نکاتی پیرامون طراحی قالب بتون و انتخاب قالب بتن مناسب

نکاتی پیرامون طراحی قالب بتون و انتخاب قالب بتن مناسب

در ساختمانها و ابنیه بتنی قالبها، که در حقیقت ظروف موقتی با شکل و فرم مورد نظر برای نگهداری میلگردها (آرماتور) و بتن خیس تازه هستند، نقش مهمی به عهده دارند. قالب بندی قسمت عمده ای از مخارج ساخت و اجرای اسکلتهای بتنی و اجزای بتنی ساختمان را به خود اختصاص می دهد. هزینه مصالح، ساخت و اجرای قالبهای بتنی بستگی به شکل قالب و دشواری ساخت آن و نوع مصالح مصرفی دارد. در پاره ای از موارد ممکن است قالب بندی تا بیش از 75 درصد هزینه یک عضو بتنی را به خود اختصاص دهد.

یک قالب، در عین حال که باید دارای فرم مورد نظر بوده و از نظر اقتصادی قابل قبول باشد، باید استحکام و ایمنی کافی داشته باشد.

طرح قالب بتن باید استحکام کافی برای نگهداری بتن داشته و در اثر فشارهای وارده مقاوم باشد و در موقع بتن ریزی، از فرم اصلی خارج نشده و به اصطلاح شکم ندهد. این مورد مسئله ای است سازه ای. این مسئله، جز در مواردی که از قالبهای پیش ساخته با مشخصات معین استفاده شود، در رابطه با طرح قالبهای دیواریا ستون که از صفحات پیش ساخته ساخته میشوند صادق است پس از طرح و محاسبه بارهای وارده، هر یک از قسمتهای اصلی قالب را ممکن است به عنوان یک تیر تحلیل نموده و حداکثر ممان (لنگر) و برش و خمشی که ممکن است وجود داشته و پیش آید محاسبه نمود. سپس با محاسبه بارهای کششی و فشارهای وارد بر قطعات تقویتی عمودی و تیرهای نگهدارنده خارجی اندازههای لازم آنها را محاسبه می نمایند.

برای آنکه یک قالب بتون از نظر اقتصادی با صرفه بوده و هزینه های مصرفی برای ساخت آن به حداقل برسد باید به نکات زیر توجه نمود:

1ـ مخارج تهیه مصالح و ساخت قالب بتون متناسب با نیازهای مورد مصرف آن باشد.

2ـ مصالح مصرفی برای ساخت قالب بتن با دقت کافی انتخاب و تهیه شود به نحوی که بین دفعات استفاده از قالب و تداوم فعالیتهای کارگاه از نظر اقتصادی تعادل برقرار باشد. به عبارت دیگر هرچقدر امکان تعداد دفعات بیشتر استفاده از قالب وجود داشته باشد به همان میزان در استحکام آن و انتخاب نوع مصالح مرغوب باید توجه بیشتری مبذول داشت.

3ـ انتخاب روش ساخت و مصالح مناسب و در صورت لزوم پوشش مناسب سطوح داخلی قالب بتونی، به نحوی که امکان دستیابی به نتایج مورد نظر مستقیماً میسر باشد. ترمیم بتن و یا تغییر و اصلاح فرم مورد نظر طرح شده قبلی پس از گرفتن بتن و باز کردن قالبها هم بسیار دشوار و حتی در صورتی که امکان داشته باشد، به مراتب از پیش بینی های لازم اولیه گرانتر تمام میشود.

4ـ روش مناسب و وسایل کافی برای حمل، بلند کردن و سوار نمودن قالبها در محل کار انتخاب و پیش بینی شده باشد.

5ـ انواع مصالحی که ممکن است به کار برده شوند، نظیر قالبهای فلزی و یا چوبی یا پلاستیکی باید مورد توجه و بررسی قرار گیرند و هر کدام که برحسب مورد مناسبتر تشخیص داده شد انتخاب شود. قالبهای چوبی معمولاً سبکتر اما بعضآ یکبار مصرف بوده کیفیت بتن آن نیز مناسب نمی باشد و بسیاری از مهندس ناظران با استفاده از آ ن مخالفند. قالب بتن پلاستیکی سبک بوده و قابلیت استفاده به دفعات محدودی را دارد اما بسیار گران بوده که تا بعضی از مواقع به سه برابر قالب فلزی بتن نیز می رسد. اما قالب بتون فلزی بسیار مقاوم بوده و قابلیت استفاده به دفعات زیاد را دارا می باشد و قیمت آن نیز تقریبآ مناسب است. تنها عیب آن نیز سنگینی بودن آن است. که وجود ابزارهای کمکی مانند تاور ، بالابر و چند تکه بودن قالبها تا حدودی می تواند این مشکل را بر طرف کند.

6ـ طراحی قالب باید به نحوی انجام شود که در چهارچوب خواسته های معماری و سازه ای بتوان به تعداد دفعات هر چه بیشتر مصرف کرد و تطبیق و تنظیم آن برای کارهای بعدی تکراری سهل و راحت باشد. تعادل موارد فوق باید طوری باشد که قبل از شروع قالب بندی امکان محاسبه مخارج آن مقدور بوده و از نظر اقتصادی به صرفه و توجیه پذیر باشد. 

منبع:مجتمع صنعتی علیپور

.