتر در ساختمانهای قدیمی برای فرش کف حیاط و غیره بکار می رفت.

3. چنانچه لازم باشد در امتداد دیواری با ارتفاع زیاد که در حال ساختن آن هستیم بعدا دیوار دیگری ساخته شود باید لاریز انجام دهیم.

4. هرگاه ابتدا و انتهای یک دیوار در طول دیوار دیگری بهم متصل شود ، به آن دیوار در تلاقی گفته می شود.

5. در ساختمانهای مسکونی (بدون زیرزمین)روی پی را معمولا بین 30 تا 50 سانتی متر از سطح زمین بالاتر می سازند که نام این دیوار کرسی چینی است.

6. قوس دسته سبدی دارای زیبایی خاصی بوده و در کارهای معماری سنتی استفاده می شود.

7. حداقل ارتفاع سرگیر در پله 2 متر می باشد.

8. ویژگیهای سقف چوبی :الف)قبلا عمل کلافکشی روی دیوار انجام می گیرد ب)عمل تراز کردن سقف در کلاف گذاری انجام می شود ج)فاصله دو تیر از 50 سانتیمتر تجاوز نمی کند د)تیرها حتی الامکان هم قطر هستند.

9. گچ بلانشه کندگیر بوده ولی دارای مقاومت زیاد مانند سیمان سفید است.

10. به سیمان سفید رنگ معدنی اکسید کرم اضافه می کنند تا سیمان سبز به دست آید.

11. سنگ جگری رنگ که سخت ، مقاوم و دارای رگه های سفید و در سنندج و خرم آباد فراوان است.

12. دستگاه کمپکتور ، دستگاهی است که فقط سطوح را ویبره می کند ، زیر کار را آماده و سطح را زیر سازی می کند.

13. عمل نصب صفحات فلزی (بیس پلیتها) در زمان 48 ساعت بعد از بتن ریزی صورت می گیرد.

14. زمانی که خاک (زمین) بسیار نرم بوده و مقاومت آن کمتر از یک کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد از فونداسیون پی صفحه ای استفاده می گردد.

15. قطر دایره بتون خمیری ، بر روی صفحه مخصوص آزمایش آب بتون ، حدود 30 تا 35 سانتیمتر می باشد.

16. حدود درجه حرارت ذوب شدن خاک آجر نسوز 1600 درجه می باشد.

17. نام آجری که از ضخامت نصف شده باشد ، آجر نیم لایی نامیده می شود.

18. نام دیوارهای جداکننده و تقسیم پارتیشن نام دارد.

19. عمل برداشتن خاک کف اطاق و ریختن و کوبیدن سنگ شکسته بجای آن را بلوکاژ می گویند.

20. زمین غیر قابل تراکم هوموسی نامیده می شود.

21. عمق پی های خارجی یک ساختمان در مناطق باران خیز حداقل 50 سانتیمتر است.

22. نام فضای موجود بین دو ردیف پله چشم نامیده می شود.

23. در سقف های چوبی حداکثر فاصله دو تیر 50 سانتیمتر است.

24. سیمان نوع اول برای دیوارها و فونداسیونهای معمولی استفاده میگردد.

25. اکسید آهن را برای تهیه سیمان قرمز رنگ ، با کلینگر سیمان سفید آسیاب می کنند.

26. نام دیگر لوله های سیاه بدون درز مانسمان نام دارد.

27. سریعترین و عملی ترین وسیله اجرای اتصالات ساختمان ،پلها و نظایر جوش می باشد.

28. حاقل درجه حرارت برای بتن ریزی 10 درجه می باشد.

29. ضخامت اندود سقف با ملات گچ و خاک باید بین 1 تا 2 سانتیمتر باشد.

30. اندود زیر قیروگونی ، ماسه سیمان است.

31. چنانچه گودبرداری از سطح زمین همسایه پائین تر باشد ، حداکثر فاصله شمعها 5/2 متر می باشد.

32. در پی کنی های کم عمق در زمین های ماسه ای حدود زاویه شیب 30 تا 37 درصد می باشد.

33. برای ایجاد مقاومت مناسب در طاق ضریس حداقل خیز قوس باید 3 سانتیمتر باشد.

34. لوله های مانسمان سیاه و بدون درز ، گاز رسانی

35. در بتون ریزی دیوارها و سقفها ، صفحات قالبی فلزی مناسب ترند.

36. از اسکدیپر برای خاکبرداری ، حمل ، تخلیه و پخش مواد خاکی استفاده می گردد.

37. اتصال ستون به فونداسیون به وسیله ستکا انجام می گیرد.

38. برای لوله کشی فاضلاب یهتر است از لوله چدنی استفاده گردد.

39. پر کردن دو یا سه لانه از تیرآهن لانه زنبوری در محل تکیه گاهها جهت ازدیاد مقاومت برشی است.

40. بهترین و با استفاده ترین اتصالات در اسکلت فلزی از نظر استحکام و یک پارچگی اتصالات با جوش است.

41. ارتفاع کف داربست جهت اجرای طاق ضربی تا زیر تیرآهن سقف برابر است با قدبنا+پنج سانتیمتر.

42. در ساختمانهای مسکونی کوچک (یک یا دو طبقه) قطر داخلی لوله های گالوانیزه برای آب رسانی باید 2/1 اینچ باشد.

43. وجود سولفات سدیم،پتاسیم و منیزیم محلول در آب پس از ترکیب با آلومینات کلسیم و سنگ آهک موجود در سیمان سبب کم شدن مقاومت بتون می گردد.

44. زمان نصب صفحات بیس پلیت معمولا باید 48 ساعت پس از بتون ریزی فونداسیون انجام شود.

45. برای ساخت بادبند بهتر است از نبشی ، تسمه ، ناودانی و میلگرد استفاده گردد.

46. هدف از شناژبندی کلاف نمودن پی های بنا به یکدیگر و مقاومت در برابر زلزله می باشد.

47. سقفهای کاذب معمولا حدود 30 تا 50 سانتیمتر پایین تر از سقف اصلی قرار می گیرد.

48. قلاب انتهایی در میلگردهای یک پوتربتونی برای عامل پیوند بیشتر آرماتور در بتون می باشد.

49. حد فاصل بین کف پنجره تا کف اطاق را دست انداز پنجره میگویند.

50. در ساخت کفراژ ستونها ، قالب اصلی ستون بوسیله چوب چهارتراش مهار می گردد.

51. طول پله عبارت است از جمع کف پله های حساب شده با احتساب یک کف پله بیشتر.

52. آجر جوش بیشتر در فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد.

53. اثر زنگ زدگی در آهن با افزایش قلیایت در فلز نسبت مستقیم دارد.

54. از امتیازات آجر لعابی صاف بودن سطوح آن ، زیبایی نما ، جلوگیری از نفوز آب می باشد.

55. در کوره های آجرپزی بین خشتها صفحه کاغذی قرار می دهند.

56. بهترین نمونه قطعات کششی ضلع تحتانی خرپاها می باشد.

57. تیرهای بتن آرمه، خاموتها(کمربندها) نیروی برشی را خنثی می کنند.

58. چسبندگی بتون و فولاد بستگی به اینکه آرماتورهای داخل بتون زنگ زده نباشد.

59. شیره یا کف بتون زمانی رو می زند که توسط ویبره کردن هوای آزاد داخل بتون از آن خارج شده باشد.

60. آلوئک در اثر وجود دانه های سنگ آهن در خشت خام در آجرها پدیدار می گردد.

61. خشک کردن چوب به معنی گرفتن شیره آن است.

62. لغاز به معنی پیش آمدگی قسمتی از دیوار.

63. مقدار کربن در چدن بیشتر از سرب است.

64. لوله های آب توسط آهک خیلی زود پوسیده می شود.

65. آجر سفید و بهمنی در نمای ساختمان بیشترین کاربرد را دارد.

66. آجر خوب آجری است که در موقع ضربه زدن صدای زنگ بدهد.

67. لاریز یعنی ادامه بعدی دیوار بصورت پله پله اتمام پذیرد.

68. کرم بندی همیشه قیل از شروع اندود کاری گچ و خاک انجام می گیرد.

69. برای خم کردن میلگرد تا قطر 12 میلیمتر از آچار استفاده می گردد.

70. اسپریس یعنی پاشیدن ماسه و سیمان روان و شل روی دیوار بتونی.

71. برای دیرگیری گچ ساختمانی از پودر آهک شکفته استفاده می گردد.

72. مشتو یعنی ایجاد سوراخهائی در سطح خارجی دیوارها جهت ساختن داربست.

73. بتون معمولا پس از 28 روز حداکثر مقاومت خود را به دست می آورد.

74. پیوند هلندی از اختلاط پیوندهای کله راسته و بلوکی شکل می گیرد.

75. وجود بند برشی در پیوند مقاومت دیوار را ضعیف می کند.

76. کاملترین پیوند از نظر مقاومت در مقابل بارهای فشاری وارده پیوند بلوکی می باشد.

77. قپان کردن در اصطلاح یعنی شاقولی نمودن نبش دیواره.

78. خط تراز در ساختمان برای اندازه برداریهای بعدی و مکرر در ساختمان است.

79. ضخامت و قطر کرسی چینی در ساختمانها بیشتر از دیوارهاست.

80. پارتیشن میتواند از جنس چوب ، پلاستیک و فایبرگلاس باشد.

81. از دیوارهای محافظ برای تحمل بارهای افقی و مایل استفاده می شود.

82. ملات باتارد از مصالح ماسه ، سیمان و آهک ساخته می شود.

83. مقدار عمق سطوح فونداسیونها از زمین طبیعی در همه مناطق یکسان نیست.

84. ملات ساروج از مصالح آهک ، خاکستر ، خاک رس ، لوئی و ماسه بادی ساخته می شود.

85. ملات در دیوار چینی ساختمان حکم چسب را دارد.

86. ملات آبی اگر بعد از ساخته شدن از آب دور نگهداشته شود فاسد می گردد.

87. در مجاورت عایقکاری (قیروگونی)از ملات ماسه سیمان استفاده می شود.

88. برای ساخت ملات باتارد آب + سیمان 250+آهک 150+ ماسه

89. پیه دارو ترکیبی از مصالح آهک ، خاک رس ، پنبه و پیه آب شده

90. ابعاد سرندهای پایه دار 1 تا 5/1 عرض و طول 5/1 تا 2 متر .

91. معمولا برای کرم بندی دیوارهای داخلی ساختمان(اطاقها) از ملات گچ و خاک استفاده می شود.

92. طرز تهیه گچ دستی یا گچ تیز عبارت است از مقداری آب + گچ بااضافه مقداری سریش.

93. وجود نمک در ملات کاه گل موجب میشود که در آن گیاه سبز نشود.

94. هنگام خودگیری حجم گچ 1 تا 5/1 درصد اضافه می شود.

95. گچ کشته یعنی گچ الک شده ورزداده + آب.

96. اندودهای شیمیایی در سال 1948 کشف شد که ترکیب آن پرلیت ، پنبه نسوز مواد رنگی و میکا می باشد که بعد از 8 ساعت خشک میشوند و بعد از دو تا سه هفته استحکام نهایی را پیدا می کنند و در مقابل گرما ، سرما و صدا عایق بسیار خوبی هستند.

97. سرامیک بهترین عایق صوتی است ، زیرا سلولهای هوایی بسته ای دارد که ضخامت آن 6 تا 10 میلیمتر است.

98. آکوسیت نیز عایق خوبی برای صداست.

99. اندازه سرندهای چشم بلبلی 5 میلیمتر است.

100. سرند سوراخ درشت به سرند میلیمتری مشهور است.

101. اندودهای هوایی یعنی اندودی که در مقابل هوا خودگیری خود را انجام می دهند.

102. ترکیب اندود تگرگی یا ماهوئی پودر سفید سنگ + سیمان رنگی +آب (در حالت شل) می باشد.

103. وقتی با سنگ سمباده و آب روکار سیمانی را می شویند تا سنگهای الوان خود را نشان دهند به اصطلاح آب ساب شده می گویند.

104. کار شیشه گذاری در آب ساب و شسته انجام می گیرد.

105. فرق اندود سقف با دیئار در فضاهای بسته (مانند اطاق) این است که اندود سقف سبک و دیوارها معمولی می باشد.

106. مهمترین عامل استفاده از اندود در سقف های چوبی محافظت از آتش سوزی می باشد.

107. سقفهایی با تیرآهن معمولی طاق ضربی و بتنی مسلح در درجه حرارت 400 تا 500 درجه تغییر شکل پیدا می کنند.

108. ضخامت اندود گچ و خاک حدودا 2 سانتیمتر است.

109. توفال تخته 30 تا 40 سانتیمتری که تراشیده و سبک است.

110. علت ترک اندود در سقفهای چوبی افت تیرهاست.

111. سقف کاذب در مقابل گرما ، سرما ، رطوبت و صدا عایق خوبی به حساب می آید.

112. در زیر سازی سقف جهت اجرای اندود در کنار دریا از نی بافته شده بیشتر استفاده مس شود.

113. توری گالوانیزه در نگهداری پشم شیشه در سقفهای سبک ، سطح دیوارهای قیراندود و سطح تیرآهنهای سقف کاربرد دارد.

114. مصرف میلگرد جهت اجرای زیر سازی سقفهای کاذب 9 عدد در هر متر مربع می باشد.

115. موارد اصلی استفاده از سقفهای کاذب بیشتر به منضور کم کردن ارتفاع ، عبور کانالها و لوله ها و زیبایی آن می باشد که شبکه آن حتما باید تراز باشد.

116. بهتر است در سقفهای بتونی میله های نگهدارنده سقف کاذب قبل از بتون ریزی کار گذاشته شود.

117. در سقفهای کاذب مرتبط با هوای آزاد(مانند بالکن) اندود گچ + موی گوساله و آهک استفاده می شود.

118. شالوده در ساختمان یعنی پی و فونداسیون.

119. ابعاد پی معمولا به وزن بنا و نیروی وارده ، نوع خاک و مقاومت زمین بستگی دارد.

120. در نما سازی سنگ ، معمولا ریشه سنگ حداقل 10 سانتیمتر باشد.

121. در فشارهای کم برای ساخت فونداسیونهای سنگی از ملات شفته آهک استفاده می شود و برای ساخت فونداسیونهایی که تحت بارهای عظیم قرار می گیرند از ملات ماسه سیمان استفاده می شود.

122. در ساختمان فونداسیونهای سنگی پر کردن سنگهای شکسته را میان ملات اصطلاحا پر کردن غوطه ای می نامند.

123. پخش بار در فونداسیون سنگی تحت زاویه 45 درجه انجام می گیرد.

124. در ساختمانهای آجری یک طبقه برای احداث فونداسیون اگر از شفته آهکی استفاده شود اقتصادی تر است.

125. در پی های شفته ای برای ساختمانهای یک تا سه طبقه 100 تا 150 کیلو گرم آهک در هر متر مکعب لازم است.

126. اصطلاح دو نم در شفته ریزی یعنی تبخیر آب و جذب در خاک.

127. معولا سنگ مصنوعی به بتن اطلاق می شود.

128. زاویه پخش بار فنداسیون بتنی نسبت به کناره ها در حدود 30 تا 45 درجه می باشد.

129. بتن مکر برای پر کردن حجمها و مستوی کردن سطوح کاربرد دارد.

130. مهمترین عمل ویبراتور دانه بندی می باشد.

131. معمولا بارگذاری در قطعات بتنی بجز تاوه ها پس از هفت روز مجاز می باشد.

132. از پی منفرد بیشتر در زمینهای مقاوم استفاده می شود.

133. بتون مسلح یعنی بتن با فولاد.

134. از نظر شکل قالبندی برای فونداسیونها قالب مربع و مسطیل مقرون به سرفه مس باشد.

135. پی های نواری در عرض دیوارها و زیر ستونها بکار می رود و در صورتیکه فاصله پی ها کم باشد و با دیوار همسایه تلاقی نماید پی نواری بیشترین کاربرد را دارد.

136. در آسمان خراشها ، معمولا از پی ژنرال فونداسیون استفاده می شود و وقتی از این نوع پی در سطحی بیش از سطح زیر بنا استفاده شود زمین مقاوم و بارهای وارده بیش از تحمل زمین است.

137. هرگا فاصله پی ها از هم کم بوده یا همدیگر را بپوشند یا یک از پی ها در کنار زمین همسایه قرار گیرد از پی های مشترک استفاده می شود.

138. اصطلاح ژوئن درز انبساط است.

139. میتوان به جای دو پی با بار مخالف از پی ذوزنقه ای استفاده کرد.

140. بهترین و مناسب ترین نوع پی در مناطق زلزله خیز پی رادیه ژنرال است.

141. در اجرای شناژبندی جهت اتصال به فونداسیون معمولا شناژها از بالا و پایین همسطح هستند.

142. در کفراژبندی پی چهارگوش از نظر سرعت و اجرا اقتصادی تر است.

143. در عایق بندی از گونی استفاده می کنیم ،زیرا از جابجایی قیر جلوگیری می کند و حکم آرماتور را دارد که در پشت بام از جلو ناودان به بعد پهن می شودکه در 2 لایه گونی انجام می گیردکه گونی ها در لایه بعدی نسبت به لایه قبل با زاویه 90 درجه برروی هم قرار می گیرند.

144. زیر قیروگونی از اندود ملات ماسه سیمان استفاده می شود که بعضی از مهندسان در زیر قیر اندود ملات ماسه آهک استفاده می کنند که در اینصورت قیروگونی فاسد می شود.

145. از قلوه سنگ (ماکادام) در طبقه هم کف می توانیم بجای عایق کاری استفاده کنیم که ضخامت آن حدود 40-30 سانتیمتر خواهد بود.

146. اگر در عایقکاری ، قیر بیش از حد معمول مصرف شود باعث می شود قیر در تابستان جابجا شود.

147. عایقکاری قیروگونی می بایست از سر جانپناه حدودا 20 سانتیمتر پایینتر شروع شود و قیروگونیی که روی جانپناه کشیده می شود برای جلوگیری از نفوذ بارش با زاویه است.

148. سطح فونداسیون به این دلیل عایق می شود که از مکش آب توسط ملات دیوار چینی ها به بالا جلوگیری میکند.

149. در عایقکاری عمودی روی دیوارهای آجری بهتر است که از اندود ماسه سیمان استفاده شود.

150. اصطلاح زهکشی یعنی جمع کردن و هدایت آب ،که فاصله آبروها در زهکشی باید به حدی باشد که به پی ها نفوذ نکند.

151. اگر توسط سفال زه کشی کنیم باید حتما درز قطعات را با ملات پرکنیم.

152. حداقل شیب لوله های زه کشی به سمت خوضچه 2 تا 4 درصد می باشد.

153. حداقل شیب لوله های فاضلاب 2 درصد است.

154. برای جلوگیری از ورود بو به داخل ساختمان ، شترگلو را نصب می کنند.

155. علیترین نوع لوله کشی فاضلاب از نوع چدنی می باشد که با این وجود در اکثر ساختمانها از لوله های سیمانی استفاده می شود که ضعف این لوله ها شکست در برابر فشارهای ساختمان می باشد.

156. سنگ چینی به سبک حصیری رجدار بیشتر در دیوار و نما سازی استفاده می شود.

157. ضخامت سنگهای کف پله و روی دست انداز پنجره 5/4 سانتیمتر می باشد.

158. جهت اتصال سنگهای نما به دیوار استفاده از ملات ماسه سیمان و قلاب مناسبتر می باشد که جنس قلابها از آهن گالوانیزه می باشد.

159. سنگ مسنی معمولا در روی و کنار کرسی چینی نصب می شود و زوایای این سنگ در نماسازی حتما بایستی گونیای کامل باشد.

160. در نما سازی طول سنگ تا 5 برابر ارتفاع آن می تواند باشد.

161. معمولا 30 درصد از سنگهای نما بایستی با دیوار پیوند داشته باشند که حداقل گیر سنگهای نما سازی در داخل دیوار 10 سانتیمتر است.

162. در بنائی دودکشها باستی از مخلوطی از اجزاء آجر استفاده شود.

163. در علم ساختمان دانستن موقیعت محلی ، استقامت زمین ، مصالح موجود ، وضعیت آب و هوایی منطقه برای طراحی ساختمان الزامی می باشد.

164. در طراحی ساختمان ابتدا استقامت زمین نسبت به سایر عوامل الویت دارد و لازم به ذکر مقاومت خاکهای دستی همواره با زمین طبیعی جهت احداث بنا هرگز قابل بارگذاری نیست.

165. زمینهای ماسهای فقط بار یک طبقه از ساختمان را می تواند تحمل کند.

166. هنگام تبخیر آب از زیر پی های ساختمان وضعیت رانش صورت می گیرد.

167. زمینی که از شنهای ریز و درشت و خاک تشکیل شده دج نامیده می شود که مقاومت فشاری زمینهای دج 10-5/4 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می باشد.

168. مطالعات بر روی خاک باعث می گردد وضع فونداسیون ، ابعاد و شکل آن بتوانیم طراحی کنیم.

169. در صحرا برای آزمایش خاک از چکش و اسید رقیق استفاده می گردد.

170. سیسموگراف همان لرزه نگار است.

171. خاکی که برنگ سیاه قهوه ای باشد مقاومتش بسیار عالی است که نفوذ آب در آنها کم و به سختی انجام می گیرد.

172. سنداژیا گمانه زنی همان میله زدن در خاک و برداشت خاک از زمین می باشد.

173. اوگر همان لوله حفاری است.

174. خاک چرب به رنگ سبز تیره و دارای سیلیکات آلومینیوم آبدار است.

175. معیار چسبندگی خاک این است درصد دانه های آن کوچکتر از 002/0 میلیمتر باشد.

176. اصطلاحا خاک مرغوب زد نامگذاری می شود.

177. برای جلوگیری از ریزش بدنه و ادامه پی کنی و همین طور جلوگیری از نشست احتمالی ساختمان همسایه و واژگونی آن و جلوگیری از خطرات جانی باید دیوار همسایه را تنگ بست که تحت زاویه 45 درجه انجام می گیرد.

178. دیوار اطراف محل آسانسور معمولا ازمصالح بتون آرمه می سازند.

179. پی سازی کف آسانسور معمولا 40/1 متر پایین تر از کفسازی است.

180. قدیمی ترین وسیله ارتباط دو اختلاف سطح بواسطه شیب را اصطلاحا رامپ می گویند که حداکثر شیب مجاز آن 12 درصد می باشد که ات 5/2 درصد آن را میتوان افزایش داد.

181. برای ساختن پله گردان بیشتر از مصالح بتون آرمه و آهن استفاده می شود.

182. پله معلق همان پله یکسر گیردار است.

183. پله آزاد در ورودی ساختمان به حیاط یا هال و نهار خوری استفاده می شود.

184. پله های خارجی ساختمان حتی الامکان می بایست آجدار باشد.

185. به فضای موجود بین دو ردیف پله چشم پله می گویند.

186. فواصل پروفیل های جان پناه پله 12-7 سانتیمتر می باشد.

187. شاخکهای فلزی جتنپناه بهتر است که از پهلو به تیر آهن پله متصل شود.

188. سرگیر یا حدفاصل بین دو ردیف پله که رویهم واقع می شوند حداقل 2 متر می باشد.

189. طول پله مساوی است با تعداد کف پله منهای یک کف پله.

190. پیشانی پله به سنگ ارتفاع پله اطلاق می شود.

191. برای جلوگیری از سرخوردن در پله لب پله ها را شیار و اجدار می سازند و گاهی اوقات لاستیک می کوبند

192. اتصال پله های بالا رونده به دال بتنی (پاگرد) یه روی دال بتنی متصل می شوند ولی پله های پایین رونده در دال بتنی بایستی به مقابل دال بتنی وصل شوند.

193. اجرای جانپناه پله معمولا با مصالح چوبی زیاتر می باشد.

194. پله هایی که مونتاژ می شوند به پله های حلزونی معروف هستند.

195. از نظر ایمنی اجرای پله فرار با مصالح بتنی مناسبتر است.

196. تیرهای پوشش دهنده بین دو ستون (روی پنجره ها و درب ها ) نعل درگاه نام دارد که انتقال بار توسط آن یکنواخت و غی یکنواخت است.

197. گره سازی در چهار چوبهای درب و پنجره و دکوراسیون بکار می رود.

198. تحمل فشار توسط بتن و تحمل کشش توسط فولاد را به اصطلاح همگن بودن بتن و فولاد می نامند.

199. بالشتک بتونی در زیرسری تیرآهن های سقف مصرف می شود که جنس آن می تواند فلزی ، بتونی زیر سری و بتونی مسلح باشد.

200. در اجرای تیر ریزی سقف با تیرآهن ، مصرف بالشتک کلاف بتنی و پلیت مناسبتر است.

201. بالشتک های منفرد زیرسری ، حداقل ریشه اش از آکس تیر ریزی سقف 25 سانتیمتر است.

202. اجرای مهار تیر ریزی سقف با میلگرد معمول تر می باشد.

203. برای تراز کردن تیر ریزی سقف باید بوسیله سیمان همه در یک افق ترازی قرار گیرد.

204. طاق ضربی از نظر ضخامت به سه دسته تقسیم می شودکه معمول ترین آن نیم آجره می باشد که مهمترین عامل مقاومت در طاق ضربی خیز قوس مناسب است.

205. در زمستان پس از دوغاب ریزی طاق ضربی ، بلافاصله بایستی کف سازی کامل روی سقف انجام شود.

206. اگر هوا بارانی باشد پس از اتمام طاق ضربی نباید دوغاب ریخت.

207. سقفهای بتنی قابلیت فرم(شکل) گیری بهتری دارند.

208. وظیفه انسجام و انتقال نیروها در سقفهای بتنی بعهده آرماتور می باشد.

209. اودکادر سقف های بتنی به منظور خنثی کردن نیروی برشی بکار می رود.

210. بطور نسبی عمل بتون ریزی بین دو تکیه گاه می بایست حداکثر طی یک روز عملی شود.

211. از ویژگی های سقفهای مجوف سبکی آن است که در این سقف ها آرماتور گذاری بصورت خرپا می باشد.

212. تفاوت سقف های پیش فشرده با سقف های مجوف سفالی کشیده شدن آرماتورها می باشد.

213. حداقل زمان بریدن میلگردها در سقفهای پیش تنیده معمولا 7 روز می باشد.

214. نیروی کششی ذخیره شده در آرماتور سقفهای پیش تنیده عامل خنثی کننده نیروی فشاری است.

215. در سقفهای مجوف هنگامی از تیرهای دوبل استفاده می شود که دهانه و طول تیر زیاد باشد.

216. قبل از ریختن پوشش بتون در اجرای تیرچه بلوکها ابتدا می بایست سطح تیرچه و بلوک مرطوب شود.

217. اصطلاحا میش گذاری در بتن مسلح آرماتورهای شبکه نمره کم اطلاق می گردد.

218. حداکثر فاصله دو تیر در سقفهای چوبی 50 سانتیمتر می باشد.

219. معمولا زمان باز کردن قالبهای مقعر در سقف های بتونی 5 روز می باشد.

220. استفاده از قالبندی مقعر بتنی در سقفهای اسکلت فلزی و بتنی معمولتر است.

221. کابلهای برق در سقفهای مقعر داخل لوله های فولادی تعبیه می شود.

222. در ساختمان هایی که بیشتر مورد تهدید آتش سوزی بهتر است نوع بنا بتنی باشد.

223. در کارخانه های صنعتی معمولا از سقف اسپیس دکس استفاده می شود.

224. اصطلاحا مفهوم سرسرا همان سقف نورگیر است.

225. در شیشه خورهای نورگیر سقف برای فضاهای وسیع از سپری استفاده میشود زیرا از خمش در طول جلوگیری می کند.

226. مهمترین مزیت سقفهای کاذب آکوستیک بر ساقفهای کاذب عایق در برابر صدا می باشد.

227. مهمترین مزیت سقفهای کاذب آلومینیومی عدم اکسیداسیون آن می باشد.

228. روش جلوگیری از زنگ زدگی آرماتور در بتن این است که جرم آن را می گیریم و داخل بتن قرار می دهیم.

229. اتصال سقف کاذب در راستای دیوارها باعث پیش گیری از جابجایی سقف و ترکهای موئین خواهد شد.

230. قرنیز یکطرفه آب را به یک سمت منتقل می کند و هنگامی از قرنیز دو طرفه هنگامی استفاده می شود که دو طرف دیوار آزاد باشد.

231. قرنیز حتما باید آبچکان داشته باشد که آبچکان شیاره زیر قرنیز می باشد.

232. قرنیزی که توسط آجر چیده می شود هره چینی می نامند.

233. قرنیز پای دیوارهای داخلی به منظور جلوگیری از مکش آب توسط گچ و … و جلوگیری از ضربه ها و خراشها استفاده می شود و حتما باید آبچکان داشته باشد

مراحل اجرای عملیات ساختمانی

مراحل اجرای عملیات ساختمانی

---

بتن سازی و بتن ریزی در این مرحله نوبت به بتن سازی می رسد ولی قبل از آن باید نسبت های مخلوط کردن اجزاء بتن تعیین شود . منظور از نسبت مخلوط کردن اجزاء بتن آنست که نسبت مناسبی برای اختلاط شن و ماسه به دست بیاوریم تا دانه های ریزتر فضای بین دانه های درشت تر را پر کرده و جسم توپر بدون فضای خالی و با حداکثر وزن مخصوص به دست آید همچنین تعیین مقدار لازم آب به طوری که بتن براحتی قابل حمل و نقل بوده و در قالب خود جا گرفته و دور میل گرد ها را احاطه نموده و کلیه فضای خالی قالب را پر نماید و در مجاورت آن فعل و انفعالات شیمیایی سیمان شروع شده و تا مرحله سخت شدن ادامه یابد . و بالاخره تعیین مقدار سیمان مورد لزوم برای به دست آوردن بتن با مقاومت کافی که بتواند براحتی بارهای وارده ساختمان را تحمل نماید . در این مرحله باید دقت کرد که حداقل عیار سیمان در پی ها برای ایننکه میلگردهای درون بتن سالم بمانند 240 است. پس از تعیین نسبت اختلاط ، بتن سازی شروع می شود . برای ساختن بتن معمولا از ماشین های بتن سازی ( بتن‌یر ) استفاده می شود و چنان چه به بتن یر دسترسی نباشد این کار به صورت دستی و توسط کارگر صورت می گیرد . بتن یر ها دارای دیگ گرداننده ای هستند که به آهستگی حول محوری مایل نسبت به افق می گردد و به وسیله تیغه هایی که در داخل آن تعبیه شده محتویات خود را مخلوط می نماید . در شروع کار همیشه مقداری سیمان و ماسه به بدنه دیگ مخلوط کننده می چسبد بدین لحاظ مشخصات اولین بتن با سایر دفعات متفاوت خواهد بود . برای جلوگیری از این موضوع بهتر است قبل از شروع کار قدری سیمان و ماسه را در دیگ بتن یر چرخانیده و تخلیه می نمایند آنگاه مخلوط اصلی را بارگیری می کنند بدین ترتیب مشخصات کلیه قسمت های بتن یکسان خواهد بود . باید دقت داشت که مقدار آب مورد نیاز را نباید ناگهان در مخلوط داخل بتونیر ریخت بلکه 10% آنرا قبل از بارگیری و 80% آنرا در حین بارگیری و مابقی را در حین چرخش دیگ به آن افزود. بتن باید به حدی روان باشد که دانه های آن به خوبی روی یکدیگر غلطیده و کاملا آرماتور ها را احاطه نموده و گوشه های قالب خود را کاملا پر نموده و کلیه هوای موجود در قالب از آن خارج شود و باید حداقل آب ممکنه را که برای انجام کارهای فوق لازم است صرف نمود زیرا آب بیشتر از اندازه تبخیر شده و جای آن به صورت لوله های موئین باقی مانده وسبب پوکی قطعه بتنی می گردد و مقاومت بتن کاهش می یابد. بتنی که به این ترتیب به دست می آید با وسایلی مانند دامپر یا فرقون به محل مورد استفاده حمل می کنند با هر وسیله ای که بتن جابجا می شود باید توجه داشت که اجزاء متشکله آن از همدیگر تفکیک نشود . قبل از بتن ریزی باید کلیه آرماتور ها با نقشه کنترل شود مخصوصا دقت شود که آرماتورها به همدیگر با سیم آرماتور بندی بسته شده باشد و اگر جایی فراموش شده باشد مجددا بسته شود. همچنین باید کنترل شود تا فاصله آرماتورها یکنواخت باشد زیرا اغلب اتفاق می افتد که بعضی از آرماتورها به هم چسبیده و بعضی با فاصله از همدیگر قرار می گیرند. این موضوع باعث می شود که بتن نتواند کلیه میل گردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپری به وجود بیاورد و مقاومت بتن در برخی نواحی بیش از حد نیاز باشد و در برخی نواحی مقاومت بتن از حد مورد نیاز کمتر باشد. باید محل بتن ریزی عاری از خاک و مواد زائد باشد و باید قبل از بتن ریزی از روغن کاری کلیه قسمت های قالب مطمئن شویم . بهتر است از قسمت جلو ( آن طرف که به مرکز تهیه بتن نزدیک تر باشد ) شروع به بتن ریزی نمود زیرا در این صورت رفت و آمد کارگران از روی آرماتورها به حداقل می رسد در این صورت برای آنکه پای کارگران در بتن تازه ریخته شده فرو نرود در مسیر عبور و مرور کارگران از تخته های زیر پا استفاده می شود . باید کاملا مطمئن شویم که بتن تمام گوشه های قالب را پر نموده و بعد از قالب برداری بتن ما کرمو نباشد . برای جلوگیری از این کار باید بعد از ریختن بتن در آن ارتعاش ایجاد نمود تا بتن در قالب به خوبی جابجا شود. این کار توسط دستگاه ویبره ( ویبراتور ) انجام می گیرد که معمولا این دستگاه از نوع سرسوزنی می باشد . باید دقت داشت که عمل ویبره کردن هم نباید از مقدار مجاز فراتر رود و هم نباید از مقدار مجاز کمتر انجام شود. چرا که با ویبره کردن بیش از حد عمل جداشدگی دانه ها از ملات سیمانی رخ می دهد و با کم ویبره زذن عمل هوا گیری از بتن به خوبی انجام نمی شود و بتن کرمو می شود. بتن را تا ارتفاع مشخص شده در نقشه ، ریخته و رویه ی آن را با ماله چوبی صاف می کنند و فنداسیون های دیگر نیز به همین روش بتن ریزی می کنند . پس از اتمام کار ، دیگ بتن یر را باید به وسیله آب و قدری ماسه ، تمیز کرده و برای روز بعد آماده کنند .سیمان موجود در بتن ریخته شده در مجاورت رطوبت باید سخت شده و دانه های سنگی موجود در مخلوط را به همدیگر چسبانیده و مقاومت بتن را با حداکثر برساند. بدین لحاظ می باید از خشک کردن سریع بتن تازه جلوگیری نموده و آن را از تابش شدید آفتاب و وزش بادهای تند محفوظ نگاه داشت و سطح آن را حداقل تا هفت روز مرطوب نمود برای این کار بهتر است بعد از 3 الی 4 ساعت بعد از ریختن بتن شروع به آب دادن روی آن بنماییم یا این که روی بتن تازه ریخته شده را با گونی یا کاغذ پوشانیده و این پوشش را مرطوب نگاه داریم زیرا در غیر این صورت سطح آن ترک خورده و موجب نفوذ هوا به داخل بتن شده و آرماتور به کار رفته در بتن در معرض خوردگی واقع گردیده و موجب ضعف قطعه خواهد شد .

__________________